1. Co Jehowa powierzył rodzicom?

JEHOWA wszczepił pierwszej parze ludzkiej pragnienie posiadania dzieci. Biblia mówi: „Dzieci są darem od Jehowy” (Ps. 127:3). Co oznaczają te słowa? Wyobraź sobie, że przyjaciel powierzył ci dużą sumę pieniędzy i prosi cię, żebyś ją przechował. Jak byś się czuł? Pewnie cieszyłbyś się, że twój przyjaciel ci ufa. Ale mógłbyś się też martwić, czy uda ci się bezpiecznie przechować tak dużą kwotę. Jehowa, nasz najlepszy Przyjaciel, powierza rodzicom coś o wiele cenniejszego niż pieniądze — pomyślność i szczęście ich dzieci.

2. Na jakie pytania odpowiemy?

² Kto powinien decydować o tym, czy małżeństwo będzie mieć dzieci oraz kiedy będzie je mieć? I co mogą zrobić rodzice, żeby ich dzieci były szczęśliwe? Przeanalizujmy kilka zasad biblijnych, które mogą pomóc chrześcijanom podjąć mądre decyzje.

3. (a) Kto powinien decydować o tym, czy małżonkowie będą mieć dzieci? (b) O jakich zasadach biblijnych powinni pamiętać krewni i przyjaciele młodej pary?

³ W niektórych kręgach kulturowych oczekuje się, że po ślubie para jak najszybciej będzie się starać o dziecko. Nowożeńcy mogą nawet czuć z tego powodu presję ze strony rodziny lub innych osób. Jethro, brat mieszkający w Azji, mówi: „W zborze zdarza się, że osoby,  które mają dzieci, wywierają presję na małżeństwa bezdzietne, żeby też je miały”. Inny brat z Azji, Jeffrey, zauważa: „Niektórzy mówią bezdzietnym parom, że na starość nikt im nie poda szklanki wody”. Jednak mąż i żona sami muszą zdecydować, czy będą mieć dzieci, czy nie. Jest to ich decyzja — to oni poniosą za nią odpowiedzialność (Gal. 6:5, przypis). Krewni i przyjaciele na pewno chcą dla młodej pary jak najlepiej. Ale trzeba pamiętać, że decyzja co do posiadania dzieci należy do małżonków (1 Tes. 4:11).

4, 5. Jakie dwie kwestie powinni omówić małżonkowie i kiedy jest na to najlepszy czas? Wyjaśnij.

⁴ Małżonkowie, którzy chcą mieć dzieci, powinni wziąć pod uwagę dwie ważne kwestie. Po pierwsze, kiedy powiększyć rodzinę. I po drugie, ile chcą mieć dzieci. Kiedy małżonkowie powinni się nad tym zastanowić? I dlaczego te dwie sprawy są tak ważne?

⁵ Najlepiej, gdy małżonkowie omówią kwestię posiadania dzieci jeszcze przed ślubem. Dlaczego? Ponieważ to istotne, żeby mieli na ten temat takie samo zdanie. Będą musieli też się zastanowić, czy są przygotowani do wzięcia na siebie takiej odpowiedzialności. Niektóre małżeństwa postanawiają nie mieć dzieci przynajmniej przez rok lub dwa lata po ślubie, ponieważ wychowywanie ich wymaga wiele czasu i sił. Mąż i żona chcą najpierw przyzwyczaić się do nowej sytuacji życiowej i się do siebie przybliżyć (Efez. 5:33).

6. Jaką decyzję podejmują niektóre małżeństwa ze względu na czasy, w których żyjemy?

⁶ Inne małżeństwa postanawiają iść za wzorem trzech synów Noego i ich żon. Te trzy pary nie od razu miały dzieci (Rodz. 6:18; 9:18, 19; 10:1; 2 Piotra 2:5). Jezus porównał nasze czasy do „dni Noego” i nie ma wątpliwości, że są to „krytyczne czasy, trudne do zniesienia” (Mat. 24:37; 2 Tym. 3:1). Z tego powodu niektóre pary małżeńskie decydują się odłożyć posiadanie dzieci, żeby poświęcić więcej czasu na służbę dla Jehowy.

7. Jak zasady podane w Łukasza 14:28, 29 i Przysłów 21:5 mogą pomóc małżeństwom?

⁷ Podejmując decyzję, czy mieć dzieci oraz ile ich mieć, małżeństwo postąpi  mądrze, jeśli „obliczy koszty” (odczytaj Łukasza 14:28, 29). Doświadczeni rodzice przyznają, że wychowywanie dzieci nie tylko wiąże się z wydatkami, ale też wymaga czasu i sił. Dlatego to ważne, żeby mąż i żona zastanowili się nad takimi pytaniami: „Czy oboje będziemy musieli pracować, żeby zaspokoić podstawowe potrzeby rodziny? Czy jesteśmy zgodni, czym są nasze ‚podstawowe potrzeby’? Jeśli oboje będziemy musieli pracować, kto zajmie się dziećmi? Kto będzie miał wpływ na ich sposób myślenia i postępowania?”. Pary, które spokojnie omawiają takie sprawy, stosują się do słów zapisanych w Księdze Przysłów 21:5 (odczytaj).

8. Z jakimi wyzwaniami powinni się liczyć rodzice i co będzie się starał robić kochający mąż?

⁸ Dziecko potrzebuje, żeby oboje rodzice poświęcali mu odpowiednią ilość czasu oraz uwagi. I na pewno na to zasługuje. Jeśli więc w rodzinie jest kilkoro dzieci w podobnym wieku, to poświęcanie każdemu z nich uwagi może być dla rodziców wyzwaniem. Małżeństwa, które musiały się jednocześnie zatroszczyć o kilkoro małych dzieci, często przyznają, że czuły się przytłoczone. Matka może być wyczerpana fizycznie i emocjonalnie. Może być tak zmęczona, że nie będzie mieć już sił na regularne studium, modlitwy i głoszenie. Kolejnym wyzwaniem jest skupienie się podczas zebrań i odnoszenie z nich korzyści. Kochający mąż na pewno będzie się starał pomóc żonie, kiedy dzieci będą wymagały uwagi zarówno na zebraniach, jak i w domu. Może na przykład pomóc w obowiązkach domowych. Dołoży też wszelkich starań, żeby cała rodzina odnosiła korzyść z regularnego rodzinnego wielbienia Boga. Ojcowie będą również razem ze swoją rodziną regularnie brać udział w służbie.

9, 10. Co muszą robić rodzice?

⁹ Co między innymi mogą zrobić rodzice, żeby pomóc dzieciom pokochać Jehowę? Jak mogą je chronić przed niebezpieczeństwami ze strony tego zepsutego świata? Omówimy teraz kilka wskazówek, które pomogą rodzicom.

¹⁰ Módl się do Jehowy o pomoc. Zastanów się nad przykładem Manoacha i jego żony, którzy zostali rodzicami Samsona. Kiedy Manoach dowiedział  się, że będą mieli syna, prosił Jehowę o wskazówki, jak mają go wychowywać.

11. Jak rodzice mogą brać przykład z tego, co zgodnie z Sędziów 13:8 zrobił Manoach?

¹¹ Nihad i Alma z Bośni i Hercegowiny wzięli przykład z Manoacha. Mówią: „Tak jak Manoach błagaliśmy Jehowę, żeby nauczył nas być dobrymi rodzicami. A On odpowiadał nam na różne sposoby — przez Biblię, publikacje biblijne, zebrania i zgromadzenia” (odczytaj Sędziów 13:8).

12. Jaki przykład dali swoim dzieciom Józef i Maria?

¹² Dawaj dobry przykład. To, co mówisz, ma duże znaczenie. Jednak jeszcze większy wpływ na twoje dziecko ma to, co robisz. Możemy być pewni, że Józef i Maria dawali swoim dzieciom — między innymi Jezusowi — bardzo dobry przykład. Józef ciężko pracował na utrzymanie rodziny. Poza tym zachęcał ją do doceniania spraw duchowych (Powt. Pr. 4:9, 10). Mimo że Prawo nie nakładało na niego obowiązku zabierania rodziny do Jerozolimy na święto Paschy, „co roku” chodzili tam razem (Łuk. 2:41, 42). Inni ojcowie mogli myśleć, że podróż całą rodziną będzie zbyt męcząca, kosztowna i czasochłonna. Jednak Józef cenił sprawy duchowe i tego samego uczył swoje dzieci. O Marii wiemy, że dobrze znała Pisma. Swoimi słowami i postępowaniem na pewno pomogła dzieciom pokochać Słowo Boże.

13. Jak pewne małżeństwo wzięło wzór z Józefa i Marii?

¹³ Wspomniani wcześniej Nihad i Alma wzięli wzór z Józefa i Marii. Pomogło im to wychować syna tak, żeby pokochał Jehowę i Mu służył. Mówią: „Własnym przykładem pokazywaliśmy synowi, jaką korzyść daje stosowanie w życiu zasad Jehowy”. Nihad dodaje: „Bądź takim człowiekiem, jakim chciałbyś, żeby było twoje dziecko”.

14. Dlaczego rodzice powinni wiedzieć, z kim ich dzieci spędzają czas?

¹⁴ Pomóż dzieciom wybrać dobre towarzystwo. Oboje rodzice powinni wiedzieć, w jakim towarzystwie ich dzieci spędzają czas i co robią. Oznacza to, że muszą wiedzieć, z kim dzieci utrzymują kontakt przez media społecznościowe i telefon. Takie znajomości mogą mieć wpływ na ich sposób myślenia oraz postępowanie (1 Kor. 15:33).

15. Czego rodzice mogą się nauczyć z przykładu pewnego ojca?

¹⁵ Co mogą zrobić rodzice, jeśli nie znają się na komputerach ani urządzeniach mobilnych? Jessie, ojciec mieszkający na Filipinach, mówi: „Nie znaliśmy się za bardzo na urządzeniach elektronicznych. Ale nie powstrzymywało nas to od ostrzegania dzieci przed niebezpieczeństwami związanymi z ich używaniem”. Jessie nie zabronił dzieciom korzystania z takich urządzeń tylko dlatego, że się na nich nie znał. Wyjaśnia: „Zachęcałem dzieci, żeby korzystały z urządzeń mobilnych w celu nauki języka obcego, przygotowania do zebrań i codziennego czytania Biblii”. Czy jako rodzice omówiliście już ze swoimi dziećmi rozsądne rady z serwisu jw.org^®, z sekcji „Nastolatki”, dotyczące esemesowania i udostępniania zdjęć w internecie? Czy obejrzeliście i omówiliście z nimi filmy Korzystaj z sieci z głową! i Kto tu rządzi — ty czy  elektronika? * Materiały te mogą wam pomóc nauczyć dzieci mądrego posługiwania się urządzeniami elektronicznymi (Prz. 13:20).

16. Co robi wielu rodziców i jakie to daje rezultaty?

¹⁶ Wielu rodziców stara się, żeby ich dzieci spędzały czas z osobami, które gorliwie służą Jehowie. Na przykład N’Déni i Bomine, małżeństwo z Wybrzeża Kości Słoniowej, często gościło w swoim domu nadzorcę obwodu. N’Déni mówi: „Miało to bardzo dobry wpływ na naszego syna. Rozpoczął służbę pionierską i obecnie jest zastępcą nadzorcy obwodu”. Czy ty też możesz zadbać o odpowiednie towarzystwo dla swoich dzieci?

17, 18. Kiedy rodzice powinni zacząć uczyć dzieci?

¹⁷ Zacznij uczyć dzieci jak najwcześniej. Im wcześniej rodzice zaczną uczyć dzieci, tym lepiej (Prz. 22:6). Pomyśl o Tymoteuszu, który kiedy dorósł, zaczął podróżować z apostołem Pawłem. Matka Tymoteusza, Eunike, i jego babka Lois uczyły go już „od niemowlęctwa” (2 Tym. 1:5; 3:15).

¹⁸ Pewnemu małżeństwu z Wybrzeża Kości Słoniowej, Jean-Claude’owi i Peace, udało się zaszczepić sześciorgu swoich dzieci miłość do Jehowy. Co im w tym pomogło? Naśladowali przykład Eunike i Lois. Mówią: „Zaczęliśmy wpajać Słowo Boże naszym dzieciom krótko po ich urodzeniu, kiedy były jeszcze niemowlętami” (Powt. Pr. 6:6, 7 i przypis).

19. Co oznacza wpajanie dzieciom Słowa Bożego?

¹⁹ Co oznacza wpajanie dzieciom słowa Jehowy? Wpajanie wymaga częstego powtarzania, by dana informacja trwale zapisała się w umyśle. Żeby to robić, rodzice muszą regularnie spędzać z dziećmi czas. Kiedy trzeba dziecku po raz kolejny powtórzyć to samo, może to być frustrujące. Warto jednak pamiętać, że właśnie w ten sposób można pomóc mu zrozumieć i stosować w życiu Słowo Boże.

20. Wyjaśnij, jak Psalm 127:4 można zastosować do wychowywania dzieci.

 ²⁰ Dobrze poznaj dziecko. W Psalmie 127 dzieci porównano do strzał (odczytaj Psalm 127:4). Strzały mogą różnić się wielkością albo materiałem, z jakiego zostały wykonane, i podobnie różnią się między sobą dzieci. Rodzice muszą więc się zastanowić, jak dostosować sposób nauczania do każdego dziecka z osobna. Pewne małżeństwo z Izraela, któremu udało się wychować dwoje dzieci na sług Jehowy, mówi: „Prowadziliśmy studium biblijne z każdym dzieckiem oddzielnie”. Oczywiście decyzję w tej sprawie podejmuje głowa rodziny.

21. Jaką pomoc Jehowa zapewnia rodzicom?

²¹ Rodzice mogą czasem czuć się przytłoczeni wyzwaniami związanymi z wychowywaniem dzieci. Ale dzieci to przecież dar od Jehowy. On zawsze jest gotowy ci pomóc. Chętnie słucha modlitw ojców i matek i odpowiada na nie przez Biblię, nasze publikacje oraz przykład i rady innych doświadczonych rodziców ze zboru.

22. Co cennego rodzice mogą dać dzieciom?

²² Chociaż rodzice zawsze będą kochać swoje dzieci, to na wychowanie ich mają jakieś 20 lat. Najlepsze, co w tym okresie mogą im dać, to miłość, czas i oparte na Biblii szkolenie. Każde dziecko zareaguje na nie inaczej. Jednak wiele dzieci wychowanych przez rodziców, którzy kochają Jehowę, podziela uczucia siostry z Azji o imieniu Joanna Mae. Mówi ona: „Kiedy myślę o tym, jak rodzice mnie wychowywali, jestem im bardzo wdzięczna, że karcili mnie i nauczyli kochać Jehowę. Nie tylko dali mi życie — dali mi sensowne życie” (Prz. 23:24, 25). Podobne odczucia ma wiele naszych braci i sióstr!