1. Jakie pytanie może nam się nasuwać, gdy zastanawiamy się nad wiarą Abrahama?

 CHOCIAŻ wielu ludzi słyszało o Abrahamie, to większość mało o nim wie. Ale my bardzo dobrze znamy jego historię. Wiemy na przykład, że został nazwany „ojcem wszystkich, którzy wierzą” (Rzym. 4:11, NŚ, 1997). Być może jednak zastanawiasz się: „Czy jestem w stanie naśladować jego wiarę?”. Oczywiście.

2. Dlaczego to ważne, żeby przeanalizować przykład Abrahama? (Jakuba 2:22, 23).

² Jednym ze sposobów, żeby rozwijać taką wiarę jak Abraham, jest analizowanie jego przykładu. Na polecenie Boga przeniósł się on do odległego kraju, mieszkał w namiotach i był gotowy ofiarować swojego ukochanego syna Izaaka. Te uczynki świadczyły o silnej wierze. Zarówno wiara, jak i uczynki Abrahama sprawiły, że zyskał uznanie i przyjaźń Boga (odczytaj Jakuba 2:22, 23). Jehowa chce, żeby każdy z nas — także ty — zaznał takich samych błogosławieństw. Właśnie dlatego natchnął Pawła i Jakuba, żeby nawiązali do przykładu Abrahama. Zobaczmy teraz, czego dowiadujemy się o nim z 4 rozdziału Listu do Rzymian oraz 2 rozdziału Listu Jakuba. Oba te rozdziały mówią o Abrahamie coś niezwykłego.

3. Jaki kluczowy werset cytowali zarówno Paweł, jak i Jakub?

³ I Paweł, i Jakub, cytowali z Księgi Rodzaju 15:6, gdzie czytamy: „[Abraham] uwierzył Jehowie i w rezultacie  On uznał go za prawego”. Osoba prawa to taka, którą Bóg uważa za godną uznania, a nawet niewinną. To niesamowite, że niedoskonały, grzeszny człowiek, może być uważany przez Boga za niewinnego! Z pewnością chciałbyś, żeby można tak było powiedzieć o tobie. I jest to możliwe. Dzięki czemu? Najpierw musimy zrozumieć, dzięki czemu było to możliwe w wypadku Abrahama.

4. Co uniemożliwia ludziom osiągnięcie prawości?

⁴ W Liście do Rzymian Paweł napisał, że wszyscy ludzie są grzesznikami (Rzym. 3:23). Jak więc to możliwe, że Bóg może kogokolwiek uważać za prawego i niewinnego, a w rezultacie godnego Jego uznania? Żeby pomóc wszystkim szczerym chrześcijanom to zrozumieć, Paweł powołał się na przykład Abrahama.

5. Na jakiej podstawie Jehowa uznał Abrahama za prawego? (Rzymian 4:2-4).

⁵ Jehowa uznał Abrahama za prawego, gdy mieszkał on w ziemi Kanaan. Dlaczego? Czy dlatego, że doskonale przestrzegał Prawa Mojżeszowego? Z pewnością nie (Rzym. 4:13). Izraelici otrzymali je ponad 400 lat później. Jakie podstawy miał więc Jehowa, żeby uznać go za prawego? W swojej niezasłużonej życzliwości zrobił to ze względu na jego wiarę (odczytaj Rzymian 4:2-4).

6. Dlaczego Jehowa uznaje grzeszników za prawych?

⁶ Paweł wyjaśnił dalej, że gdy ktoś „pokłada wiarę” w Bogu, „zostaje uznany za prawego dzięki wierze” (Rzym. 4:5). Następnie dodał: „Dawid tak mówi o szczęściu człowieka, któremu Bóg przypisuje prawość niezależnie od uczynków: ‚Szczęśliwi są ci, którym przebaczono niegodziwe uczynki i których grzechy zostały zakryte. Szczęśliwy jest człowiek, którego grzechu Jehowa wcale nie weźmie pod uwagę’” (Rzym. 4:6-8; Ps. 32:1, 2). Bóg zakrywa — czyli przebacza — grzechy tych, którzy pokładają w Nim wiarę. Przebacza je całkowicie i nigdy więcej do nich nie wraca. Uznaje takie osoby za niewinne i prawe na podstawie ich wiary.

7. W jakim sensie wierni słudzy Boży byli prawi?

⁷ Chociaż Abraham i Dawid zostali uznani przez Boga za prawych, to nadal byli niedoskonali. Ale ze względu na ich wiarę Bóg uważał ich za niewinnych, zwłaszcza w porównaniu z osobami, które nie oddawały Mu czci (Efez. 2:12). Jak to podkreśla Paweł w swoim liście, wiara jest kluczowa dla więzi z Jehową. Tak było w wypadku Abrahama i Dawida i tak samo jest w naszym wypadku.

8, 9. Jakie błędne wnioski niektórzy wyciągają z listów Pawła i Jakuba i dlaczego?

⁸ Przez setki lat związek między wiarą a uczynkami był w chrześcijaństwie przedmiotem gorących debat. Duchowni nieraz uczą, że do zbawienia wystarczy sama wiara w Jezusa. Mogłeś słyszeć, jak mówią: „Uwierz w Jezusa i zostań zbawiony”. Być może nawet cytują słowa apostoła Pawła: „Bóg przypisuje prawość niezależnie od uczynków” (Rzym. 4:6). Z kolei inni twierdzą, że można „dostąpić zbawienia”, chodząc  na pielgrzymki lub podejmując się prac na rzecz kościoła. Bywa, że uzasadniają to słowami z Listu Jakuba 2:24: „Człowiek ma być uznany za prawego dzięki uczynkom, a nie tylko dzięki wierze”.

⁹ Z powodu takich różnic część pisarzy religijnych doszła do wniosku, że Paweł i Jakub mieli odmienne poglądy. Niektórzy duchowni twierdzą, że zdaniem Pawła człowiek może zostać uznany za prawego dzięki wierze — niezależnie od uczynków, natomiast zdaniem Jakuba uczynki są niezbędne, żeby podobać się Bogu. Pewien profesor teologii ujął to następująco: „Jakub nie rozumiał, dlaczego Paweł przekonywał, że prawość można osiągnąć dzięki samej wierze, a nie dzięki uczynkom”. Ale przecież Jehowa natchnął zarówno Pawła, jak i Jakuba (2 Tym. 3:16). Musi więc istnieć jakieś proste, logiczne wyjaśnienie. I rzeczywiście tak jest — jeśli weźmiemy pod uwagę kontekst.

10. Przede wszystkim o jakich uczynkach mówił Paweł? (Rzymian 3:21, 28). (Zobacz też ilustrację).

¹⁰ Na jakich „uczynkach” skupił się Paweł w 3 i 4 rozdziale Listu do Rzymian? Mówił głównie o „uczynkach wymaganych przez Prawo” — Prawo Mojżeszowe, dane na górze Synaj (odczytaj Rzymian 3:21, 28). Wydaje się, że w czasach Pawła chrześcijanom pochodzenia żydowskiego trudno było pogodzić się z tym, że Prawo Mojżeszowe przestało obowiązywać. Paweł powołał się więc na przykład Abrahama. Chciał udowodnić, że prawość w oczach Boga nie wynika z „uczynków wymaganych przez Prawo”. Wynika z wiary. To bardzo zachęcające,  że wiara w Boga i Chrystusa pozwala nam zyskać Boże uznanie!

11. Jakie „uczynki” miał na myśli Jakub?

¹¹ Z drugiej strony „uczynki” wspomniane w 2 rozdziale Listu Jakuba nie są „uczynkami wymaganymi przez Prawo”, o których pisał Paweł. Jakub miał na myśli to, jak chrześcijanie postępują na co dzień. Ich uczynki świadczą o tym, czy mają prawdziwą wiarę, czy nie. Przeanalizujmy dwa przykłady, jakimi posłużył się Jakub.

12. W jaki sposób Jakub wyjaśnił związek między wiarą a uczynkami? (Zobacz też ilustrację).

¹² Pierwszy przykład Jakuba dotyczył bezstronności. Wspomniał on o osobach, które okazują szczególne względy bogatym, a patrzą z góry na biednych. Mogą one twierdzić, że mają wiarę, ale czy potwierdzają to uczynkami? (Jak. 2:1-5, 9). W drugim przykładzie Jakub powiedział o kimś, kto widzi, „że brat lub siostra nie mają się w co ubrać”, ale nie udziela im pomocy. Nawet jeśli twierdzi, że ma wiarę, nie dowodzi jej uczynkami. Nie przedstawia więc ona żadnej wartości. Jak napisał Jakub, „sama wiara — bez uczynków — jest martwa” (Jak. 2:14-17).

13. Jaki przykład wiary w działaniu podał Jakub? (Jakuba 2:25, 26).

¹³ Jakub wspomniał o pozytywnym przykładzie wiary w działaniu, jaki dała Rachab (odczytaj Jakuba 2:25, 26). Usłyszała ona o Jehowie i zdała sobie sprawę, że wspiera On Izraelitów (Joz. 2:9-11). Swojej wiary dowiodła uczynkami — udzieliła schronienia dwóm izraelskim zwiadowcom, którzy znaleźli się w niebezpieczeństwie. W rezultacie ta  niedoskonała kobieta, która nie była Izraelitką, została uznana za prawą, tak samo jak Abraham. Jej przykład pokazuje, jak ważne jest to, żeby popierać wiarę uczynkami.

14. Dlaczego możemy powiedzieć, że między tym, co pisali Paweł i Jakub, nie ma sprzeczności?

¹⁴ Paweł i Jakub po prostu opisali temat wiary i uczynków z różnych punktów widzenia. Paweł wskazał chrześcijanom pochodzenia żydowskiego, że samo przestrzeganie Prawa Mojżeszowego nigdy nie zapewni im uznania Jehowy. Z kolei Jakub podkreślił, że wszyscy chrześcijanie powinni dowodzić swojej wiary przez wyświadczanie innym dobra.

15. Między innymi na jakie sposoby możemy potwierdzać wiarę uczynkami? (Zobacz też ilustracje).

¹⁵ Jehowa nie oczekuje od nas, że chcąc zyskać Jego uznanie, będziemy robić dokładnie to, co Abraham. W gruncie rzeczy jest wiele sposobów, na jakie możemy potwierdzać wiarę uczynkami. Możemy serdecznie przyjmować nowe osoby w zborze, pomagać braciom i siostrom w potrzebie i wspierać członków naszych rodzin. Wszystko to spodoba się Jehowie i spotka się z Jego błogosławieństwem (Rzym. 15:7; 1 Tym. 5:4, 8; 1 Jana 3:18). Szczególnie ważnym dowodem naszej wiary jest gorliwe głoszenie dobrej nowiny (1 Tym. 4:16). Każdy z nas może pokazywać swoimi czynami, że wierzy w spełnienie obietnic Jehowy i w to, że Jego sposób działania jest najlepszy. Kiedy tak robimy, możemy być całkowicie przekonani, że Bóg uzna nas za prawych i za swoich przyjaciół.

16. Jaki związek z wiarą Abrahama miała jego nadzieja?

¹⁶ Czwarty rozdział Listu do Rzymian mówi o innej rzeczy, której możemy się nauczyć od Abrahama — o tym, jak ważna jest nadzieja. Jehowa obiecał, że Abraham ‛zostanie ojcem wielu narodów’ i że dzięki niemu „otrzymają błogosławieństwo wszystkie rodziny na ziemi”. Wyobraź sobie, jak wspaniałą zyskał on nadzieję! (Rodz. 12:3; 15:5; 17:4; Rzym. 4:17). Ale gdy miał 100 lat, a Sara 90, obiecany syn jeszcze się nie urodził. Z ludzkiego punktu widzenia nie można już było na to liczyć. Dla Abrahama była to prawdziwa próba. Mimo to „miał nadzieję i wierzył, że może się stać ojcem wielu narodów” (Rzym. 4:18, 19). I w końcu ta nadzieja się spełniła. Został ojcem Izaaka — długo wyczekiwanego syna (Rzym. 4:20-22).

17. Skąd wiemy, że możemy zostać uznani za prawych i być przyjaciółmi Boga?

¹⁷ Tak jak Abraham my też możemy podobać się Bogu, zostać uznani za prawych i być Jego przyjaciółmi. Właśnie to podkreślił Paweł, gdy napisał: „Słowa ‚został uznany za prawego’ zapisano (...) nie tylko ze względu na niego [Abrahama], ale też ze względu na nas, którzy będziemy za takich uznani, bo wierzymy w Tego, który wskrzesił Jezusa” (Rzym. 4:23, 24). Podobnie jak Abraham, musimy mieć wiarę popartą uczynkami oraz nadzieję. Paweł rozwinął temat nadziei w 5 rozdziale Listu do Rzymian, który omówimy w następnym artykule.