1, 2. (a) Czego możemy się nauczyć z wytrwałości Gedeona i jego 300 wojowników? (Zobacz ilustrację tytułową). (b) Jak słowa z Łukasza 21:19 podkreślają znaczenie wytrwałości?

WALKA była wyczerpująca. Wojownicy izraelscy pod wodzą sędziego Gedeona przez całą noc ścigali wrogów — armię Midianitów i ich sprzymierzeńców — pokonując około 30 kilometrów. Biblia relacjonuje, co się wydarzyło później: „W końcu Gedeon przybył nad Jordan i przeprawił się z trzystu mężami, którzy z nim byli — zmęczonymi, lecz nie przerywającymi pościgu”. Gedeon i jego ludzie nie wygrali jeszcze wojny, ponieważ nadal pozostawało przy życiu około 15 000 wrogich żołnierzy. Po latach ciemiężenia przez Midianitów Izraelici wiedzieli, że nie mogą teraz zaprzestać walki. ‛Nie przerwali pościgu’ i całkowicie pokonali Midian (Sędz. 7:22; 8:4, 10, 28).

² My też toczymy nieustanną walkę — z Szatanem, jego światem i własną niedoskonałością. Niektórzy z nas stawiają opór od dziesięcioleci i z pomocą Jehowy odnieśli niejedno zwycięstwo. Jednak czasami możemy czuć się zmęczeni tą walką i oczekiwaniem na koniec tego systemu rzeczy. A przecież nie odnieśliśmy jeszcze ostatecznego zwycięstwa. Jezus ostrzegł, że osoby żyjące w dniach ostatnich muszą się liczyć  z ciężkimi próbami i okrutnym traktowaniem. Powiedział też, że osiągnięcie zwycięstwa będzie zależało od naszej wytrwałości (odczytaj Łukasza 21:19). Czym jest wytrwałość? Co pomoże nam wytrwać? Czego możemy się nauczyć od tych, którzy przejawiali tę cechę? I jak możemy pozwolić, żeby ‛wytrwałość dopełniła swego dzieła’? (Jak. 1:4).

3. Czym jest wytrwałość?

³ W Biblii wytrwałość oznacza coś więcej niż po prostu przetrwanie prób lub nieszczęść. Wiąże się z umysłem i sercem; chodzi o sposób, w jaki reagujemy na ciężkie doświadczenia życiowe. Osoba wytrwała przejawia odwagę, nieugiętość i cierpliwość. Jak czytamy w pewnym dziele, wytrwałość to „stan umysłu, który umożliwia znoszenie czegoś nie tyle z rezygnacją, ile z płomienną nadzieją (...) Jest to przymiot, dzięki któremu człowiek stoi twarzą do wiatru. Jest to zaleta, która najcięższą próbę może przemienić w chwałę, gdyż ponad bólem dostrzega cel”.

4. Jak miłość pomaga przejawiać wytrwałość?

⁴ Chrześcijańska wytrwałość wypływa z miłości (odczytaj 1 Koryntian 13:4, 7). Miłość do Jehowy dodaje sił do trwania w próbach, które On dopuszcza (Łuk. 22:41, 42). Miłość do naszych braci pomaga nam znosić ich niedoskonałość (1 Piotra 4:8). A miłość do współmałżonka pozwala radzić sobie z „udręką w ciele”, której doświadczają nawet szczęśliwe pary, i umacniać więź małżeńską (1 Kor. 7:28).

5. Dlaczego jedynie Jehowa jest w stanie zapewnić nam to, czego potrzebujemy do wytrwania?

⁵ Zwróć się o pomoc do Jehowy. Jehowa jest „Bogiem, który udziela wytrwałości i pociechy” (Rzym. 15:5). Tylko On doskonale rozumie nasze problemy, a także wpływ, jaki ma na nas otoczenie, emocje oraz nasze uwarunkowania genetyczne. Dlatego w najlepszy sposób wyposaża nas w to, czego potrzebujemy, byśmy mogli wytrwać. Biblia mówi: „Spełni pragnienie tych, którzy się go boją, a ich wołanie o pomoc usłyszy i wybawi ich” (Ps. 145:19). Jak zatem Bóg odpowie na nasze prośby o siły do wytrwania?

6. Jak zgodnie z biblijną obietnicą Jehowa ‛daje wyjście’ z prób?

⁶ Odczytaj 1 Koryntian 10:13. Kiedy prosimy Jehowę o pomoc w radzeniu sobie z próbami, On ‛daje wyjście’. Czy kieruje sprawami w taki sposób, by usunąć daną próbę? Może to zrobić. Częściej jednak ‛daje wyjście, abyśmy zdołali przetrwać’ — udziela nam sił, dzięki którym możemy „w pełni wytrwać i z radością okazywać wielkoduszną cierpliwość” (Kol. 1:11). A ponieważ wyjątkowo dobrze zna nasze fizyczne, umysłowe i emocjonalne ograniczenia, nigdy nie pozwoli na taki rozwój sytuacji, że nie bylibyśmy w stanie pozostać wierni.

7. Zilustruj przykładem, dlaczego żeby wytrwać, potrzebujemy pokarmu duchowego.

⁷ Wzmacniaj swoją wiarę, odżywiając się pod względem duchowym. Himalaista, który wspina się na Mount Everest, najwyższą górę świata, spala około 6000 kalorii dziennie, co znacznie przekracza przeciętne zapotrzebowanie. Żeby przetrwać wspinaczkę i dotrzeć do celu, musi dostarczać organizmowi jak najwięcej energii. Podobnie jeśli chcemy wytrwać w chrześcijańskim postępowaniu i osiągnąć nasz cel, musimy regularnie przyjmować jak najwięcej pokarmu duchowego. Potrzebujemy samodyscypliny, by poświęcać czas na czytanie, studium i uczestniczenie w chrześcijańskich zebraniach. Dzięki takim  zajęciom wzmacniamy wiarę, odżywiając się „pokarmem, który trwa ku życiu wiecznemu” (Jana 6:27).

8, 9. (a) Zgodnie z Hioba 2:4, 5 co wchodzi w grę, gdy przechodzimy próby? (b) Co mógłbyś sobie wyobrazić, gdy stajesz w obliczu prób?

⁸ Pamiętaj o lojalności wobec Boga. Kiedy sługa Jehowy przechodzi jakąś próbę, w grę wchodzi coś więcej niż cierpienie jednej osoby. Sposobem, w jaki reagujemy na przeciwności, pokazujemy, czy naprawdę postrzegamy Jehowę jako Władcę Wszechświata. Wróg Jego zwierzchniej władzy, Szatan, szydził: „Wszystko, co człowiek ma, da za swą duszę. Dla odmiany wyciągnij, proszę, swą rękę i dotknij jego [Hioba] kości i jego ciała, i zobacz, czy nie będzie cię przeklinał prosto w twarz” (Hioba 2:4, 5). Szatan twierdził, że nikt nie służy Jehowie z niesamolubnej miłości. Czy zmienił się od czasu, kiedy wypowiedział ten zarzut? Skądże! Wiele stuleci później, gdy został wyrzucony z nieba, nadal był nazywany „oskarżycielem braci naszych, który dniem i nocą oskarża ich przed naszym Bogiem” (Obj. 12:10). Nie zapomniał o kwestii lojalności ludzi wobec Boga. Bardzo by chciał, żebyśmy się poddali pod wpływem prób i przestali popierać zwierzchnictwo Jehowy.

⁹ Kiedy stajesz w obliczu przeciwności, spróbuj wyobrazić sobie następującą scenę. Po jednej stronie znajdują się Szatan i demony. Wskazują na ciebie i sugerują, że ugniesz się pod naciskiem i dasz za wygraną. Po drugiej stronie jest Jehowa, Jego Syn, wskrzeszeni pomazańcy i rzesze aniołów. Dopingują cię oraz cieszą się, że dzień po dniu okazujesz wytrwałość i popierasz władzę Boga. Możesz osobiście potraktować prośbę Jehowy: „Bądź mądry, mój synu, i rozweselaj moje serce, abym mógł dać odpowiedź temu, który mi urąga” (Prz. 27:11).

10. Jak możesz naśladować wytrwałość Jezusa?

¹⁰ Skupiaj się na korzyściach z okazywania wytrwałości. Załóżmy, że w trakcie długiej podróży zatrzymujesz się w połowie tunelu. Chociaż wszędzie panuje ciemność, jesteś pewny, że jeśli będziesz jechał dalej, dotrzesz do jego końca i znowu zobaczysz światło. Podobnie bywa w życiu — czasami możesz się poczuć przytłoczony problemami. Takie odczucia mógł mieć nawet Jezus. Padł ofiarą „nieprzyjaznej mowy grzeszników”, upokarzano go i w bolesny sposób został stracony na „palu męki”. Był to z pewnością najmroczniejszy okres w jego ziemskim życiu. Mimo to wytrwał dzięki „zgotowanej mu radości” (Hebr. 12:2, 3). Skupiał się na korzyściach, jakie przyniesie jego wytrwałość, a w szczególności na tym, że przyczyni się do uświęcenia imienia i wykazania słuszności zwierzchnictwa Jehowy. Mroczny okres prób Jezusa był przejściowy, a blask jego niebiańskiej nagrody będzie wieczny. Próby, jakim obecnie musisz stawić czoła, mogą być bolesne, a nawet druzgocące. Ale pamiętaj, że ucisk na drodze prowadzącej do życia wiecznego jest tymczasowy.

11. Dlaczego powinniśmy analizować przeżycia „tych, którzy wytrwali”?

¹¹ Nie jesteśmy jedynymi osobami, które muszą okazywać wytrwałość. Aby zachęcić chrześcijan do trwania pomimo trudności zsyłanych przez Szatana, apostoł Piotr napisał: „Przeciwstawcie się mu, stali w wierze, wiedząc, że jeśli chodzi o cierpienia, to samo dzieje się w całej społeczności waszych braci na świecie” (1 Piotra 5:9). Przeżycia „tych, którzy wytrwali”, pokazują, jak zachowywać  niezłomność, oraz upewniają, że nam też się uda i że nasza wierność zostanie nagrodzona (Jak. 5:11). Przeanalizujmy kilka przykładów ^[1].

12. Czego się uczymy z przykładu cherubów?

¹² Cherubowie. Wytrwałości w wykonywaniu trudnych zadań możemy się nauczyć od stworzeń duchowych, które jako pierwsze przybrały postać widzialną dla człowieka. Jehowa Bóg postawił „po wschodniej stronie ogrodu Eden (...) cherubów i płomieniste ostrze miecza, który się stale obracał, by strzec drogi do drzewa życia” (Rodz. 3:24) ^[2]. Z pewnością Jehowa nie stworzył cherubów z myślą o takiej służbie. Przecież grzech i bunt nie były częścią Jego zamierzenia. A jednak nigdzie nie napisano, żeby cherubowie — stworzenia duchowe zajmujące szczególną pozycję — skarżyli się, że mają zbyt wysokie kwalifikacje do tego zadania. Nie znudzili się nim ani go nie porzucili. Posłusznie i wytrwale się z niego wywiązywali aż do jego zakończenia, co prawdopodobnie nastąpiło z chwilą nadejścia potopu, czyli po upływie przeszło 1600 lat!

13. Dzięki czemu Hiob przetrwał próby?

¹³ Patriarcha Hiob. Jeśli jesteś przybity zniechęcającymi słowami przyjaciela lub członka rodziny, cierpisz na ciężką chorobę albo opłakujesz śmierć bliskiej osoby, może cię pokrzepić przykład Hioba (Hioba 1:18, 19; 2:7, 9; 19:1-3). Nie wiedział on, kto sprowadził na niego nieszczęścia, ale nie poddał się rozpaczy. Dzięki czemu? Przede wszystkim ‛bał się Boga’ (Hioba 1:1). Był zdecydowany Mu się podobać bez względu na okoliczności. Jehowa pomógł Hiobowi zastanowić się nad wspaniałymi rzeczami, których dokonał za pośrednictwem swego świętego ducha. Dzięki temu nabrał on jeszcze większego przekonania, że w odpowiednim czasie Bóg zakończy jego próby (Hioba 42:1, 2). I właśnie tak się stało. „Jehowa odwrócił niewolniczy stan Hioba” i „zaczął w dwójnasób dodawać wszystko, co niegdyś posiadał Hiob”. Życie tego patriarchy było długie i satysfakcjonujące (Hioba 42:10, 17).

14. Jak 2 Koryntian 1:6 wskazuje, że wytrwałość Pawła była dla drugich zachętą?

¹⁴ Apostoł Paweł. Czy stajesz w obliczu zaciekłego sprzeciwu albo nawet prześladowań ze strony przeciwników prawdziwego wielbienia? A może jesteś starszym w zborze lub nadzorcą obwodu i czujesz ciężar odpowiedzialności, jaki na tobie spoczywa? Jeśli tak, rozmyślaj o przykładzie Pawła. Doświadczył on wielu „rzeczy  zewnętrznych”, czyli ostrych prześladowań, a ponadto na co dzień odczuwał niepokój wynikający z troski o wszystkie zbory (2 Kor. 11:23-29). Pomimo to nie poddawał się, a jego przykład umacniał innych (odczytaj 2 Koryntian 1:6). Pamiętaj, że kiedy znosisz trudności, twoja postawa zapewne stanowi dla innych zachętę do trwania.

15, 16. (a) Jakiego „dzieła” musi dopełnić wytrwałość? (b) Podaj przykłady, jak możemy pozwolić wytrwałości dopełnić swego dzieła.

¹⁵ Uczeń Jakub napisał pod natchnieniem: „Wytrwałość niech dopełni swego dzieła”. O jakie „dzieło” tu chodzi? Wytrwałość jest potrzebna, żebyśmy „byli zupełni i pod każdym względem zdrowi, w niczym nie mając braków” (Jak. 1:4). Próby często ujawniają nasze słabe strony i to, co musimy jeszcze ulepszyć w swojej chrześcijańskiej osobowości. Ale jeśli trwamy, staje się ona zupełna, inaczej mówiąc, ‛pod każdym względem zdrowa’. Między innymi rozwijamy w sobie cierpliwość, wdzięczność i współczucie.

¹⁶ Ponieważ wytrwałość dopełnia ważnego dzieła, które polega na kształtowaniu nas jako chrześcijan, nie idź na kompromis — nie łam zasad biblijnych, by zakończyć spotykające cię próby. Co możesz zrobić, jeśli na przykład walczysz z nieczystymi myślami? Zamiast ulec pokusie, z modlitwą odrzuć złe pragnienia. Dzięki temu będziesz w większej mierze przejawiać panowanie nad sobą. Czy znosisz sprzeciw ze strony niewierzącego członka rodziny? Nie ulegaj takiej presji, ale bądź zdecydowany oddawać cześć Bogu całym sercem. W rezultacie wzrośnie twoje zaufanie do Jehowy. Pamiętaj: Aby zdobyć Boże uznanie, musimy okazywać wytrwałość (Rzym. 5:3-5; Jak. 1:12).

17, 18. (a) Podaj przykład ilustrujący, dlaczego trzeba wytrwać do końca. (b) Jaką mamy pewność w miarę zbliżania się końca?

¹⁷ Musimy przejawiać wytrwałość nie tylko przez jakiś czas, ale do końca. Wyobraź sobie tonący statek. Żeby przeżyć, pasażerowie muszą dopłynąć do brzegu. Tego, kto da za wygraną zaledwie kilka metrów od celu, czeka taki sam los co kogoś, kto poddał się dużo wcześniej. Dlatego jesteśmy zdecydowani trwać, aż wejdziemy do nowego świata. Od tego, czy wytrwamy do końca, zależy nasze życie. Mamy podobne nastawienie jak apostoł Paweł, który dwukrotnie powiedział: „Nie dajemy za wygraną” (2 Kor. 4:1, 16).

¹⁸ Możemy być całkowicie pewni, że Jehowa pomoże nam wytrwać do końca. Zgadzamy się ze słowami apostoła Pawła z Listu do Rzymian 8:37-39: „Całkowicie zwyciężamy dzięki temu, który nas umiłował. Albowiem jestem przekonany, że ani śmierć, ani życie, ani aniołowie, ani rządy, ani rzeczy teraźniejsze, ani rzeczy przyszłe, ani moce, ani wysokość, ani głębokość, ani żadne inne stworzenie nie zdoła nas oddzielić od miłości Bożej, która jest w Chrystusie Jezusie, naszym Panu”. To prawda, że od czasu do czasu odczujemy zmęczenie. Ale jeśli wytrwamy do końca, będziemy niczym Gedeon i jego ludzie, którzy ‛nie przerwali pościgu’ (Sędz. 8:4).