1, 2. (a) Jak Szatan oszukuje ludzi? (b) Co omówimy w tym artykule?

SZATAN, „ojciec kłamstwa”, od zarania dziejów oszukuje ludzi (Jana 8:44). Niektóre z jego kłamstw dotyczą śmierci oraz życia po śmierci. Opiera się na nich sporo popularnych zwyczajów i przesądów. Dlatego nasi bracia i siostry muszą czasem toczyć „ciężką walkę o wiarę”, kiedy umiera ktoś z ich rodziny lub społeczności, w której żyją (Judy 3).

² Jeśli przechodzisz podobne próby, co pomoże ci odważnie trzymać się tego, czego o śmierci uczy Biblia? (Efez. 6:11). Jak możesz dodać sił współwyznawcy, na którego wywierana jest presja, żeby postąpił zgodnie ze zwyczajem potępionym przez Boga? W tym artykule omówiono wskazówki, których udziela nam Jehowa. Najpierw zajmijmy się tym, co Biblia mówi o śmierci.

3. Do czego doprowadziło pierwsze kłamstwo?

³ Bóg nie chciał, by ludzie umierali. Ale żeby żyć wiecznie, musieli być Mu posłuszni. Adam i Ewa otrzymali od Boga jeden prosty zakaz: „Owoców z drzewa poznania dobra i zła nie wolno ci jeść, bo w dniu, w którym z niego zjesz, z całą pewnością umrzesz” (Rodz. 2:16, 17). Potem na scenę wkroczył Szatan. Posługując się wężem, powiedział do Ewy: „Z całą pewnością nie umrzecie”. Niestety, Ewa mu uwierzyła i zjadła owoc. Później to samo zrobił jej mąż (Rodz. 3:4, 6). W ten sposób pojawiły się grzech i śmierć (Rzym. 5:12).

4, 5. Jak Szatan oszukuje ludzi?

 ⁴ Stało się tak, jak zapowiedział Bóg — Adam i Ewa umarli. Ale Szatan nie przestał kłamać na temat śmierci. Jakiś czas później zaczął rozpowszechniać inne kłamstwa. Należy do nich nauka, że w chwili śmierci umiera ciało, ale jakaś część człowieka żyje dalej w sferze duchowej. W kłamstwo to — różnie formułowane — uwierzyły niezliczone rzesze ludzi (1 Tym. 4:1).

⁵ Dlaczego tak wielu daje się oszukać? Kłamstwa Szatana odwołują się do naszych naturalnych uczuć związanych ze śmiercią. Zostaliśmy stworzeni, żeby żyć wiecznie, dlatego nie chcemy umierać (Kazn. 3:11). Uważamy śmierć za wroga (1 Kor. 15:26).

6, 7. (a) Czy Szatanowi udało się ukryć prawdę o stanie umarłych? Wyjaśnij. (b) Jak prawda z Biblii uwalnia nas od niepotrzebnych obaw?

⁶ Mimo wysiłków Szatanowi nie udało się ukryć prawdy na temat śmierci. Obecnie więcej ludzi niż kiedykolwiek zna i głosi zawartą w Biblii prawdę o tym, co się dzieje z umarłymi i jaka jest dla nich nadzieja (Kazn. 9:5, 10; Dzieje 24:15). Informacje te podnoszą nas na duchu i uwalniają od niepotrzebnych obaw i niepewności. Na przykład nie boimy się zmarłych. Nie boimy się też o nich. Wiemy, że nie żyją i nie mogą nikomu wyrządzić krzywdy. Ich stan przypomina głęboki sen (Jana 11:11-14). Wiemy również, że zmarli nie są świadomi upływu czasu. Dlatego kiedy nastąpi zmartwychwstanie, nawet dla osób, które umarły setki lat wcześniej, miniony czas będzie jak mgnienie oka.

⁷ Czy nie zgodzisz się, że prawda na temat stanu umarłych jest jasna i logiczna? Jak bardzo różni się ona od szatańskich kłamstw! Oprócz tego, że wprowadzają one w błąd ludzi, obrażają też naszego Stwórcę. Żeby dostrzec wyraźniej wyrządzone przez nie szkody, rozważymy teraz następujące pytania: Jak kłamstwa Szatana obrażają Jehowę? W jaki sposób podkopują wiarę w Chrystusową ofiarę okupu? Jak przyczyniają się do ludzkich cierpień?

8. Dlaczego zgodnie z Jeremiasza 19:5 kłamstwa Szatana dotyczące śmierci obrażają Jehowę?

⁸ Kłamstwa dotyczące śmierci obrażają Jehowę. Oparta jest na nich między  innymi nauka, że Bóg skazuje zmarłych na cierpienia w ognistym piekle. Ta nauka Go obraża! Dlaczego? Bo przypisuje Jehowie, Bogu miłości, cechy, które tak naprawdę charakteryzują Diabła (1 Jana 4:8). Jakie wzbudza to w tobie uczucia? Co ważniejsze, jakie uczucia musi to wzbudzać w Jehowie? Przecież On nienawidzi wszelkich form okrucieństwa! (Odczytaj Jeremiasza 19:5).

9. Dlaczego kłamstwa Szatana podkopują wiarę w okup, o którym mowa w Jana 3:16 i 15:13?

⁹ Kłamstwa dotyczące śmierci podkopują wiarę w okup (Mat. 20:28). Inne kłamstwo Szatana to nauka, że ludzie mają duszę nieśmiertelną. Gdyby tak było, żylibyśmy wiecznie i Chrystus wcale nie musiałby za nas umierać. Nie zapominajmy, że okup jest największym przejawem miłości, z jakim kiedykolwiek spotkała się ludzkość (odczytaj Jana 3:16; 15:13). Pomyśl więc, jakie uczucia musi wywoływać w Jehowie i Jego Synu nauka, która kwestionuje wartość okupu!

10. Dlaczego kłamstwa Szatana przysparzają ludziom cierpień?

¹⁰ Kłamstwa dotyczące śmierci przyczyniają się do ludzkich cierpień. Rodzice pogrążeni w żałobie po śmierci dziecka nieraz słyszą, że zabrał je Bóg, żeby było aniołkiem w niebie. Czy to kłamstwo przynosi rodzicom ulgę, czy raczej sprawia im jeszcze większy ból? Fałszywą nauką o ognistym piekle uzasadniano stosowanie tortur, a nawet palenie na stosie ludzi, którzy sprzeciwiali się temu, czego uczył Kościół. Według pewnej książki na temat inkwizycji hiszpańskiej niektóre z osób odpowiedzialnych za te okrucieństwa wierzyły, że dają heretykom „przedsmak tego, czym będą wiecznotrwałe męki w ogniu piekielnym”, a tym samym szansę na okazanie skruchy i uniknięcie piekła. W wielu krajach ludzie czują się zmuszeni do czczenia zmarłych przodków, składania im hołdu i zabiegania o ich błogosławieństwo. Inni starają się ułagodzić przodków, żeby uniknąć kary z ich strony. Wierzenia oparte na kłamstwach Szatana nie przynoszą prawdziwego pocieszenia. Wywołują niepotrzebny niepokój, a nawet strach.

11. Jak krewni lub przyjaciele mogą wywierać na nas presję, żebyśmy zrobili coś sprzecznego ze Słowem Bożym?

¹¹ Miłość do Jehowy i Jego Słowa dodaje nam sił potrzebnych do okazania Mu posłuszeństwa, nawet kiedy kierujący się dobrymi intencjami krewni lub przyjaciele naciskają, żebyśmy wzięli udział w niebiblijnych praktykach związanych ze zmarłymi. Mogą starać się wywołać w nas poczucie winy i wstydu, sugerując, że nie kochaliśmy czy nie szanowaliśmy zmarłego. Albo mogą twierdzić, że z powodu naszego zachowania zmarły wyrządzi innym jakąś krzywdę. Jak w takiej sytuacji możemy trzymać się prawdy z Biblii? Omówmy kilka przydatnych zasad.

12. Jakie wierzenia i zwyczaje związane ze zmarłymi są wyraźnie sprzeczne z Biblią?

¹² Bądź zdecydowany wystrzegać się zwyczajów i praktyk sprzecznych z Biblią (2 Kor. 6:17). Na niektórych wyspach Morza Karaibskiego wielu ludzi wierzy, że po śmierci duch zmarłego może pozostać na ziemi i karać tych, którzy źle go traktowali. Jak podaje pewne źródło, może on nawet „siać spustoszenie w jakiejś społeczności”. W Afryce istnieje zwyczaj zakrywania luster i odwracania zdjęć w domu zmarłego. W jakim celu? Niektórzy utrzymują,  że nie można dopuścić do tego, żeby zmarły zobaczył samego siebie! Jako słudzy Jehowy z całą pewnością nie będziemy wierzyć w żadne przesądy ani brać udziału w praktykach religijnych, które propagują kłamstwa Szatana (1 Kor. 10:21, 22).

13. Co zgodnie z Jakuba 1:5 powinieneś zrobić, jeśli jakiś zwyczaj wzbudza twoje wątpliwości?

¹³ Jeśli masz wątpliwości co do jakiegoś zwyczaju, módl się i z wiarą proś Jehowę o mądrość (odczytaj Jakuba 1:5). Potem działaj zgodnie z modlitwami i szukaj informacji w naszych publikacjach. W razie potrzeby zwróć się o radę do starszych zboru. Nie powiedzą ci oni, co masz zrobić, ale mogą wskazać wchodzące w grę zasady biblijne, takie jak te omówione w tym artykule. Podejmując te działania, rozwijasz „zdolność myślenia”, dzięki której będziesz umiał ‛odróżniać to, co właściwe, od tego, co niewłaściwe’ (Hebr. 5:14).

14. Jak unikać dawania innym powodu do potknięcia?

¹⁴ „Wszystko róbcie na chwałę Bożą. Uważajcie, żeby nie dawać powodów do potknięcia” (1 Kor. 10:31, 32). Rozważając, czy postąpić zgodnie z jakimś zwyczajem lub tradycją, powinniśmy zastanowić się, jak nasza decyzja wpłynie na sumienie innych, szczególnie współwyznawców. W żadnym razie nie chcielibyśmy stać się dla kogoś przyczyną zgorszenia! (Marka 9:42). Nie chcielibyśmy też niepotrzebnie urazić kogoś, kto nie podziela naszych poglądów religijnych. Miłość pobudzi nas do zwracania się do takiej osoby z szacunkiem, w sposób, który przysparza chwały Jehowie. Na pewno nie będziemy się z nikim wykłócać o ważne dla niego tradycje ani ich wyśmiewać. Pamiętajmy — miłość ma wielką moc. Kiedy ją wyrażamy, postępując rozważnie i okazując innym szacunek, możemy zmienić nastawienie przeciwników.

15, 16. (a) Dlaczego mądrze jest wyjaśnić innym swoje wierzenia? Podaj przykład. (b) Jak możemy odnieść do siebie słowa apostoła Pawła z Rzymian 1:16?

¹⁵ Poinformuj ludzi ze swojego otoczenia, że jesteś Świadkiem Jehowy (Izaj. 43:10). Zapewne łatwiej ci będzie stawić czoła napiętym sytuacjom, jeśli  wcześniej poinformujesz krewnych i sąsiadów o tym, że czcisz Boga Jehowę. Francisco, który mieszka w Mozambiku, napisał: „Kiedy razem z moją żoną Caroliną poznaliśmy prawdę, powiedzieliśmy rodzinie, że nie będziemy już czcić zmarłych. Nasze postanowienie zostało wystawione na próbę, kiedy zmarła siostra Caroliny. Miejscowy zwyczaj nakazuje dokonać rytualnego obmycia ciała zmarłego. Potem najbliższy krewny powinien przez trzy noce spać w miejscu, w którym wylano użytą podczas ceremonii wodę. Ma to ułagodzić ducha zmarłego. Rodzina Caroliny oczekiwała od niej, że wywiąże się z tego obowiązku”.

¹⁶ Co zrobili w tej sytuacji Francisco i jego żona? Francisco wyjaśnia: „Kochamy Jehowę i chcemy się Mu podobać, więc odmówiliśmy wzięcia udziału w tych praktykach. Krewni Caroliny bardzo się rozzłościli. Oskarżyli nas o brak szacunku dla zmarłej i zapowiedzieli, że już więcej nas nie odwiedzą ani nam nie pomogą. Ponieważ wcześniej wyjaśniliśmy im nasze wierzenia, nie dyskutowaliśmy z nimi, kiedy wpadli w gniew. Niektórzy z krewnych zaczęli nas bronić i mówić, że uprzedziliśmy o tym, jakie jest nasze stanowisko. Z czasem rodzina Caroliny się uspokoiła i wtedy udało nam się przywrócić pokój. Niektórzy członkowie jej rodziny nawet przyszli do nas po publikacje biblijne”. Nigdy nie wstydźmy się stawać po stronie prawdy na temat śmierci (odczytaj Rzymian 1:16).

17. Co może nam pomóc być prawdziwym przyjacielem dla pogrążonego w żałobie współwyznawcy?

¹⁷ Kiedy naszemu współwyznawcy umrze ktoś bliski, z całych sił powinniśmy starać się być dla niego prawdziwym przyjacielem i „bratem, na którym można polegać w chwilach udręki” (Prz. 17:17). Jak być takim przyjacielem, szczególnie gdy pogrążony w żałobie brat jest naciskany, żeby uczestniczyć w niebiblijnych praktykach? Pomogą nam zasady biblijne. Rozważmy dwie z nich.

18. Dlaczego Jezus zapłakał i czego możemy się nauczyć z jego przykładu?

 ¹⁸ „Płaczcie z tymi, którzy płaczą” (Rzym. 12:15). Możemy nie wiedzieć, jakimi słowami pocieszyć osobę pogrążoną w żałobie. Ale czasem nasze łzy mówią więcej niż słowa. Przypomnijmy sobie, co się stało, gdy umarł przyjaciel Jezusa, Łazarz. Jego siostry — Maria i Marta — oraz inni ludzie go opłakiwali. Kiedy cztery dni później przybył Jezus, on również zapłakał, chociaż wiedział, że wkrótce wskrzesi Łazarza (Jana 11:17, 33-35). Jego łzy odzwierciedlały uczucia Jehowy. Potwierdzały również, że kocha tę rodzinę, co z pewnością pocieszyło Marię i Martę. Podobnie kiedy bracia czują naszą miłość i troskę, wiedzą, że nie są sami, ale mają kochających i oddanych przyjaciół.

19. Jak możemy zastosować Kaznodziei 3:7, kiedy pocieszamy współwyznawcę?

¹⁹ „Czas milczenia i czas mówienia” (Kazn. 3:7). Innym sposobem pocieszania jest bycie dobrym słuchaczem. Pozwólmy naszemu bratu otworzyć swoje serce i nie obrażajmy się na „mowę nieokiełznaną” (Hioba 6:2, 3). Może on być pod wpływem dodatkowego stresu wywołanego naciskiem ze strony krewnych niebędących Świadkami. Pomódl się z nim. Jehowa ‛wysłuchuje modlitw’, błagaj Go więc, by dodał współwyznawcy sił i jasności umysłu (Ps. 65:2). Jeśli pozwalają na to okoliczności, poczytajcie razem Biblię. Albo przeczytajcie odpowiedni artykuł z naszych publikacji, na przykład pokrzepiający życiorys.

20. Co omówimy w następnym artykule?

²⁰ To niezwykły przywilej znać prawdę o stanie umarłych i wiedzieć, jaka przyszłość ich czeka! (Jana 5:28, 29). Dlatego przy każdej okazji słowem i czynem odważnie brońmy prawdy biblijnej i dzielmy się nią z innymi. Następny artykuł pokaże, jak Szatan utrudnia ludziom poznanie prawdy, posługując się okultyzmem. Zobaczymy, dlaczego musimy unikać zwyczajów i rozrywek związanych z tą pułapką.