1. W jakich sytuacjach możemy otrzymać rady i dlaczego są nam one potrzebne?

WSZYSCY od czasu do czasu potrzebujemy jakiejś rady. Nieraz sami prosimy o nią kogoś, kogo darzymy szacunkiem. Kiedy indziej może do nas podejść zaniepokojony współwyznawca i zwrócić nam na coś uwagę, zanim zrobimy „fałszywy krok”, którego potem byśmy żałowali (Gal. 6:1). A jeszcze innym razem możemy zostać skorygowani po popełnieniu poważnego błędu. Bez względu na to, w jakiej sytuacji otrzymamy radę, powinniśmy jej posłuchać. Wyjdzie nam to na dobre, a nawet może uratować nam życie! (Prz. 6:23).

2. Dlaczego zgodnie z Przysłów 12:15 powinniśmy słuchać rad?

² Myśl przewodnia tego artykułu zachęca nas do ‛słuchania słów mądrych ludzi’ (Prz. 22:17). Żaden człowiek nie wie wszystkiego — zawsze znajdzie się ktoś, kto przewyższa nas wiedzą lub doświadczeniem (odczytaj Przysłów 12:15). Słuchanie rad jest więc oznaką pokory. Dowodzi, że jesteśmy świadomi swoich ograniczeń i rozumiemy, że jeśli chcemy osiągać zamierzone cele, potrzebujemy pomocy. Mądry król Salomon napisał pod natchnieniem: „Dzięki wielu doradcom osiąga się cel” (Prz. 15:22).

3. Z jakich rad możemy skorzystać?

³ Możemy skorzystać z dwóch rodzajów rad — skierowanych do wszystkich i skierowanych bezpośrednio do nas. Nieraz czytamy o czymś w Biblii albo w naszych publikacjach, co pobudza nas do skorygowania swojego sposobu myślenia lub postępowania (Hebr. 4:12). Korzystamy wtedy z rad skierowanych do wszystkich. Ale mogą być też rady skierowane bezpośrednio do nas.  Starszy lub inny dojrzały współwyznawca może nam wskazać, nad czym powinniśmy pracować. Jeśli ktoś kocha nas na tyle, żeby udzielić nam opartej na Biblii rady, powinniśmy to docenić, wysłuchać, co ma do powiedzenia, i wziąć to sobie do serca.

4. Jakiej reakcji na rady powinniśmy unikać w myśl Kaznodziei 7:9?

⁴ Szczególnie trudne może być dla nas przyjęcie rady udzielonej nam bezpośrednio. Moglibyśmy się nawet obrazić. Dlaczego? Chociaż bez problemu przyznajemy, że jesteśmy niedoskonali, to kiedy ktoś zwróci nam uwagę na jakąś konkretną słabość, może nie być nam łatwo to zaakceptować (odczytaj Kaznodziei 7:9). Moglibyśmy zacząć się usprawiedliwiać. Albo kwestionować pobudki tej osoby czy sposób, w jaki udzieliła nam rady. Moglibyśmy nawet doszukiwać się winy u niej samej, myśląc sobie: „Jakim prawem zwraca mi uwagę? Wcale nie jest lepsza ode mnie!”. W rezultacie jeśli rada nam się nie spodoba, moglibyśmy ją zignorować albo poprosić o opinię kogoś, kto powie nam to, co chcielibyśmy usłyszeć.

5. Co omówimy w tym artykule?

⁵ W tym artykule omówimy biblijne przykłady osób, które odrzucały rady, oraz tych, które je przyjmowały. Zobaczymy też, co pomoże nam słuchać rad i odnosić z nich korzyści.

6. Czego się uczymy z reakcji Rechoboama na otrzymaną radę?

⁶ Pomyślmy o Rechoboamie. Kiedy został królem w Izraelu, poddani poprosili, żeby ulżył im w ciężkiej pracy, do której zmusił ich jego ojciec. Co godne pochwały, Rechoboam zwrócił się o radę do starszych ludu. A oni zachęcili go, żeby spełnił prośbę poddanych, bo wtedy zawsze będzie mógł liczyć na ich poparcie (1 Król. 12:3-7). Najwyraźniej Rechoboamowi ta rada się nie spodobała, bo zaczął się naradzać z tymi, którzy z nim dorastali. Mężczyźni ci prawdopodobnie mieli około 40 lat, więc do pewnego stopnia byli ludźmi doświadczonymi (2 Kron. 12:13). Ale w tej sprawie udzielili Rechoboamowi złej rady — żeby nałożył na lud jeszcze większe ciężary (1 Król. 12:8-11). Rechoboam usłyszał więc dwie sprzeczne opinie. Mógł poprosić Jehowę o pomoc w wybraniu właściwej rady. Zamiast tego wybrał tę, która bardziej mu odpowiadała, i posłuchał młodszych doradców. Przyniosło to katastrofalne skutki dla niego samego i dla całego narodu. Czego się z tego uczymy? Nieraz możemy usłyszeć radę, która się nam nie spodoba. Ale jeśli jest oparta na Słowie Bożym, powinniśmy ją przyjąć.

7. Czego uczą nas przeżycia Uzzjasza?

⁷ Inną osobą, która odrzuciła dobrą radę, był król Uzzjasz. Wszedł do pomieszczenia w świątyni Jehowy, do którego mogli wchodzić tylko kapłani, i próbował spalić kadzidło. Kapłani powiedzieli mu wtedy: „Uzzjaszu, nie masz prawa palić kadzidła dla Jehowy! Tylko kapłani mogą je spalać”. Jak Uzzjasz zareagował? Gdyby pokornie przyjął radę i natychmiast opuścił świątynię, Jehowa mógłby mu wybaczyć. Ale „Uzzjasz (...) wybuchnął gniewem”. Dlaczego odrzucił radę? Najwyraźniej uważał, że jako król może robić, co chce. Jednak  Jehowa myślał inaczej. Za swoją zuchwałość Uzzjasz został porażony trądem i „był trędowaty aż do śmierci” (2 Kron. 26:16-21). Jego przeżycia uczą nas, że jeśli odrzucamy oparte na Biblii rady, to niezależnie od tego, kim jesteśmy, stracimy uznanie Jehowy.

8. Jak na rady zareagował Hiob?

⁸ Oprócz ostrzegawczych przykładów, które właśnie omówiliśmy, Biblia zawiera też pozytywne przykłady tych, którzy odnieśli korzyści z przyjmowania rad. Jedną z takich osób był Hiob. Chociaż chciał podobać się Bogu, nie był doskonały. Kiedy znalazł się pod silną presją, zaczął wyrażać niewłaściwe poglądy. Z tego powodu otrzymał stanowcze rady od Elihu i od Jehowy. Jak na nie zareagował? Z pokorą je przyjął. Przyznał: „Mówiłem — ale bez zrozumienia (...). Cofam to, co powiedziałem, i kajam się w prochu i popiele”. Jehowa nagrodził Hioba za taką pokorną reakcję (Hioba 42:3-6, 12-17).

9. Jaki dobry przykład dał nam Mojżesz?

⁹ Mojżesz jest dobrym przykładem kogoś, kto przyjął skorygowanie po popełnieniu poważnego błędu. Pewnego razu zabrakło mu panowania nad sobą i nie oddał chwały Jehowie, przez co stracił możliwość wejścia do Ziemi Obiecanej (Liczb 20:1-13). Kiedy poprosił Jehowę o zmianę decyzji, usłyszał: „Nigdy więcej mi o tym nie mów” (Powt. Pr. 3:23-27). Mimo to nie popadł w rozgoryczenie, tylko pogodził się z tą decyzją i Jehowa dalej się nim posługiwał (Powt. Pr. 4:1). Zarówno Hiob, jak i Mojżesz dali nam dobry przykład do naśladowania. Hiob zmienił swój sposób myślenia; nie usprawiedliwiał się. A Mojżesz pozostał wierny nawet wtedy, gdy w rezultacie skorygowania stracił coś, na czym bardzo mu zależało.

10. (a) Jakie korzyści wynikają z przyjmowania rad w myśl Przysłów 4:10-13? (b) Podaj przykłady osób, które właściwie zareagowały na rady.

¹⁰ Kiedy naśladujemy takich wiernych sług Jehowy, jak Hiob i Mojżesz, wychodzi nam to na dobre (odczytaj Przysłów 4:10-13). Przekonało się o tym wielu naszych współwyznawców. Emmanuel * z Demokratycznej Republiki Konga tak mówi o otrzymanym ostrzeżeniu: „Dojrzali bracia z mojego zboru zauważyli, że zmierzam w złym kierunku, i przyszli mi z pomocą. Zastosowałem się do ich rad i dzięki temu uniknąłem wielu problemów”. Megan, pionierka z Kanady, przyznaje: „Nie zawsze słyszałam to, co chciałam usłyszeć, ale właśnie tego potrzebowałam”. A Marko z Chorwacji wspomina: „Straciłem przywilej, jednak z perspektywy czasu widzę, że skarcenie, które otrzymałem, pomogło mi odzyskać duchową równowagę”.

11. Co na temat przyjmowania rad powiedział brat Karl Klein?

¹¹ Inną osobą, która odnosiła korzyści z przyjmowania rad, był brat Karl Klein, który usługiwał jako członek Ciała Kierowniczego. W swoim życiorysie opowiedział, że przy pewnej okazji Joseph Rutherford, z którym się przyjaźnił, ostro go zganił. Brat Klein przyznał, że poczuł się urażony. Wspominał: „Kiedy [brat Rutherford] ujrzał mnie następnym razem,  odezwał się wesoło: ‚Jak się masz, Karl’. Ponieważ jednak dalej czułem się urażony, zaledwie wymamrotałem coś w odpowiedzi. ‚Karl, uważaj!’ — usłyszałem na to — ‚dajesz przystęp Diabłu!’. Zakłopotany odparłem: ‚Ach, nic takiego się nie dzieje, bracie Rutherford’. Ale on wiedział, co mówi, i powtórzył swoje ostrzeżenie: ‚Dobrze, dobrze, ale uważaj. Dajesz przystęp Diabłu’. Naprawdę miał rację! Jeżeli chowamy urazę do brata, zwłaszcza wtedy, gdy powiedział coś, do czego miał prawo ze względu na pełnioną funkcję, to narażamy się na wpadnięcie w sidła Szatana” (Efez. 4:25-27) *. Brat Klein przyjął radę brata Rutherforda i dalej się przyjaźnili.

12. Jak w przyjmowaniu rad pomaga pokora? (Psalm 141:5).

¹² Co nam pomoże przyjmować rady? Musimy być pokorni i pamiętać, jak bardzo jesteśmy niedoskonali i jak głupio czasami postępujemy. O Hiobie mówiliśmy wcześniej, że miał niewłaściwy sposób myślenia, ale potem go zmienił i Jehowa go za to nagrodził. Stało się tak, ponieważ Hiob był pokorny i przyjął radę od znacznie młodszego Elihu (Hioba 32:6, 7). Również nam pokora pomoże zastosować się do rady — nawet gdybyśmy czuli, że nie jest nam potrzebna, albo gdyby udzielił nam jej ktoś młodszy. Pewien starszy zboru z Kanady mówi: „Nie jesteśmy w stanie spojrzeć na siebie oczami innych. Jak więc moglibyśmy zrobić postępy, gdybyśmy nie przyjmowali rad?”. A przecież każdy z nas powinien robić postępy w pielęgnowaniu owoców ducha i pełnieniu służby dla Boga (odczytaj Psalm 141:5).

13. Jak powinniśmy patrzeć na otrzymywane rady?

¹³ Patrz na rady jak na przejaw miłości Jehowy. On chce dla nas tego, co najlepsze (Prz. 4:20-22). Kiedy radzi nam coś za pośrednictwem swojego Słowa, opartej na Biblii publikacji czy dojrzałego współwyznawcy, pokazuje, że nas kocha. Jak czytamy w Liście do Hebrajczyków 12:9, 10, „robi to dla naszego pożytku”.

14. Na czym powinniśmy się skupiać, kiedy otrzymujemy radę?

¹⁴ Skupiaj się na radzie, a nie na sposobie, w jaki została ci udzielona. Czasami możemy czuć, że zrobiono to w nie najlepszy sposób. Oczywiście każdy, kto udziela rady, powinien robić to tak, żeby  ułatwić jej przyjęcie (Gal. 6:1) *. Ale ten, kto ją otrzymuje, powinien bardziej skupić się na jej treści niż na formie. Moglibyśmy zadać sobie pytania: „Nawet jeśli nie podoba mi się sposób udzielenia rady, to czy nie tkwi w niej ziarno prawdy? Czy mogę przymknąć oko na wady osoby, która mnie koryguje, i wyciągnąć naukę z tego, co mówi?”. Ludzie mądrzy potrafią odnieść korzyść z każdej otrzymanej rady (Prz. 15:31).

15. Dlaczego powinniśmy prosić o rady?

¹⁵ Biblia zachęca nas, żebyśmy prosili o rady. W Księdze Przysłów 13:10 czytamy: „Mądrość cechuje tych, którzy szukają rad”. Ile w tym prawdy! Ci, którzy proszą o rady, zamiast czekać, aż im się ich udzieli, często robią szybsze postępy duchowe. Nie wahaj się więc ‛szukać rad’.

16. W jakich sytuacjach moglibyśmy poprosić o radę?

¹⁶ W jakich sytuacjach moglibyśmy poprosić współwyznawcę o radę? Rozważmy kilka: 1) Siostra zaprasza doświadczoną głosicielkę na studium, które prowadzi, a potem pyta ją, jak mogłaby ulepszyć swoje metody nauczania. 2) Siostra w stanie wolnym planuje zakup spodni i prosi doświadczoną siostrę, żeby szczerze powiedziała, co myśli o jej wyborze. 3) Brat ma wygłosić swój pierwszy wykład. Prosi doświadczonego mówcę, żeby uważnie słuchał, a później udzielił mu konstruktywnych rad. Nawet wieloletni mówca może odnieść korzyści, jeśli poprosi o takie wskazówki innego doświadczonego brata, a następnie się do nich zastosuje.

17. Co możemy zrobić, żeby odnieść korzyści z otrzymywanych rad?

¹⁷ W nadchodzących tygodniach czy miesiącach wszyscy otrzymamy jakieś rady — skierowane do ogółu lub do nas osobiście. Przypomnijmy sobie wtedy myśli z tego artykułu. Okażmy pokorę. Skupmy się na radzie, a nie na sposobie jej udzielenia. A potem wprowadźmy ją w życie. Nikt z nas nie rodzi się mądry. Ale Słowo Boże obiecuje, że jeśli ‛słuchamy rad i przyjmujemy karcenie, staniemy się mądrzy’ (Prz. 19:20).