1, 2. (a) Przed jakim wyzwaniem stają dzieci imigrantów? (b) Na jakie pytania odpowie ten artykuł?

„OD DZIECKA w domu i w zborze mówiłem tym językiem, co rodzice” — opowiada Joshua. „Ale kiedy poszedłem do szkoły, wolałem używać miejscowego języka. Po kilku latach zupełnie się przestawiłem. Nie rozumiałem zebrań i nie identyfikowałem się z kulturą moich rodziców”. W podobnej sytuacji jest wiele dzieci imigrantów.

² Obecnie ponad 240 000 000 ludzi mieszka poza krajem urodzenia. Jeśli jesteś imigrantem i masz dzieci, jak możesz zadbać o to, żeby pokochały Jehowę i ‛dalej chodziły w prawdzie’? (3 Jana 4). I jak mogą w tym pomóc inni?

3, 4. (a) Jak rodzice mogą dawać dzieciom dobry przykład? (b) Czego rodzice nie powinni oczekiwać od dzieci?

³ Rodzice, jeśli chcecie, żeby wasze dzieci weszły na drogę do życia wiecznego, dawajcie im dobry przykład. „Szukajcie najpierw królestwa”, a dzieci nauczą się ufać, że Jehowa zaspokoi ich potrzeby (Mat. 6:33, 34). Prowadźcie proste życie.  Sprawy duchowe ceńcie bardziej niż materialne — nigdy na odwrót. Unikajcie zaciągania długów. Zabiegajcie o „skarb w niebie” — czyli uznanie Jehowy — a nie o bogactwa albo „chwałę ludzką” (odczytaj Marka 10:21, 22; Jana 12:43).

⁴ Nigdy nie bądźcie tak zajęci, żeby nie mieć dla dzieci czasu. Mówcie im, że jesteście z nich dumni, kiedy stawiają Jehowę na pierwszym miejscu i nie zabiegają o prestiż lub pieniądze — dla siebie lub dla was. Wystrzegajcie się niebiblijnego poglądu, że dzieci mają zapewnić rodzicom wygodne życie. Pamiętajcie: „Nie dzieci powinny odkładać dla rodziców, lecz rodzice dla dzieci” (2 Kor. 12:14).

5. Dlaczego rodzice muszą rozmawiać z dziećmi o Jehowie?

⁵ Jak zapowiedziano w Biblii, do organizacji Jehowy przychodzą ludzie „ze wszystkich języków narodów” (Zach. 8:23). Ale bariera językowa może utrudniać wam uczenie dzieci prawdy. Dzieci są waszymi najważniejszymi zainteresowanymi i od tego, czy poznają Jehowę, zależy ich życie wieczne (Jana 17:3). Żeby nauczyć je zasad Bożych, musicie wykorzystywać każdą okazję (odczytaj Powtórzonego Prawa 6:6, 7).

6. Jakie korzyści odniosą dzieci z nauczenia się języka rodziców? (Zobacz ilustrację tytułową).

⁶ Wasze dzieci prawdopodobnie nauczą się miejscowego języka w szkole i od kolegów, a waszego przede wszystkim, gdy będziecie często z nimi rozmawiać. Dzięki temu będą mogły mówić wam o swoich uczuciach. Odniosą też inne korzyści. Dwujęzyczność rozwinie je pod względem intelektualnym i społecznym. Da im też możliwość poszerzenia zakresu służby. „Fajnie jest być w zborze obcojęzycznym” — mówi Carolina, której rodzice są imigrantami. „Super, że mogę działać na terenie z potrzebami”.

7. Co możesz zrobić, jeśli w twojej rodzinie pojawiła się bariera językowa?

⁷ Kiedy dzieci imigrantów przyswajają sobie miejscowy język i kulturę, nieraz tracą chęć, a nawet umiejętność porozumiewania się w języku rodziców. Jeśli tak jest w waszej rodzinie, czy nie moglibyście chociaż do pewnego stopnia nauczyć się miejscowego języka? Dużo łatwiej wychować dzieci w prawdzie, jeśli rozumie się ich rozmowy, rozrywkę i to, czego uczą się w szkole, oraz gdy można osobiście rozmawiać z nauczycielami. To prawda, że opanowanie nowego języka wymaga czasu, wysiłku i pokory. Ale gdyby wasze dziecko z jakiegoś powodu straciło słuch, to czy nie staralibyście się nauczyć języka migowego? A czy dziecko, które lepiej mówi w innym języku, nie zasługuje na podobną troskę? *

8. Jak możesz pomagać dzieciom, nawet jeśli nie znasz dobrze języka, którym się posługują?

⁸ Niektórzy rodzice nigdy nie będą płynnie posługiwać się językiem, którego nauczyły się ich dzieci. Taka bariera może utrudniać przekazywanie głębokich prawd z Biblii (2 Tym. 3:15). Jeśli jesteś w podobnej sytuacji, to i tak możesz pomagać dzieciom poznać i pokochać Jehowę. „Mama wychowywała nas sama i słabo rozumiała język, którym posługiwałem się ja i moje  siostry. A my niezbyt dobrze rozumieliśmy jej język” — wspomina starszy o imieniu Shan. „Ale kiedy widzieliśmy, jak studiuje, modli się i każdego tygodnia organizuje studium rodzinne, rozumieliśmy, że poznawanie Jehowy jest naprawdę ważne”.

9. Jak rodzice mogą pomagać dzieciom dwujęzycznym uczyć się o Jehowie?

⁹ Niektóre dzieci potrzebują uczyć się o Jehowie w dwóch językach — używanym w szkole oraz używanym w domu. Dlatego część rodziców posługuje się publikacjami, nagraniami i filmami w obu językach. Bez wątpienia rodzice, którzy są imigrantami, muszą poświęcić dzieciom więcej czasu i wykazać więcej inicjatywy, żeby pomóc im nawiązać silną więź z Jehową.

10. (a) Kto podejmuje decyzję, do jakiego zboru będzie należeć rodzina? (b) Co należy zrobić przed podjęciem tej decyzji?

¹⁰ Kiedy „osiadli przybysze” mieszkają daleko od innych braci mówiących ich językiem, muszą należeć do miejscowego zboru (Ps. 146:9). Ale jeśli w pobliżu jest zbór, w którym zebrania odbywają się w waszym języku, powstaje pytanie: Do jakiego zboru powinna należeć wasza rodzina? Mąż, jako głowa rodziny, z modlitwą przeanalizuje tę sprawę i przedyskutuje ją z żoną i dziećmi, a następnie podejmie decyzję (1 Kor. 11:3). Jakie czynniki weźmie pod uwagę? Jakie zasady wchodzą w grę?

11, 12. (a) W jakim stopniu język wpływa na to, jaką korzyść dziecko odnosi z zebrań? (b) Dlaczego niektóre dzieci nie chcą się uczyć języka rodziców?

¹¹ Rodzice powinni realistycznie ocenić potrzeby dzieci. Oczywiście żeby dobrze zrozumieć prawdę, dziecko — bez względu na to, jakim językiem się posługuje — potrzebuje znacznie więcej niż tylko kilku godzin szkolenia duchowego podczas zebrań. Ale warto pamiętać, że na zebraniach prowadzonych w języku, który dziecko rozumie najlepiej, może ono chłonąć informacje niejako automatycznie. Nieraz uczy się więcej, niż rodzicom się wydaje. Zazwyczaj jest to niemożliwe, kiedy nie wszystko rozumie (odczytaj 1 Koryntian 14:9, 11). Język, który dziecko zna od urodzenia, niekoniecznie musi być językiem, w którym myśli. Niektóre dzieci potrafią odpowiadać i przedstawiać punkty na zebraniach w języku rodziców, ale słowa nie zawsze wypływają z ich serca.

¹² Co więcej, nie tylko język ma wpływ na serce dziecka. Tak było w wypadku Joshui, wspomnianego na wstępie. Jego siostra Esther zauważa: „Dla dziecka język, kultura i religia rodziców stanowią jedną całość”. Jeśli dziecko nie utożsamia się z kulturą rodziców, może nie chcieć uczyć się ich języka — i religii. Co w takiej sytuacji mogą zrobić rodzice?

13, 14. (a) Dlaczego pewne małżeństwo przeniosło się z dziećmi do zboru posługującego się miejscowym językiem? (b) Co pomogło tym rodzicom zachować siły duchowe?

¹³ Chrześcijańscy rodzice stawiają duchowe dobro dzieci ponad własne preferencje (1 Kor. 10:24). Samuel, ojciec Joshui i Esther, opowiada: „Obserwowaliśmy z żoną dzieci, żeby ustalić, który język pomaga im rozwijać się duchowo, i modliliśmy się o mądrość. Okazało się, że to, co będzie dobre dla dzieci, niekoniecznie będzie wygodne  dla nas. Ale kiedy zauważyliśmy, że z zebrań w naszym języku odnoszą niewielką korzyść, postanowiliśmy przenieść się do zboru posługującego się miejscowym językiem. Regularnie chodziliśmy na zebrania i do służby. Zapraszaliśmy też miejscowych braci na posiłki i wycieczki. Pomogło to naszym dzieciom poznać braci i Jehowę — nie tylko jako Boga, ale również jako Ojca i Przyjaciela. Uznaliśmy, że jest to dla dzieci o wiele ważniejsze niż biegła znajomość naszego języka ojczystego”.

¹⁴ Samuel dodaje: „Żeby zachować siły duchowe, razem z żoną chodziliśmy także na zebrania w swoim języku. Byliśmy bardzo zajęci i zmęczeni. Ale dziękujemy Jehowie, że pobłogosławił nasze wysiłki i wyrzeczenia. Wszystkie nasze dzieci, cała trójka, służą Jehowie pełnoczasowo”.

15. Dlaczego Kristina postanowiła przenieść się do zboru posługującego się miejscowym językiem?

¹⁵ Gdy dzieci dorosną, mogą dojść do wniosku, że będą lepiej służyć Jehowie w zborze, w którym zebrania odbywają się w bardziej zrozumiałym dla nich języku. W takiej sytuacji rodzice nie powinni się czuć odrzuceni. „Znałam podstawy języka rodziców, ale słownictwo używane na zebraniach było dla mnie niezrozumiałe” — wyjaśnia Kristina. „Kiedy miałam 12 lat, byłam na kongresie w języku, którego używałam w szkole. Po raz pierwszy dotarło do mnie, że to, co słyszę, jest prawdą! Kolejnym punktem zwrotnym był moment, kiedy w tym języku zaczęłam się modlić. Mogłam powiedzieć Jehowie, co naprawdę czułam!” (Dzieje 2:11, 41). Po osiągnięciu pełnoletności Kristina omówiła sprawę z rodzicami i postanowiła przenieść się do zboru posługującego się miejscowym językiem. Wspomina: „Poznawanie Jehowy w języku, którego używałam w szkole, pobudziło mnie do działania”. Nie minęło wiele czasu i Kristina została pionierką, co daje jej dużo radości.

16. Dlaczego Nadia jest zadowolona, że została w zborze obcojęzycznym?

¹⁶ Młodzi, czy myślicie, że lepiej byłoby należeć do zboru posługującego się miejscowym językiem? Jeśli tak, to zastanówcie się dlaczego. Czy pomoże wam to zbliżyć się do Jehowy? (Jak. 4:8). A może chcecie mieć więcej swobody i mniej pracy? „Kiedy ja i moje rodzeństwo byliśmy nastolatkami, chcieliśmy przenieść się do miejscowego zboru” — opowiada Nadia, która obecnie usługuje w Betel. Ale jej rodzice wiedzieli, że to nie wyszłoby dzieciom na dobre pod względem duchowym. „Teraz jesteśmy wdzięczni rodzicom, że starali się nauczyć nas swojego języka i zatrzymali w zborze obcojęzycznym. Wzbogaciło to nasze życie i dało nam więcej możliwości pomagania innym w poznawaniu Jehowy”.

17. (a) Komu Jehowa powierzył wychowywanie dzieci? (b) Jaką pomoc mogą otrzymać rodzice?

¹⁷ Wychowywanie dzieci w prawdzie Jehowa powierzył rodzicom — nie dziadkom ani nikomu innemu (odczytaj Przysłów 1:8; 31:10, 27, 28). Rodzice, którzy chcą dotrzeć do serca dziecka, ale nie znają miejscowego języka, mogą potrzebować wsparcia. Jeśli o nie poproszą, nie oznacza to, że zrzucają  z siebie odpowiedzialność. Wręcz przeciwnie, starają się ‛ukierunkowywać umysł dziecka zgodnie z myślami Jehowy’ (Efez. 6:4). Na przykład mogą poprosić starszych o sugestie dotyczące rodzinnego wielbienia oraz o pomoc w zapewnieniu dzieciom dobrego towarzystwa.

18, 19. (a) Jak duchowo usposobieni bracia i siostry mogą pomagać młodym? (b) Co cały czas muszą robić rodzice?

¹⁸ Rodzice mogą od czasu do czasu zapraszać inne rodziny na wieczór wielbienia. Na wielu młodych bardzo dobry wpływ ma też towarzystwo zrównoważonych chrześcijan, którzy wyruszają z nimi do służby i w budujący sposób spędzają z nimi czas wolny (Prz. 27:17). „Pamiętam, jak pewni bracia wzięli mnie pod swoje skrzydła” — opowiada wspomniany wcześniej Shan. „Kiedy pomagali mi przygotowywać punkty na zebrania, zawsze na tym korzystałem. Lubiłem też spędzać z nimi czas wolny”.

¹⁹ Oczywiście ci, którzy zostaną poproszeni o pomaganie dzieciom, powinni zawsze wzbudzać w nich szacunek do rodziców, mówiąc o nich pozytywnie i nie przejmując ich roli. Poza tym powinni unikać postępowania, które przez członków zboru lub osoby postronne mogłoby zostać błędnie odebrane jako wątpliwe moralnie (1 Piotra 2:12). Chociaż rodzice mogą korzystać ze wsparcia innych, to na nich spoczywa odpowiedzialność za uczenie dzieci prawdy. Muszą nadzorować taką pomoc i sami w dalszym ciągu uczyć dzieci.

20. Jak rodzice mogą pomóc dzieciom stać się dojrzałymi sługami Jehowy?

²⁰ Rodzice, módlcie się o pomoc i nigdy się nie poddawajcie (odczytaj 2 Kronik 15:7). Bądźcie gotowi na wyrzeczenia, żeby pomagać dziecku zaprzyjaźnić się z Jehową. Dokładajcie wszelkich starań, żeby Słowo Boże trafiało do jego serca. Nigdy nie przestawajcie wierzyć, że wyrośnie na dojrzałego sługę Jehowy. Kiedy dzieci będą wprowadzać w życie zasady z Biblii i naśladować wasz dobry przykład, poczujecie się jak apostoł Jan, który napisał o swoich duchowych dzieciach: „Nie mam większego powodu do wdzięczności, niż słyszeć, iż moje dzieci dalej chodzą w prawdzie” (3 Jana 4).