1. Jak możemy nabywać mądrości i jakie korzyści z tego odniesiemy?

JEHOWA jest Źródłem mądrości i szczodrze dzieli się nią z innymi. W Liście Jakuba 1:5 powiedziano: „Jeżeli więc komuś z was brakuje mądrości, niech prosi Boga, bo on daje wszystkim szczodrze i bez wypominania”. Jednym ze sposobów nabywania mądrości od Boga jest korzystanie z Jego karcenia. Przymiot ten może nas uchronić przed moralnymi i duchowymi szkodami (Prz. 2:10-12). Dzięki temu będziemy ‛trwali w miłości Bożej ku życiu wiecznemu’ (Judy 21).

2. Dzięki czemu będziemy cenić karcenie zapewniane przez Boga?

² Jednak nasze niedoskonałe skłonności, wychowanie i inne czynniki powodują, że czasem trudno jest nam przyjąć karcenie albo właściwie na nie patrzeć. Ale kiedy doświadczamy na sobie jego pozytywnych skutków, dostrzegamy, że Bóg bardzo nas kocha. W Księdze Przysłów 3:11, 12 czytamy: „Synu mój, nie odrzucaj skarcenia od Jehowy (...), bo kogo Jehowa miłuje, tego upomina”. Nigdy nie zapominajmy, że Jehowie leży na sercu nasze dobro (odczytaj Hebrajczyków 12:5-11). Ponieważ świetnie nas zna, zawsze karci nas sprawiedliwie i w odpowiedniej mierze. Przyjrzyjmy się bliżej czterem zagadnieniom związanym z karceniem: 1) samodyscyplinie,  2) karceniu zapewnianemu przez rodziców, 3) karceniu w zborze oraz 4) czemuś, co jest gorsze niż chwilowy ból spowodowany karceniem.

3. Jak dziecko może się uczyć samodyscypliny? Objaśnij na przykładzie.

³ Samodyscyplina to kontrolowanie swojego zachowania i sposobu myślenia. Nie jest to cecha wrodzona, więc musimy się jej uczyć. Zilustrujmy to przykładem: Kiedy dziecko uczy się jeździć na rowerze, zazwyczaj mama lub tata przytrzymuje rower. Gdy dziecko zaczyna łapać równowagę, rodzic chwilami pozwala mu jechać bez pomocy. A gdy ma pewność, że dziecko umie już jeździć, przestaje mu asystować. Podobnie rodzice, którzy konsekwentnie i cierpliwie szkolą swoje dzieci, „karcąc je i ukierunkowując ich umysły zgodnie z myślami Jehowy”, pomagają im wypracowywać samodyscyplinę i nabywać mądrości (Efez. 6:4).

4, 5. (a) Dlaczego samodyscyplina jest ważną częścią nowej osobowości? (b) Dlaczego nie powinniśmy się poddawać, nawet jeśli popełniamy błędy?

⁴ To samo odnosi się do osób, które poznają Jehowę w dorosłym wieku. Chociaż do pewnego stopnia mogły już rozwinąć samodyscyplinę, w sensie duchowym są jeszcze niedojrzałe. Ale kiedy zaczynają pracować nad „nową osobowością” wzorowaną na Chrystusie, stopniowo nabywają dojrzałości (Efez. 4:23, 24). Bardzo pomaga w tym samodyscyplina. W rezultacie uczą się ‛wyrzekać bezbożności i światowych pragnień oraz żyć pośród teraźniejszego systemu rzeczy w trzeźwości umysłu i prawości, i zbożnym oddaniu’ (Tyt. 2:12).

⁵ Oczywiście wszyscy mamy grzeszne skłonności (Kazn. 7:20). Jednak jeśli popełnimy błąd, nie musi to oznaczać porażki ani zupełnego braku samodyscypliny. W Księdze Przysłów 24:16 czytamy: „Prawy może upaść nawet siedem razy i na pewno wstanie”. Co mu w tym pomoże? Nie sama siła woli, ale duch święty (odczytaj Filipian 4:13). Owocem tego ducha jest między innymi panowanie nad sobą, które ma ścisły związek z samodyscypliną.

6. Jak możemy ulepszyć swoje studium Słowa Bożego? (Zobacz ilustrację tytułową).

⁶ Żeby pielęgnować samodyscyplinę, trzeba się też modlić, studiować Biblię i rozmyślać. Ale co zrobić, jeśli studiowanie nie przychodzi ci łatwo? Może po prostu nie lubisz siedzieć w jednym miejscu i trudno ci koncentrować uwagę. Pamiętaj, że Jehowa cię wesprze, jeśli Mu na to pozwolisz. Pomoże ci rozwinąć „gorące pragnienie” poznawania Jego Słowa (1 Piotra 2:2). Po pierwsze, módl się do Niego o niezbędną samodyscyplinę. Po drugie, działaj zgodnie ze swoimi modlitwami. Na początku nie musisz studiować zbyt długo. Z czasem stanie się to dla ciebie łatwiejsze i przyjemniejsze. Będziesz z niecierpliwością wyczekiwać tych chwil, żeby w spokoju zagłębić się w myślach Jehowy (1 Tym. 4:15).

7. Jak samodyscyplina może pomóc w osiągnięciu jakiegoś celu duchowego?

⁷ Samodyscyplina pomaga nam osiągać cele duchowe. Przeanalizujmy przykład pewnego ojca, który zorientował się, że jego gorliwość słabnie. W związku z tym wyznaczył sobie cel: postanowił zostać pionierem stałym. Zaczął czytać na ten temat artykuły w naszych czasopismach i modlić się w tej sprawie. To go zachęciło i dodało mu sił duchowych. Poza tym kiedy tylko miał możliwość, podejmował  pomocniczą służbę pionierską. Jaki dało to rezultat? Mimo napotykanych trudności był skoncentrowany na wyznaczonym celu i w końcu go osiągnął.

8-10. Co pomoże rodzicom wychować dzieci na sług Jehowy? Podaj przykład.

⁸ Chrześcijańscy rodzice mają wyjątkowe zadanie — wychowywać dzieci, „karcąc je i ukierunkowując ich umysły zgodnie z myślami Jehowy” (Efez. 6:4). To duże wyzwanie, zwłaszcza w dzisiejszym świecie (2 Tym. 3:1-5). Oczywiście dzieci nie rodzą się z umiejętnością odróżniania dobra od zła, ale mają sumienie. Jednak sumienie trzeba szkolić, a to wymaga karcenia (Rzym. 2:14, 15). Pewne opracowanie biblijne wyjaśnia, że greckie słowo tłumaczone na „karcenie” może być oddawane również jako „wychowywanie dzieci”.

⁹ Dzieci, które są karcone z miłością, zazwyczaj czują się bezpieczne. Uczą się, że wolność ma granice oraz że każda decyzja i czyn pociąga za sobą konsekwencje — dobre lub złe. Dlatego to takie ważne, żeby rodzice szukali kierownictwa Jehowy. Warto pamiętać, że poglądy na temat karcenia mogą się różnić w zależności od tego, w jakiej kulturze ktoś się wychował i ile ma lat. Ale kiedy rodzice polegają na Bogu, nie muszą wychowywać dzieci metodą prób i błędów ani opierać się na ludzkiej mądrości i doświadczeniu.

¹⁰ Zastanówmy się nad przykładem Noego. Kiedy Jehowa polecił mu zbudować arkę, Noe nie mógł polegać na swoim doświadczeniu. Przecież nigdy wcześniej nie budował arki. Musiał więc polegać na Jehowie — i zrobił wszystko dokładnie tak, jak On mu nakazał (Rodz. 6:22). Jaki był tego skutek? Świetnie wykonał swoje zadanie, i to za pierwszym podejściem! Dzięki temu jego rodzina przeżyła potop. Noe polegał na mądrości Boga i dlatego okazał się też dobrym ojcem. Szkolił swoje dzieci i dawał im przykład, co było niełatwe z powodu niegodziwości panującej przed potopem (Rodz. 6:5).

11. Jaką rolę w wychowywaniu dzieci odgrywa przykład rodziców?

¹¹ Jeśli jesteś rodzicem, jak możesz naśladować Noego? Słuchaj Jehowy. Pozwól, żeby twój pogląd na wychowywanie dzieci kształtowało Jego Słowo i wskazówki podawane przez Jego organizację. W przyszłości dzieci zapewne to docenią. Pewien brat napisał: „Jestem bardzo wdzięczny rodzicom za to, jak mnie wychowali. Naprawdę starali się trafić mi do serca. To przede wszystkim dzięki nim zrobiłem postępy duchowe”. Ale mimo szczerych wysiłków rodziców niektóre dzieci opuszczają Jehowę. Jednak rodzice, którzy zrobili wszystko, żeby  zaszczepić prawdę w sercu dziecka, mogą mieć czyste sumienie. Mogą też mieć nadzieję, że pewnego dnia dziecko wróci do Jehowy.

12, 13. (a) Jak rodzice mogą pokazać, że są posłuszni Bogu, gdy ich dziecko zostaje wykluczone? (b) Jakie korzyści odniosła pewna rodzina z posłuszeństwa wobec Boga?

¹² Jedną z najtrudniejszych prób posłuszeństwa dla niektórych rodziców są kontakty z wykluczonym dzieckiem. Pewna matka, której córka została wykluczona i wyprowadziła się z domu, przyznaje: „Szukałam w naszych publikacjach różnych furtek, żeby móc spędzać czas z córką i wnuczką”. Ale mąż życzliwie pomógł jej dostrzec, że nie są już odpowiedzialni za córkę i powinni być lojalni wobec Jehowy.

¹³ Po kilku latach córka wróciła do zboru. Jej matka mówi: „Teraz dzwoni lub pisze do mnie prawie codziennie! Bardzo też szanuje mnie i męża za to, że byliśmy posłuszni Bogu. Mamy świetne relacje”. Jeśli twoje dziecko zostało wykluczone, to czy ‛zaufasz Jehowie całym sercem i nie będziesz się opierać na własnym zrozumieniu’? (Prz. 3:5, 6). Pamiętaj, że karcenie od Jehowy wynika z Jego niezrównanej mądrości i miłości. Nie zapominaj, że oddał swojego Syna za wszystkich, także za twoje dziecko. Nie chce, żeby ktokolwiek zginął (odczytaj 2 Piotra 3:9). Dlatego rodzice, w dalszym ciągu ufajcie, że karcenie od Jehowy, nawet gdy wywołuje ból, zawsze jest słuszne. Nie sprzeciwiajcie się działaniom Jehowy, ale je popierajcie.

14. Jakie korzyści odnosimy ze wskazówek, które Jehowa zapewnia nam przez „wiernego szafarza”?

¹⁴ Jehowa obiecał, że będzie się troszczył o zbór chrześcijański, chronił go i zapewniał mu wskazówki. Robi to na wiele różnych sposobów. Na przykład opiekę nad zborem powierzył swojemu Synowi, a on wyznaczył „wiernego szafarza”, żeby przygotowywał pokarm duchowy we właściwym czasie (Łuk. 12:42). Pokarm ten zawiera wskazówki, które są formą karcenia. Czy zdarzyło się, że wykład albo artykuł w którymś z naszych czasopism skłonił cię do zmiany myślenia lub postępowania? Jeśli tak, to świetnie! Pozwalasz, żeby Jehowa cię kształtował, co na pewno wyjdzie ci na dobre (Prz. 2:1-5).

15, 16. (a) Kiedy odniesiemy korzyść z pracy starszych? (b) Jak możemy uprzyjemnić pracę starszym?

¹⁵ Poza tym Chrystus dał „dary w ludziach” — starszych zboru, którzy są pasterzami trzody Bożej (Efez. 4:8, 11-13). Jak możemy odnieść korzyść z pracy tych braci? Jednym ze sposobów jest naśladowanie ich wiary i dobrego przykładu. Kolejnym jest słuchanie rad, których udzielają na podstawie Biblii (odczytaj Hebrajczyków 13:7, 17). Pamiętajmy, że starsi nas kochają i chcą, żebyśmy rozwijali się pod względem duchowym. Jeśli na przykład zauważą, że opuszczamy zebrania albo tracimy gorliwość, na pewno będą chcieli niezwłocznie nam pomóc. Wysłuchają nas, a następnie udzielą serdecznych zachęt i stosownych rad opartych na Biblii. Czy patrzysz na taką pomoc jak na wyraz miłości Jehowy do ciebie?

¹⁶ Starszym nie zawsze jest łatwo udzielić nam potrzebnych rad. Wyobraź sobie, jak trudno musiało być prorokowi Natanowi porozmawiać z Dawidem, który próbował zataić poważny grzech (2 Sam. 12:1-14). Podobnie Paweł  bez wątpienia musiał zdobyć się na odwagę, żeby skorygować za stronniczość Piotra, jednego z 12 apostołów (Gal. 2:11-14). Jak więc możesz ułatwić pracę starszym w swoim zborze? Przejawiaj pokorę, bądź przystępny i okazuj wdzięczność. W ich pomocy dostrzegaj miłość Jehowy. Przyniesie ci to korzyści, a im doda radości.

17. Jakie korzyści odniosła pewna siostra z życzliwej pomocy starszych?

¹⁷ Pewnej siostrze z powodu dawnych przeżyć trudno było pokochać Jehowę. Powiedziała: „Kiedy wspomnienia i inne problemy sprawiły, że byłam u kresu wytrzymałości, zrozumiałam, że muszę porozmawiać ze starszymi. Starsi nie potraktowali mnie szorstko ani nie skrytykowali, ale zachęcili i pokrzepili. Po każdym zebraniu, nawet jeśli byli bardzo zajęci, przynajmniej jeden z nich pytał, jak się miewam. Z powodu mojej przeszłości czułam się niegodna miłości Boga. Ale Jehowa za pośrednictwem zboru i starszych raz za razem zapewniał, że mnie kocha. Modlę się, żeby nigdy Go nie opuścić”.

18, 19. Co jest gorsze niż ból spowodowany karceniem? Podaj przykład.

¹⁸ Chociaż karcenie może być bolesne, jest coś gorszego — szkody, które wynikają z odrzucania karcenia (Hebr. 12:11). Przyjrzyjmy się dwóm przykładom: Kaina i króla Sedekiasza. Gdy Kain rozwinął w sobie nienawiść do Abla, Bóg powiedział: „Czemu pałasz gniewem i czemu sposępniała ci twarz? Jeśli zaczniesz czynić dobrze, czyż nie nastąpi wywyższenie? Ale jeśli nie zaczniesz czynić dobrze, grzech czai się u wejścia i ku tobie kieruje się jego pożądanie; ty zaś — czy nad nim zapanujesz?” (Rodz. 4:6, 7). Jednak Kain nie posłuchał i pozwolił, żeby owładnął nim grzech. W ten sposób sprowadził na siebie niepotrzebny ból (Rodz. 4:11, 12). Gdyby usłuchał Boga, oszczędziłby sobie cierpień.

¹⁹ Sedekiasz był słabym i niegodziwym władcą, który rządził w ponurym okresie dziejów Jerozolimy. Prorok Jeremiasz wielokrotnie nawoływał go, żeby porzucił złe postępowanie, ale król nie przyjął skarcenia. Również w tym wypadku konsekwencje były tragiczne (Jer. 52:8-11). Jehowa naprawdę chce nam oszczędzić niepotrzebnego bólu! (Odczytaj Izajasza 48:17, 18).

20. Jaka przyszłość czeka tych, którzy przyjmują karcenie od Boga, a jaka tych, którzy je odrzucają?

²⁰ Ludzie często lekceważą karcenie i nie doceniają znaczenia samodyscypliny. Ale już wkrótce poniosą konsekwencje takiego niemądrego postępowania (Prz. 1:24-31). Dlatego ‛słuchaj karcenia i stań się mądry’. W Księdze Przysłów 4:13 powiedziano: „Uchwyć się karności; nie puszczaj. Strzeż jej, bo ona jest twym życiem”.