Obrazy z Ziemi Obiecanej

Beer-Szeba — tam, gdzie studnia oznaczała życie

„OD DAN aż po Beer-Szebę”. Wyrażenie to, nieobce czytelnikom Biblii, określa terytorium całego Izraela — od Dan na krańcach północnych do Beer-Szeby na południu. Oto, jak opisano pokój za rządów Salomona: „Judejczycy i Izraelici mieszkali tedy bezpiecznie, każdy pod swoim krzewem winnym i pod swoim drzewem figowym od Dan aż po Beer-Szebę przez wszystkie dni Salomona” (1 Królewska 4:25; Sędziów 20:1).

Dan i Beer-Szeba różniły się jednak nie tylko położeniem. Na przykład w Dan często występowały opady; wypływająca spod ziemi woda tworzyła jeden z potoków źródłowych Jordanu, widoczny na zdjęciu po prawej. Zupełnie inaczej było w Beer-Szebie, leżącej w suchym regionie między wybrzeżem śródziemnomorskim a południowym krańcem Morza Martwego.

W okolicach Beer-Szeby opady nie przekraczały 150—200 milimetrów rocznie. Mając to w pamięci, przyjrzyj się zamieszczonemu powyżej zdjęciu wzniesienia, na którym była usytuowana Beer-Szeba. * Widoczna tu zieleń wskazuje, że fotografię zrobiono po skąpych deszczach zimowych, gdy pola wokół Beer-Szeby na krótko pokrywają się roślinnością. Pobliskie równiny nadawały się — i nadają po dziś dzień — pod uprawę zbóż.

Ponieważ były to tereny suche, więc mówiąc o Beer-Szebie, Biblia często wspomina o studniach i prawach do używania wody. Miasto leżało niedaleko dróg i szlaków karawanowych, przecinających pustynię na południu. Nietrudno sobie wyobrazić, że podążający tamtędy lub zatrzymujący się podróżni potrzebowali wody dla siebie i zwierząt. Nie tryskała ona z ziemi, jak w Dan, ale można ją było czerpać ze studzien. W gruncie rzeczy hebrajskie słowo beʼerʹ ma związek z otworem lub dołem, wykopanym w celu wydobycia wody. Beer-Szeba znaczy „Studnia Przysięgi” lub „Studnia Siedmiu”.

Abraham z rodziną długo mieszkali w samej Beer-Szebie oraz w jej okolicach, toteż zdawali sobie sprawę ze znaczenia studzien. Niewykluczone, że właśnie z nich zamierzała korzystać Hagar, służąca Sary, gdy uciekła na pustynię. Mogła też liczyć, iż dostanie wody od Beduinów mających studnie — na przykład Beduinka na zdjęciu z sąsiedniej strony u góry czerpie wodę ze studni na półwyspie Synaj.  Kiedy później Abraham musiał odprawić Hagar z synem-szydercą, życzliwie zaopatrzył ją w wodę. Co się stało, gdy zapas się wyczerpał? „I otworzył Bóg oczy jej i ujrzała studnię z wodą, a poszedłszy, napełniła bukłak wodą i dała chłopcu pić” (1 Mojżeszowa 21:19).

Skąd Abraham wziął wodę, by napełnić bukłak Hagar? Być może ze studni, którą niegdyś wykopał i przy której zasadził tamaryszek (1 Mojżeszowa 21:25-33). Obecnie naukowcy dostrzegają, że dokonał słusznego wyboru, roślina ta ma bowiem drobne listki, dzięki czemu traci niewiele wilgoci i mimo suszy rozwija się bardzo dobrze (na zdjęciu poniżej).

Wzmianka o wykopaniu przez Abrahama studni pojawia się w opisie sporu między nim a królem filistyńskim. Ze względu na ciągłe niedobory wody oraz włożoną pracę głęboka studnia była czymś niezwykle cennym. Korzystanie z niej bez zezwolenia uważano wówczas za naruszenie prawa własności (porównaj 4 Mojżeszową 20:17, 19).

Jeżeli znajdziesz się kiedyś na wzniesieniu, na którym leży Beer-Szeba, zajrzyj do przepastnej studni na południowo-wschodnim stoku. Nie wiadomo, jak dawno temu wykuto ją w tej litej skale ani kiedy umocniono kamieniami jej górną część (widoczną poniżej). Współcześni archeolodzy oczyścili ją do głębokości 30 metrów, lecz nie sięgnęli dna. Jeden z nich oświadczył: „Aż bierze pokusa, by uznać tę studnię za (...) ‚Studnię Przysięgi’, przy której Abraham zawarł przymierze z Abimelechem” (Biblical Archaeology Review).

Wszystko wskazuje na to, że w późniejszym okresie dziejów biblijnych Beer-Szeba rozrosła się do rozmiarów warownego miasta z potężną bramą. Swe istnienie i rozkwit zawdzięcza jednak głównie wodzie z tamtejszej głębokiej studni.

[Przypis]

[Prawa własności do ilustracji, strona 24]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Prawa własności do ilustracji, strona 25]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.