Chrześcijanie a dzisiejsze społeczeństwo

„Będziecie w nienawiści u wszystkich narodów z powodu mego imienia” (MATEUSZA 24:9, BT).

1. Co miało być cechą wyróżniającą chrystianizm?

CECHĄ wyróżniającą pierwszych chrześcijan było trzymanie się z dala od świata. Chrystus w modlitwie do swego niebiańskiego Ojca, Jehowy, powiedział o swoich uczniach: „Przekazałem im twoje Słowo, a świat ich znienawidził, ponieważ oni, podobnie jak ja, nie należą do tego świata” (Jana 17:14, Współczesny przekład). Postawiony przed Piłatem, Jezus oświadczył: „Moje królestwo nie pochodzi z tego świata!” (Jana 18:36, Wp). Pierwsi chrześcijanie faktycznie trzymali się z dala od świata, co potwierdzają zarówno Chrześcijańskie Pisma Greckie, jak i dzieła historyków.

2. (a) Czy stosunek naśladowców Jezusa do świata miał się z czasem zmienić? (b) Czy Królestwo Jezusa miało nadejść przez nawrócenie narodów?

² Czy później Jezus wyjawił, jakoby stosunek jego naśladowców do świata miał się zmienić i jakoby Królestwo miało nadejść przez nawrócenie świata na chrystianizm? Nie. W żadnych natchnionych pismach tych uczniów, które powstały po śmierci Jezusa, nie ma najmniejszej wzmianki o takim rozwoju wypadków (Jakuba 4:4 [słowa napisane krótko przed rokiem 62]; 1 Jana 2:15-17; 5:19  [napisane około roku 98]). Wręcz przeciwnie, „obecność” Jezusa i jego późniejsze „przyjście” z mocą Królestwa Biblia łączy z „zakończeniem systemu rzeczy”, a punktem kulminacyjnym tego okresu będzie „koniec”, czyli zagłada (Mateusza 24:3, 14, 29, 30, NW; Daniela 2:44; 7:13, 14). Przedstawiając swym prawdziwym naśladowcom znak swojej paruzji, to znaczy obecności, Jezus powiedział: „Wtedy wydadzą was na udrękę i będą was zabijać, i będziecie w nienawiści u wszystkich narodów z powodu mego imienia” (Mateusza 24:9, BT).

Prawdziwi chrześcijanie dzisiaj

3, 4. (a) Jak pewna encyklopedia katolicka opisuje pierwszych chrześcijan? (b) Jakie podobieństwa zachodzą między opisami pierwszych chrześcijan i Świadków Jehowy?

³ Członkowie którego z dzisiejszych ugrupowań religijnych znani są z wiernego przestrzegania zasad chrześcijańskich i trzymania się z dala od tego świata, choć jednocześnie bywają nienawidzeni i prześladowani? A która ogólnoświatowa społeczność chrześcijańska pod każdym względem odpowiada opisom pierwszych chrześcijan podanym przez historię? Warto wiedzieć, co na ten temat ma do powiedzenia New Catholic Encyclopedia (Nowa encyklopedia katolicka): „Pierwotna wspólnota chrześcijańska, chociaż początkowo uważana po prostu za jeszcze jedną sektę w środowisku żydowskim, okazała się czymś wyjątkowym z racji doktryny teologicznej, a zwłaszcza gorliwości swych członków, którzy podjęli służbę jako świadkowie na rzecz Chrystusa ‛w całej Judei i w Samarii, i aż po krańce ziemi’ (Dzieje 1,8)” (tom 3, strona 694).

⁴ Zwróćmy uwagę na określenia: „uważana (...) za jeszcze jedną sektę”, „okazała się czymś wyjątkowym z racji doktryny”, „gorliwość (...) jako świadkowie”. A teraz zobaczmy, jak ta sama encyklopedia opisuje Świadków Jehowy, których nazywa „sektą”: „Świadkowie są głęboko przekonani, że za niewiele lat nastąpi koniec świata. Ta żywa wiara wydaje się główną siłą napędową ich niestrudzonej gorliwości. (...) Podstawową powinnością każdego członka tej sekty jest dawanie świadectwa na rzecz Jehowy przez obwieszczanie Jego nadchodzącego Królestwa. (...) Za jedyną podstawę swych wierzeń i reguł postępowania uważają Biblię (...) Chcąc być prawdziwym Świadkiem, trzeba wydajnie głosić w taki lub inny sposób” (tom 7, strony 864-865).

5. (a) Pod jakimi względami nauki Świadków Jehowy są wyjątkowe? (b) Podaj przykłady ukazujące, że wierzenia Świadków Jehowy są zgodne z Pismem Świętym.

⁵ Na czym polega wyjątkowość nauk Świadków Jehowy? New Catholic Encyclopedia wymienia kilka z nich: „Potępiają oni Trójcę, uważając ją za pogańskie bałwochwalstwo (...) Jezusa uznają za największego Świadka Jehowy, za ‚boga’ (tak tłumaczą Jana 1,1), niższego jedynie od Jehowy. (...) Umarł jako człowiek i został wskrzeszony jako nieśmiertelny Syn duchowy. Jego męka i śmierć były ceną, którą zapłacił, by odzyskać dla ludzkości prawo do życia wiecznego na ziemi. Tak więc ‛wielki tłum’ (Ap 7,9) prawdziwych Świadków spodziewa się ziemskiego Raju; tylko 144 000 wiernych (Ap 7,4; 14,1. 4) będą nagrodzone chwałą niebiańską u boku Chrystusa. Źli ulegną całkowitej zagładzie. (...) Chrzest — którego Świadkowie dokonują przez zanurzenie (...) [jest] zewnętrznym symbolem ich oddania siebie na służbę Jehowie Bogu. (...) Świadkowie Jehowy przykuli uwagę opinii publicznej uchylaniem się od transfuzji krwi (...) Trzymają się dość rygorystycznych zasad w sprawie małżeństwa i życia płciowego”. Świadkowie Jehowy są może wyjątkowi pod tymi względami, lecz ich stanowisko we wszystkich omówionych sprawach ma mocne oparcie w Piśmie Świętym (Psalm 37:29; Mateusza 3:16; 6:10; Dzieje 15:28, 29; Rzymian 6:23; 1 Koryntian 6:9, 10; 8:6; Objawienie 1:5).

6. Jakie stanowisko niezmiennie zajmują Świadkowie Jehowy? Dlaczego?

 ⁶ Przytoczone dzieło rzymskokatolickie dodaje, że w roku 1965 (zapewne wtedy zredagowano powyższy artykuł) „Świadkowie jeszcze nie uważali siebie za zintegrowanych ze społeczeństwem, pośród którego żyją”. Autor najwidoczniej mniemał, iż z biegiem czasu, gdy Świadkowie Jehowy rozrosną się liczebnie i „będą bardziej przypominać kościół niż sektę”, staną się częścią składową tego świata. Ale nic takiego nie nastąpiło. Świadkowie Jehowy są obecnie czterokrotnie liczniejsi niż w roku 1965, a jednak konsekwentnie zachowują swe stanowisko wobec świata. „Nie należą do świata”, tak jak i Jezus ‛nie należał do świata’ (Jana 17:16, Brandstaetter).

Oddzieleni, lecz nie wrogo usposobieni

7, 8. Co z całym przekonaniem można dziś powiedzieć zarówno o pierwszych chrześcijanach, jak i o Świadkach Jehowy?

⁷ Powołując się na słowa apologety Justyna Męczennika, który w II wieku przeprowadził obronę pierwszych chrześcijan, Robert M. Grant napisał w książce Early Christianity and Society (Wczesne chrześcijaństwo a społeczeństwo): „Gdyby chrześcijanie byli wywrotowcami, to dla osiągnięcia swoich celów działaliby w ukryciu. (...) W sprawach pokoju i ładu są najlepszymi sprzymierzeńcami cesarza”. Również dzisiaj Świadkowie Jehowy są znani na całym świecie jako obywatele przestrzegający prawa i miłujący pokój. Najrozmaitsze rządy dobrze wiedzą, iż ze strony Świadków Jehowy nie potrzebują się niczego obawiać.

⁸ Pewien dziennikarz północnoamerykański napisał: „Tylko fanatyk o wręcz paranoidalnych urojeniach mógłby utrzymywać, że Świadkowie Jehowy zagrażają jakiemukolwiek ustrojowi; trudno sobie wyobrazić społeczność religijną mniej wywrotową i bardziej od nich nastawioną pokojowo”. W książce L’objection de conscience (Sprzeciw sumienia) Jean-Pierre Cattelain pisze: „Świadkowie wzorowo podporządkowują się władzom i z reguły przestrzegają obowiązujących ustaw; płacą podatki i nie starają się podważać, zmieniać ani obalać rządów, bo nie zajmują się sprawami tego świata”. Cattelain dodaje, że Świadkowie Jehowy tylko wtedy nie stosują się do nakazów państwa, gdy chce ono dysponować ich życiem bądź czasem, które to wartości całkowicie oddali Bogu. Ściśle przypominają w tym pierwszych chrześcijan (Marka 12:17; Dzieje 5:29).

Nie rozumiani przez warstwy rządzące

9. Na czym polega znamienna różnica między pierwszymi chrześcijanami a współczesnymi katolikami, jeśli chodzi o trzymanie się z dala od świata?

⁹ Większość cesarzy rzymskich nie rozumiała i prześladowała pierwszych chrześcijan. Dziełko zatytułowane Do Diogneta, napisane zdaniem niektórych w II wieku, tak wyjaśnia przyczynę tego stanu rzeczy: „Chrześcijanie w świecie mieszkają, a jednak nie są ze świata”. Z kolei „Konstytucja dogmatyczna o Kościele”, uchwalona na Soborze Watykańskim II, orzeka, że katolicy powinni „szukać Królestwa Bożego zajmując się sprawami świeckimi” i ‛przyczyniać się do uświęcenia świata od wewnątrz’.

10. (a) Jak na pierwszych chrześcijan zapatrywały się warstwy rządzące? (b) W jaki sposób często traktuje się Świadków Jehowy i jak na to reagują?

¹⁰ Historyk E. G. Hardy stwierdza, iż cesarze rzymscy uznawali pierwszych chrześcijan za „jakichś niegodnych uwagi zapaleńców”. A francuski badacz dziejów Étienne Trocmé mówi o „wzgardzie, z jaką wykształceni Grecy oraz urzędnicy rzymscy odnosili się do tej nader dziwacznej dla nich sekty orientalnej [do chrześcijan]”. Korespondencja między Pliniuszem Młodszym, rzymskim namiestnikiem Bitynii, a cesarzem Trajanem wyjawia, że warstwy rządzące na ogół nie uświadamiały sobie prawdziwego charakteru chrystianizmu. Podobnie dzisiaj Świadkowie Jehowy częstokroć spotykają się z brakiem zrozumienia, a nawet z niechęcią ze strony  świeckich czynników rządzących. Jednakże taka sytuacja ani ich nie dziwi, ani nie zbija z tropu (Dzieje 4:13; 1 Piotra 4:12, 13).

„Wszędzie spotyka się ze sprzeciwem”

11. (a) Co powiedziano niegdyś o pierwszych chrześcijanach, a co mówi się o Świadkach Jehowy? (b) Dlaczego Świadkowie Jehowy nie zajmują się polityką?

¹¹ Na temat pierwszych chrześcijan powiedziano kiedyś: „Wiadomo nam, że ta sekta wszędzie spotyka się ze sprzeciwem” (Dzieje 28:22, Bp). W II wieku poganin Celsus utrzymywał, jakoby chrystianizm przyciągał jedynie męty społeczne. Podobnie o Świadkach Jehowy mówi się, iż „po większej części wywodzą się z upośledzonych warstw naszego społeczeństwa”. Augustus Neander, który opracował historię Kościoła, napisał, że „chrześcijan przedstawiano jako ludzi martwych dla świata i nieprzydatnych w żadnej dziedzinie życia; (...) zapytywano też, jak wyglądałoby życie codzienne, gdyby wszyscy stali się tacy jak oni”. Ponieważ Świadkowie Jehowy nie chcą się zajmować polityką, im także często się zarzuca, iż są tylko balastem obciążającym społeczeństwo. Ale jakże mogliby uprawiać działalność polityczną i zarazem ogłaszać, że jedyną nadzieją dla ludzkości jest Królestwo Boże? Świadkowie Jehowy biorą sobie do serca słowa apostoła Pawła: „Przyjmij swoją cząstkę cierpienia, jako prawy żołnierz Chrystusa Jezusa. Kto zaciągnął się do służby wojskowej, nie wikła się w sprawy życia cywilnego; inaczej nie zyska uznania u tego, który go zaciągnął” (2 Tymoteusza 2:3, 4, Kowalski).

12. Pod jakim istotnym względem Świadkowie Jehowy przypominają swą odrębnością pierwszych chrześcijan?

¹² Profesor K. S. Latourette napisał w swej książce A History of Christianity (Historia chrystianizmu): „Pierwsi chrześcijanie nie zgadzali się ze światem grecko-rzymskim między innymi w kwestii uczestniczenia w wojnie. Żadne z zachowanych do naszych czasów pism chrześcijańskich sporządzonych w trzech pierwszych stuleciach nie przyzwalało na udział chrześcijanina w wojnie”. W pracy Edwarda Gibbona zatytułowanej Zmierzch cesarstwa rzymskiego czytamy: „Niemożliwością było, aby chrześcijanin mógł zostać żołnierzem, dostojnikiem państwowym bądź władcą, nie wyrzekając się tym samym obowiązku bardziej uświęconego”. Świadkowie Jehowy podobnie zachowują ścisłą neutralność i trzymają się zasad biblijnych wyłuszczonych w Księdze Izajasza 2:2-4 oraz w Ewangelii według Mateusza 26:52.

13. Jaki zarzut bywa wysuwany przeciw Świadkom Jehowy, lecz czego dowodzą fakty?

¹³ Przeciwnicy zarzucają Świadkom Jehowy rozbijanie rodzin. Owszem, czasami dochodzi do podziałów, gdy jeden lub kilku członków rodziny przyłączy się do Świadków Jehowy. Jezus zresztą przepowiedział taką możliwość (Łukasza 12:51-53). Statystyki wykazują jednak, iż małżeństwa rozpadające się z takiego powodu należą do wyjątków. Na przykład wśród Świadków Jehowy we Francji w co trzeciej rodzinie jedno ze współmałżonków nie wyznaje tej religii. Niemniej wskaźnik rozwodów w wypadku tych małżeństw nie przewyższa przeciętnej dla całego kraju. Dlaczego? Chrześcijanie mający niewierzących współmałżonków otrzymali od apostołów Pawła i Piotra mądre, natchnione rady, a Świadkowie Jehowy starają się do nich stosować (1 Koryntian 7:12-16; 1 Piotra 3:1-4). Rozwód w małżeństwach mieszanych prawie zawsze następuje z inicjatywy partnera nie będącego Świadkiem. Z drugiej strony wiele tysięcy związków udało się uratować tylko dzięki temu, że partnerzy zostali Świadkami Jehowy i zaczęli kierować się w życiu zasadami Pisma Świętego.

Chrześcijanie, nie trynitarianie

14. O co obwiniano pierwszych chrześcijan i dlaczego zakrawa to na ironię?

¹⁴ Na ironię zakrawa okoliczność, że w cesarstwie rzymskim pomawiano pierwszych  chrześcijan także o ateizm. Doktor Augustus Neander napisał: „Bezbożnicy, ateiści, (...) takim mianem powszechnie określano chrześcijan wśród ludu”. Dziwne to doprawdy, iż chrześcijan, którzy nie oddawali czci mnóstwu bożków, lecz żywemu Stworzycielowi, nazywali ateistami poganie, bijący pokłony nie przed „bogami, lecz tylko [przed] dziełem rąk ludzkich z drzewa i z kamienia” (Izajasza 37:19, BT).

15, 16. (a) Co niektórzy religianci twierdzą o Świadkach Jehowy i jakie w związku z tym nasuwa się pytanie? (b) Co dowodzi, że Świadkowie Jehowy naprawdę są chrześcijanami?

¹⁵ Równie paradoksalny jest fakt, że niektóre autorytety w nominalnym chrześcijaństwie zaprzeczają temu, iż Świadkowie Jehowy są chrześcijanami. Dlaczego? Ponieważ Świadkowie nie uznają Trójcy. Chrześcijaństwo propaguje tendencyjną definicję, że „chrześcijanami są ci, którzy uważają Chrystusa za Boga”. Tymczasem pewien współczesny słownik podaje, że „chrześcijanin” to „osoba wierząca w Jezusa Chrystusa i trzymająca się jego nauk”, a „chrystianizmem” jest „religia oparta na naukach Jezusa Chrystusa i na wierze, iż był on synem Boga”. Które ugrupowanie dokładniej odpowiada tej definicji?

¹⁶ Jeżeli chodzi o stwierdzenie tożsamości Jezusa, to Świadkowie Jehowy polegają na jego własnym oświadczeniu: „Jestem Synem Bożym”, a nie: „Jestem Bogiem Synem” (Jana 10:36; porównaj Jana 20:31). Zgadzają się z natchnioną wypowiedzią apostoła Pawła o Chrystusie: „Będąc w kształcie Bożym, nie uważał równości z Bogiem za coś, co należałoby sobie przywłaszczyć” * (Filipian 2:6, The New Jerusalem Bible). Książka The Paganism in Our Christianity (Elementy pogańskie w naszym chrystianizmie) podaje: „Jezus Chrystus nigdy nie wspominał o takim fenomenie [o Trójcy równych sobie osób], nigdzie zresztą w Nowym Testamencie nie występuje słowo ‚Trójca’. Kościół przyswoił sobie to pojęcie dopiero trzysta lat po śmierci naszego Pana i jest ono całkowicie pogańskiego pochodzenia”. Świadkowie Jehowy uznają biblijną naukę o Chrystusie. Są chrześcijanami, a nie trynitarianami.

Żadnego ekumenizmu

17. Dlaczego Świadkowie Jehowy nie uczestniczą w ruchu ekumenicznym, czyli międzywyznaniowym?

¹⁷ Przeciwko Świadkom Jehowy wysuwa się jeszcze dwa zarzuty: że odmawiają udziału w ruchu ekumenicznym i że zajmują się „agresywnym prozelityzmem”. Takie same pretensje kierowano także pod adresem pierwszych chrześcijan. Dzisiejsze chrześcijaństwo — zarówno katolicy, prawosławni, jak i protestanci — jest bezsprzecznie cząstką świata. Natomiast Świadkowie Jehowy wzorem Jezusa „nie należą do tego świata” (Jana 17:14, Wp). Jakże mieliby przez uczestniczenie w ruchach międzywyznaniowych sprzymierzać się z organizacjami religijnymi, które propagują niechrześcijańskie zachowanie i wierzenia?

18. (a) Dlaczego nie można krytykować Świadków Jehowy za twierdzenie, iż tylko oni wyznają prawdziwą religię? (b) Czego brak katolikom, choć wierzą, iż praktykują religię prawdziwą?

 ¹⁸ A czy ktoś ma uzasadnione podstawy do krytykowania Świadków Jehowy za przekonanie, żywione też przez pierwszych chrześcijan, że tylko oni wyznają religię prawdziwą? Nawet Kościół katolicki, choć obłudnie utrzymuje, jakoby współpracował z ruchem ekumenicznym, głosi: „Wierzymy, że owa jedyna prawdziwa religia przechowuje się w Kościele katolickim i apostolskim, któremu Pan Jezus powierzył zadanie rozszerzania jej na wszystkich ludzi, mówiąc Apostołom: ‚Idąc tedy nauczajcie wszystkie narody’” (Sobór Watykański II, „Deklaracja o wolności religijnej”). Najwyraźniej jednak nie starcza tej wiary do napełnienia katolików niestrudzoną gorliwością, potrzebną do prowadzenia dzieła pozyskiwania uczniów.

19. (a) Na co Świadkowie Jehowy są zdecydowani i co ich do tego pobudza? (b) Co zostanie rozpatrzone w następnym artykule?

¹⁹ Świadkowie Jehowy wykazują taką gorliwość. Zdecydowani są w dalszym ciągu świadczyć, jak długo Bóg będzie tego od nich oczekiwał (Mateusza 24:14). Czynią to gorliwie, lecz nie agresywnie. Kierują się miłością bliźniego, nie zaś nienawiścią do rodu ludzkiego. Mają nadzieję, że zdołają uratować możliwie dużo swych bliźnich (1 Tymoteusza 4:16). Na wzór pierwszych chrześcijan starają się żyć „w pokoju ze wszystkimi ludźmi” (Rzymian 12:18, Bp). Następny artykuł wyjaśni, jak o to zabiegają.

[Przypis]

Tytułem powtórki

□ Co wyróżniało pierwszych chrześcijan i w czym przypominają ich Świadkowie Jehowy?

□ Co przemawia za tym, że Świadkowie Jehowy są dobrymi obywatelami?

□ Jak warstwy rządzące traktowały pierwszych chrześcijan i czy dziś jest inaczej?

□ Do czego pobudza Świadków przekonanie, że znają prawdę?

[Pytania do studium]

[Ilustracje na stronie 12]

Świadkowie Jehowy są zdecydowani kontynuować świadczenie, dopóki Bóg będzie sobie tego życzył

[Ilustracja na stronie 17]

Piłat rzekł: „Oto człowiek” — człowiek, który nie należał do świata (Jana 19:5)

[Prawa własności]

A. Ciseri, “Ecce Homo”, Galleria d’Arte Moderna, Florencja/ Alinari/Art Resource, N.Y.