„Wy wszyscy jesteście braćmi”
„Wy wszyscy jesteście braćmi”
„Nie dajcie się nazywać Rabbi, bo jeden jest wasz nauczyciel, natomiast wy wszyscy jesteście braćmi” (MATEUSZA 23:8).
1. Nad czym warto się zastanowić?
„KTO zasługuje na większy szacunek, misjonarz czy betelczyk?” — szczerze zapytała misjonarkę z Australii chrześcijanka z Dalekiego Wschodu. Chciała wiedzieć, kogo trzeba bardziej poważać: misjonarza z zagranicy czy miejscowego brata usługującego w biurze oddziału Towarzystwa Strażnica. To prostoduszne pytanie, odzwierciedlające wpływ kultury, w której dużą wagę przykłada się do pozycji w hierarchii społecznej, zaskoczyło misjonarkę. Dociekanie, kto jest większy, wynika z chęci ustalenia, jakie miejsce i jaki autorytet w społeczeństwie mają poszczególne osoby.
2. Jak powinniśmy się zapatrywać na naszych współwyznawców?
2 Sprawa ta bynajmniej nie jest nowa. Nawet apostołowie Jezusa ciągle się sprzeczali, kto jest największy (Mateusza 20:20-24; Marka 9:33-37; Łukasza 22:24-27). Oni także wyrośli w społeczeństwie hierarchicznym — w świecie judaizmu I wieku n.e. Mając na uwadze takie otoczenie, Jezus udzielił swym uczniom rady: „Nie dajcie się nazywać Rabbi, bo jeden jest wasz nauczyciel, natomiast wy wszyscy jesteście braćmi” (Mateusza 23:8). Biblista Albert Barnes napisał, że tytuł religijny „Rabbi”, czyli „Nauczyciel”, „może rodzić pychę i poczucie wyższości u tych, którzy go zdobywają, a zawiść i poczucie niższości u pozostałych; cały zaś duch i skłonność są przeciwieństwem ‚prostoty, która jest w Chrystusie’”. Chrześcijanie nie zwracają się więc do swych nadzorców: „Starszy ten a ten”, używając słowa „starszy” jako schlebiającego tytułu (Hioba 32:21, 22). Z drugiej strony starsi, zgodnie z duchem rady Jezusa, szanują innych członków zboru, tak jak Jehowa darzy szacunkiem swoich lojalnych czcicieli, a Jezus swych lojalnych naśladowców.
Przykład Jehowy i Jezusa
3. Jak Jehowa okazał szacunek swym stworzeniom duchowym?
3 Chociaż Jehowa jest „Najwyższy”, od zarania szanuje swe stworzenia, angażując je w swoje dzieła (Psalm 83:18). Kiedy stwarzał pierwszego człowieka, rolę „mistrzowskiego wykonawcy” powierzył swemu jednorodzonemu Synowi (Przysłów 8:27-30; Rodzaju 1:26). A gdy postanowił zgładzić niegodziwego króla Achaba, zwrócił się do aniołów w niebie, by się wypowiedzieli, jak osiągnąć ten cel (1 Królów 22:19-23).
4, 5. Jak Jehowa darzy szacunkiem ludzi?
4 Jehowa jest Wszechwładnym Panem, Władcą całego wszechświata (Powtórzonego Prawa 3:24). Nie musi konsultować się z ludźmi. Jednakże w pewnym sensie zniża się i bierze ich pod uwagę. Psalmista śpiewał: „Któż jest jak Jehowa, nasz Bóg, który mieszkanie swe urządza na wysokości? Zniża się, by spojrzeć na niebo i ziemię, podnosząc maluczkiego nawet z prochu” (Psalm 113:5-8).
5 Przed unicestwieniem Sodomy i Gomory Jehowa wysłuchał pytań Abrahama i uwzględnił jego poczucie sprawiedliwości (Rodzaju 18:23-33). Z góry znał odpowiedź na prośby tego patriarchy, ale cierpliwie słuchał i liczył się z jego sposobem rozumowania.
6. Co wynikło z tego, że Jehowa odniósł się z szacunkiem do pytań Habakuka?
6 Jehowa zwrócił uwagę także na wołanie Habakuka: „Jak długo, Jehowo, mam wzywać pomocy, a ty nie wysłuchujesz?” Czy Jehowa uznał, że to pytanie podważa Jego autorytet? Nic podobnego! Spodziewał się takich dociekań, toteż wyjawił mu swój zamiar pobudzenia Chaldejczyków do wykonania wyroku. Zapewnił go, iż ‛zapowiedź kary sprawdzi się niezawodnie’ (Habakuka 1:1, 2, 5, 6, 13, 14; 2:2, 3). Traktując poważnie jego obawy i dając mu odpowiedź, Jehowa okazał prorokowi szacunek. Owładnięty niepokojem Habakuk rozpromienił się i uradował, w pełni ufając Bogu wybawienia. Wynika to z natchnionej księgi napisanej przez tego proroka, umacniającej dziś nasze zaufanie do Jehowy (Habakuka 3:18, 19).
7. Co szczególnego wiązało się z zadaniem, jakie Piotr otrzymał w dniu Pięćdziesiątnicy?
7 Kolejnym wybitnym przykładem okazywania innym szacunku jest Jezus Chrystus. Oświadczył on swym uczniom: „Kto się mnie zaprze przed ludźmi, tego ja też na pewno się zaprę przed moim Ojcem” (Mateusza 10:32, 33). Oto jednak nadeszła noc, gdy został zdradzony i gdy wszyscy uczniowie go opuścili, a apostoł Piotr trzykrotnie się go zaparł (Mateusza 26:34, 35, 69-75). Jezus widział coś więcej niż tylko te oczywiste fakty: przeniknął najskrytsze uczucia Piotra i dostrzegł jego głęboką skruchę (Łukasza 22:61, 62). Zaledwie 51 dni później Chrystus uhonorował skruszonego apostoła — w dniu Pięćdziesiątnicy pozwolił mu reprezentować 120 uczniów oraz użyć pierwszego z „kluczy królestwa” (Mateusza 16:19; Dzieje 2:14-40). Piotrowi dano szansę ‛wrócić i umacniać swych braci’ (Łukasza 22:31-33).
Darzenie szacunkiem członków rodziny
8, 9. Jak mąż może naśladować Jehowę i Jezusa, darząc szacunkiem żonę?
8 W sprawowaniu otrzymanej od Boga władzy mężowie i rodzice powinni naśladować Jehowę i Jezusa Chrystusa. Piotr usilnie zachęcał: „Wy, mężowie, podobnie mieszkajcie z nimi [swymi żonami] stosownie do wiedzy, darząc je szacunkiem jako naczynie słabsze, żeńskie” (1 Piotra 3:7). Jak byś się obchodził z kruchym naczyniem porcelanowym, znacznie delikatniejszym od drewnianego? Czy nie byłbyś ostrożniejszy? Mąż może się taki okazać, gdy naśladuje Jehowę i wysłuchuje zdania żony przy ustalaniu spraw rodzinnych. Przecież sam Jehowa poświęcił czas na rozmowę z Abrahamem. Człowiek jest niedoskonały i dlatego może coś przeoczyć. Czy mąż kierujący się mądrością nie powinien uszanować żony i szczerze wziąć pod uwagę jej opinii?
9 W krajach, gdzie wyjątkowo silnie akcentuje się zwierzchnictwo mężczyzny, mąż musi pamiętać, że żona zapewne przełamuje ogromną barierę, by mówić o swych najskrytszych uczuciach. Przypomnij sobie, jak Jezus Chrystus w czasie pobytu na ziemi traktował swoich uczniów, członków przyszłej klasy swej oblubienicy. Cenił ich i miał wzgląd na ich fizyczne i duchowe ograniczenia oraz potrzeby, zanim o nich powiedzieli (Marka 6:31; Jana 16:12, 13; Efezjan 5:28-30). Ponadto przyjrzyj się temu, co żona robi dla ciebie i dla rodziny, i wyrażaj jej za to wdzięczność słowem i czynem. Jehowa i Jezus cenili, chwalili i darzyli błogosławieństwem ludzi, którzy byli tego godni (1 Królów 3:10-14; Hioba 42:12-15; Marka 12:41-44; Jana 12:3-8). Pewna chrześcijanka z Dalekiego Wschodu, której mąż został Świadkiem Jehowy, wyznała później: „Mąż zazwyczaj szedł trzy — cztery kroki przede mną, a ja wszystko dźwigałam sama. Teraz on nosi torby i chwali mnie za to, co robię w domu!” Szczere wyrazy wdzięczności mogą ogromnie pomóc żonie poczuć, że jest ceniona (Przysłów 31:28).
10, 11. Czego rodzice mogą się nauczyć z przykładu, jaki Jehowa dał w traktowaniu buntowniczego Izraela?
10 Rodzice powinni naśladować Jehowę także w obchodzeniu się z dziećmi, zwłaszcza gdy potrzebują one skarcenia. „Jehowa ostrzegał Izraela i Judę”, by ich mieszkańcy zawrócili ze złych dróg, oni jednak „swoje karki czynili twardymi” (2 Królów 17:13-15). Izraelici wręcz „próbowali go obałamucić swymi ustami, a językiem swym próbowali go okłamać”. Wielu rodziców może odnosić wrażenie, że dzieci czasem właśnie tak postępują. Izraelici „wystawiali Boga na próbę”, sprawiali Mu ból, tak iż cierpiał. Ale Jehowa „był miłosierny; zakrywał przewinienie i nie sprowadzał zguby” (Psalm 78:36-41).
11 Jehowa nawet prosił Izraelitów: „Chodźcie więc i uporządkujmy sprawy między sobą (...) Chociażby wasze grzechy były jak szkarłat, zostaną wybielone jak śnieg” (Izajasza 1:18). Wina nie leżała po stronie Jehowy, a mimo to zachęcał buntowniczy naród do uporządkowania spraw. To naprawdę piękny wzór, który rodzice mogą naśladować w kontaktach z dziećmi! W razie potrzeby z szacunkiem wysłuchajcie, co mają w danej kwestii do powiedzenia, oraz pomóżcie im zrozumieć, dlaczego powinny się zmienić.
12. (a) Dlaczego nie możemy poważać dzieci bardziej niż Jehowę? (b) Jak szanować godność dzieci, gdy potrzebują skarcenia?
12 Oczywiście dzieci niekiedy wymagają surowego upomnienia. Rodzice nie chcą przecież upodobnić się do Helego, który ‛swych synów darzył większym szacunkiem niż Jehowę’ (1 Samuela 2:29). Ale i w takich sytuacjach dzieci powinny dostrzec, że karcenie wypływa z miłości. Muszą odczuwać, iż rodzice naprawdę je kochają. Paweł usilnie zachęcał ojców: „Nie drażnijcie swych dzieci, ale je wychowujcie, karcąc je i ukierunkowując ich umysły zgodnie z myślami Jehowy” (Efezjan 6:4). Chodzi więc o to, że gdy ojciec daje wyraz władzy rodzicielskiej, powinien szanować godność dzieci i nie rozdrażniać ich nadmierną surowością. Branie pod uwagę godności dzieci na pewno wymaga od rodziców czasu i wysiłku, ale owoce tego są warte wszelkich ofiar.
13. Jaki jest biblijny pogląd na sędziwych członków rodziny?
13 Szanowanie członków rodziny nie ogranicza się do żony i dzieci. Japońskie porzekadło mówi: „Gdy się zestarzejesz, słuchaj swych dzieci”. Przysłowie to uwypukla myśl, że sędziwi rodzice powinni pamiętać o granicach swej władzy oraz uwzględniać zdanie dorosłych dzieci. Wysłuchiwanie ich, a tym samym szanowanie, jest zgodne z Biblią. Dzieci zaś nie mogą traktować lekceważąco członków rodziny w podeszłym wieku. W Księdze Przysłów 23:22 czytamy: „Nie gardź swą matką — tylko dlatego, że się zestarzała”. Król Salomon postąpił zgodnie z tymi słowami i okazał szacunek swej sędziwej matce, Batszebie, gdy przybyła do niego z prośbą. Polecił ustawić dla niej tron po swej prawicy, a potem wysłuchał, co ma do powiedzenia (1 Królów 2:19, 20).
14. Jak darzyć szacunkiem starszych członków zboru?
14 W naszej wielkiej rodzinie duchowej mamy sposobność ‛przodować w okazywaniu szacunku’ starszym członkom zboru (Rzymian 12:10). Może nie są oni w stanie czynić tyle samo, co dawniej, i czują się sfrustrowani (Kaznodziei 12:1-7). Starsza siostra należąca do grona pomazańców tak wyraziła swe rozgoryczenie, gdy choroba przykuła ją do łóżka: „Nie mogę się doczekać, kiedy umrę, a potem znów zacznę pracować”. Wesprzemy takie osoby, jeśli będziemy je darzyć uznaniem i należnym szacunkiem. Izraelitom nakazano: „Przed siwym włosem winieneś wstać i masz okazywać względy osobie starca” (Kapłańska 19:32). Okazujmy ludziom starszym względy, dając im odczuć, że są potrzebni i cenni. Chcąc przed nimi „wstać”, czasem trzeba też usiąść i posłuchać, jak wiele dawali z siebie przed laty. Uszanujemy ich w ten sposób i sami wzbogacimy się duchowo.
‛Przodujcie w okazywaniu szacunku’
15. Jak starsi mogą poważać członków zboru?
15 Dobry przykład starszych zboru wywiera korzystny wpływ na innych (1 Piotra 5:2, 3). Mimo napiętego rozkładu zajęć troskliwi nadzorcy z własnej inicjatywy podchodzą do osób młodych, do głów rodzin, samotnych matek, gospodyń domu i do staruszków — bez względu na to, czy mają oni jakieś problemy, czy nie. Starsi wysłuchują, co członkowie zboru chcą im powiedzieć, i chwalą ich za to, co mogą zrobić. Spostrzegawczy starszy, który z docenianiem mówi o wysiłkach brata czy siostry, naśladuje Jehowę, gdyż Bóg ceni swe ziemskie stworzenia.
16. Dlaczego starsi zasługują na podobny szacunek, jak inni w zborze?
16 Naśladując Jehowę, starsi dają też przykład w stosowaniu się do rady Pawła: „W miłości braterskiej żywcie jedni do drugich tkliwe uczucie. Przodujcie w okazywaniu sobie nawzajem szacunku” (Rzymian 12:10). Szczególnie trudne może to być dla nadzorców mieszkających w państwach o kulturze hierarchicznej. Na przykład w pewnym kraju na Dalekim Wschodzie istnieją dwa odpowiedniki słowa „brat” — jeden ma znaczenie neutralne, a drugi honorowe. Jeszcze do niedawna członkowie zboru, zwracając się do nadzorców i osób starszych, używali tego drugiego terminu, honorowego, natomiast w stosunku do pozostałych — neutralnego. Zostali jednak zachęceni do posługiwania się zawsze określeniem neutralnym, ponieważ jak powiedział swym naśladowcom Jezus, ‛wszyscy jesteśmy braćmi’ (Mateusza 23:8). Chociaż w innych krajach może nie czyni się tak wyraźnych rozróżnień, każdy musi pamiętać o tej ludzkiej skłonności (Jakuba 2:4).
17. (a) Dlaczego starsi powinni być przystępni? (b) Jak starsi mogą naśladować Jehowę w kontaktach z pozostałymi członkami zboru?
17 To prawda, że w myśl zachęty Pawła niektórzy starsi są godni „podwójnego szacunku”, ale przecież nadal pozostają braćmi (1 Tymoteusza 5:17). Skoro możemy ‛przystąpić ze swobodą mowy do tronu życzliwości niezasłużonej’, do Władcy Wszechświata, czyż nie mielibyśmy przystępować do starszych, którzy winni naśladować Jehowę? (Hebrajczyków 4:16; Efezjan 5:1). Nadzorcy mogą ocenić swą przystępność, zastanawiając się, jak często drudzy zwracają się do nich o radę lub przychodzą z różnymi propozycjami. Wyciągnijcie naukę z tego, jak Jehowa angażuje innych w swoje przedsięwzięcia. Szanuje ich, powierzając im odpowiedzialne zadania. Nawet jeśli sugestie współwyznawcy nie wydają się praktyczne, starsi powinni cenić jego troskę. Przypomnijcie sobie, jak Jehowa potraktował pytania zaniepokojonego Abrahama oraz wołanie udręczonego Habakuka.
18. W jaki sposób starsi mogą się wzorować na Jehowie, gdy pomagają osobom potrzebującym skorygowania?
18 Niektórzy chrześcijanie mogą potrzebować skorygowania (Galatów 6:1). Wciąż jednak są cenni w oczach Jehowy i zasługują na uszanowanie ich godności. Pewien brat powiedział: „Jeśli ktoś udzielający rady traktuje mnie z szacunkiem, nie waham się podejść i poprosić go o pomoc”. Ludzie na ogół chętnie przyjmują rady, gdy szanuje się ich godność. Może to wymagać więcej czasu, ale wysłuchując kogoś, kto uczynił fałszywy krok, ułatwimy mu przyjęcie ewentualnej rady. Nie zapominaj, że Jehowa raz po raz starał się trafić Izraelitom do rozsądku, ponieważ im współczuł (2 Kronik 36:15; Tytusa 3:2). Rady nacechowane empatią i współczuciem poruszą serce osób potrzebujących pomocy (Przysłów 17:17; Filipian 2:2, 3; 1 Piotra 3:8).
19. Jak powinniśmy się zapatrywać na ludzi wyznających inną religię?
19 Szacunek zachowujemy też dla tych, którzy w przyszłości mogą zostać naszymi duchowymi braćmi. Nawet jeśli teraz niezbyt chętnie reagują na nasze orędzie, musimy przejawiać wobec nich cierpliwość i szanować ich godność należną każdemu człowiekowi. Jehowa „nie pragnie, żeby ktokolwiek został zgładzony, ale pragnie, żeby wszyscy doszli do skruchy” (2 Piotra 3:9). Czyż nie powinniśmy Go naśladować? Gdy poważamy ogół ludzi i zawsze staramy się być życzliwi, możemy łatwiej dotrzeć do kogoś ze świadectwem. Oczywiście nie utrzymujemy z nikim kontaktów, które zagrażałyby naszemu usposobieniu duchowemu (1 Koryntian 15:33). Możemy jednak przejawiać „ludzką życzliwość”, nie gardząc wyznawcami innej religii (Dzieje 27:3).
20. Do czego powinien nas skłaniać przykład Jehowy i Jezusa Chrystusa?
20 W oczach Jehowy i Jezusa Chrystusa każdy z nas zasługuje na szacunek. Obyśmy zawsze pamiętali o Ich sposobie postępowania i podobnie przodowali w okazywaniu sobie nawzajem szacunku. I obyśmy stale mieli w pamięci słowa naszego Pana Jezusa Chrystusa: „Wy wszyscy jesteście braćmi” (Mateusza 23:8).
Jak byś odpowiedział?
• Jak należy traktować współwyznawców?
• Jak przykład Jehowy i Jezusa zachęca cię do szanowania drugich?
• W jaki sposób mężowie i rodzice mogą darzyć innych szacunkiem?
• Do czego skłania starszych uznawanie współchrześcijan za braci?
[Pytania do studium]
[Ilustracja na stronie 18]
Darz żonę szacunkiem, wyrażając jej swą wdzięczność
[Ilustracja na stronie 18]
Wysłuchując dzieci, okazujesz im szacunek
[Ilustracja na stronie 18]
Szanuj godność członków zboru