Zuchwalstwo wiedzie do hańby

„Przyszło zuchwalstwo? Przyjdzie i hańba; lecz mądrość jest u skromnych” (PRZYSŁÓW 11:2).

1, 2. Co to jest zuchwalstwo i jak może ono przywieść do zguby?

ZAWISTNY Lewita podżega zbuntowany tłum przeciw wodzom ustanowionym przez Jehowę. Ambitny książę snuje przebiegłą intrygę, by zagarnąć tron ojca. Niecierpliwy król lekceważy jednoznaczne wskazówki proroka Bożego. Owych trzech Izraelitów łączy wspólna cecha: zuchwalstwo.

² Zuchwalstwo może się rozwinąć w sercu każdego człowieka (Psalm 19:13). Osoba zuchwała bezczelnie pozwala sobie na coś, do czego nie ma prawa. Często prowadzi to do zguby. W gruncie rzeczy zuchwalstwo przyczyniało się do upadku królów i całych imperiów (Jeremiasza 50:29, 31, 32; Daniela 5:20). Usidliło nawet niektórych sług Jehowy i przywiodło ich do ruiny.

3. Co pomoże nam się zorientować, jak niebezpieczne jest zuchwalstwo?

³ Słusznie więc powiedziano w Biblii: „Przyszło zuchwalstwo? Przyjdzie i hańba; lecz mądrość jest u skromnych” (Przysłów 11:2). W Biblii znajdujemy przykłady świadczące o prawdziwości tego przysłowia. Przeanalizowanie niektórych z nich pomoże nam dostrzec, jak niebezpieczne jest przekraczanie stosownych granic. Rozważmy zatem przeżycia  wspomnianych już trzech osób, których zawiść, ambicja i niecierpliwość skłoniły do zuchwałych czynów i ściągnęły na nich hańbę.

Korach — zawistny buntownik

4. (a) Kim był Korach i w jakich historycznych wydarzeniach uczestniczył? (b) Do jakiego niechlubnego postępowania Korach podburzył innych w późniejszych latach?

⁴ Korach był potomkiem Kehata z plemienia Lewiego, a więc bliskim kuzynem Mojżesza i Aarona. Najwidoczniej przez dziesiątki lat pozostawał lojalny wobec Jehowy. Miał zaszczyt należeć do cudownie ocalonych z Morza Czerwonego i prawdopodobnie uczestniczył w wykonywaniu wyroku Jehowy na Izraelitach uwikłanych w kult cielca u podnóża Synaju (Wyjścia 32:26). W końcu jednak stanął na czele buntu przeciw Mojżeszowi i Aaronowi, wespół z Rubenitami: Datanem, Abiramem i Onem oraz 250 naczelnikami Izraela. * „Dosyć tego”, rzekli do Mojżesza i Aarona, „gdyż całe zgromadzenie, wszyscy oni są święci i Jehowa jest pośród nich. Czemuż więc mielibyście się wynosić ponad zbór Jehowy?” (Liczb 16:1-3).

5, 6. (a) Dlaczego Korach zbuntował się przeciw Mojżeszowi i Aaronowi? (b) Dlaczego można powiedzieć, że Korach widocznie nie cenił zadań otrzymanych w organizacji Bożej?

⁵ Dlaczego Korach, długoletni wierny sługa, potem się zbuntował? Mojżesz na pewno nie przewodził Izraelowi w sposób bezduszny, nazwano go przecież „najpotulniejszym ze wszystkich ludzi, którzy byli na powierzchni ziemi” (Liczb 12:3). Najwidoczniej jednak Korach zazdrościł jemu i Aaronowi i gniewnie patrzył na ich eksponowane stanowiska, co skłoniło go do wniosku — z gruntu mylnego — że samowolnie i samolubnie wynieśli się ponad zbór (Psalm 106:16).

⁶ Problemy Koracha najprawdopodobniej wynikały po części z braku doceniania przywilejów piastowanych przez niego w organizacji Bożej. To prawda, że Kehatyci z plemienia Lewiego nie byli kapłanami, usługiwali jednak jako nauczyciele Prawa Bożego. Ponadto nosili wyposażenie i sprzęty przybytku, gdy trzeba je było przetransportować. A nie było to poślednie zadanie, ponieważ święte sprzęty mogli nosić wyłącznie ludzie czyści pod względem moralnym i religijnym (Izajasza 52:11). Tak więc  reakcja Mojżesza na postawę Koracha sprowadza się w gruncie rzeczy do pytania: „Czy twoim zdaniem przydzielone ci zadanie jest tak banalne, że musisz sięgać po urząd kapłański?” (Liczb 16:9, 10). Korach zapomniał, iż największym zaszczytem jest wierne służenie Jehowie zgodnie z ustalonym przez Niego porządkiem, nie zaś zdobycie jakiegoś szczególnego stanowiska czy pozycji (Psalm 84:10).

7. (a) Jak Mojżesz postąpił z Korachem i jego ludźmi? (b) Jakie zgubne skutki przyniósł bunt Koracha?

⁷ Mojżesz poprosił Koracha i jego ludzi, żeby nazajutrz zgromadzili się przed namiotem spotkania i wzięli ze sobą kadzielnice oraz kadzidło. Ani Korach, ani jego poplecznicy nie mieli prawa ofiarować kadzidła, nie należeli bowiem do kapłanów. Przez całą noc mogli wszystko przemyśleć, ale gdyby mimo to przyszli z kadzielnicami i kadzidłem, daliby niezbity dowód, że wciąż czują się uprawnieni do zadań kapłańskich. Kiedy stawili się następnego dnia, Jehowa słusznie wyraził swoje oburzenie. „Ziemia otworzyła swą paszczę i pochłonęła” Rubenitów, a Koracha i pozostałych strawił ogień zesłany przez Boga (Powtórzonego Prawa 11:6; Liczb 16:16-35; 26:10). Swoim zuchwalstwem Korach ściągnął na siebie największą hańbę — potępienie Boże!

Wystrzegaj się „skłonności do zawiści”

8. Jak wśród chrześcijan może dać o sobie znać „skłonność do zawiści”?

⁸ Relacja o Korachu jest dla nas przestrogą. Niedoskonali ludzie mają „skłonność do zawiści”, dlatego czasem uzewnętrznia się ona także w zborze chrześcijańskim (Jakuba 4:5). Możemy na przykład przykładać zbyt dużą wagę do stanowisk i podobnie jak Korach zazdrościć innym przywilejów, które sami pragniemy otrzymać. Albo możemy się upodobnić do Diotrefesa, chrześcijanina z I wieku. Miał on bardzo krytyczny stosunek do autorytetu apostołów, bo zapewne sam chciał objąć kierownictwo. A jak wynika ze słów Jana, Diotrefes ‛lubił zajmować pierwsze miejsce’ (3 Jana 9).

9. (a) Jakiego stosunku do zadań w zborze musimy się wystrzegać? (b) Jak powinniśmy się zapatrywać na swoje miejsce w organizacji Bożej?

⁹ Rzecz jasna, nie ma nic złego w tym, że chrześcijanin ubiega się o odpowiedzialne zadania w zborze. Apostoł Paweł nawet do tego zachęcał (1 Tymoteusza 3:1). Nigdy jednak nie powinniśmy traktować przywilejów służby jako odznaczeń za zasługi, dowodów, że wspięliśmy się na kolejny szczebel kariery. Pamiętajmy o słowach Jezusa: „Kto by się chciał stać wielkim wśród was, ma być waszym sługą, a kto by chciał być pierwszym wśród was, ma być waszym niewolnikiem” (Mateusza 20:26, 27). Byłoby to naprawdę niestosowne, jeślibyśmy zazdrościli osobom wykonującym bardziej odpowiedzialne zadania, jak gdyby nasza wartość w oczach Boga zależała od „stopnia” w Jego organizacji. Jezus powiedział: „Wy wszyscy jesteście braćmi” (Mateusza 23:8). Istotnie, czy to głosiciele, czy pionierzy, nowo ochrzczeni czy długoletni lojalni bracia — wszyscy służący Jehowie z całej duszy zajmują godne miejsce w Jego organizacji (Łukasza 10:27; 12:6, 7; Galatów 3:28; Hebrajczyków 6:10). To prawdziwe błogosławieństwo pracować ramię w ramię z milionami osób, które starają się wprowadzać w czyn biblijną radę: „Jedni wobec drugich przepaszcie się uniżeniem umysłu” (1 Piotra 5:5).

Absalom — ambitny intrygant

10. Kim był Absalom i jak usiłował przypodobać się ludziom przychodzącym do króla na sąd?

¹⁰ Koleje życia Absaloma, trzeciego syna króla Dawida, to swoiste studium ambicji. Ten podstępny intrygant starał się przypodobać Izraelitom, którzy przychodzili do króla na sąd. Najpierw insynuował, że Dawid nie przejmuje się ich potrzebami. Potem bez ogródek przechodził do sedna sprawy: „O, gdybyż mnie ustanowiono sędzią w tej ziemi”, wzdychał, „by do mnie mógł przychodzić każdy, kto  ma sprawę sądową lub czeka na sądownicze rozstrzygnięcie! Wtedy ja oddałbym mu sprawiedliwość”. Jego przebiegłość i przewrotność nie miały granic. „Gdy ktoś podszedł, by mu się pokłonić”, czytamy w Biblii, „on wyciągał rękę, chwytał go i całował. Absalom postępował tak wobec wszystkich Izraelitów, którzy przychodzili na sąd do króla”. Z jakim skutkiem? „Wykradał Absalom serca mężów izraelskich” (2 Samuela 15:1-6).

11. Jak Absalom zmierzał do zagarnięcia tronu Dawida?

¹¹ Absalom był zdecydowany bezprawnie zagarnąć królewską władzę ojca. Pięć lat wcześniej kazał zabić najstarszego syna Dawida, Amnona, pod pozorem zemsty za gwałt na Tamar, siostrze Absaloma (2 Samuela 13:28, 29). Już chyba wtedy zmierzał do objęcia tronu, uznając zamordowanie Amnona za łatwy sposób pozbycia się rywala. * Jakkolwiek było, gdy sprawa dojrzała, Absalom zrobił decydujący krok. Polecił obwieścić po całym kraju, że został królem (2 Samuela 15:10).

12. Wyjaśnij, jak zuchwalstwo wiodło Absaloma do hańby.

¹² Początkowo Absalom osiągał swoje cele, ponieważ „spisek się umacniał i coraz więcej ludu było z Absalomem”. Doszło do tego, że król Dawid w obawie o życie musiał uciekać (2 Samuela 15:12-17). Jednakże wkrótce potem Absalom zakończył karierę — został zabity przez Joaba, wrzucony do dołu i przysypany kamieniami. Pomyśl tylko: ten ambitny człowiek, który chciał być królem, nie doczekał się nawet przyzwoitego pogrzebu! * Zuchwałość rzeczywiście okryła Absaloma hańbą (2 Samuela 18:9-17).

Strzeż się samolubnej ambicji

13. Jak w sercu chrześcijanina może się rozwinąć ambicja?

¹³ Dojście Absaloma do władzy i jego późniejszy upadek są dla nas lekcją. W dzisiejszym świecie wyzutym z zasad ludzie zazwyczaj schlebiają przełożonym i starają się im przymilać jedynie po to, żeby zrobić na nich dobre wrażenie albo otrzymać jakieś wyróżnienie lub awans. Jednocześnie mogą się przechwalać przed swoimi podwładnymi, szukając poklasku i poparcia. Gdybyśmy utracili czujność, również w naszym sercu mogłaby się rozwinąć ambicja. Najwidoczniej przydarzyło się to niektórym chrześcijanom w I stuleciu, apostołowie czuli się bowiem zmuszeni wyraźnie ostrzec przed takimi jednostkami (Galatów 4:17; 3 Jana 9, 10).

14. Dlaczego musimy się wystrzegać ambicji i chełpliwości?

¹⁴ Jehowa nie ma w swej organizacji miejsca dla chełpliwych intrygantów, którzy starają się ‛szukać własnej chwały’ (Przysłów 25:27). Biblia dobitnie ostrzega: „Jehowa odetnie wszystkie schlebiające wargi, język mówiący wielkie rzeczy” (Psalm 12:3). Takie schlebiające wargi miał Absalom. Wypowiadał nadęte słowa do ludzi, których uznania potrzebował tylko po to, by zdobyć upragnioną władzę. Jakże inaczej wygląda nasza szczęśliwa społeczność braterska, która stosuje się do rady Pawła: ‛Niczego nie czyńcie ze swarliwości czy z próżności, ale z uniżeniem umysłu uważajcie drugich za wyższych od siebie’ (Filipian 2:3).

Saul — niecierpliwy król

15. Jak Saul dowiódł kiedyś swej skromności?

¹⁵ Saul, który później został królem Izraela, początkowo był skromny. Zwróćmy uwagę choćby na to, co się wydarzyło w latach jego młodości. Gdy prorok Boży Samuel wyraził się o nim przychylnie, Saul pokornie odrzekł: „Czyż ja nie jestem Beniaminitą z najmniejszego wśród plemion Izraela, a moja rodzina — najmniej znaczącą ze wszystkich rodzin plemienia  Beniamina? Dlaczego więc powiedziałeś do mnie coś takiego?” (1 Samuela 9:21).

16. Jak Saul dał wyraz zniecierpliwieniu?

¹⁶ Potem jednak Saul wyzbył się skromności. Podczas wojny z Filistynami wycofał się do Gilgal, gdzie miał czekać, aż Samuel przyjdzie błagać Boga i złożyć Mu ofiary. Kiedy prorok nie dotarł w ustalonym terminie, Saul zuchwale sam złożył ofiarę całopalną. Zaraz potem Samuel przybył i zapytał: „Cóżeś uczynił?” Ten odrzekł: „Zobaczyłem, że lud już się ode mnie rozpierzchnął, ty zaś nie przyszedłeś w wyznaczonych dniach (...) Przymusiłem się zatem i złożyłem ofiarę całopalną” (1 Samuela 13:8-12).

17. (a) Dlaczego w pierwszej chwili postępowanie Saula mogłoby się wydawać uzasadnione? (b) Dlaczego Jehowa potępił Saula za niecierpliwy postępek?

¹⁷ Na pierwszy rzut oka postępowanie Saula wydaje się uzasadnione. Przecież „mocno napierano na lud”, który ‛był w opałach’ i drżał z powodu rozpaczliwej sytuacji (1 Samuela 13:6, 7). Oczywiście nie ma nic złego w wykazaniu inicjatywy, gdy wymagają tego okoliczności. * Niemniej trzeba pamiętać, że Jehowa potrafi czytać w sercach i dostrzega nasze najskrytsze pobudki (1 Samuela 16:7). Musiał więc wiedzieć o Saulu coś, o czym nie ma w Biblii wyraźnej wzmianki. Jehowa mógł na przykład zauważyć, iż niecierpliwość Saula wypływa z pychy. Saul być może bardzo się złościł tym, że jako król całego Izraela musi czekać na kogoś, kto w jego oczach był starym, niemrawym prorokiem! Tak czy inaczej, Saul uznał opóźnienie Samuela za wystarczający powód, by wziąć sprawy w swoje ręce i zignorować otrzymane jasne wytyczne. Jaki był tego skutek? Samuel nie pochwalił jego inicjatywy. Przeciwnie, zganił Saula, mówiąc: „Twoje królestwo nie będzie trwałe (...) ponieważ ty nie zachowałeś tego, co ci Jehowa nakazał” (1 Samuela 13:13, 14). Po raz kolejny zuchwałość sprowadziła hańbę.

Wystrzegaj się niecierpliwości

18, 19. (a) Wyjaśnij, jak niecierpliwość mogłaby dziś skłonić sługę Bożego do zuchwałego postępowania. (b) O czym powinniśmy pamiętać, jeśli chodzi o funkcjonowanie zboru chrześcijańskiego?

¹⁸ Relację o zuchwałym czynie Saula utrwalono w Biblii dla naszego pożytku (1 Koryntian 10:11). Jakże łatwo jest się denerwować z powodu wad naszych braci! Podobnie jak Saul możemy się niecierpliwić i uważać, że jeśli coś ma być załatwione dobrze, to musimy się tym zająć sami. Na przykład jakiś brat wyróżnia się zdolnościami organizacyjnymi. Jest punktualny, dobrze zna bieżący tryb załatwiania spraw zborowych, umiejętnie przemawia i naucza. Jednocześnie widzi, że inni nie są tak skrupulatni jak on i w jego odczuciu robią zbyt mało. Czy to upoważnia go do wyrażania zniecierpliwienia? Czy powinien krytykować braci i dawać im do zrozumienia, że gdyby nie jego starania, nic by się nie działo i zbór by niedomagał? Byłoby to zuchwalstwo!

¹⁹ Co w rzeczywistości zespala zbór chrześcijan? Sprawne zarządzanie? Wydajność? Głęboka wiedza? Oczywiście wszystko to przyczynia się do odpowiedniego funkcjonowania zboru (1 Koryntian 14:40; Filipian 3:16; 2 Piotra  3:18). Jednakże zgodnie ze słowami Jezusa jego naśladowcy mają być rozpoznawani przede wszystkim po miłości (Jana 13:35). Dlatego troskliwi starsi, choć pamiętają o porządku, zdają sobie sprawę, że zbór nie jest przedsiębiorstwem wymagającym surowego zarządzania, lecz trzodą potrzebującą czułej opieki (Izajasza 32:1, 2; 40:11). Zuchwałe lekceważenie takich zasad często sieje niezgodę, natomiast zbożny porządek zapewnia pokój (1 Koryntian 14:33; Galatów 6:16).

20. Czym się zajmiemy w następnym artykule?

²⁰ Biblijne doniesienia o Korachu, Absalomie i Saulu wyraźnie ukazują, że zuchwalstwo wiedzie do hańby, jak wspomniano w Księdze Przysłów 11:2. Ale w tym samym wersecie dodano: „Mądrość jest u skromnych”. Co to jest skromność? Jakie biblijne przykłady pozwalają nam lepiej poznać ten przymiot i jak obecnie możemy przejawiać skromność? Zagadnienia te zostaną omówione w następnym artykule.

[Przypisy]

Czy sobie przypominasz?

• Co to jest zuchwalstwo?

• Jak zawiść skłoniła Koracha do zuchwalstwa?

• Czego uczy nas relacja o ambitnym Absalomie?

• Jak możemy się strzec zniecierpliwienia, któremu uległ Saul?

[Pytania do studium]

[Ilustracja na stronie 10]

Zniecierpliwiony Saul postąpił zuchwale