„Słowo Jehowy dalej rosło”
„Słowo Jehowy dalej rosło”
„Posyła na ziemię swą wypowiedź; prędko biegnie jego słowo” (PSALM 147:15).
1, 2. Jakie zadanie Jezus zlecił swoim uczniom i z czym się ono wiązało?
JEDNO z najbardziej zdumiewających proroctw biblijnych zanotowano w Dziejach Apostolskich 1:8. Krótko przed wstąpieniem do nieba Jezus zapowiedział swym naśladowcom: „Otrzymacie moc, gdy zstąpi na was duch święty, i będziecie moimi świadkami (...) aż do najodleglejszego miejsca na ziemi”. Czekało ich więc ogromne przedsięwzięcie!
2 Głoszenie słowa Bożego po całej ziemi było dla tej garstki uczniów ogromnym wyzwaniem. Pomyślmy, co się z tym wiązało. Należało pomagać innym w zrozumieniu dobrej nowiny o Królestwie Bożym (Mateusza 24:14). Świadczenie o Jezusie wymagało przekazywania jego dobitnych nauk oraz objaśniania jego roli w zamierzeniu Jehowy. Poza tym owa praca obejmowała czynienie uczniów, a następnie chrzczenie ich — i wszystko to miało się dziać na całym świecie! (Mateusza 28:19, 20).
3. O czym Jezus zapewnił swych naśladowców i jak zareagowali oni na powierzone im zadanie?
3 Ale Jezus zapewnił swych naśladowców, że duch święty pomoże im wywiązać się z otrzymanego zadania. Dzięki temu pomimo ogromu dzieła oraz nieustannych, usilnych starań przeciwników, którzy chcieli zmusić chrześcijan do milczenia, pierwsi uczniowie Jezusa z powodzeniem spełniali jego polecenie. Jest to niepodważalny fakt historyczny.
4. Dlaczego dzieło głoszenia i nauczania świadczyło o miłości Bożej?
4 Ogólnoświatowe dzieło głoszenia i nauczania było wyrazem miłości Boga do tych, którzy Go nie znali. Dało im sposobność przybliżyć się do Jehowy i uzyskać przebaczenie grzechów (Dzieje 26:18). Zadanie głoszenia i nauczania świadczyło też o miłości Boga do tych, którzy je wykonywali, gdyż pozwalało im udowadniać, iż są oddani Bogu, oraz okazywać miłość bliźnim (Mateusza 22:37-39). Apostoł Paweł tak bardzo cenił chrześcijańską służbę, że nazwał ją „skarbem” (2 Koryntian 4:7).
5. (a) Gdzie można znaleźć najbardziej wiarogodne informacje dotyczące pierwszych chrześcijan i jaki wzrost tam opisano? (b) Dlaczego Księga Dziejów Apostolskich jest pouczająca dla sług Bożych w naszych czasach?
5 Najbardziej wiarogodną relację o działalności kaznodziejskiej pierwszych chrześcijan można znaleźć w natchnionej Księdze Dziejów Apostolskich, którą spisał uczeń Łukasz. Opowiada ona o szybkim i zdumiewającym wzroście. Szerzenie się wiedzy ze Słowa Bożego dobrze ilustrują też słowa z Psalmu 147:15, gdzie czytamy: „[Jehowa] posyła na ziemię swą wypowiedź; prędko biegnie jego słowo”. Relacja o pierwszych chrześcijanach, działających pod wpływem ducha świętego, jest pasjonująca i bardzo pouczająca również w naszych czasach. Świadkowie Jehowy biorą przecież udział w tym samym dziele głoszenia i czynienia uczniów, tyle że prowadzonym na znacznie większą skalę. Napotykamy trudności podobne do tych, z jakimi borykali się chrześcijanie w I wieku. Analizowanie tego, jak Jehowa im błogosławił i dodawał sił, umacnia naszą wiarę w Jego pomoc.
Wzrost liczby uczniów
6. Jaki zwrot dotyczący wzrostu występuje trzy razy w Dziejach Apostolskich i do czego się odnosi?
6 Zanim przeanalizujemy spełnianie się słów z Dziejów Apostolskich 1:8, zwróćmy uwagę na zwrot „słowo Jehowy dalej rosło”, który w różnych postaciach pojawia się w Biblii tylko trzy razy i tylko w Dziejach Apostolskich (Dzieje 6:7; 12:24; 19:20). Określenie „słowo Jehowy” albo „słowo Boże” odnosi się w tych wersetach do dobrej nowiny: porywającej prawdy Bożej — żywego i dobitnego orędzia, zmieniającego życie tych, którzy je przyjmowali (Hebrajczyków 4:12).
7. Z czym powiązano wzrost słowa Bożego w Dziejach Apostolskich 6:7 i co się zdarzyło w dniu Pięćdziesiątnicy 33 roku?
7 Pierwsza wzmianka o wzroście słowa Bożego pojawia się w Dziejach Apostolskich 6:7. Czytamy tam: „Toteż słowo Boże dalej rosło, a liczba uczniów w Jerozolimie bardzo się pomnażała; i spora rzesza kapłanów okazała posłuszeństwo wierze”. W tym fragmencie wzrost powiązano z liczbą uczniów. Wcześniej, w dniu Pięćdziesiątnicy 33 roku n.e., święty duch Boży został wylany na grupę około 120 uczniów zgromadzonych w pewnej sali na piętrze. Apostoł Piotr wygłosił potem porywające przemówienie i tego samego dnia uwierzyło jakieś 3000 słuchaczy. Jakież poruszenie musiało zapanować, gdy tysiące ludzi udawało się do zbiorników wodnych w Jerozolimie i okolicy, by przyjąć chrzest w imię Jezusa, którego mniej więcej 50 dni wcześniej zawieszono na palu jako przestępcę! (Dzieje 2:41).
8. Jaki wzrost liczby uczniów nastąpił po Pięćdziesiątnicy roku 33?
8 To był oczywiście dopiero początek. Nieustanne wysiłki żydowskich przywódców religijnych zmierzające do powstrzymania dzieła głoszenia nie przynosiły rezultatów. Ku ich niezadowoleniu „Jehowa codziennie przyłączał (...) [do uczniów] dostępujących wybawienia” (Dzieje 2:47). Wkrótce „liczba mężczyzn sięgnęła około pięciu tysięcy”. Potem „stale przybywało wierzących w Pana — mnóstwo mężczyzn i kobiet” (Dzieje 4:4; 5:14). A o jeszcze późniejszym okresie powiedziano: „Zbór w całej Judei i Galilei, i Samarii rzeczywiście wszedł w okres pokoju i się budował; a chodząc w bojaźni przed Jehową i w pociesze ducha świętego, stale się pomnażał” (Dzieje 9:31). Po latach, być może około roku 58, wspomniano o ‛tysiącach wierzących’ (Dzieje 21:20). Do tego czasu uwierzyło też sporo pogan.
9. Co można powiedzieć o pierwszych chrześcijanach?
9 Ten wzrost liczebny następował głównie dzięki temu, że wielu się nawracało. Nowa religia rozwijała się bardzo dynamicznie. Uczniowie w niczym nie przypominali dzisiejszych biernych członków kościoła — byli bez reszty oddani Jehowie i Jego Słowu; nieraz poznawali prawdę od osób, które znosiły zaciekłe prześladowania (Dzieje 16:23, 26-33). Przyjęcie chrystianizmu było wynikiem świadomej, przemyślanej decyzji (Rzymian 12:1). Chrześcijanie dokładnie poznawali drogi Boże; mieli prawdę w umysłach i sercach (Hebrajczyków 8:10, 11). Byli gotowi nawet umrzeć za to, w co wierzyli (Dzieje 7:51-60).
10. Z jakiej powinności zdawali sobie sprawę pierwsi chrześcijanie i jak to wygląda w naszych czasach?
10 Ci, którzy przyjmowali nauki chrześcijańskie, rozumieli, że muszą dzielić się prawdą z drugimi. To bezpośrednio przyczyniało się do dalszego wzrostu liczebnego. Pewien biblista napisał: „Krzewienie wiary nie było zarezerwowane tylko dla najgorliwszych albo oficjalnie wyznaczonych ewangelizatorów. Działalność ewangelizacyjna była przywilejem i obowiązkiem każdego członka Kościoła. (...) Spontaniczne nawiązywanie kontaktów z innymi przez wszystkich członków społeczności chrześcijan już od samego początku nadało temu ruchowi wielki impet”. Dodał jeszcze: „Działalność ewangelizacyjna stanowiła podstawę istnienia pierwszych chrześcijan”. To samo można powiedzieć o prawdziwych chrześcijanach w naszych czasach.
Rozrost pod względem geograficznym
11. Jaki rozrost opisano w Dziejach Apostolskich 12:24 i jak do niego doszło?
11 Drugą wzmiankę o wzroście słowa Bożego znajdujemy w Dziejach Apostolskich 12:24: „A słowo Jehowy dalej rosło i się rozprzestrzeniało”. W tym miejscu sformułowanie to powiązano z rozszerzaniem terenu objętego dziełem, które mimo sprzeciwu urzędników pięknie się rozwijało. Duch święty został wylany najpierw w Jerozolimie, a stamtąd słowo szybko się rozprzestrzeniało. Z powodu prześladowań w tym mieście uczniowie rozeszli się po Judei i Samarii. Jakie to przyniosło skutki? „Ci, którzy się rozproszyli, szli przez kraj, oznajmiając dobrą nowinę słowa” (Dzieje 8:1, 4). Filipowi polecono dać świadectwo człowiekowi, który po chrzcie zaniósł orędzie do Etiopii (Dzieje 8:26-28, 38, 39). Prawda szybko dotarła do Liddy, na równinę Szaron i do Joppy (Dzieje 9:35, 42). Później apostoł Paweł przemierzał tysiące kilometrów lądem i morzem, zakładając zbory w wielu krajach śródziemnomorskich. Apostoł Piotr udał się do Babilonu (1 Piotra 5:13). Jakieś 30 lat po wylaniu ducha świętego w dniu Pięćdziesiątnicy Paweł napisał, że dobrą nowinę „głoszono wszelkiemu stworzeniu pod niebem” — zapewne miał na myśli cały znany ówcześnie świat (Kolosan 1:23).
12. Jak nawet przeciwnicy chrystianizmu poświadczyli ogromną skalę działalności ówczesnych chrześcijan?
12 Nawet wrogowie chrystianizmu przyznawali, że słowo Boże rozprzestrzeniło się po całym imperium rzymskim. Na przykład w Dziejach Apostolskich 17:6 czytamy, że w Tesalonice, w północnej Grecji, przeciwnicy wołali: „Ludzie, którzy wzburzyli zamieszkaną ziemię, są i tu obecni”. Gdy na początku II wieku Pliniusz Młodszy pisał z Bitynii do rzymskiego cesarza Trajana na temat chrześcijan, ubolewał: „Zaraza ta szerzy się nie tylko po miastach, ale także po mniejszych osiedlach i w terenie wiejskim”.
13. Dlaczego rozszerzanie terenu objętego głoszeniem świadczy o miłości Boga do ludzi?
13 Poszerzenie terenu objętego głoszeniem było wyrazem głębokiej miłości Jehowy do rodzaju ludzkiego, który potrzebuje odkupienia. Gdy Piotr zobaczył, jak duch święty oddziałuje na poganina Korneliusza, powiedział: „Z całą pewnością dostrzegam, że Bóg nie jest stronniczy, lecz w każdym narodzie godny jego upodobania jest człowiek, który się go boi i czyni to, co prawe” (Dzieje 10:34, 35). Dobra nowina to rzeczywiście orędzie dla wszystkich narodów, a dzięki jej rozrostowi pod względem geograficznym różne ludy otrzymały sposobność poznania miłości Bożej. W XXI wieku słowo Boże jest już dostępne właściwie we wszystkich częściach naszego globu.
Wzrost, który dawał przewagę
14. O jakim wzroście mowa w Dziejach Apostolskich 19:20 i nad czym słowo Boże zdobyło przewagę?
14 Trzecia wzmianka o wzroście słowa Bożego występuje w Dziejach Apostolskich 19:20: „Słowo Jehowy potężnie rosło i zyskiwało przewagę”. Greckie słowo przetłumaczone w tym miejscu na „zyskiwać przewagę” zawiera w sobie myśl o działaniu z mocą. Wcześniejsze wersety mówią o tym, że wielu mieszkańców Efezu uwierzyło, a niemało tych, którzy uprawiali sztuki magiczne, publicznie spaliło swe księgi. A zatem słowo Boże zyskało przewagę nad fałszywymi poglądami religijnymi. Dobra nowina pokonała także inne przeciwności, na przykład prześladowania. Nic nie mogło jej powstrzymać. Również w tej dziedzinie widać uderzające podobieństwo do prawdziwego chrystianizmu w naszych czasach.
15. (a) Co pewien biblista napisał o pierwszych chrześcijanach? (b) Komu uczniowie przypisywali zasługi za swe osiągnięcia?
15 Apostołowie i inni chrześcijanie żyjący w I wieku gorliwie głosili słowo Boże. Pewien znawca czasów biblijnych napisał o nich: „Gdy ludzie pragną mówić o swym Panu, znajdują na to wiele sposobów. I właśnie motywacja tych mężczyzn i kobiet robi na nas większe wrażenie niż metody, jakimi się posługiwali”. Ale ci pierwsi chrześcijanie wiedzieli, że powodzenie tej służby zależy nie tylko od ich wysiłków. To Bóg zlecił im owo zadanie i udzielał wsparcia, żeby mogli się z niego wywiązać. On też jest sprawcą duchowego wzrostu. Apostoł Paweł szczerze napisał w liście do zboru w Koryncie: „Ja zasadziłem, Apollos podlał, ale Bóg dawał wzrost. My bowiem jesteśmy Bożymi współpracownikami” (1 Koryntian 3:6, 9).
Działanie ducha świętego
16. Co świadczy o tym, że duch święty pomagał uczniom śmiało przemawiać?
16 Jak pamiętamy, Jezus zapewnił swych uczniów, że duch święty odegra istotną rolę we wzroście słowa Bożego i będzie dodawać im sił w dziele głoszenia (Dzieje 1:8). Na czym to polegało? Wkrótce po wylaniu ducha na uczniów w dniu Pięćdziesiątnicy wezwano Piotra i Jana przed żydowski sąd najwyższy, Sanhedryn, którego sędziowie ponosili odpowiedzialność za stracenie Jezusa Chrystusa. Czy stojąc przed tym onieśmielającym i wrogim zgromadzeniem, apostołowie drżeli ze strachu? Wcale nie! Duch święty pozwolił Piotrowi i Janowi przemawiać z taką śmiałością, iż przeciwnicy byli zdumieni i „zaczęli też rozpoznawać, że ci bywali z Jezusem” (Dzieje 4:8, 13). Duch święty skłonił również Szczepana do zdecydowanego wystąpienia przed Sanhedrynem (Dzieje 6:12; 7:55, 56). Wcześniej pobudził uczniów do odważnego głoszenia. Łukasz napisał: „Kiedy już zwrócili się z tym błaganiem, zatrzęsło się miejsce, w którym byli zebrani, a wszyscy zostali napełnieni duchem świętym i ze śmiałością oznajmiali słowo Boże” (Dzieje 4:31).
17. Jak jeszcze duch święty pomagał uczniom w ich służbie?
17 Za pośrednictwem potężnego ducha świętego, a także przy udziale wskrzeszonego Jezusa, Jehowa kierował dziełem głoszenia (Jana 14:28; 15:26). Kiedy duch został wylany na Korneliusza, jego krewnych i najbliższych przyjaciół, apostoł Piotr zrozumiał, że również nieobrzezani poganie mogą być ochrzczeni w imię Jezusa Chrystusa (Dzieje 10:24, 44-48). Później duch odegrał istotną rolę w zamianowaniu Barnabasa i Saula (apostoła Pawła) na misjonarzy oraz w ustalaniu, gdzie mają iść, a gdzie nie (Dzieje 13:2, 4; 16:6, 7). Pod wpływem ducha podejmowali decyzje apostołowie i starsi w Jerozolimie (Dzieje 15:23, 28, 29). Ponadto duch święty kierował mianowaniem nadzorców w zborze chrześcijańskim (Dzieje 20:28).
18. Jak pierwsi chrześcijanie okazywali miłość?
18 Poza tym duch święty oddziaływał na osobowość chrześcijan, pobudzając ich do okazywania zbożnych przymiotów, na przykład miłości (Galatów 5:22, 23). To pod jej wpływem chrześcijanie dzielili się ze sobą tym, co mieli. Na przykład po Pięćdziesiątnicy w roku 33 założono wspólny fundusz dla uczniów przebywających w Jerozolimie. W sprawozdaniu biblijnym czytamy: „Nikt wśród nich nie był w potrzebie; bo wszyscy posiadacze pól lub domów sprzedawali je i przynosili równowartość tego, co sprzedali, i składali u stóp apostołów. Każdemu zaś przydzielano tyle, ile potrzebował” (Dzieje 4:34, 35). Taką miłość okazywano nie tylko współwyznawcom, ale także osobom postronnym, zarówno przez dzielenie się dobrą nowiną, jak i przez inne przejawy życzliwości (Dzieje 28:8, 9). Jezus zapowiedział, że ofiarna miłość pozwoli rozpoznać jego naśladowców (Jana 13:34, 35). Nie ulega wątpliwości, że w I wieku ten istotny przymiot — miłość — przyciągał ludzi do Boga i przyczyniał się do wzrostu, podobnie jak to się dzieje obecnie (Mateusza 5:14, 16).
19. (a) Pod jakimi trzema względami ‛słowo Jehowy rosło’ w I wieku? (b) Co omówimy w następnym artykule?
19 Wyrażenie „duch święty” występuje w całych Dziejach Apostolskich 41 razy. I rzeczywiście, rozwój chrystianizmu w I wieku był ściśle związany z mocą i kierownictwem ducha świętego. Rosła liczba uczniów, słowo Boże rozprzestrzeniało się na ogromnym terenie i zyskiwało przewagę nad ówczesnymi religiami i filozofiami. Rozrost, który następował w I wieku, ma swój odpowiednik w działalności Świadków Jehowy w naszych czasach. W następnym artykule przeanalizujemy równie dynamiczny rozwój słowa Bożego w dobie nowożytnej.
Czy sobie przypominasz?
• Jaki wzrost liczebny następował wśród pierwszych chrześcijan?
• W jaki sposób słowo Boże docierało na nowe tereny?
• Jak w I wieku słowo Boże zdobywało przewagę?
• Jaką rolę w rozwoju słowa Bożego odgrywał duch święty?
[Pytania do studium]
[Ilustracja na stronie 12]
Filip głosił Etiopczykowi, dzięki czemu dobra nowina dotarła na nowe tereny
[Ilustracja na stronie 13]
Apostołowie i starsi w Jerozolimie poddawali się kierownictwu ducha świętego
[Prawa własności do ilustracji, strona 10]
W prawym górnym rogu: makieta Jerozolimy z okresu Drugiej Świątyni, znajdująca się na terenie hotelu Holyland w Jerozolimie