Budowanie rodziny silnej duchowo

‛Wychowujcie je, karcąc je i ukierunkowując ich umysły zgodnie z myślami Jehowy’ (EFEZJAN 6:4).

1. Jakie było zamierzenie Boże względem rodziny, co się jednak wydarzyło?

„BĄDŹCIE płodni i stańcie się liczni oraz napełnijcie ziemię” (Rodzaju 1:28). Wypowiadając te słowa do Adama i Ewy, Jehowa Bóg dał początek instytucji rodziny (Efezjan 3:14, 15). Pierwsza para ludzka mogła wybiec myślą w przyszłość i wyobrazić sobie glob ziemski napełniony jej potomstwem — wielką rodziną doskonałych ludzi, cieszących się życiem na rajskiej ziemi i jednomyślnie oddających cześć swemu Wspaniałemu Stwórcy. Niestety, Adam i Ewa popadli w grzech i nasza planeta nie napełniła się prawymi, bogobojnymi mieszkańcami (Rzymian 5:12). Wprost przeciwnie, życie rodzinne szybko uległo degeneracji, a na świecie rozpanoszyły się nienawiść, przemoc i brak „naturalnego uczucia” — tak widoczne zwłaszcza w tych „dniach ostatnich” (2 Tymoteusza 3:1-5; Rodzaju 4:8, 23; 6:5, 11, 12).

2. Do czego byli zdolni potomkowie Adama, ale co musieli robić, by budować rodzinę silną duchowo?

² Adam i Ewa zostali stworzeni na obraz Boga. Chociaż Adam stał się grzesznikiem, Jehowa pozwolił mu spłodzić dzieci (Rodzaju 1:27; 5:1-4). Potomkowie Adama, tak jak ich ojciec, mieli poczucie moralności  i mogli nauczyć się odróżniać dobro od zła. Mogli przyjmować pouczenia dotyczące właściwego sposobu wielbienia Stwórcy oraz wagi miłowania Go całym sercem i umysłem, całą duszą i siłą (Marka 12:30; Jana 4:24; Jakuba 1:27). Ponadto mogli uczyć się ‛czynić zadość sprawiedliwości i miłować życzliwość oraz być skromni, chodząc z Bogiem’ (Micheasza 6:8). Ponieważ jednak byli grzeszni, budowanie rodziny silnej duchowo wymagało od nich sporo uwagi.

Wykupuj czas

3. Jak rodzice mogą ‛wykupywać czas’, by wychować dzieci na chrześcijan?

³ W tych skomplikowanych, krytycznych czasach trzeba zdobyć się na niemały wysiłek, by dzieci ‛umiłowały Jehowę’ i naprawdę ‛miały w nienawiści zło’ (Psalm 97:10). Aby sprostać temu trudnemu zadaniu, mądrzy rodzice będą ‛wykupywać czas’ (Efezjan 5:15-17). Jeżeli jesteś ojcem lub matką, jak możesz to robić? Po pierwsze, ustal hierarchię wartości, poświęcając uwagę „rzeczom ważniejszym”, obejmującym nauczanie i szkolenie dzieci (Filipian 1:10, 11). Po drugie, upraszczaj sobie życie. Niewykluczone, iż będziesz musiał zrezygnować z jakichś zajęć, które w gruncie rzeczy nie są konieczne, albo pozbyć się zbędnych dóbr, których utrzymanie zabiera czas. Chrześcijańscy rodzice nigdy nie będą żałować, że zdobyli się na wysiłek potrzebny do wychowania bogobojnych dzieci (Przysłów 29:15, 17).

4. Co pomaga zachować w rodzinie jedność?

⁴ Spędzanie czasu z dziećmi, zwłaszcza na omawianiu spraw duchowych, naprawdę się opłaca i stanowi jeden z najlepszych sposobów na utrzymanie jedności w rodzinie. Ale nie pozostawiaj tego przypadkowi. Planuj wspólne spędzanie czasu. Nie chodzi jedynie o to, by wszyscy byli w tym samym domu — a każdy zajmował się swoimi sprawami. Dzieci najlepiej się rozwijają, gdy codziennie poświęca się im uwagę. Należy szczodrze darzyć je miłością i zainteresowaniem. Małżeństwa muszą się poważnie zastanowić nad tą istotną powinnością, jeszcze zanim zdecydują się na potomstwo (Łukasza 14:28). Wówczas wychowywania go nie będą uważać za przykry obowiązek, lecz za błogosławiony przywilej (Rodzaju 33:5; Psalm 127:3).

Ucz słowem i przykładem

5. (a) Co najpierw trzeba zrobić, by uczyć dzieci miłości do Jehowy? (b) Jakiej rady udzielono rodzicom w Księdze Powtórzonego Prawa 6:5-7?

⁵ Jeśli chcesz uczyć swe dzieci miłości do Jehowy, najpierw ty sam musisz Go pokochać. Silna miłość do Boga pobudzi cię do wiernego przestrzegania wszystkich Jego wskazówek. A to oznacza, że będziesz wychowywał dzieci, „karcąc je i ukierunkowując ich umysły zgodnie z myślami Jehowy” (Efezjan 6:4). Bóg radzi rodzicom, by dawali przykład swym pociechom, rozmawiali z nimi i je pouczali. W Księdze Powtórzonego Prawa 6:5-7 powiedziano: „Masz miłować Jehowę, twojego Boga, całym swym sercem i całą swą duszą, i całą swą siłą życiową. I te słowa, które ci dzisiaj nakazuję, mają być w twoim sercu; i wpajaj je swym synom, i mów o nich, gdy siedzisz w domu i gdy idziesz drogą, i gdy się kładziesz, i gdy wstajesz”. Przykazania Boże możesz wpoić dzieciom przez częste napominanie lub powtarzanie. W ten sposób dostrzegą one twą miłość do Jehowy, co z kolei skłoni je do nawiązania z Nim bliskiej więzi (Przysłów 20:7).

6. Jak rodzice mogą wykorzystać fakt, że dzieci uczą się, naśladując ich przykład?

⁶ Dzieci chętnie się uczą. Są bystrymi słuchaczami i obserwatorami i szybko naśladują twój przykład. Kiedy widzą, że nie przejawiasz materialistycznego nastawienia, łatwiej im będzie przestrzegać odnośnej rady Jezusa. Wpajasz im, żeby nie zamartwiały się o rzeczy materialne, lecz ‛szukały najpierw królestwa Bożego’ (Mateusza 6:25-33). Prowadząc zdrowe, budujące rozmowy o prawdzie biblijnej, o zborze i o zamianowanych starszych,  uczysz swe pociechy respektować Jehowę i cenić Jego duchowe postanowienia. Ponieważ dzieci szybko dostrzegają rozbieżności, ustne pouczenia winieneś popierać zachowaniem i nastawieniem dowodzącymi twego głębokiego doceniania spraw duchowych. Jakiegoż błogosławieństwa dostępują rodzice, gdy widzą, że własnym dobrym przykładem wzbudzają w swych latoroślach szczerą miłość do Jehowy! (Przysłów 23:24, 25).

7, 8. Jaki przykład świadczy o wartości uczenia dzieci od najmłodszych lat i komu owi rodzice przypisali zasługę za odniesiony sukces?

⁷ Wartość szkolenia dzieci od najwcześniejszych lat ukazuje przykład z Wenezueli (2 Tymoteusza 3:15). Młode małżeństwo, Mayerlín i Félix, pełni służbę pionierską. Kiedy urodził im się syn Felito, pragnęli zrobić wszystko, co w ich mocy, by wychować go na prawdziwego chwalcę Jehowy. Mayerlín zaczęła czytać synkowi książkę Mój zbiór opowieści biblijnych, wydaną przez Świadków Jehowy. Mały Felito najwyraźniej rozpoznawał Mojżesza oraz inne postacie z tej publikacji.

⁸ Felito bardzo wcześnie zaczął samodzielnie dawać świadectwo. Spełnił swoje pragnienie i został głosicielem, a potem dał się ochrzcić. Z czasem podjął stałą służbę pionierską. Jego rodzice mówią: „Widząc postępy syna, zdajemy sobie sprawę, że zawdzięczamy to samemu Jehowie i Jego wskazówkom”.

Pomagaj dzieciom wzrastać duchowo

9. Dlaczego powinniśmy być wdzięczni za duchowe pouczenia otrzymywane za pośrednictwem klasy niewolnika wiernego i roztropnego?

⁹ W dziesiątkach czasopism, setkach książek i na tysiącach stron internetowych można znaleźć rady na temat wychowywania dzieci. Ale jak powiedziano w specjalnym numerze tygodnika Newsweek, poświęconym temu zagadnieniu, bardzo często „informacje te są ze sobą sprzeczne”. „Jeszcze gorzej jest wówczas, gdy informacje twoim zdaniem wiarygodne okazują się po prostu błędne”. Jakże wdzięczni jesteśmy Jehowie za to, że obficie udziela nam wskazówek potrzebnych do duchowego rozwoju rodzin! Czy w pełni korzystasz ze wszystkich środków dostarczanych przez klasę niewolnika wiernego i roztropnego? (Mateusza 24:45-47).

10. Jaki pożytek z owocnego rodzinnego studium Biblii odnoszą zarówno rodzice, jak i dzieci?

¹⁰ Nieodzowne jest regularne, przemyślane rodzinne studium Biblii, odbywające się w miłej atmosferze. Aby było pouczające, przyjemne i krzepiące, trzeba się do niego dobrze przygotować. Gdy rodzice zachęcają dzieci do swobodnego wypowiadania się, mogą poznać, co kryje się w ich sercach i umysłach. By ustalić, jak owocne jest takie studium, można na przykład obserwować, czy wszyscy domownicy go wyczekują.

11. (a) W wyznaczaniu jakich celów rodzice mogą pomóc swym dzieciom? (b) Jakie rezultaty osiągnęła pewna Japonka, zmierzając do obranego przez siebie celu?

¹¹ W budowaniu rodziny silnej duchowo pomagają również cele zgodne z Pismem Świętym, toteż rodzice powinni pomagać dzieciom, by je sobie wyznaczały. Wartościowe cele mogą obejmować codzienne czytanie Biblii, zostanie regularnym głosicielem dobrej nowiny oraz robienie dalszych postępów z myślą o oddaniu się Bogu i chrzcie. Można też zmierzać do podjęcia służby pełnoczasowej w charakterze pioniera, pracownika Betel lub misjonarza. Jeszcze w szkole podstawowej młoda Japonka imieniem Ayumi postanowiła dać świadectwo wszystkim w klasie. Aby rozbudzić zainteresowanie u nauczyciela i uczniów, postarała się o zgodę na umieszczenie w biblioteczce klasowej kilku publikacji opartych na Piśmie Świętym. W rezultacie podczas sześcioletniej nauki w tej szkole zapoczątkowała 13 studiów biblijnych. Jedna z koleżanek i niektórzy członkowie jej rodziny zgłosili się do chrztu.

12. Kiedy dzieci odniosą najwięcej pożytku z chrześcijańskich zebrań?

¹² Warunkiem zachowania dobrego zdrowia duchowego jest także regularna obecność  na zebraniach. Apostoł Paweł usilnie zachęcał współwyznawców, by ‛nie opuszczali wspólnych zebrań, jak to niektórzy mieli w zwyczaju’. Oby nie stało się to naszym zwyczajem, bo systematyczne uczęszczanie na chrześcijańskie zebrania przysparza wiele pożytku zarówno młodym, jak i starym (Hebrajczyków 10:24, 25; Powtórzonego Prawa 31:12). Dzieci trzeba uczyć uważnego słuchania. Istotną rolę odgrywa też przygotowywanie się do zebrań, ponieważ największą korzyść zapewnia uczestniczenie w nich przez wypowiadanie się. Z początku maluchy mogą odpowiadać kilkoma wyrazami lub odczytywać urywek akapitu, najlepiej jednak uczyć dzieci wyszukiwania odpowiedzi i wyrażania ich własnymi słowami. Czy jako rodzice dajecie przykład regularnym i rzeczowym zabieraniem głosu? Prócz tego warto, by każdy członek rodziny miał Biblię, śpiewnik oraz egzemplarz omawianej publikacji.

13, 14. (a) Dlaczego rodzice powinni współpracować z dziećmi w działalności kaznodziejskiej? (b) Dzięki czemu służba polowa przysporzy dzieciom pożytku i radości?

¹³ Mądrzy rodzice pomogą dzieciom wykorzystywać młodzieńczą energię w służbie dla Jehowy i uczynić głoszenie ważnym elementem ich życia (Hebrajczyków 13:15). Jedynie przez współpracę z nimi w działalności kaznodziejskiej mogą je szkolić, żeby zostały sługami Bożymi ‛nie mającymi się czego wstydzić, poprawnie władającymi słowem prawdy’ (2 Tymoteusza 2:15). A jak ma się rzecz z tobą? Jeżeli jesteś ojcem lub matką, czy pomagasz  swym pociechom przygotowywać się do służby polowej? Dzięki temu będzie ona radosna, skuteczna i owocna.

¹⁴ Jaką korzyść zapewnia rodzicom i dzieciom wspólny udział w dziele głoszenia? Dzieci mogą obserwować i naśladować dobry przykład rodziców, oni zaś mogą się bliżej przyjrzeć nastawieniu, zachowaniu i umiejętnościom swych pociech. Staraj się uczestniczyć z nimi w różnych gałęziach służby. Jeśli to możliwe, spraw każdemu dziecku torbę do głoszenia i ucz je utrzymywania jej w czystości i dobrym stanie. Dzięki konsekwentnemu szkoleniu i zachętom dzieci rozwiną w sobie prawdziwe docenianie dla dzieła świadczenia i uznają je za sposób wyrażania miłości do Boga i bliźnich (Mateusza 22:37-39; 28:19, 20).

Pielęgnuj usposobienie duchowe

15. Jak pielęgnować w rodzinie usposobienie duchowe, które jest niezwykle istotne?

¹⁵ Bardzo ważne jest pielęgnowanie w rodzinie usposobienia duchowego (Psalm 119:93). W tym celu należy przy każdej okazji poruszać  w gronie rodzinnym sprawy duchowe. Czy omawiasz z domownikami tekst dzienny? Czy masz zwyczaj opowiadać przeżycia ze służby polowej lub dzielić się myślami z ostatnich wydań Strażnicy i Przebudźcie się!, „gdy idziesz drogą”? Czy pamiętasz, by w modlitwie dziękować Jehowie za każdy dzień życia i za Jego obfite dary, „gdy się kładziesz i gdy wstajesz”? (Powtórzonego Prawa 6:6-9). Jeżeli dzieci dostrzegą, że we wszystkim, co robisz, dajesz wyraz swej miłości do Boga, łatwiej przyswoją sobie prawdę.

16. Jaką wartość ma zachęcanie dzieci do samodzielnego wyszukiwania informacji?

¹⁶ Czasami dzieci potrzebują wskazówek, jak mogą sobie radzić z zaistniałymi problemami lub sytuacjami. Zamiast zawsze podawać im gotowe rozwiązania, pokaż, w jaki sposób mogłyby same znaleźć informacje ukazujące Boży punkt widzenia na różne sprawy. Ucząc dzieci robienia dobrego użytku ze wszystkich narzędzi i publikacji dostarczanych przez ‛wiernego niewolnika’, pomożesz im nawiązać bliską więź z Jehową (1 Samuela 2:21b). A gdy o wynikach swych poszukiwań rozmawiają z innymi domownikami, umacniają usposobienie duchowe całej rodziny.

Całkowicie polegaj na Jehowie

17. Dlaczego samotni rodzice nie powinni tracić nadziei na to, że wychowają swe dzieci na prawdziwych chrześcijan?

¹⁷ A co można powiedzieć o rodzinach niepełnych? Stają one w obliczu dodatkowych wyzwań, jeśli chodzi o wychowywanie potomstwa. Samotni ojcowie i matki, nie traćcie ducha! Jak dowodzi przykład wielu rodziców, którzy zaufali Bogu, posłusznie stosowali się do Jego rad i samodzielnie wychowali wspaniałe, silne duchowo dzieci, wy też możecie w tej dziedzinie osiągnąć powodzenie (Przysłów 22:6). Rzecz jasna, chrześcijanie samotnie wychowujący dzieci muszą całkowicie polegać na Jehowie. Muszą wierzyć, że udzieli im pomocy (Psalm 121:1-3).

18. Jakie potrzeby umysłowe i fizyczne swych dzieci powinni uwzględniać rodzice, na co jednak muszą kłaść szczególny nacisk?

¹⁸ Mądrzy rodzice zdają sobie sprawę, iż ‛jest czas śmiechu i czas pląsania’ (Kaznodziei 3:1, 4). Odpoczynek i zrównoważona, zdrowa rozrywka są nieodzowne dla rozwoju umysłu i ciała dziecka. Dzięki stosownej muzyce, a zwłaszcza śpiewaniu pieśni ku chwale Boga, łatwiej wyrobi sobie zdrowe nastawienie, które może odegrać istotną rolę w umacnianiu jego więzi z Jehową (Kolosan 3:16). Młodość to także okres przygotowywania się do roli dorosłego, bogobojnego człowieka, który będzie się mógł cieszyć bezkresnym życiem na rajskiej ziemi (Galatów 6:8).

19. Dlaczego rodzice mogą być pewni, że Jehowa pobłogosławi ich wysiłki związane z wychowaniem dzieci?

¹⁹ Jehowa chce, aby wszystkie chrześcijańskie rodziny były zjednoczone i silne duchowo. Jeżeli będziemy naprawdę miłować Boga i robić wszystko, by słuchać Jego Słowa, On pobłogosławi nasze starania i doda nam sił do trzymania się natchnionych przez Niego wskazówek (Izajasza 48:17; Filipian 4:13). Pamiętaj, że dana ci teraz możliwość pouczania i szkolenia dzieci jest ograniczona w czasie i już się nie powtórzy. W miarę swych najlepszych możliwości staraj się wprowadzać w czyn rady ze Słowa Bożego, a Jehowa pobłogosławi twoje wysiłki na rzecz budowania rodziny silnej duchowo.

Czego się nauczyłeś?

• Dlaczego koniecznie trzeba wykupywać czas na wychowywanie dzieci?

• Dlaczego rodzice muszą dawać dobry przykład?

• Jak można pomóc dzieciom wzrastać duchowo?

• Jak pielęgnować w rodzinie usposobienie duchowe?

[Pytania do studium]

[Ilustracje na stronach 24, 25]

Rodziny silne duchowo regularnie studiują Słowo Boże, uczęszczają na chrześcijańskie zebrania i wspólnie wyruszają do służby kaznodziejskiej