Pytania czytelników

Czy Abel wiedział, że warunkiem zyskania przychylności Boga było złożenie ofiary zwierzęcej?

Biblijny opis składania ofiar przez Kaina i Abla jest bardzo krótki. W Księdze Rodzaju 4:3-5 czytamy: „Po jakimś czasie Kain zaczął przynosić płody ziemi jako dar ofiarny dla Jehowy. Ale również Abel przyniósł niektóre z pierworodnych swej trzody — kawałki ich tłuszczu. A chociaż Jehowa spoglądał przychylnie na Abla i jego dar ofiarny, nie spojrzał przychylnie na Kaina ani na jego dar ofiarny”.

Z Biblii nie wynika, jakoby przed tym wydarzeniem Jehowa podał wskazówki co do rodzaju i sposobu składania ofiar, które cieszyłyby się Jego uznaniem. Zatem Kain i Abel najwidoczniej złożyli swe dary z własnej inicjatywy. Wiedzieli, że nie mają wstępu do pierwotnego rajskiego domu swych rodziców, zaczęli też odczuwać skutki grzechu i oddalenia od Boga. W tym grzesznym, godnym pożałowania stanie musieli sobie wyraźnie uświadomić potrzebę zwrócenia się o pomoc do Boga. Przyniesienie Mu daru było najwyraźniej dobrowolnym aktem, mającym na celu zyskanie Jego uznania.

Jak się okazało, Bóg przyjął ofiarę Abla, Kaina zaś odrzucił. Dlaczego? Czy dlatego, że Abel złożył dary właściwego rodzaju, a Kain — nieodpowiednie? Nie można jednoznacznie powiedzieć, czy rodzaj ofiarowanych produktów odgrywał tu decydującą rolę, ponieważ żadnemu z braci nie wyjaśniono, co było, a co nie było godne przyjęcia. Jednakże wydaje się, że oba dary mogłyby zostać zaaprobowane przez Boga. W Prawie, które z czasem Jehowa dał narodowi izraelskiemu, do ofiar cieszących się Jego uznaniem zaliczono nie tylko zwierzęta lub ich części, ale również prażone ziarno, snopy jęczmienia, wyborną mąkę i wypiekane z niej produkty oraz wino (Kapłańska 6:19-23; 7:11-13; 23:10-13). Najwidoczniej więc to nie charakter ofiar Kaina i Abla zaważył na tym, że Bóg jedną przyjął, a drugą odrzucił (porównaj Izajasza 1:11; Amosa 5:22).

Tysiące lat później apostoł Paweł napisał: „Dzięki wierze Abel złożył Bogu wartościowszą ofiarę niż Kain, przez którą to wiarę dano mu świadectwo, że jest prawy, gdyż Bóg zaświadczył o jego darach” (Hebrajczyków 11:4). A zatem Bóg uznał Abla za prawego ze względu na jego wiarę. O jaką wiarę chodziło? Abel wierzył, że za sprawą Jehowy pojawi się obiecany Potomek, który ‛rozgniecie głowę wężowi’ i który przywróci pokój oraz doskonałość, jakimi cieszyli się kiedyś ludzie. Z zapowiedzi, iż Potomkowi zostanie ‛rozgnieciona pięta’, Abel mógł wywnioskować, że potrzebna będzie ofiara wymagająca przelania krwi (Rodzaju 3:15). Tak czy inaczej, to właśnie dzięki wierze ofiara Abla okazała się ‛wartościowsza niż Kaina’.

Z kolei Kaina Bóg odrzucił nie za ofiarowanie czegoś nieodpowiedniego, lecz dlatego, że jak wynikało z jego postępowania, brakowało mu wiary. Jehowa wyraźnie mu powiedział: „Jeśli zaczniesz czynić dobrze, czyż nie nastąpi wywyższenie?” (Rodzaju 4:7). Bóg nie odtrącił Kaina ze względu na jakąś wadę jego daru ofiarnego. Stało się tak, „ponieważ jego [Kaina] własne uczynki były niegodziwe” — przejawiał zazdrość, nienawiść, a w końcu popełnił morderstwo (1 Jana 3:12).