Dlaczego należy obchodzić Wieczerzę Pańską?

„Ja bowiem otrzymałem od Pana, co też wam przekazałem” (1 KORYNTIAN 11:23).

1, 2. Co Jezus uczynił w wieczór paschalny 33 roku n.e.?

JEDNORODZONY Syn Jehowy, Jezus Chrystus, przebywał w towarzystwie 11 mężczyzn, którzy ‛wytrwali przy nim w jego doświadczeniach’ (Łukasza 22:28). Był czwartkowy wieczór 31 marca 33 roku n.e. Niebo nad Jerozolimą zapewne rozświetlał księżyc w pełni. Jezus wraz z apostołami właśnie zakończył obchodzenie Paschy. Odprawił już zdrajcę, Judasza Iskariota. A dla wszystkich pozostałych nadeszła niezwykła chwila. Dlaczego? Otóż Jezus miał uczynić coś szczególnie ważnego. Co takiego?

² Ponieważ był tam obecny ewangelista Mateusz, posłuchajmy jego relacji: „Jezus wziął chleb i pobłogosławiwszy, połamał go, a dając uczniom, rzekł: ‚Bierzcie, jedzcie. To oznacza moje ciało’. Wziął także kielich i złożywszy podziękowania, dał im go, mówiąc: ‚Pijcie z niego, wy wszyscy; bo to oznacza moją „krew przymierza”, która ma być wylana za wielu dla przebaczenia grzechów’” (Mateusza 26:26-28). Czy była to uroczystość jednorazowa? Jaki przyświecał jej cel? I czy ma jakieś znaczenie dla nas?

„Czyńcie to na moją pamiątkę”

3. Skąd wiadomo, że to, co Jezus uczynił wieczorem 14 Nisan 33 roku, miało istotne znaczenie?

³ To, co Jezus Chrystus uczynił wieczorem 14 Nisan 33 roku, nie było w jego życiu mało istotnym epizodem. Apostoł Paweł opisał to wydarzenie w liście do namaszczonych duchem chrześcijan w Koryncie, gdzie po przeszło 20 latach wciąż trzymano się nakazu Jezusa. Chociaż nie był wtedy z Jezusem i z 11 apostołami, na pewno od nich wiedział, co się wówczas wydarzyło. Ponadto potwierdzenie tych informacji najwidoczniej uzyskał w natchnionej wizji. Napisał: „Ja bowiem otrzymałem od Pana, co też wam przekazałem, że Pan  Jezus tej nocy, której miał być wydany, wziął chleb i złożywszy podziękowania, połamał go i rzekł: ‚To oznacza moje ciało, które jest za was. Czyńcie to na moją pamiątkę’. Podobnie uczynił też z kielichem, gdy po spożyciu wieczerzy powiedział: ‚Ten kielich oznacza nowe przymierze na mocy mojej krwi. Czyńcie to, ilekroć będziecie go pić, na moją pamiątkę’” (1 Koryntian 11:23-25).

4. Dlaczego chrześcijanie powinni obchodzić uroczystość Wieczerzy Pańskiej?

⁴ Ewangelista Łukasz również przytacza nakaz Jezusa: „Czyńcie to na moją pamiątkę” (Łukasza 22:19). Słowa te podobnie oddano w większości polskich przekładów. Słusznie więc uroczystość tę nazywa się Pamiątką śmierci Chrystusa. Paweł określił ją także mianem „wieczerzy Pańskiej” — co trafnie wskazuje, że ustanowiono ją w porze wieczornej (1 Koryntian 11:20). Chrześcijanom polecono obchodzić tę uroczystość. Ale dlaczego ją ustanowiono?

Dlaczego ustanowiona

5, 6. (a) Co było jednym z powodów, dla których Jezus ustanowił Pamiątkę? (b) Z jakiego jeszcze względu ustanowiono Wieczerzę Pańską?

⁵ Jedna z przyczyn ustanowienia Pamiątki to zarazem jeden z powodów, dla których Jezus poniósł śmierć. Umarł on jako rzecznik zwierzchniej władzy swego niebiańskiego Ojca. W ten sposób zadał kłam twierdzeniu Szatana Diabła, jakoby ludzie służyli Bogu wyłącznie z samolubnych pobudek (Hioba 2:1-5). Zachowując wierność aż do śmierci, Jezus wykazał bezpodstawność tego zarzutu i rozweselił serce Jehowy (Przysłów 27:11).

⁶ Uroczystość Wieczerzy Pańskiej ma nam ponadto przypominać, że Jezus, doskonały i bezgrzeszny człowiek, umarł po to, by „dać swoją duszę jako okup w zamian za wielu” (Mateusza 20:28). Gdy pierwszy człowiek zgrzeszył przeciw Bogu, zaprzepaścił doskonałe życie ludzkie i związane z nim perspektywy. Ale Jezus oświadczył: „Bóg tak bardzo umiłował świat, że dał swego jednorodzonego Syna, aby nikt, kto w niego wierzy, nie został zgładzony, lecz miał życie wieczne” (Jana 3:16). Istotnie, „zapłatą, którą płaci grzech, jest śmierć, lecz darem, który daje Bóg, jest życie wieczne przez Chrystusa Jezusa, naszego Pana” (Rzymian 6:23). Uroczystość Wieczerzy Pańskiej przypomina nam o wielkiej miłości okazanej zarówno przez Jehowę, jak i przez Jego Syna w związku z ofiarną śmiercią Jezusa. Jakże powinniśmy sobie cenić tę miłość!

Kiedy należy ją obchodzić?

7. W jakim sensie pomazańcy, spożywając emblematy, ‛obwieszczają śmierć Pana’?

⁷ Apostoł Paweł napisał o Wieczerzy Pańskiej: „Ilekroć jecie ten chleb i pijecie ten kielich, obwieszczacie śmierć Pana, aż on przybędzie” (1 Koryntian 11:26). Chrześcijanie namaszczeni duchem mają spożywać emblematy na Pamiątce aż do swej śmierci. Ilekroć to robią, obwieszczają przed Jehową Bogiem i całym światem, że wierzą w Boskie postanowienie co do okupu złożonego przez Jezusa.

8. Jak długo grono pomazańców ma obchodzić uroczystość Wieczerzy Pańskiej?

⁸ Jak długo grono chrześcijańskich pomazańców miało obchodzić Pamiątkę śmierci Chrystusa? „Aż on przybędzie” — napisał Paweł, najwidoczniej wskazując, że potrwa to do chwili, gdy Jezus podczas swej „obecności” przybędzie, by wskrzesić swych namaszczonych naśladowców do życia w niebie (1 Tesaloniczan 4:14-17). Harmonizuje to ze słowami Jezusa skierowanymi do 11 lojalnych apostołów: „Jeśli pójdę i przygotuję wam miejsce, to przyjdę znowu i przyjmę was do siebie, abyście gdzie ja jestem, wy też byli” (Jana 14:3).

9. Co oznacza wypowiedź Jezusa z Ewangelii według Marka 14:25?

⁹ Po ustanowieniu Pamiątki Jezus, nawiązując do kielicha wina, powiedział swym wiernym apostołom: „Na pewno nie będę już  pił tego produktu z winorośli aż do dnia, gdy będę pił nowy w królestwie Bożym” (Marka 14:25). Ponieważ Jezus nie mógłby pić literalnego wina w niebie, najwyraźniej miał na myśli radość, symbolizowaną niekiedy przez wino (Psalm 104:15; Kaznodziei 10:19). Zjednoczenie się w Królestwie miało być radosnym wydarzeniem, którego on i jego lojalni naśladowcy skwapliwie wyczekiwali (Rzymian 8:23; 2 Koryntian 5:2).

10. Jak często należy obchodzić Pamiątkę?

¹⁰ Czy śmierć Jezusa należy upamiętniać co miesiąc, co tydzień, czy może nawet codziennie? Nie. Jezus ustanowił Wieczerzę Pańską i poniósł śmierć w dniu Paschy — święta, które było pamiątką wyzwolenia Izraelitów z niewoli egipskiej w roku 1513 p.n.e. (Wyjścia 12:14). Paschę obchodzono tylko raz w roku — 14 dnia żydowskiego miesiąca Nisan (Wyjścia 12:1-6; Kapłańska 23:5). A zatem śmierć Jezusa powinno się upamiętniać tak często jak Paschę — rokrocznie — a nie co miesiąc, co tydzień czy codziennie.

11, 12. Jak według świadectw historycznych początkowo obchodzono Pamiątkę?

¹¹ Tak więc obchodzenie Pamiątki raz w roku, 14 Nisan, jest uzasadnione. W pewnym dziele czytamy: „Chrześcijan w Azji Mniejszej nazywano kwartodecymanami [czternastakami], gdyż mieli zwyczaj obchodzić Paschę [Wieczerzę Pańską] niezmiennie 14 Nisan (...) Data ta może wypadać w piątek lub w każdy inny dzień tygodnia” (The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge, tom IV, strona 44).

¹² Komentując sposób, w jaki ten zwyczaj praktykowano w II wieku n.e., historyk John L. von Mosheim powiedział, iż kwartodecymanie obchodzili Pamiątkę 14 Nisan, ponieważ „zważali na przykład Chrystusa, mający moc prawa”. Inny historyk napisał: „Kościoły kwartodecymanów w Azji kontynuowały zwyczaj kościoła jeruzalemskiego. W II stuleciu kościoły te rozpamiętywały odkupienie, które umożliwiła śmierć Chrystusa, obchodząc swą Paschę w dniu 14 Nisan” (Studia Patristica, tom V, 1962, strona 8).

Znaczenie chleba

13. Jakim chlebem posłużył się Jezus, gdy ustanawiał Wieczerzę Pańską?

¹³ Gdy Jezus ustanawiał Pamiątkę, „wziął chleb, pobłogosławił, połamał go i dał im [apostołom]” (Marka 14:22). Posłużył się takim samym chlebem, jaki dopiero co jedli w czasie Paschy (Wyjścia 13:6-10). A ponieważ chleb ten został upieczony bez zakwasu, był cienki i kruchy i przed rozdaniem trzeba go było połamać. Podobnie chrupki musiał być chleb, który Jezus niegdyś cudownie pomnożył dla tysięcy ludzi, skoro przed podaniem go połamał (Mateusza 14:19; 15:36). Widać więc, że samo łamanie chleba nie ma podczas Pamiątki znaczenia religijnego.

14. (a) Dlaczego podczas Pamiątki słusznie używa się przaśnego chleba? (b) Jaki chleb można nabyć lub upiec na uroczystość Wieczerzy Pańskiej?

¹⁴ W związku z chlebem użytym przy wprowadzaniu Pamiątki Jezus rzekł: „To oznacza moje ciało, które jest za was” (1 Koryntian 11:24; Marka 14:22). Posłużenie się niekwaszonym chlebem było stosowne. Dlaczego? Otóż zakwas symbolizuje zło i niegodziwość, czyli grzech (1 Koryntian 5:6-8). Taki przaśny chleb trafnie wyobraża doskonałe, bezgrzeszne ciało Jezusa, złożone w ofierze jako okup (Hebrajczyków 7:26; 10:5-10). Świadkowie Jehowy biorą to pod uwagę i wzorem Jezusa używają podczas Pamiątki przaśnego chleba. Niekiedy posługują się żydowską macą, czyli plackami pieczonymi bez zakwasu i innych dodatków, takich jak cebula czy jaja. Przaśny chleb można też przygotować we własnym zakresie: Trochę mąki razowej (jeśli to możliwie, pszennej) należy zmieszać z niewielką ilością wody, a wyrobione ciasto cienko rozwałkować. Placki można piec na lekko natłuszczonej patelni czy blasze, aż staną się suche i chrupkie.

 Znaczenie wina

15. Co zawierał kielich, którym Chrystus posłużył się przy ustanawianiu Pamiątki swej śmierci?

¹⁵ Po rozdaniu przaśnego chleba Jezus wziął kielich, ‛złożył podziękowania i dał go apostołom, i wszyscy z niego pili’. Wyjaśnił: „To oznacza moją ‚krew przymierza’, która ma być wylana za wielu” (Marka 14:23, 24). Co było w tym kielichu? Sfermentowane wino, a nie zwykły sok z winogron. Kiedy w Piśmie Świętym jest wzmianka o winie, nie chodzi o niesfermentowany sok winogronowy. Na przykład Jezus mówił, że od świeżo sfermentowanego wina — a nie od soku gronowego — pękają „stare bukłaki”. Ponadto wrogowie zarzucali mu, że ‛oddaje się piciu wina’. Takie oskarżenie nie miałoby sensu, gdyby wino było jedynie sokiem gronowym (Mateusza 9:17; 11:19). Podczas święta Paschy spożywano właśnie wino, toteż Chrystus posłużył się nim przy ustanawianiu Pamiątki swej śmierci.

16, 17. Jakim winem należy się posłużyć na Pamiątce?

¹⁶ Odpowiednim napojem symbolizującym przelaną krew Jezusa może być wyłącznie wino czerwone. On sam oświadczył: „To oznacza moją ‚krew przymierza’, która ma być wylana za wielu”. Apostoł Piotr zaś napisał do chrześcijańskich pomazańców: „Wiecie przecież, że nie rzeczami zniszczalnymi, srebrem lub złotem, zostaliście uwolnieni od waszego bezowocnego sposobu postępowania, przejętego poprzez tradycję od waszych praojców, lecz drogocenną krwią, podobną do krwi baranka nieskalanego i niesplamionego, mianowicie Chrystusową” (1 Piotra 1:18, 19).

¹⁷ Podczas ustanawiania Pamiątki Jezus niewątpliwie posłużył się czerwonym winem. Jednak obecnie niektóre rodzaje wina nie nadają się do tego celu, ponieważ są alkoholizowane, czyli zaprawiane spirytusem lub brandy, albo zawierają zioła bądź przyprawy. Krew Jezusa miała odpowiednią wartość i nie wymagała żadnych dodatków. Dlatego nie należy używać takich win, jak porto, sherry czy wermut. Kielich na Pamiątce powinien zawierać niesłodzone i niealkoholizowane wino. Można się posłużyć niesłodzonym czerwonym winem gronowym zrobionym w domu albo dostępnym w handlu, na przykład którymś z czerwonych win burgundzkich lub bordoskich.

18. Dlaczego podczas pamiętnej wieczerzy Jezus nie dokonał cudownej przemiany chleba i wina?

¹⁸ W trakcie tej uroczystości Jezus nie dokonał cudu i nie zamienił emblematów w literalne ciało i krew. Jedzenie ludzkiego ciała i picie krwi byłoby kanibalizmem, łamaniem prawa Bożego (Rodzaju 9:3, 4; Kapłańska 17:10). Jezus wciąż miał kompletne ciało fizyczne i wszystką krew. Jego ciało zostało złożone jako doskonała ofiara, a jego krew przelano następnego popołudnia, ale jeszcze tego samego żydowskiego dnia 14 Nisan. A zatem chleb i wino używane na Pamiątce to symbole wyobrażające ciało i krew Chrystusa. *

Pamiątka — posiłek współuczestnictwa

19. Dlaczego podczas Wieczerzy Pańskiej można użyć więcej niż jednego talerzyka i kielicha?

¹⁹ Ustanawiając Pamiątkę, Jezus zaprosił  wiernych apostołów do picia ze wspólnego kielicha. W Ewangelii według Mateusza czytamy: „[Jezus] wziął także kielich i złożywszy podziękowania, dał im go, mówiąc: ‚Pijcie z niego, wy wszyscy’” (Mateusza 26:27). Posłużenie się jednym kielichem, a nie kilkoma, nie stanowiło problemu, gdyż było tam zaledwie 11 uczestników, zebranych zapewne przy jednym stole. Kielich mógł więc być bez trudu przekazywany z rąk do rąk. W tym roku na uroczystości Wieczerzy Pańskiej zgromadzą się na całym świecie miliony ludzi w przeszło 94 000 zborów Świadków Jehowy. Użycie jednego kielicha dla tylu zgromadzonych tego samego wieczora jest oczywiście niemożliwe. Niemniej trzymamy się podanej zasady — posługujemy się kielichem wina, a w dużych zborach kilkoma kielichami, aby ten symbol mógł w rozsądnym czasie dotrzeć do każdego z obecnych. Podobnie jest z chlebem — można go podać na paru talerzykach. Biblia w żaden sposób nie sugeruje, że kielich musi mieć jakiś konkretny kształt. Jednak rodzaj kielicha i talerzyka powinien licować z godnością uroczystości. Dobrze jest nie napełniać kielicha po brzegi, żeby w trakcie podawania wino się nie rozlewało.

20, 21. Dlaczego można powiedzieć, że Pamiątka jest posiłkiem współuczestnictwa?

²⁰ Nawet jeśli w trakcie Pamiątki korzysta się z paru talerzyków z chlebem i z paru kielichów wina, uroczystość tę można nazwać posiłkiem współuczestnictwa. W starożytności Izraelita mógł przygotować taki posiłek, przynosząc do świątyni Bożej zwierzę, które było tam zabijane. Część „ofiary współuczestnictwa” spalano na ołtarzu, część otrzymywał urzędujący kapłan, a kolejną część kapłani, synowie Aarona. Resztę spożywał ofiarodawca i jego domownicy (Kapłańska 3:1-16; 7:28-36). Pamiątka również jest posiłkiem współuczestnictwa, gdyż wspólnie bierze w nim udział wiele osób.

²¹ W tym wspólnym posiłku uczestniczy Jehowa jako jego Inicjator. Ofiarą jest Jezus, a współuczestnikami — chrześcijańscy pomazańcy, spożywający emblematy. Udział w posiłku przy stole Jehowy oznacza, że uczestnicy pozostają z Nim w pokojowych stosunkach. Dlatego Paweł napisał: „Kielich błogosławieństwa, który błogosławimy, czyż nie jest współudziałem we krwi Chrystusa? Chleb, który łamiemy, czyż nie jest współudziałem w ciele Chrystusa? Ponieważ jeden jest chleb, przeto my, chociaż liczni, jesteśmy jednym ciałem, bo wszyscy spożywamy ten jeden chleb” (1 Koryntian 10:16, 17).

22. Jakie pytania dotyczące Pamiątki należy jeszcze rozważyć?

²² Wieczerza Pańska jest jedynym świętem religijnym rokrocznie obchodzonym przez Świadków Jehowy. I słusznie, Jezus bowiem nakazał swym naśladowcom: „Czyńcie to na moją pamiątkę”. Podczas tej uroczystości rozpamiętujemy śmierć Jezusa, który umarł jako rzecznik zwierzchniej władzy Jehowy. Jak wspomnieliśmy, podczas tego posiłku współuczestnictwa chleb symbolizuje złożone w ofierze ciało Chrystusa, a wino — jego przelaną krew. Ale te emblematy spożywa tylko niewielu. Dlaczego? Czy dla pozostałych milionów obecnych Pamiątka ma jakiś głębszy sens? Jakie znaczenie Wieczerza Pańska powinna mieć dla ciebie?

[Przypis]

Jak byś odpowiedział?

• Dlaczego Jezus ustanowił uroczystość Wieczerzy Pańskiej?

• Jak często należy obchodzić Pamiątkę?

• Co wyobraża przaśny chleb używany podczas Pamiątki?

• Co na uroczystości Pamiątki symbolizuje wino?

[Pytania do studium]

[Ilustracja na stronie 15]

Uroczystość Wieczerzy Pańskiej ustanowił Jezus