Przejawiaj panowanie nad sobą, by zdobyć nagrodę!
Przejawiaj panowanie nad sobą, by zdobyć nagrodę!
„Każdy, kto uczestniczy w zmaganiach, we wszystkim przejawia panowanie nad sobą” (1 KORYNTIAN 9:25).
1. Jak w myśl Listu do Efezjan 4:22-24 miliony ludzi powiedziało Jehowie „tak”?
JEŻELI zostałeś ochrzczony jako Świadek Jehowy, to złożyłeś publiczne świadectwo, że jesteś gotów uczestniczyć w walce o życie wieczne. Spełnianiu woli Jehowy powiedziałeś „tak”. Wielu z nas, zanim oddało się Jehowie, musiało dokonać licznych zmian, aby to oddanie było szczere i godne Jego upodobania. Postąpiliśmy w myśl rady apostoła Pawła skierowanej do współchrześcijan: „Macie bowiem odrzucić starą osobowość, która odpowiada waszemu poprzedniemu sposobowi postępowania i która ulega skażeniu według swych zwodniczych pragnień, a macie (...) przyoblec się w nową osobowość, stworzoną według woli Bożej w rzeczywistej prawości i lojalności” (Efezjan 4:22-24). Innymi słowy: zanim oddaliśmy się Jehowie i powiedzieliśmy „tak”, musieliśmy powiedzieć „nie” poprzedniemu niewłaściwemu stylowi życia.
2, 3. Na jakie dwa rodzaje zmian trzeba się zdobyć w myśl Listu 1 do Koryntian 6:9-12, by zjednać sobie upodobanie Boga?
2 Pewne aspekty starej osobowości, którą przyszły Świadek Jehowy musi odrzucić, zostały wyraźnie potępione w Słowie Bożym. Część z nich wymienił Paweł w swym liście do Koryntian: „Ani rozpustnicy, ani bałwochwalcy, ani cudzołożnicy, ani mężczyźni utrzymywani do celów sprzecznych z naturą, ani mężczyźni kładący się z mężczyznami, ani złodzieje, ani chciwcy, ani pijacy, ani rzucający obelgi, ani zdziercy nie odziedziczą królestwa Bożego”. Potem wyjaśnił, że ówcześni chrześcijanie zdobyli się na niezbędne zmiany. Dodał: „A przecież takimi byli niektórzy z was”. Zauważmy, apostoł napisał byli, a nie — są (1 Koryntian 6:9-11).
3 Paweł zaznaczył, że mogą być konieczne dalsze zmiany. Napisał: „Wszystko mi wolno, ale nie wszystko jest korzystne” (1 Koryntian 6:12). A zatem wiele osób, które pragną zostać Świadkami Jehowy, widzi potrzebę odrzucania nawet czegoś, co choć jest dozwolone, nie przynosi pożytku albo na dłuższą metę ma niewielką wartość. Takie sprawy mogą pochłaniać sporo czasu i odwracać uwagę od rzeczy ważniejszych.
4. Jakie odczucia Pawła podzielają oddani Bogu chrześcijanie?
4 Oddanie się Bogu jest decyzją podejmowaną dobrowolnie, a nie z musu, jak gdyby wymagało to ponoszenia ogromnych ofiar. Oddani Bogu chrześcijanie podzielają odczucia Pawła, który już jako naśladowca Chrystusa oznajmił: „Ze względu na niego zniosłem stratę wszystkiego i uznaję to wszystko za stertę śmieci, bylebym pozyskał Chrystusa” (Filipian 3:8). Paweł z radością powiedział „nie” rzeczom o znikomej wartości, aby dalej mówić „tak” swemu Bogu.
5. W jakim wyścigu zwyciężył Paweł i jak możemy go naśladować?
5 W duchowym wyścigu po życie Paweł okazywał panowanie nad sobą i w końcu mógł oświadczyć: „Walczyłem w szlachetnej walce, bieg ukończyłem, wiarę zachowałem. Odtąd jest dla mnie odłożona korona prawości, którą Pan, sędzia prawy, da mi jako nagrodę w ów dzień, ale nie tylko mnie, lecz także wszystkim tym, którzy umiłowali jego ujawnienie się” (2 Tymoteusza 4:7, 8). Czy pewnego dnia będziemy mogli powiedzieć podobnie? Owszem, jeśli w naszym chrześcijańskim wyścigu do końca zachowamy żywą wiarę oraz panowanie nad sobą.
Panowanie nad sobą niezbędne do wyświadczania dobra
6. Czym jest panowanie nad sobą i na jakie dwa sposoby musimy je przejawiać?
6 Hebrajskie i greckie wyrazy tłumaczone w Biblii na „panowanie nad sobą” dosłownie oznaczają, że ktoś ma nad sobą władzę lub kontrolę. Często wyrażają też myśl o powstrzymywaniu się od złych czynów. Oczywiście pewna miara panowania nad sobą jest niezbędna również wtedy, gdy chcemy używać swych ciał do czegoś dobrego. A ponieważ niedoskonały człowiek ma z natury złe skłonności, prowadzimy podwójną walkę (Kaznodziei 7:29; 8:11). Z jednej strony wystrzegamy się złego postępowania, a z drugiej — przymuszamy do dobrego. W gruncie rzeczy skłanianie swego ciała do dobrych uczynków należy do najlepszych sposobów unikania zła.
7. (a) O co wzorem Dawida powinniśmy się modlić? (b) Rozmyślanie nad jakimi sprawami pomoże nam bardziej panować nad sobą?
7 Widzimy zatem wyraźnie, że jeśli chcemy żyć zgodnie ze swym oddaniem dla Boga, to musimy panować nad sobą. Powinniśmy modlić się podobnie jak Dawid: „Serce czyste stwórz we mnie, Boże, i w moim wnętrzu umieść ducha nowego, niezłomnego” (Psalm 51:10). Warto rozmyślać o korzyściach wynikających z wystrzegania się rzeczy nagannych moralnie lub szkodliwych pod względem fizycznym. Pomyślmy, ile mogłoby to przynieść zła, gdybyśmy się ich nie wystrzegali: poważne problemy ze zdrowiem, nadwerężone stosunki z innymi, a nawet przedwczesną śmierć. Zastanawiajmy się też nad dobrodziejstwami płynącymi z kroczenia drogą wskazaną przez Jehowę. Nie traćmy przy tym realizmu i pamiętajmy, że serce jest zdradliwe (Jeremiasza 17:9). Bądźmy zdecydowani mu się opierać, gdy próbuje pomniejszać znaczenie trzymania się zasad Jehowy.
8. Czego nas uczy doświadczenie? Podaj przykład.
8 Wielu z nas z doświadczenia wie, że opieszałe ciało często próbuje przygasić ochoczego ducha. Rozważmy chociażby sprawę głoszenia o Królestwie. Jehowa z upodobaniem patrzy, gdy ludzie chętnie uczestniczą w tym zbawczym dziele (Psalm 110:3; Mateusza 24:14). Większości z nas nauczenie się publicznego świadczenia nie przyszło łatwo. Musieliśmy — a może wciąż musimy — panować nad swym ciałem, ‛bić je pięściami i wieść jak niewolnika’, by nie iść po linii najmniejszego oporu (1 Koryntian 9:16, 27; 1 Tesaloniczan 2:2).
„We wszystkim”?
9, 10. Co wchodzi w zakres ‛panowania nad sobą we wszystkim’?
9 Biblijna zachęta, by ‛panować nad sobą we wszystkim’, wskazuje, iż nie chodzi tylko o poskramianie swego temperamentu i wystrzeganie się niemoralnego postępowania. Być może sądzimy, że w tych sprawach panujemy nad sobą. Jeśli tak rzeczywiście jest, to mamy powód do zadowolenia. Ale co powiedzieć o innych dziedzinach życia, w których potrzeba panowania nad sobą nie jest taka oczywista? Może na przykład mieszkamy w stosunkowo zamożnym kraju o wysokiej stopie życiowej. Mądrze jest uczyć się mówić „nie” rozmaitym zbędnym wydatkom. Rodzice powinni uczyć swe dzieci, iż nie należy kupować każdej napotkanej rzeczy tylko dlatego, że jest dostępna, atrakcyjna i w zasięgu możliwości finansowych. Oczywiście jeśli takie rady mają odnieść pożądany skutek, rodzice sami muszą dawać dobry przykład (Łukasza 10:38-42).
10 Gdy uczymy się żyć bez czegoś rzekomo niezbędnego, umacniamy w sobie siłę woli. Może to nam pomóc cenić już posiadane dobra materialne oraz lepiej rozumieć bliźnich, którzy obchodzą się bez różnych rzeczy nie z własnego wyboru, lecz z konieczności. Skromny styl życia nie ma więc nic wspólnego z upowszechnianym dziś nastawieniem „wybierz to, co najlepsze” albo „jesteś tego warta”. Świat reklamy zachęca do natychmiastowego zaspokajania pragnień, ale robi to z chęci zysku. W takich okolicznościach może być trudniej panować nad sobą. W pewnym czasopiśmie wydawanym w zamożnym kraju europejskim napisano niedawno: „Skoro ludzie żyjący w skrajnym ubóstwie muszą toczyć wewnętrzną walkę, by opanowywać niepożądane impulsy, o ileż bardziej dotyczy to tych, którzy mieszkają w kraju mlekiem i miodem płynącym, pośród społeczeństwa pławiącego się w dostatkach!”
11. Dlaczego warto się uczyć skromnego życia i dlaczego bywa to trudne?
11 Jeśli niełatwo nam odróżnić zachcianki od rzeczywistych potrzeb, zastanówmy się, co zrobić, by nie działać nieodpowiedzialnie. Na przykład gdy chcemy oprzeć się skłonności do robienia niekontrolowanych zakupów, możemy sobie postanowić, że nie kupimy nic na kredyt albo że będziemy zabierać do sklepu określoną ilość pieniędzy. Jak pamiętamy, Paweł powiedział, iż „zbożne oddanie wraz z poprzestawaniem na tym, co się ma”, jest „źródłem wielkiego zysku”. Apostoł wyjaśnił: „Nic nie przynieśliśmy na świat, nic też nie możemy wynieść. Mając więc wyżywienie i odzież oraz schronienie, będziemy z tego zadowoleni” (1 Tymoteusza 6:6-8). Czy jesteśmy zadowoleni? Uczenie się prostego życia, wolnego od zbytecznych obciążeń i rozmaitych zachcianek, wymaga silnej woli i panowania nad sobą. Ale naprawdę warto się tego uczyć!
12, 13. (a) Jaki związek panowanie nad sobą ma z zebraniami? (b) W jakich jeszcze dziedzinach musimy pielęgnować panowanie nad sobą?
12 Poza tym panowanie nad sobą pozwala odnosić pożytek z zebrań zborowych i większych zgromadzeń. Niezbędne jest na przykład wtedy, gdy podczas programu zaczynamy błądzić myślami (Przysłów 1:5). Trzeba panować nad sobą, by uważnie słuchać mówcy i nie rozpraszać drugich szeptaniem. Panowania nad sobą wymaga też dostosowanie swego rozkładu zajęć, żeby przybywać na miejsce zebrań punktualnie. Ponadto przymiot ten pomaga rezerwować sobie czas na przygotowywanie się do zebrań, a potem skłania do brania w nich udziału.
13 Panowanie nad sobą w pomniejszych sprawach dodaje nam sił do przejawiania go w większych (Łukasza 16:10). Mądrze jest zatem trzymać się w karbach i regularnie czytać Słowo Boże oraz publikacje biblijne, studiując je i rozmyślając nad ich treścią. Mądrze jest także korygować się, jeśli chodzi o nieodpowiednią pracę, przyjaźnie, nastawienie i osobiste nawyki, oraz uczyć się mówić „nie” wszelkim zajęciom, które mogą nas ograbić z cennego czasu potrzebnego na służbę Bożą. Gorliwe służenie Jehowie niewątpliwie jest znakomitą ochroną przed tym, co mogłoby nas pozbawić raju duchowego, jakim się cieszymy w ogólnoziemskim zborze Jehowy.
Panowanie nad sobą prowadzi do dojrzałości
14. (a) Jak dzieci powinny się uczyć panowania nad sobą? (b) Jakie to przynosi korzyści, gdy dzieci wcześnie uczą się panowania nad sobą?
14 Panowanie nad sobą nie jest cechą niemowląt. W specjalistycznej broszurze o zachowaniach dzieci wyjaśniono: „Panowanie nad sobą nie pojawia się automatycznie ani nagle. Aby niemowlęta i nieco starsze dzieci zaczęły się go uczyć, potrzebują rodzicielskiego kierownictwa i wsparcia. (...) Gdy rodzice czuwają nad tym procesem, dzieci w ciągu lat szkolnych rozwijają coraz większe panowanie nad sobą”. Badania nad czteroletnimi dziećmi dowiodły, że te, które nauczyły się już w jakiejś mierze panować nad sobą, „wyrastały na lepiej przystosowanych, bardziej lubianych, odważnych, pewnych siebie i niezawodnych nastolatków”. Natomiast te, które nie zaczęły jeszcze uczyć się przejawiania tego przymiotu, „były częściej zdane na samotność, bardziej uparte i skłonne do frustracji. Nie radziły sobie ze stresem i unikały trudnych zadań”. Aby dziecko wyrosło na człowieka dobrze przystosowanego do życia w społeczeństwie, niewątpliwie musi uczyć się panowania nad sobą.
15. O czym świadczy brak panowania nad sobą i jak utrudnia osiągnięcie celu wyznaczonego w Biblii?
15 Podobnej nauki panowania nad sobą wymaga zmierzanie do dojrzałości chrześcijańskiej. Brak tego przymiotu wskazywałby, że w sensie duchowym wciąż jesteśmy dziećmi. Biblia zachęca: „Pod względem zdolności rozumienia stańcie się dorośli” (1 Koryntian 14:20). Naszym celem jest dojście „do jedności w wierze i w dokładnym poznaniu Syna Bożego, do męża dorosłego, do miary wzrostu właściwego pełni Chrystusowej”. Dlaczego? „Abyśmy już nie byli niemowlętami, miotanymi jakby przez fale oraz unoszonymi tu i tam każdym wiatrem nauki wskutek oszukaństwa ludzi, wskutek przebiegłości w wymyślaniu błędu” (Efezjan 4:13, 14). To oczywiste, że uczenie się panowania nad sobą ma ogromny wpływ na nasz stan duchowy.
Jak pielęgnować panowanie nad sobą
16. Jaką pomoc zapewnia nam Jehowa?
16 Aby rozwijać panowanie nad sobą, potrzebujemy pomocy od Boga. I możemy ją od Niego otrzymać. Jego Słowo niczym doskonałe zwierciadło pokazuje nam, w jakich dziedzinach powinniśmy dokonać zmian, oraz zawiera wskazówki, jak to zrobić (Jakuba 1:22-25). Wsparcia chętnie nam też udzielą nasi kochani współwyznawcy. Możemy liczyć na zrozumienie i osobistą pomoc ze strony chrześcijańskich starszych. A sam Jehowa szczodrze daje nam ducha świętego, jeśli Go o to prosimy (Łukasza 11:13; Rzymian 8:26). Z radością korzystajmy z wszystkich tych źródeł wsparcia. Przydatne mogą być również rady zamieszczone w ramce na stronie 21.
17. Jakie zachęcające słowa zawiera Księga Przysłów 24:16?
17 Otuchy dodaje nam świadomość, że gdy zabiegamy o uznanie Jehowy, On ceni nasze starania. Powinno to nas skłaniać do dalszych wysiłków, by panować nad sobą w jeszcze większej mierze. Bez względu na to, ile razy się potkniemy, nigdy nie dawajmy za wygraną. „Prawy może upaść nawet siedem razy i na pewno wstanie” (Przysłów 24:16). Cieszmy się każdym zwycięstwem. Bądźmy przekonani, że również Jehowa się z nas raduje. Pewien Świadek wspomniał, że zanim oddał swe życie Jehowie, palił papierosy. Gdy przez tydzień udawało mu się zapanować nad sobą, nagradzał się, kupując sobie coś pożytecznego za zaoszczędzone w ten sposób pieniądze.
18. (a) Co wchodzi w zakres walki o panowanie nad sobą? (b) Jakie zapewnienie daje nam Jehowa?
18 Przede wszystkim pamiętajmy, że panowanie nad sobą dotyczy umysłu i uczuć. Wyraźnie to wynika ze słów Jezusa: „Każdy, kto się wpatruje w kobietę, aby do niej zapałać namiętnością, już popełnił z nią cudzołóstwo w swym sercu” (Mateusza 5:28; Jakuba 1:14, 15). Kto nauczył się panować nad umysłem i uczuciami, łatwiej zapanuje nad całym swoim ciałem. Dalej więc umacniajmy się w postanowieniu, by nie tylko stronić od nagannego postępowania, ale nawet wystrzegać się myślenia o nim. A gdy pojawią się niegodziwe myśli, natychmiast je odrzućmy. Możemy uniknąć pokusy dzięki modlitwie i wpatrywaniu się w naszego Wzorodawcę, Jezusa (1 Tymoteusza 6:11; 2 Tymoteusza 2:22; Hebrajczyków 4:15, 16). Czyniąc, co w naszej mocy, postąpimy zgodnie z radą z Psalmu 55:22: „Zrzuć swe brzemię na Jehowę, a on cię wesprze. Nigdy nie pozwoli, by prawy się zachwiał”.
Czy sobie przypominasz?
• Na jakie dwa sposoby musimy okazywać panowanie nad sobą?
• Czego wymaga ‛panowanie nad sobą we wszystkim’?
• Na jakie praktyczne rady co do panowania nad sobą zwróciłeś uwagę podczas tego studium?
• Nad czym przede wszystkim trzeba panować?
[Pytania do studium]
[Ramka i ilustracje na stronie 21]
Jak pielęgnować panowanie nad sobą
• Ucz się przejawiać je nawet w drobnych sprawach
• Rozmyślaj, jakie to przyniesie korzyści teraz i w przyszłości
• To, czego Bóg zabrania, zastępuj tym, do czego zachęca
• Natychmiast odrzucaj niewłaściwe myśli
• Napełniaj umysł budującymi myślami
• Korzystaj z pomocy dojrzałych współchrześcijan
• Unikaj sytuacji wystawiających na pokusę
• W chwilach pokusy módl się o pomoc
[Ilustracje na stronach 18, 19]
Panowanie nad sobą skłania nas do dobrego