Zachowuj zrównoważony pogląd na spożywanie alkoholu

„Wino to szyderca, odurzający napój jest hałaśliwy, a kto pod jego wpływem błądzi, nie jest mądry” (PRZYSŁÓW 20:1).

1. Jak psalmista wyraził wdzięczność za dobre dary od Jehowy?

„KAŻDY dobry dar i każdy doskonały podarunek pochodzi z góry, bo zstępuje od Ojca świateł niebiańskich” — napisał uczeń Jakub (Jakuba 1:17). Psalmista, przepełniony wdzięcznością za liczne dary Jehowy, śpiewał: „On sprawia, że wyrasta zielona trawa dla zwierząt i roślinność, by służyła ludziom, żeby pokarm wychodził z ziemi, a także wino, które rozwesela serce śmiertelnika, żeby twarz lśniła od oliwy, oraz chleb, który krzepi serce śmiertelnika” (Psalm 104:14, 15). Wino i inne napoje alkoholowe, podobnie jak rośliny, chleb i oliwa, są darami od Boga. Jak powinniśmy z nich korzystać?

2. Jakie pytania dotyczące spożywania alkoholu rozważymy w tym artykule?

 ² Dar przynosi radość tylko wtedy, gdy korzysta się z niego we właściwy sposób. Na przykład miód „jest dobry”, ale „nie jest dobrze jeść za dużo miodu” (Przysłów 24:13; 25:27). Można pić „po trosze wina”, ale nadużywanie alkoholu stanowi poważny problem (1 Tymoteusza 5:23). Biblia ostrzega, że „wino to szyderca, odurzający napój jest hałaśliwy, a kto pod jego wpływem błądzi, nie jest mądry” (Przysłów 20:1). Ale co należałoby zaliczyć do ‛błądzenia’ pod wpływem alkoholu? * Kiedy jest go za dużo? Jaki pogląd w tej sprawie można uznać za zrównoważony?

Co to znaczy ‛błądzić pod wpływem’ alkoholu?

3, 4. (a) Co świadczy o tym, że Biblia potępia upijanie się? (b) Jakie są objawy upojenia alkoholowego?

³ W starożytnym Izraelu syn, który był niepoprawnym żarłokiem i pijakiem, miał być ukamienowany (Powtórzonego Prawa 21:18-21). Apostoł Paweł nawoływał współchrześcijan: „Piszę wam, żebyście przestali się zadawać z każdym, kto jest zwany bratem, a jest rozpustnikiem albo chciwcem, albo bałwochwalcą, albo człowiekiem rzucającym obelgi, albo pijakiem, albo zdziercą — żebyście z takim nawet nie jadali”. Wyraźnie więc widać, że Pismo Święte potępia upijanie się (1 Koryntian 5:11; 6:9, 10).

⁴ Opisując objawy upojenia alkoholowego, Biblia mówi: „Nie patrz na wino, gdy się czerwieni, gdy się skrzy w kielichu, gdy gładko spływa. W końcu kąsa jak wąż i wydziela jad niczym żmija. Twoje oczy ujrzą dziwne rzeczy, a twe serce będzie mówić rzeczy przewrotne” (Przysłów 23:31-33). Nadużycie alkoholu przypomina ukąszenie jadowitego węża — powoduje nudności, dezorientację, a nawet utratę przytomności. Pijak widzi „dziwne rzeczy” w tym sensie, że miewa halucynacje lub fantazjuje. Może też bez większych skrupułów uzewnętrzniać niestosowne myśli i pragnienia, nad którymi normalnie potrafiłby zapanować.

5. Dlaczego nadużywanie alkoholu jest szkodliwe?

⁵ A co wtedy, gdy ktoś spożywa alkohol, ale pilnuje się, żeby nie było tego po nim widać? Niektórzy wyglądają zupełnie trzeźwo nawet po wypiciu kilku kieliszków. Kto jednak sądzi, że takie picie jest nieszkodliwe, ten oszukuje samego siebie (Jeremiasza 17:9). Z czasem może się uzależnić od alkoholu i dać się ‛zniewolić mnóstwem wina’ (Tytusa 2:3). Autorka Caroline Knapp napisała o popadaniu w alkoholizm: „To powolny, stopniowy, podstępny, niedostrzegalny proces”. Jakże groźną pułapką jest przebieranie miary w piciu!

6. Dlaczego należy unikać przebierania miary w jedzeniu i piciu?

⁶ Przypomnij sobie również przestrogę Jezusa: „Zwracajcie uwagę na samych siebie, żeby wasze serca nigdy nie stały się ociężałe wskutek przejadania się i nadmiernego picia, i trosk życiowych i żeby ów dzień nagle was nie zaskoczył jak sidło. Przyjdzie bowiem na wszystkich, którzy mieszkają na obliczu całej ziemi” (Łukasza 21:34, 35). Ktoś, kto przebrał  miarę w piciu, może jeszcze nie być pijany, ale już będzie senny i rozleniwiony — zarówno w sensie fizycznym, jak i duchowym. A gdyby dzień Jehowy zaskoczył go w takim stanie?

Do czego może doprowadzić nadużywanie alkoholu

7. Dlaczego nadużywanie alkoholu jest sprzeczne ze wskazówką podaną w Liście 2 do Koryntian 7:1?

⁷ Nadużywanie alkoholu naraża na wiele niebezpieczeństw zarówno pod względem fizycznym, jak i duchowym. Do jego następstw należą między innymi: marskość i zapalenie wątroby oraz dolegliwości neurologiczne, na przykład delirium. Długotrwałe przebieranie miary w piciu może powodować raka, cukrzycę, a także pewne choroby serca i żołądka. Nadużywania alkoholu z pewnością nie da się pogodzić z biblijną zachętą: „Oczyśćmy się z wszelkiego skalania ciała i ducha, doskonaląc świętość w bojaźni Bożej” (2 Koryntian 7:1).

8. O jakich skutkach nadużywania alkoholu czytamy w Przysłów 23:20, 21?

⁸ Przebieranie miary w piciu alkoholu często prowadzi do roztrwonienia pieniędzy, a nawet do utraty pracy. Salomon, król starożytnego Izraela, ostrzegał: „Nie bywaj wśród upijających się winem, wśród obżerających się mięsem”. Dlaczego? „Bo pijak i żarłok popadną w ubóstwo, a ospałość odzieje człowieka w same łachmany” (Przysłów 23:20, 21).

9. Dlaczego mądrze jest powstrzymać się od napojów alkoholowych, jeśli zamierzamy siąść za kierownicą?

⁹ Na jeszcze inne niebezpieczeństwo zwraca uwagę The Encyclopedia of Alcoholism (Encyklopedia alkoholizmu): „Badania wskazują, że alkohol powoduje osłabienie zdolności prowadzenia pojazdów, w tym wydłużenie czasu reakcji, zaburzenia koordynacji ruchowej, koncentracji, widzenia i umiejętności oceny sytuacji”. Następstwa jazdy po spożyciu alkoholu są tragiczne. W samej Polsce każdego roku w wypadkach samochodowych spowodowanych pod wpływem alkoholu ginie setki osób, a tysiące odnosi obrażenia. Na niebezpieczeństwo są szczególnie narażeni ludzie młodzi, mający mniejsze doświadczenie w kierowaniu pojazdami — i w korzystaniu z alkoholu. Czy człowiek, który po kilku kieliszkach siada za kierownicą, okazuje szacunek dla życia jako daru od Jehowy Boga? (Psalm 36:9). Już choćby ze względu na świętość życia lepiej w ogóle nie pić alkoholu przed jazdą samochodem. *

10. Jak alkohol wpływa na umysł i dlaczego jest to niebezpieczne?

¹⁰ Nieumiarkowane picie szkodzi nie tylko pod względem fizycznym, lecz także duchowym. W Biblii czytamy: „Wino i słodkie wino pozbawiają dobrej pobudki” (Ozeasza 4:11). Alkohol wywiera wpływ na umysł. W publikacji amerykańskiego instytutu zajmującego się problemem narkomanii wyjaśniono, że „po wypiciu alkohol jest wchłaniany przez układ pokarmowy do krwiobiegu i szybko dociera do mózgu. Stopniowo spowalnia pracę tych części mózgu, które odpowiadają za myślenie i emocje. Człowiek zaczyna się czuć  mniej skrępowany”. W takim stanie łatwiej jest ‛błądzić’, zachowywać się nazbyt swobodnie i wystawiać na liczne pokusy (Przysłów 20:1).

11, 12. Jakie szkody duchowe wynikają z nieumiarkowanego spożywania alkoholu?

¹¹ Ponadto Biblia nakazuje: „Czy jecie, czy pijecie, czy cokolwiek innego czynicie, wszystko czyńcie ku chwale Bożej” (1 Koryntian 10:31). Czy spożywaniem dużych ilości alkoholu przysparzalibyśmy chwały Bogu? Chrześcijanin z pewnością nie chciałby stać się znany jako człowiek, który przebiera miarę w piciu. Przynosiłby tym ujmę, a nie chwałę imieniu Jehowy.

¹² A co wtedy, gdy wskutek braku umiaru w piciu jakiś chrześcijanin zgorszy współwyznawcę, być może będącego od niedawna uczniem Chrystusa? (Rzymian 14:21). Jezus ostrzegł: „Kto by zgorszył jednego z tych małych, którzy wierzą we mnie, pożyteczniej byłoby dla niego, żeby mu zawieszono u szyi kamień młyński, jaki bywa obracany przez osła, i utopiono go w szerokim, otwartym morzu” (Mateusza 18:6). Nadmierne picie może także doprowadzić do utraty przywilejów w zborze (1 Tymoteusza 3:1-3, 8). Rzecz jasna, powoduje ono również problemy w rodzinie.

Jak unikać zagrożeń?

13. Co pomoże uniknąć nadużywania alkoholu?

¹³ Kluczem do uniknięcia zagrożeń związanych z nadużywaniem alkoholu jest umiejętność wyznaczenia sobie granicy — nie pomiędzy przebraniem miary a zupełnym upiciem się, ale między piciem umiarkowanym a przebraniem miary. Kto miałby ją tobie wytyczyć? W grę wchodzi szereg czynników, trudno więc arbitralnie orzec, jaka ilość byłaby już za duża. Każdy powinien znać swoją granicę i starać się jej nie przekraczać. Co pomoże ci ją określić? Jaką zasadą można się przy tym kierować?

14. Jaka zasada pomaga określić granicę między zachowywaniem umiaru a jego brakiem?

¹⁴ Biblia nawołuje: „Strzeż praktycznej mądrości i zdolności myślenia, a okażą się życiem dla twej duszy i uroczą ozdobą twej szyi” (Przysłów 3:21, 22). A zatem nadrzędna zasada brzmi: za duża jest dla ciebie każda ilość alkoholu, która nadmiernie ogranicza twoją zdolność oceny sytuacji i przytępia umiejętność myślenia. Przy wyznaczaniu sobie tej granicy musisz jednak być wobec siebie bezwzględnie szczery!

15. Kiedy należałoby się powstrzymać od wypicia nawet jednego kieliszka alkoholu?

¹⁵ W niektórych sytuacjach przekroczeniem tej granicy może być nawet jeden kieliszek. Ze względu na zagrożenie dla płodu wiele kobiet w ciąży woli zupełnie zrezygnować z alkoholu. A czy nie byłoby przejawem życzliwości powstrzymywanie się od picia w obecności kogoś, kto się zmagał z alkoholizmem lub komu na spożywanie alkoholu nie pozwala sumienie? Jehowa polecił kapłanom usługującym w przybytku: „Gdy przychodzicie do namiotu spotkania, nie pijcie wina ani odurzającego napoju, (...) żebyście nie pomarli” (Kapłańska 10:8, 9). Należałoby więc unikać picia napojów alkoholowych na krótko przed zebraniem, służbą kaznodziejską lub innymi obowiązkami teokratycznymi. Poza tym w krajach, gdzie spożywanie alkoholu jest całkowicie zabronione  albo jest dozwolone dopiero po osiągnięciu pewnego wieku, trzeba stosować się do obowiązujących przepisów (Rzymian 13:1).

16. Nad czym trzeba się zastanowić, gdy ktoś częstuje nas alkoholem?

¹⁶ Kiedy ktoś proponuje ci alkohol, najpierw zadaj sobie pytanie: „Czy w ogóle powinienem pić?” Jeśli zdecydujesz się skosztować, pamiętaj o swojej osobistej granicy i w żadnym wypadku jej nie przekraczaj. Nie ulegaj namowom szczodrego gospodarza. Zachowaj ostrożność, gdy na danym przyjęciu, na przykład weselnym, goście mogą do woli korzystać z trunków. W wielu miejscach prawo nie zabrania dzieciom dostępu do alkoholu. Obowiązkiem rodziców jest udzielenie im pouczeń w kwestii spożywania takich napojów oraz dopilnowanie, by trzymały się tych wskazówek (Przysłów 22:6).

Możesz sobie poradzić z tym problemem

17. Co pomoże ci się zorientować, czy nie nadużywasz alkoholu?

¹⁷ Czy zdarza ci się nadużywać wina lub innych napojów alkoholowych? Nie łudź się — jeśli pijaństwo stało się twoim skrywanym grzechem, wcześniej czy później odciśnie na tobie swe piętno. Dlatego powinieneś dokładnie i uczciwie zbadać samego siebie: Czy piję częściej niż dawniej? Czy sięgam po mocniejsze trunki? Czy piję, by uciec od zmartwień, stresów i kłopotów? Czy ktoś z rodziny lub przyjaciel wyraził zaniepokojenie moją słabością? Czy moje picie wywołuje konflikty w rodzinie? Czy trudno jest mi obywać się bez alkoholu przez tydzień, miesiąc lub kilka miesięcy? Czy ukrywam przed innymi, jak dużo piję wina lub innych napojów? Być może na niektóre z tych pytań odpowiedziałeś twierdząco. Co wtedy? Nie okaż się człowiekiem, który ‛przygląda się w zwierciadle swemu naturalnemu obliczu, lecz potem natychmiast zapomina, jaki jest’ (Jakuba 1:22-24). Podejmij konkretne działania, by rozwiązać problem. Co mógłbyś zrobić?

18, 19. Co może pomóc w zaprzestaniu nieumiarkowanego spożywania alkoholu?

¹⁸ Apostoł Paweł nawoływał chrześcijan: „Nie upijajcie się winem, bo w tym jest rozwiązłość, ale wciąż napełniajcie się duchem” (Efezjan 5:18). Oceń, jaka ilość świadczyłaby w twoim wypadku o braku umiaru, i wyznacz sobie granicę. Bądź zdecydowany jej nie przekraczać; panuj nad sobą (Galatów 5:22, 23). A może do nieumiarkowanego picia nakłaniają cię znajomi? Bądź więc ostrożny. W Biblii czytamy: „Kto chodzi z mądrymi, stanie się mądry, lecz kto się zadaje z głupcami, temu źle się powiedzie” (Przysłów 13:20).

¹⁹ Gdy borykasz się z jakimiś problemami, nie próbuj ich topić w kieliszku, lecz rzetelnie staraj się z nimi zmierzyć. Skorzystaj z rad Słowa Bożego (Psalm 119:105). Nie wahaj się zwrócić do starszego, którego darzysz zaufaniem. Rób dobry użytek z wszelkich pomocy udostępnionych przez Jehowę i buduj się pod względem duchowym. Umacniaj swą więź z Bogiem. Regularnie módl się do Niego, otwarcie mówiąc o swej słabości. Błagaj Go, by ‛oczyścił twe nerki i serce’ (Psalm 26:2). Zgodnie z poprzednim artykułem, rób wszystko, by podążać drogą nieskazitelności.

20. Co może się okazać niezbędne w wypadku kogoś, kto nie potrafi sobie poradzić z nadużywaniem alkoholu?

 ²⁰ A co wtedy, jeśli pomimo usilnych starań wciąż zdarza ci się przebrać miarę w piciu? Musisz wówczas zastosować się do rady Jezusa: „Gdyby cię gorszyła twoja ręka, odetnij ją; lepiej jest dla ciebie wejść do życia kalekim, niż z dwiema rękami pójść do Gehenny” (Marka 9:43). A zatem w takiej sytuacji powinieneś w ogóle przestać pić alkohol. Właśnie tak postąpiła kobieta, którą nazwiemy Irena. Oto jej słowa: „Po prawie dwuipółletniej abstynencji zaczęłam sobie myśleć, że może jeden kieliszek nie zaszkodzi — że jedynie zobaczę, jak to będzie. Ale gdy tylko pojawia się taka myśl, od razu modlę się do Jehowy. Jestem zdecydowana nie tknąć alkoholu, dopóki nie nastanie nowy system rzeczy — a może w ogóle nigdy”. Całkowita abstynencja nie jest zbyt wysoką ceną za życie w Bożym nowym świecie (2 Piotra 3:13).

„Tak biegnijcie, aby ją uzyskać”

21, 22. Co mogłoby nam utrudnić dobiegnięcie do mety w wyścigu po życie i jak możemy uniknąć tej przeszkody?

²¹ Przyrównując życie chrześcijanina do wyścigu, apostoł Paweł napisał: „Czy nie wiecie, że biegacze w wyścigu wszyscy biegną, ale tylko jeden otrzymuje nagrodę? Tak biegnijcie, aby ją uzyskać. Ponadto każdy, kto uczestniczy w zmaganiach, we wszystkim przejawia panowanie nad sobą. Tamci, rzecz jasna, czynią to, żeby otrzymać koronę zniszczalną, ale my — niezniszczalną. Ja zatem nie biegnę w sposób niepewny; nie zadaję ciosów tak, jak gdybym uderzał powietrze; ale biję pięściami moje ciało i wiodę je jak niewolnika, abym — choć głosiłem drugim — sam w jakiś sposób nie stał się niegodny uznania” (1 Koryntian 9:24-27).

²² Nagrodę otrzymują tylko ci, którzy dobiegają do mety. W biegu po życie alkohol mógłby nam to uniemożliwić. Musimy więc przejawiać panowanie nad sobą. Jeśli nie chcemy ‛biec w sposób niepewny’, to nie możemy sobie pozwolić na „nadużywanie wina” (1 Piotra 4:3). Musimy panować nad sobą we wszystkich dziedzinach. Jeśli chodzi o picie alkoholu, mądrze jest ‛wyrzec się bezbożności i światowych pragnień oraz żyć pośród teraźniejszego systemu rzeczy w trzeźwości umysłu i prawości, i zbożnym oddaniu’ (Tytusa 2:12).

[Przypisy]

Czy sobie przypominasz?

• Co należałoby uznać za nadużywanie alkoholu?

• Jakie szkody przynosi brak umiaru w piciu?

• Jak można unikać zagrożeń związanych z nadużywaniem alkoholu?

• Jak walczyć z problemem alkoholowym?

[Pytania do studium]

[Ilustracja na stronie 19]

Wino „rozwesela serce śmiertelnika”

[Ilustracja na stronie 20]

Musimy znać swoje granice i nigdy ich nie przekraczać

[Ilustracja na stronie 21]

Zawczasu ustal, jakiej granicy nie wolno ci przekroczyć

[Ilustracja na stronie 22]

Regularnie mów Jehowie w modlitwach o swoich słabościach

[Ilustracja na stronie 23]

Rodzice mają obowiązek udzielać dzieciom pouczeń co do spożywania alkoholu