JAK reaguje Jehowa, gdy Jego własny lud odwraca się od Niego i zaczyna czcić fałszywych bogów? Albo gdy Jego słudzy wcale Go nie słuchają, a zwracają się do Niego tylko w chwilach udręki? Czy nawet wtedy śpieszy im z pomocą? Na te oraz inne doniosłe pytania odpowiada Księga Sędziów. Prorok Samuel zakończył jej spisywanie około roku 1100 p.n.e. Obejmuje ona wydarzenia rozgrywające się na przestrzeni mniej więcej 330 lat — od śmierci Jozuego do objęcia władzy przez pierwszego króla Izraela.

Księga Sędziów stanowi część doniosłego orędzia od Boga i ma dla nas wielką wartość (Hebrajczyków 4:12). Opisuje niezwykłe wydarzenia pozwalające lepiej poznać osobowość Boga. Ponadto zawiera lekcje, które umacniają naszą wiarę i pomagają mocno się uchwycić „rzeczywistego życia” — życia wiecznego w obiecanym przez Boga nowym świecie (1 Tymoteusza 6:12, 19; 2 Piotra 3:13). Akty wybawienia dokonane przez Jehowę na rzecz Jego ludu stanowią zapowiedź większego wyzwolenia, do którego w przyszłości doprowadzi Jego Syn, Jezus Chrystus.

DLACZEGO POTRZEBNI BYLI SĘDZIOWIE?

(Sędziów 1:1 do 3:6)

Kiedy Izraelici pod wodzą Jozuego pokonali królów kananejskich, poszczególne plemiona udały się do przydzielonych im ziem, by wziąć je w posiadanie. Nie wypędzono jednak wszystkich rdzennych mieszkańców. Skutki tego zaniedbania okazały się dla Izraelitów prawdziwym sidłem.

Następne pokolenie „nie znało Jehowy ani dzieła, jakiego dokonał na rzecz Izraela” (Sędziów 2:10). Co gorsza, zaczęto się spowinowacać z Kananejczykami i czcić ich bogów. Jehowa wydał więc Izraelitów w ręce nieprzyjaciół. Gdy ucisk stał się trudny do zniesienia, synowie Izraela zaczęli wołać do prawdziwego Boga o pomoc. Właśnie w takich realiach religijnych, społecznych i politycznych Jehowa powołuje sędziów, by wybawiali Jego lud z ręki wrogów.

Odpowiedzi na pytania biblijne:

1:2, 4 — Dlaczego plemię Judy miało pierwsze objąć w posiadanie przydzieloną ziemię? W normalnych okolicznościach przywilej ten przypadłby w udziale potomkom pierworodnego syna Jakuba, Rubena. Jednak w proroctwie wypowiedzianym na łożu śmierci Jakub zaznaczył, że Ruben nie będzie zajmował najważniejszej pozycji wśród swoich braci, ponieważ utracił prawa przysługujące pierworodnemu. Potomkowie Symeona i Lewiego w związku z okrucieństwami, jakich się dopuścili ich przodkowie, mieli zostać ‛rozproszeni w Izraelu’ (Rodzaju 49:3-5, 7). Następny pod względem starszeństwa był Juda, czwarty syn Jakuba. Razem z plemieniem Judy wyruszyli też Symeonici, by objąć w posiadanie dziedzictwo składające się z małych obszarów rozsianych po rozległym terytorium plemienia Judy (Jozuego 19:9). *

1:6, 7 — Dlaczego pokonanym królom obcinano kciuki i duże palce u nóg? Człowiek pozbawiony kciuków i dużych palców u nóg w zasadzie był niezdolny do walki. Bez kciuków wojownik nie mógł utrzymać miecza ani włóczni. A brak dużych palców u nóg utrudniał utrzymanie równowagi.

Czego się możemy nauczyć:

2:10-12. Powinniśmy regularnie studiować Biblię, żeby ‛nie zapomnieć o wszystkich czynach  Jehowy’ (Psalm 103:2). Rodzice mają obowiązek zaszczepiać prawdę ze Słowa Bożego w serca swoich dzieci (Powtórzonego Prawa 6:6-9).

2:14, 21, 22. Jehowa dopuszcza, by na Jego nieposłusznych sług spadały nieszczęścia. W ten sposób karci ich, oczyszcza i pobudza, by do Niego wrócili.

JEHOWA POWOŁUJE SĘDZIÓW

(Sędziów 3:7 do 16:31)

Na początku fascynującej historii dokonań sędziów opisano, jak Otniel wyzwolił Izraelitów, którzy przez osiem lat podlegali bezwzględnej dominacji mezopotamskiego władcy. Sędzia Ehud w brawurowej akcji zabija otyłego króla Moabitów, Eglona. Mężny Szamgar ościeniem bydlęcym powala 600 Filistynów. Dzięki zachętom prorokini Debory oraz wsparciu Jehowy Barak prowadzi do boju 10 000 słabo uzbrojonych wojowników, którzy pokonują potężną armię Sysery. Jehowa powołuje również Gedeona i umożliwia jemu oraz jego 300 ludziom zwycięstwo nad Midianitami.

Posługując się Jeftem, Jehowa wyzwala Izraela spod władzy Ammonitów. Do grona 12 sędziów Izraela należą też Tola, Jair, Ibcan, Elon oraz Abdon. Ostatnim sędzią jest Samson, który walczy z Filistynami.

Odpowiedzi na pytania biblijne:

4:8 — Dlaczego Barak nalegał, żeby prorokini Debora wyruszyła z nim na pole walki? Barak najwyraźniej nie czuł się na siłach stawić czoło armii Sysery. Obecność prorokini upewniała go, że może liczyć na kierownictwo Boże, i podnosiła morale wojska. Tak więc naleganie Baraka, żeby Debora wyruszyła razem z nimi, nie było przejawem słabości, lecz silnej wiary.

5:20 — W jakim sensie ‛gwiazdy z nieba’ walczyły po stronie Baraka? Biblia nie wyjawia, czy chodziło o wsparcie udzielone przez aniołów, o deszcz meteorów, zinterpretowany przez mędrców Sysery jako zły omen, czy może o zwodnicze przepowiednie astrologiczne. Jedno jest pewne — na przebieg bitwy w jakiś sposób wpłynął sam Bóg.

7:1-3; 8:10 — Dlaczego Jehowa powiedział, że 32 000 ludzi Gedeona to zbyt wiele przeciwko 135 000 nieprzyjaciół? To Jehowa zapewnił Gedeonowi i jego wojownikom zwycięstwo. Nie chciał więc, żeby myśleli, iż pokonali Midianitów o własnych siłach.

 11:30, 31 — Czy składając ślub, Jefte mówił o złożeniu ofiary z człowieka? Jefte nie mógł mieć czegoś takiego na myśli, ponieważ Prawo wyraźnie mówiło: „Niech się nie znajdzie u ciebie nikt, kto swego syna lub swą córkę przeprowadza przez ogień” (Powtórzonego Prawa 18:10). Jednak ślub rzeczywiście dotyczył człowieka, a nie zwierzęcia. Izraelici raczej nie trzymali w domach zwierząt ofiarnych. Ponadto złożenie Jehowie ofiary zwierzęcej nie było niczym szczególnym. Jefte niewątpliwie liczył się z tym, że na powitanie pierwsza może wybiec jego córka. Ofiarował ją „na całopalenie” w tym sensie, że oddał ją na służbę do sanktuarium Jehowy.

Czego się możemy nauczyć:

3:10. Powodzenie w osiąganiu celów duchowych zależy nie od ludzkiej mądrości, lecz od ducha Jehowy (Psalm 127:1).

3:21. Ehud władał mieczem śmiało i pewnie. My powinniśmy coraz wprawniej posługiwać się „mieczem ducha, to jest słowem Bożym”. Oznacza to, że głosząc, musimy odważnie korzystać z Pisma Świętego (Efezjan 6:17; 2 Tymoteusza 2:15).

6:11-15; 8:1-3, 22, 23. Od skromnego Gedeona uczymy się trzech ważnych rzeczy: 1) Kiedy otrzymujemy jakieś zaszczytne zadanie, powinniśmy skupić się na wynikających z niego obowiązkach, a nie na prestiżu, jaki może się z nim wiązać. 2) Gdy mamy do czynienia z kimś kłótliwym, mądrze jest przejawiać skromność. 3) Skromność powstrzyma nas przed koncentrowaniem się na zdobyciu pozycji czy wpływów.

6:17-22, 36-40. My także musimy być ostrożni i ‛nie każdej natchnionej wypowiedzi wierzyć’. Należy ‛sprawdzać natchnione wypowiedzi, czy pochodzą od Boga’ (1 Jana 4:1). Nowo mianowany chrześcijański starszy, który zamierza udzielić komuś rady, powinien się upewnić, czy ma ona solidne podstawy biblijne — mógłby na przykład zwrócić się do bardziej doświadczonego starszego.

6:25-27. Gedeon kierował się roztropnością — nie chciał nieopatrznie rozdrażnić swoich przeciwników. Głosząc dobrą nowinę, unikajmy niepotrzebnego obrażania innych swoim sposobem mówienia.

7:6. W służbie dla Jehowy powinniśmy przypominać 300 towarzyszy Gedeona — uważnych i czujnych.

9:8-15. Jakże niemądre byłoby wbijanie się w pychę i ambitne zabieganie o władzę lub wpływy.

11:35-37. Jefte niewątpliwie dał swojej córce dobry przykład. W ten sposób pomógł jej rozwinąć  silną wiarę i ducha ofiarności. Obecnie rodzice mogą tak samo szkolić swoje dzieci.

11:40. Pochwały są wielką zachętą dla tych, którzy przejawiają ochoczego ducha w służbie dla Jehowy.

13:8. Rodzice wychowujący dzieci powinni modlić się do Jehowy o kierownictwo i stosować się do Jego wskazówek (2 Tymoteusza 3:16).

14:16, 17; 16:16. Wywieranie presji płaczem i naprzykrzaniem się może popsuć stosunki między dwojgiem ludzi (Przysłów 19:13; 21:19).

RAŻĄCE GRZECHY IZRAELITÓW

(Sędziów 17:1 do 21:25)

Ostatnia część Księgi Sędziów zawiera dwie niezwykłe relacje. Pierwsza dotyczy mężczyzny imieniem Micheasz, który stawia u siebie w domu bożka i zatrudnia Lewitę, by mu usługiwał jako kapłan. Po zburzeniu miasta Laisz (Leszem) Danici wznoszą nowe miasto i nadają mu nazwę Dan. Z pomocą wspomnianego kapłana ustanawiają tam kult bożka należącego do Micheasza. Zdobycie Laiszu nastąpiło najprawdopodobniej jeszcze przed śmiercią Jozuego (Jozuego 19:47).

Druga relacja dotyczy wydarzeń, które się rozegrały już po śmierci Jozuego. Grupa mieszkańców Gibei, miasta na terytorium plemienia Beniamina, dopuszcza się zbiorowego gwałtu. Za karę wytracone zostaje niemal całe plemię — przeżyło tylko 600 mężczyzn. Poczyniono jednak kroki, by mogli założyć rodziny, a ich liczebność wzrasta na tyle, że w czasach Dawida jest wśród nich prawie 60 000 mężczyzn zdolnych do walki (1 Kronik 7:6-11).

Odpowiedzi na pytania biblijne:

17:6; 21:25 — Czy warunki, w których „każdy zwykł czynić to, co było słuszne w jego własnych oczach”, nie prowadziły do anarchii? Nie, ponieważ Jehowa zadbał o odpowiednie kierownictwo dla swego ludu. Dał mu Prawo oraz kapłanów, którzy pouczali Izraelitów o Jego drogach. W ważnych sprawach arcykapłan mógł zapytać Boga o zdanie za pośrednictwem Urim i Tummim (Wyjścia 28:30). W każdym mieście byli też starsi, którzy udzielali mądrych rad. Ten, kto korzystał z tych środków, mógł należycie kształtować swoje sumienie. Czyniąc „to, co było słuszne w jego własnych oczach”, taki człowiek postępował właściwie. Natomiast jeśli ktoś lekceważył Prawo i sam podejmował decyzje co do sposobu postępowania i oddawania czci Bogu, rezultaty były opłakane.

20:17-48 — Dlaczego Jehowa pozwolił plemieniu Beniamina, które samo powinno ponieść karę, dwukrotnie pokonać inne plemiona? Jehowa dopuścił, żeby wierne Mu plemiona poniosły na początku wielkie straty, ponieważ chciał poddać próbie ich determinację — czy naprawdę są zdecydowane wykorzenić zło z Izraela.

Czego się możemy nauczyć:

19:14, 15. Niegościnność mieszkańców Gibei była przejawem poważnych braków moralnych. Do chrześcijan skierowano zachętę: „Podążajcie drogą gościnności” (Rzymian 12:13).

Przed nami wyzwolenie

Już wkrótce Królestwo Boże pod władzą Jezusa Chrystusa zniszczy niegodziwy świat i wybawi ludzi prostolinijnych i nienagannych (Przysłów 2:21, 22; Daniela 2:44). ‛Zginą wszyscy nieprzyjaciele Jehowy, a ci, którzy go miłują, będą jak słońce, gdy wychodzi w swej potędze’ (Sędziów 5:31). Obyśmy zawsze miłowali Jehowę i dowodzili tego, stosując w życiu wszystko, czego się nauczyliśmy z biblijnej Księgi Sędziów.

W księdze tej przewija się pewna fundamentalna prawda: Posłuszeństwo wobec Jehowy zapewnia obfite błogosławieństwa, natomiast nieposłuszeństwo pociąga za sobą fatalne skutki (Powtórzonego Prawa 11:26-28). Koniecznie więc bądźmy „z serca posłuszni” objawionej woli Bożej (Rzymian 6:17; 1 Jana 2:17).

[Przypis]

[Mapa na stronie 25]

[Patrz publikacja]

„Jehowa wzbudzał sędziów i ci wybawiali ich z ręki grabieżców” (Sędziów 2:16).

SĘDZIOWIE

1. Otniel [terytorium Manassesa]

2. Ehud [terytorium Judy]

3. Szamgar [terytorium Judy]

4. Barak [terytorium Naftalego]

5. Gedeon [terytorium Issachara]

6. Tola [terytorium Manassesa]

7. Jair [terytorium Manassesa]

8. Jefte [terytorium Gada]

9. Ibcan [terytorium Aszera]

10. Elon [terytorium Zebulona]

11. Abdon [terytorium Efraima]

12. Samson [terytorium Judy]

DAN

MANASSES

NAFTALI

ASZER

ZEBULON

ISSACHAR

MANASSES

GAD

EFRAIM

DAN

BENIAMIN

RUBEN

JUDA

[Ilustracja na stronie 26]

Czego się możemy nauczyć z tego, że Barak nalegał, by Debora udała się z nim na pole bitwy?