JEST rok 1117 p.n.e. Minęło jakieś 300 lat od czasu, gdy Jozue podbił Ziemię Obiecaną. Starsi izraelscy przychodzą do proroka Bożego z niezwykłą prośbą. Przedstawia on tę sprawę w modlitwie i Jehowa przychyla się do ich prośby. Oznacza to dla Izraela koniec okresu sędziów i początek panowania królów. Księga 1 Samuela opowiada o ciekawych wydarzeniach, które nastąpiły w związku z tym punktem zwrotnym w dziejach narodu izraelskiego.

Księgę tę spisywali Samuel, Natan i Gad (1 Kronik 29:29). Obejmuje ona okres 102 lat — od roku 1180 do 1078 p.n.e. — i opowiada o czterech ludziach stojących na czele narodu. Dwaj byli sędziami, a dwaj królami; dwaj okazali się posłuszni Jehowie, a dwaj niewierni. W tej opowieści przedstawiono również dwie wzorowe niewiasty oraz pewnego dzielnego, a zarazem łagodnego wojownika. Analiza ich przeżyć wyraźnie pokazuje, jakie uczynki i postawy warto naśladować, a jakich należy się wystrzegać. Dzięki temu Księga 1 Samuela ‛oddziałuje z mocą’ na nasz sposób myślenia i postępowania (Hebrajczyków 4:12).

SAMUEL ZOSTAJE SĘDZIĄ W MIEJSCE HELEGO

(1 Samuela 1:1 do 7:17)

Trwa Święto Zbiorów. Pewna mieszkanka Ramy imieniem Anna przeżywa wielką radość. * Jehowa wysłuchał jej modlitw i oto powiła syna, Samuela. Po jakimś czasie zgodnie ze swym ślubem Anna oddaje go na służbę w „domu Jehowy”. Tam chłopiec zostaje „sługą Jehowy przed obliczem kapłana Helego” (1 Samuela 1:24; 2:11). Bóg wyjawia temu młodzieńcowi wyrok na dom Helego. Kiedy Samuel dorasta, cały naród uznaje go za proroka Jehowy.

Po pewnym czasie przeciwko Izraelowi występują Filistyni. Zdobywają Arkę i zabijają dwóch synów Helego, który na wieść o tym pada martwy. Człowiek ten „sądził Izraela czterdzieści lat” (1 Samuela 4:18). Arka ściąga na Filistynów szereg plag, więc ją zwracają Izraelitom. Odkąd sędzią jest Samuel, w kraju panuje pokój.

Odpowiedzi na pytania biblijne:

2:10 — Dlaczego Anna modliła się, żeby Jehowa ‛udzielił siły swemu królowi’, skoro Izraelici nie mieli wtedy króla? W Prawie Mojżeszowym zapowiedziano, że Izraelici będą mieli człowieczego króla (Powtórzonego Prawa 17:14-18). Jakub na łożu śmierci prorokował: „Nie oddali się berło [symbol władzy królewskiej] od Judy” (Rodzaju 49:10). O Sarze — której potomkami byli Izraelici — Jehowa powiedział: „Od niej będą się wywodzić królowie ludów” (Rodzaju 17:16). Anna miała zatem na myśli przyszłego króla.

3:3 — Czy Samuel spał w Miejscu Najświętszym? Nic podobnego. Samuel był Lewitą z należącej do potomków Kehata rodziny, której członkowie nie usługiwali jako kapłani (1 Kronik 6:33-38). W związku z tym nie wolno mu było „wejść, by zobaczyć święte rzeczy” (Liczb 4:17-20). W całym sanktuarium Samuel miał dostęp jedynie do dziedzińca przybytku. Tam też zapewne nocował. Heli prawdopodobnie również spał w jakiejś części dziedzińca. Zwrot „gdzie była Arka  Boża” odnosi się najwidoczniej do terenu, na którym stał przybytek.

7:7-9, 17 — Dlaczego Samuel złożył ofiarę całopalną w Micpie i zbudował ołtarz w Ramie, skoro ofiary należało składać jedynie w miejscu wybranym przez Jehowę? (Powtórzonego Prawa 12:4-7, 13, 14; Jozuego 22:19). Kiedy zabrano świętą Arkę Przymierza z przybytku w Szilo, nie było tam już symbolu obecności Jehowy. Dlatego Samuel, jako przedstawiciel prawdziwego Boga, złożył ofiarę całopalną w Micpie i zbudował ołtarz w Ramie. Jehowa najwyraźniej to zaakceptował.

Czego się możemy nauczyć:

1:11, 12, 21-23; 2:19. Anna żarliwie się modliła, okazywała pokorę, doceniała dobroć Jehowy i była kochającą matką. Mogą się na niej wzorować dzisiejsze bogobojne niewiasty.

1:8. Elkana dał piękny przykład pokrzepiania innych słowami (Hioba 16:5). Najpierw zadał przygnębionej Annie pełne szczerej troski pytanie: „Czemu się trapi twe serce?” W ten sposób zachęcił ją, żeby mu o wszystkim opowiedziała. Upewnił ją też o swej miłości, mówiąc: „Czyż nie jestem dla ciebie lepszy niż dziesięciu synów?”

2:26; 3:5-8, 15, 19. Jeżeli przykładamy się do zadań powierzonych nam przez Boga, korzystamy z duchowego szkolenia, okazujemy innym uprzejmość i szacunek, to będziemy ‛coraz bardziej się podobać zarówno Jehowie, jak i ludziom’.

4:3, 4, 10. Nawet święta Arka Przymierza nie była talizmanem zapewniającym ochronę. Tym pilniej więc musimy ‛strzec się bożków’ (1 Jana 5:21).

RZĄDY PIERWSZEGO KRÓLA — SUKCES CZY PORAŻKA?

(1 Samuela 8:1 do 15:35)

Samuel przez całe życie dowodzi wierności wobec Boga, czego niestety nie można powiedzieć o jego synach. Kiedy starsi Izraela proszą o króla, Jehowa im nie odmawia. Samuel zgodnie ze wskazówkami Jehowy namaszcza na króla przystojnego Beniaminitę Saula. Umacnia on swoją władzę królewską zwycięstwem nad Ammonitami.

Mężny syn Saula, Jonatan, pokonuje załogę filistyńską. Wówczas Filistyni zbierają wielką armię, by walczyć z Izraelem. Przerażony Saul wbrew wyraźnym wskazówkom sam składa ofiarę całopalną. Jonatan znowu dowodzi odwagi, gdy wraz ze swym giermkiem atakuje kolejną placówkę Filistynów. Jednak jego ojciec osłabia efekt tego zwycięstwa, pochopnie składając pewną przysięgę. Saul zaczyna ‛toczyć wojny ze wszystkimi okolicznymi nieprzyjaciółmi’ (1 Samuela 14:47). Po pokonaniu Amalekitów łamie nakaz Jehowy, ponieważ oszczędza to, co było „poświęcone na zagładę” (Kapłańska 27:28, 29). W rezultacie Jehowa odrzuca Saula jako króla.

Odpowiedzi na pytania biblijne:

9:9 — Co w gruncie rzeczy oznacza zwrot „dzisiejszego proroka dawniej nazywano widzącym”? Prawdopodobnie za czasów Samuela oraz królów izraelskich prorocy odgrywali coraz większą rolę i dlatego w miejsce określenia „widzący” zaczęto używać słowa „prorok”. Za pierwszego w linii proroków uważa się właśnie Samuela (Dzieje 3:24).

14:24-32, 44, 45 — Czy zjedzenie miodu przez Jonatana wbrew królewskiej przysiędze pozbawiło go uznania w oczach Bożych? Jak się wydaje, czyn ten nie ściągnął na Jonatana niełaski Jehowy. Jonatan nie wiedział o przysiędze ojca. Ponadto była ona przejawem źle pojętej gorliwości albo nadużyciem władzy królewskiej i przysporzyła ludowi niemało zgryzot. Nie mogła zatem cieszyć się aprobatą Bożą. Jonatan był gotów ponieść konsekwencje jej złamania, ale go oszczędzono.

15:6 — Dlaczego Saul okazał Kenitom szczególne względy? Z rodu Kenitów pochodził teść Mojżesza i jego potomkowie, którzy  pomogli Izraelitom, gdy ci wyruszyli spod góry Synaj (Liczb 10:29-32). W Kanaanie Kenici przez jakiś czas mieszkali wraz z synami Judy (Sędziów 1:16). Nawet gdy później przebywali wśród Amalekitów i innych ludów, sprzyjali Izraelitom. Saul miał zatem powody, by ich zachować przy życiu.

Czego się możemy nauczyć:

9:21; 10:22, 27. Kiedy Saul jako nowy król został zlekceważony przez pewnych „nicponi”, skromność i pokora powstrzymały go przed pochopnym działaniem. Jakże skutecznie takie przymioty pomagają unikać nierozsądnego postępowania!

12:20, 21. Nigdy nie dopuść, żeby „nicości”, takie jak pokładanie ufności w ludziach, potędze militarnej narodów lub bałwochwalstwo odciągnęły cię od służenia Jehowie.

12:24. Darzymy Jehowę pełną szacunku bojaźnią i służymy Mu całym sercem, jeśli potrafimy dostrzegać, ‛jak wielkich rzeczy dokonał’ dla swego ludu w starożytności oraz w naszych czasach.

13:10-14; 15:22-25, 30. Strzeż się zuchwalstwa, którego przejawem może być zarówno samowolne postępowanie, jak i postawa nacechowana pychą (Przysłów 11:2).

PASTERZ WYBRANY NA KRÓLA

(1 Samuela 16:1 do 31:13)

Samuel namaszcza Dawida z plemienia Judy na przyszłego króla. Wkrótce potem Dawid jednym kamieniem wystrzelonym z procy zabija filistyńskiego olbrzyma Goliata. Zaprzyjaźnia się z Jonatanem i zostaje ustanowiony przez Saula nad wojskiem. Izraelitki tak oto śpiewają o licznych zwycięstwach Dawida: „Pobił Saul swe tysiące, Dawid zaś swe dziesiątki tysięcy” (1 Samuela 18:7). Trawiony zawiścią Saul trzykrotnie próbuje uśmiercić domniemanego rywala, który ucieka i w końcu zostaje wygnańcem.

W czasie swej tułaczki Dawid dwukrotnie oszczędza Saula. Poznaje też i poślubia piękną Abigail. Filistyni występują przeciwko Izraelowi i Saul chce się poradzić Jehowy. Ale Bóg go opuścił, a Samuel już nie żyje. Zdesperowany Saul zwraca się więc do medium spirytystycznego, które zapowiada mu śmierć w bitwie z Filistynami. Podczas bitwy król odnosi poważną ranę, a jego synowie giną. Pod koniec Księga 1 Samuela informuje o śmierci Saula — człowieka, który okazał się bankrutem życiowym. Dawid nadal się ukrywa.

Odpowiedzi na pytania biblijne:

16:14 — Jaki zły duch trwożył Saula? Złym duchem, który niepokoił Saula, była wewnętrzna siła popychająca go do złego — niegodziwe skłonności jego umysłu i serca. Gdy Jehowa odebrał Saulowi swego świętego ducha, królem tym owładnęło jego własne niewłaściwe nastawienie. Nazwano je „złym duchem od Jehowy”, ponieważ Bóg pozwolił, żeby zajęło ono miejsce Jego świętego ducha.

17:55-58 — Dlaczego Saul pytał, czyim synem był Dawid, skoro z Księgi 1 Samuela  16:17-23 wynika, że już to wiedział? Saul nie pytał po prostu o imię ojca Dawida. Prawdopodobnie był ciekaw, jakim człowiekiem był ojciec młodzieńca, który właśnie dokonał czegoś niezwykłego — zabił olbrzyma.

Czego się możemy nauczyć:

16:6, 7. Zamiast pochopnie oceniać innych na podstawie pozorów, powinniśmy starać się spojrzeć na nich oczami Jehowy.

17:47-50. Możemy odważnie stawiać czoła sprzeciwowi i prześladowaniom ze strony naszych wrogów przypominających Goliata, ponieważ „bitwa należy do Jehowy”.

18:1, 3; 20:41, 42. Prawdziwych przyjaciół znajdziemy wśród tych, którzy miłują Jehowę.

21:12, 13. Jehowa oczekuje, że będziemy robić użytek ze zdolności rozumowania, by się uporać z trudnymi sytuacjami życiowymi. Dał nam swoje natchnione Słowo, dzięki któremu możemy nabywać roztropności, wiedzy i umiejętności myślenia (Przysłów 1:4). Możemy również liczyć na pomoc chrześcijańskich nadzorców.

24:6; 26:11. Dawid dał tu piękny przykład szczerego szacunku dla pomazańca Jehowy.

25:23-33. Abigail postąpiła w sposób świadczący o niezwykłym rozsądku.

28:8-19. Aby zwieść ludzi i im zaszkodzić, niegodziwe duchy podszywają się pod zmarłych. Musimy stronić od wszelkich form spirytyzmu (Powtórzonego Prawa 18:10-12).

30:23, 24. Decyzja ta, oparta na Księdze Liczb 31:27, dowodzi, że Jehowa ceni osoby, które w zborze wykonują zadania nierzucające się w oczy. Dlatego cokolwiek czynimy, ‛pracujmy nad tym z całej duszy jak dla Jehowy, a nie dla ludzi’ (Kolosan 3:23).

Co jest „lepsze niż ofiara”?

Jakiej fundamentalnej prawdy uczą nas przeżycia Helego, Samuela, Saula i Dawida? „Posłuszeństwo jest lepsze niż ofiara, zwracanie uwagi — niż tłuszcz baranów; bo buntowniczość jest tym samym, co grzech wróżbiarstwa, a zuchwałe wysuwanie się naprzód — tym samym, co używanie mocy tajemnej i terafim” (1 Samuela 15:22, 23).

Jakże wielkim zaszczytem jest udział w ogólnoświatowym dziele głoszenia o Królestwie i czynienia uczniów! Ofiarując Jehowie „cielce swych warg”, starajmy się robić wszystko, co w naszej mocy, by przestrzegać wskazówek, które nam podaje w swoim spisanym Słowie oraz za pośrednictwem ziemskiej części swej organizacji (Ozeasza 14:2; Hebrajczyków 13:15).

[Przypis]

[Ilustracja na stronie 23]

Pierwszy król Izraela z pokornego i skromnego człowieka zmienił się w zuchwałego i nadętego pychą monarchę

[Ilustracja na stronie 24]

Czego możemy być pewni w obliczu sprzeciwu wrogów przypominających Goliata?