„Mądrość służy ochronie, (...) zachowuje przy życiu tych, którzy ją posiadają” (KAZNODZIEI 7:12).

1. Dlaczego rodzice powinni uważać swoje dzieci za dar?

ZA SPRAWĄ ojca i matki na świat przychodzi nowy człowiek, który przejmuje po nich pewne cechy fizyczne i psychiczne. Biblia nazywa dzieci „dziedzictwem od Jehowy” (Psalm 127:3). Ponieważ to Jehowa jest Życiodawcą, powierza rodzicom istoty, które w rzeczywistości należą do Niego (Psalm 36:9). Rodzice, jak się zapatrujecie na ten cenny dar od Boga?

2. Jak zareagował Manoach na wieść, że zostanie ojcem?

² Ów dar trzeba oczywiście przyjąć z należytą pokorą i wdzięcznością. Tak właśnie zareagował ponad 3000 lat temu Izraelita Manoach, kiedy anioł wyjawił jego żonie, że będzie miała dziecko. Usłyszawszy tę radosną nowinę, Manoach modlił się: „Wybacz mi, Jehowo. Niech mąż prawdziwego Boga, niedawno przez ciebie przysłany, znowu do nas przyjdzie i pouczy nas, co mamy czynić z dzieckiem, które się urodzi” (Sędziów 13:8). Czego rodzice mogą się nauczyć od Manoacha?

Dlaczego dzisiaj potrzebna jest pomoc Boga?

3. Dlaczego zwłaszcza dzisiaj w wychowywaniu dzieci potrzebna jest pomoc Boga?

³ Obecnie rodzice potrzebują pomocy Jehowy bardziej niż kiedykolwiek. Dlaczego? Szatan Diabeł i jego aniołowie zostali zrzuceni z nieba na ziemię. Biblia ostrzega: „Biada ziemi (...), ponieważ zstąpił do was Diabeł, pałając wielkim gniewem, bo wie, że mało ma czasu” (Objawienie 12:7-9, 12). Z Księgi tej dowiadujemy się też, że Szatan „krąży jak ryczący lew, starając się kogoś pożreć” (1 Piotra 5:8). Lwy zazwyczaj atakują najsłabsze sztuki, a ich ofiarą często padają właśnie osobniki młode. Dlatego chrześcijańscy rodzice słusznie szukają u Jehowy wskazówek,  by zapewnić swym dzieciom ochronę. Jak bardzo ci na tym zależy?

4. (a) Co zrobiliby rodzice, gdyby wiedzieli, że w okolicy grasuje lew? (b) Czego potrzebują dzieci, by uniknąć niebezpieczeństwa?

⁴ Gdybyś wiedział, że w okolicy grasuje lew, niewątpliwie zadbałbyś o bezpieczeństwo swych dzieci. Szatan też jest drapieżcą. Usiłuje skalać sług Boga, by wskutek tego stracili uznanie w Jego oczach (Hioba 2:1-7; 1 Jana 5:19). Najłatwiejszym celem są dla Szatana dzieci. Aby uniknąć zastawianych przez niego sideł, muszą one poznawać Jehowę i okazywać Mu posłuszeństwo. Dlatego bardzo potrzebują wiedzy biblijnej. Jezus powiedział: „To znaczy życie wieczne: ich poznawanie ciebie, jedynego prawdziwego Boga, oraz tego, któregoś posłał, Jezusa Chrystusa” (Jana 17:3). Poza tym młodzi potrzebują mądrości — umiejętności rozumienia i stosowania w praktyce nabywanej wiedzy. Ponieważ „mądrość zachowuje przy życiu tych, którzy ją posiadają”, rodzice muszą wszczepiać w serca dzieci prawdę zawartą w Biblii (Kaznodziei 7:12). Jak to robić?

5. (a) Jak można zaszczepiać dziecku mądrość? (b) Jak Księga Przysłów przedstawia wartość mądrości?

⁵ Możesz — a nawet powinieneś — czytać dzieciom Słowo Boże. Ale pomaganie im, by pokochały Jehowę i były Mu posłuszne, wymaga czegoś więcej — muszą rozumieć to, co słyszą. Zilustrujmy to przykładem: dziecku można powiedzieć, że nie wolno przechodzić przez ulicę bez wcześniejszego upewnienia się, czy nic nie nadjeżdża. Jednak niektóre dzieci lekceważą ten zakaz. Dlaczego? Być może nie uświadomiono im wystarczająco i w odpowiedni sposób skutków nieostrożnego przechodzenia przez jezdnię i tym samym nie udało się wykorzenić z ich serca „głupoty”, która może doprowadzić do wypadku. Zaszczepianie mądrości zajmuje sporo czasu i wymaga wiele cierpliwości. Ale jakże cenna jest mądrość! Biblia mówi: „Drogi jej to drogi przyjemne, a wszystkie jej szlaki są pokojem. Drzewem życia jest dla tych, którzy się jej uchwycili, a ci, którzy się jej mocno trzymają, będą zwani szczęśliwymi” (Przysłów 3:13-18; 22:15).

Jak uczyć mądrości

6. (a) Co często leży u podstaw niemądrego zachowania dzieci? (b) Jaka walka jest cały czas w toku?

⁶ Dzieci często postępują niewłaściwie nie z braku wiedzy, ale dlatego, że pouczenia nie zapadły im głęboko w serce. Diabeł walczy o serca młodych. Celowo wystawia ich na bezbożne wpływy świata podległego jego władzy. Próbuje też wykorzystać odziedziczoną przez nich grzeszną skłonność do robienia tego, co złe (Rodzaju 8:21; Psalm 51:5). Rodzice koniecznie muszą zdawać sobie sprawę, że o serca ich dzieci toczy się prawdziwa walka.

7. Dlaczego nie wystarczy powiedzieć dziecku, co jest złe, a co dobre?

⁷ Rodzice często poprzestają na mówieniu dzieciom, co jest słuszne, a co nie, wierząc, że w ten sposób przekazują im zasady moralne. Na przykład mówią, że kłamstwo, kradzież lub pozamałżeńskie stosunki płciowe są złe. Ale żeby okazać posłuszeństwo, dziecko potrzebuje silniejszej motywacji niż sama świadomość, że taka jest wola rodziców. Chodzi przecież o prawa Jehowy. Dziecko powinno się nauczyć, iż przestrzeganie przykazań Bożych świadczy o mądrości (Przysłów 6:16-19; Hebrajczyków 13:4).

8. W jaki sposób pouczać dziecko, by skłonić je do mądrego postępowania?

⁸ Chcąc pomóc dziecku zrozumieć, że istnieje wszechmądry Stwórca, można kierować jego uwagę na złożoność wszechświata, różnorodność żywych stworzeń czy zmiany pór roku (Rzymian 1:20; Hebrajczyków 3:4). Trzeba też uczyć dziecko, że Bóg darzy je miłością i poczynił określone kroki, by na podstawie ofiary złożonej przez Jego Syna mogło dostąpić życia wiecznego. Niech zrozumie, że swym posłuszeństwem sprawi radość Jehowie. Najprawdopodobniej zapragnie Mu służyć  i nie pozwoli, by Szatan je przed tym powstrzymał (Przysłów 22:6; 27:11; Jana 3:16).

9. (a) Czego wymaga przekazywanie zbawiennej wiedzy? (b) Jaki obowiązek spoczywa na ojcach i co się z tym wiąże?

⁹ Pouczanie dziecka z myślą o chronieniu go i zachęcaniu do właściwego postępowania wymaga od rodziców czasu, uwagi i dobrego planowania. Konieczne jest też podporządkowanie się kierownictwu Bożemu. W Biblii czytamy: „Wy, ojcowie, (...) wychowujcie [swe dzieci], karcąc je i ukierunkowując ich umysły zgodnie z myślami Jehowy” (Efezjan 6:4). Co oznacza to polecenie? Grecki odpowiednik użytego tu wyrażenia „ukierunkowywanie umysłu” znaczy dosłownie „wkładanie do umysłu”. A zatem ojcowie mają niejako wszczepiać swym dzieciom umysł Jehowy, Jego sposób myślenia. Jakże wielką ochronę zapewnia to młodym! Dzieci, których umysły są ukierunkowane zgodnie z myślami Bożymi, będą się wystrzegać zła.

Pragnienie podyktowane miłością

10. Co trzeba wiedzieć, by móc udzielać dziecku skutecznych pouczeń?

¹⁰ Jeżeli pragniesz dobrze wychować dziecko, twoje wysiłki muszą być podyktowane miłością. Niezmiernie ważna jest też wymiana myśli. Czy wiesz, czym żyje twoje dziecko i jak zapatruje się na różne sprawy? W dogodnej chwili taktownie zachęć je do zwierzeń. Czasami możesz być zaskoczony tym, co usłyszysz. Staraj się jednak nie reagować zbyt emocjonalnie. Po prostu życzliwie i uważnie słuchaj.

11. Jak można ‛włożyć dziecku do umysłu’ Boży sposób myślenia?

¹¹ Być może już wiele razy czytałeś dziecku z Biblii o prawach Bożych zabraniających niemoralności (1 Koryntian 6:18; Efezjan 5:5). Dzięki temu wie ono, co się Jehowie podoba, a co nie. Jednak wszczepianie dziecku sposobu myślenia Jehowy wymaga czegoś więcej. Trzeba mu pomóc zrozumieć, jaką wartość mają prawa Boże. Musi być przeświadczone, że przepisy te są słuszne i dobre, a przestrzeganie ich jest właściwe i stanowi dowód miłości. Tylko przekonując dziecko na podstawie Pisma Świętego i skłaniając je do przyjęcia Bożego punktu widzenia, można niejako ‛włożyć mu do umysłu’ sposób myślenia Jehowy.

12. Jak można wszczepić dziecku właściwy pogląd na życie płciowe?

¹² Rozmawiając o życiu płciowym, mógłbyś zapytać: „Jak sądzisz, czy posłuszeństwo wobec Bożego zakazu przedmałżeńskich stosunków płciowych ograbia ludzi ze szczęścia?” Zachęć dziecko, by uzasadniło swą odpowiedź. Po krótkim omówieniu cudownego daru, jakim jest możliwość wydawania na świat potomstwa, zapytaj: „Czy twoim zdaniem nasz dobry Bóg ustanawiałby prawa mające pozbawiać nas radości z życia?  Czy Jego prawa nie służą naszemu szczęściu i ochronie?” (Psalm 119:1, 2; Izajasza 48:17). Pozwól mu się szczerze wypowiedzieć. Potem zwróć jego uwagę na przykłady ukazujące opłakane skutki niemoralności (2 Samuela 13:1-33). Pouczanie dziecka umożliwiające mu zrozumienie i zaakceptowanie poglądu Boga na te sprawy wydatnie przyczyni się do wpojenia mu Jego sposobu myślenia. Ale można zrobić coś jeszcze.

13. Zrozumienie jakiej prawdy może skłonić dziecko do posłuszeństwa wobec Jehowy?

¹³ Mądrze jest nie tylko uczyć dziecko o konsekwencjach nieposłuszeństwa wobec Jehowy, ale także wyjaśniać, jak Bóg osobiście odbiera nasze postępowanie. Wykaż na podstawie Biblii, że gdy nie spełniamy Jego woli, sprawiamy Mu ból (Psalm 78:41). Mógłbyś na przykład zapytać: „Dlaczego nie chcesz zranić Jehowy?” i wyjaśnić: „Jego wróg, Szatan, twierdzi, że służymy Jehowie z samolubnych powodów, a nie ze szczerej miłości”. Następnie opowiedz, jak dzięki zachowywaniu nieskazitelności Hiob uradował serce Jehowy i tym samym obalił oszczerczy zarzut Szatana (Hioba 1:9-11; 27:5). Twoje dziecko musi zrozumieć, że swoim postępowaniem może albo radować Jehowę, albo Go zasmucać (Przysłów 27:11). Tych i wielu innych ważnych pouczeń można udzielić dziecku, posługując się książką Ucz się od Wielkiego Nauczyciela. *

Wspaniałe rezultaty

14, 15. (a) Jakie lekcje z książki Nauczyciel pobudziły dzieci do myślenia? (b) Jakie zauważyłeś pozytywne rezultaty posługiwania się tą książką? (Zobacz też ramkę na stronach 18 i 19).

¹⁴ Pewien mężczyzna z Chorwacji, który czyta wspomnianą książkę swemu siedmioletniemu wnukowi, przytoczył jego wypowiedź: „Mama kazała mi coś zrobić, ale ja nie chciałem. Wtedy przypomniał mi się rozdział ‚Posłuszeństwo zapewnia ochronę’, więc wróciłem i powiedziałem, że będę posłuszny”. Małżeństwo z Florydy tak się wyraziło o rozdziale „Dlaczego nie wolno kłamać”: „Zawarte tam pytania zachęcają dzieci, żeby otworzyły swe serca i przyznały się do błędów, których w innych okolicznościach nigdy by nie wyjawiły”.

¹⁵ Książka Nauczyciel zawiera ponad 230 obrazków. Pod każdą ilustracją lub grupą ilustracji jest podpis. Pewna matka zauważa: „Mój synek często zatrzymuje wzrok na ilustracji i nie pozwala przewrócić strony. Rysunki są nie tylko ładne, ale same w sobie stanowią  lekcje lub zachęcają dzieci do zadawania pytań. Patrząc na obrazek przedstawiający chłopca, który w ciemnym pokoju ogląda telewizję, mój syn zapytał: ‚Mamusiu, co ten chłopczyk robi?’ Po tonie jego głosu poznałam, że wyczuł, iż coś jest nie tak”. W związku z tą ilustracją zadano pytanie: „Kto widzi wszystko, co robimy?”

Wiedza niezbędna w naszych czasach

16. Czego w dzisiejszych czasach koniecznie trzeba uczyć dzieci i dlaczego?

¹⁶ Dziecko musi wiedzieć, jak wolno, a jak nie wolno używać intymnych części ciała. Ale rozmawianie o tym nie zawsze przychodzi łatwo. Pewna dziennikarka przyznała, że wychowała się w czasach, gdy mówienie o narządach płciowych uważano za nieprzyzwoite. Napisała, iż będzie musiała pokonać uczucie zażenowania i poruszyć ten temat z własnymi dziećmi. Wstydliwe unikanie tematu seksu nie służy ochronie dzieci. Pedofile żerują na ich niewiedzy. Książka Ucz się od Wielkiego Nauczyciela omawia to zagadnienie w sposób zdrowy i stosowny. Wyjaśnianie dzieciom spraw związanych z życiem seksualnym nie pozbawia ich niewinności — wprost przeciwnie, może je uchronić przed jej utratą.

17. Jak książka Nauczyciel pomaga rodzicom rozmawiać z dziećmi o sprawach seksualnych?

¹⁷ Rozdział 10 opowiada o niegodziwych aniołach, którzy zstąpili na ziemię i spłodzili z kobietami potomstwo. Zadano w nim dziecku pytanie, czy wie, co to znaczy mieć stosunki seksualne. Książka podaje prostą, taktowną odpowiedź. Później rozdział 32 wyjaśnia, jak dziecko może się bronić przed napastowaniem seksualnym. Z wielu nadesłanych listów wynika, że takie pouczenia są bardzo ważne. Jedna z matek napisała: „W zeszłym tygodniu byłam z synkiem Javanem u pediatry. Lekarka zapytała, czy rozmawialiśmy o właściwym użyciu intymnych części  ciała. Była zdumiona, że już to zrobiliśmy z pomocą naszej nowej książki”.

18. W jaki sposób książka Nauczyciel omawia kwestię oddawania honorów symbolom narodowym?

¹⁸ Inny rozdział omawia biblijną relację o trzech młodych Hebrajczykach: Szadrachu, Meszachu i Abed-Negu, którzy odmówili pokłonienia się posągowi wyobrażającemu majestat państwa babilońskiego (Daniela 3:1-30). Może nie każdy dostrzega podobieństwo między wyrażeniem hołdu wizerunkowi a oddaniem honorów fladze, ale w książce Nauczyciel zestawiono ze sobą te rzeczy. Co ciekawe, pisarz Edward Gaffney w wywiadzie dla czasopisma U.S. Catholic wspomniał, jak to jego córka po pierwszym dniu szkoły powiedziała, że nauczyła się ‛nowej modlitwy’. Gdy poprosił, by mu ją powtórzyła, „położyła rączkę na sercu i uroczyście zaczęła: ‚Ślubuję wierność sztandarowi (...)’”. Człowiek ten wyznał: „Nagle wszystko zrozumiałem. Świadkowie Jehowy mieli rację. Już w bardzo młodym wieku dzieciom w szkołach wszczepia się pewien aspekt nacjonalistycznej religii — bezwarunkową i bezwzględną lojalność”.

Wysiłek wart zachodu

19. Jaką nagrodę przynosi pouczanie dzieci?

¹⁹ Pouczanie dzieci to wysiłek wart zachodu. Gdy pewna matka z amerykańskiego stanu Kansas otrzymała list od syna, nie  mogła powstrzymać łez. Napisał on: „Miałem to wielkie szczęście, że wychowaliście mnie na człowieka zrównoważonego emocjonalnie. Tobie i Tacie należy się szczera pochwała” (Przysłów 31:28). Książka Ucz się od Wielkiego Nauczyciela może pomóc wielu rodzicom odpowiednio pouczać dzieci i chronić to cenne dziedzictwo.

20. O czym zawsze powinni pamiętać rodzice i jak na nich wpływa ta świadomość?

²⁰ Wasze dzieci zasługują na to, byście poświęcali im tyle czasu, uwagi i energii, ile tylko możecie. Przecież dzieciństwo mija tak szybko! Wykorzystujcie więc każdą sposobność, by spędzać z nimi czas i im pomagać. Nigdy tego nie pożałujecie. A dzieci odwzajemnią się wam szczerą miłością. Zawsze pamiętajcie, że dzieci są darem od Boga. Jakże cenne jest to dziedzictwo! (Psalm 127:3-5). Obyśmy więc zawsze traktowali nasze dzieci jako dar od Boga i nigdy nie zapominali, że jesteśmy przed Nim odpowiedzialni za ich wychowanie!

[Przypis]

Jak byś odpowiedział?

• Dlaczego rodzice szczególnie w naszych czasach muszą chronić swe dzieci?

• Jakie pouczanie pozwala zaszczepiać mądrość?

• Jakie tematy rodzice muszą dziś koniecznie omówić ze swymi dziećmi?

• Jak książka Nauczyciel pomaga rodzicom uczyć dzieci?

[Pytania do studium]

[Ramka i ilustracje na stronach 18, 19]

Książka dla każdego

Książkę Ucz się od Wielkiego Nauczyciela opracowano, by pomóc rodzicom i innym dorosłym w zapoznawaniu dzieci z naukami Jezusa Chrystusa. Ale nawet sami dorośli, którzy przeczytali tę publikację, wyrazili szczerą wdzięczność za to, czego się z niej dowiedzieli.

Pewien mężczyzna z Teksasu oświadczył: „Książka Ucz się od Wielkiego Nauczyciela jest niezwykle wymowna w swej prostocie, działa mobilizująco na ludzi w każdym wieku, nawet na osoby mające, tak jak ja, 76 lat. Serdeczne podziękowania od kogoś, kto służy Jehowie od młodości”.

Czytelniczka z Londynu napisała: „Piękne przykłady z pewnością poruszą serca zarówno rodziców, jak i dzieci. Pytania są trafne, a szata graficzna przepiękna. Doskonale też poradzono sobie z delikatnymi kwestiami, na przykład w rozdziale 32 ‚Jak Jehowa chronił Jezusa’”. Podsumowuje ona: „Chociaż ta książka niewątpliwie została wydana głównie z myślą o dzieciach Świadków Jehowy, uważam, że inni ludzie, na przykład nauczyciele, również będą nią zachwyceni. Pragnę z niej korzystać teraz i w przyszłości”.

Pewna kobieta z amerykańskiego stanu Massachusetts zwróciła uwagę na „wiele sugestywnych ilustracji”. Napisała: „Zauważyłam, że chociaż książka jest przeznaczona dla dzieci, poruszane tematy mogą również nas, dorosłych, skłonić do przeanalizowania osobistej więzi z Jehową”.

„Co za wspaniała książka!” — zachwycała się mieszkanka stanu Maine w USA. „Nadaje się nie tylko dla młodych, ale dla nas wszystkich jako dzieci Bożych. Przeniknęła mnie do głębi, wzbudzając silne uczucia, a następnie je wyciszyła, dzięki czemu doznałam spokoju wewnętrznego. Czuję, że bardzo zbliżyłam się do Jehowy, mojego Ojca. Usunął On wszelkie troski, które przeżywałam od lat, i pokazał w tak wyrazisty sposób swe zamierzenie”. Na zakończenie dodała: „Zachęcam wszystkich, żeby ją przeczytali”.

Mieszkanka Kioto w Japonii napisała, że gdy czytała tę książkę wnukom, zadawały one pytania w rodzaju: „‚Co robi ten chłopiec? Dlaczego krzyczą na tę małą dziewczynkę? Co robi ta mama? A ten lew?’ Publikacja ta mówi o sprawach naprawdę ważnych, dlatego myślę, że jest o wiele lepsza niż jakakolwiek inna książka, którą mogłabym znaleźć w bibliotece”.

Pewien ojciec z Calgary w Kanadzie zaraz po otrzymaniu tej książki zaczął ją czytać sześcioletniej córeczce i dziewięcioletniemu synkowi. Oto jego wrażenia: „Dzieci od razu wspaniale zareagowały. Uważnie słuchały i odpowiadały z głębi serca. Czuły, że uczestniczą w studium i mogą wyrażać swoje myśli. Były bardzo ożywione, a córka powiedziała, że chciałaby zapoznawać się z tą nową książką każdego wieczora”.

Ojciec ów tak wspomina kolejne studium: „Razem z synem godzinami rozmawialiśmy o Jehowie i Jego zamierzeniu. Miał mnóstwo pytań dotyczących materiału z tej publikacji. Łzy napłynęły mi do oczu, kiedy na dobranoc zapytał mnie: ‚Tato, czy możemy jeszcze o tym porozmawiać? Mam tyle pytań i chciałbym się dowiedzieć wszystkiego o Jehowie’”.

[Ilustracja na stronie 15]

Rodzice, czego możecie się nauczyć z przykładu Manoacha?

[Ilustracja na stronie 16]

Młodzi, czego was uczy przykład trzech Hebrajczyków?

[Ilustracje na stronie 17]

Ilustracje i podpisy w książce „Nauczyciel” są skuteczną pomocą do pouczania dzieci

Jak Ananiasz próbował okłamać Piotra?

Kto widzi wszystko, co robimy?