Przed jakimi trzema niebezpieczeństwami ostrzegł Jezus w Mateusza 5:22?

W Kazaniu na Górze Jezus Chrystus ostrzegł swych słuchaczy: „Ja jednak wam mówię, że każdy, kto trwa w srogim gniewie na swego brata, będzie odpowiadał przed sądem; a kto by skierował do swego brata niegodne wymówienia słowo pogardy, będzie odpowiadał przed Sądem Najwyższym; kto zaś powie: ‚Podły głupcze!’, będzie podlegał ognistej Gehennie” (Mateusza 5:22).

Mówiąc o sprawach znanych Żydom — o zwykłym sądzie, o Sądzie Najwyższym i o ognistej Gehennie — chciał wskazać na coraz surowszą karę za coraz poważniejsze grzechy.

Najpierw wyjaśnił, że każdy, kto trwa w gniewie na swego brata, będzie odpowiadał „przed sądem” lokalnym. Jak podaje tradycja, takie sądy urzędowały w miejscowościach, w których było co najmniej 120 mężczyzn (Mateusza 10:17; Marka 13:9). Sędziowie mieli prawo rozpatrywać nawet sprawy o zabójstwo (Powtórzonego Prawa 16:18; 19:12; 21:1, 2). Jezus wskazał więc, że osoba trwająca w gniewie na swego brata popełnia poważny grzech.

Następnie Syn Boży powiedział: „Kto by skierował do swego brata niegodne wymówienia słowo pogardy, będzie odpowiadał przed Sądem Najwyższym”. Grecki wyraz raká, oddany jako „niegodne wymówienia słowo pogardy”, znaczy „pusty” lub „pustogłowy”. W pewnym dziele wskazano, że był to „termin wyrażający pogardę, używany przez Żydów w czasach Chrystusa” (The New Thayer’s Greek-English Lexicon of the New Testament). Jezus podkreślił w ten sposób, jak wielkim złem jest wyrażanie w obelżywych słowach nienawiści do bliźniego. Osoba, która tak postępuje, nie podlega już zwykłemu sądowi lokalnemu — jej sprawą zajmie się Sąd Najwyższy, Sanhedryn, w pełnym składzie. Miał on siedzibę w Jerozolimie, a tworzyli go arcykapłan oraz 70 starszych i uczonych w piśmie (Marka 15:1).

W końcu Jezus oznajmił, że jeśli ktoś zwraca się do drugiego słowami: „Podły głupcze!”, będzie podlegał ognistej Gehennie. Wyraz „Gehenna” pochodzi od hebrajskiego wyrażenia Ge Hinnòm, oznaczającego „Dolinę Hinnoma”, która leżała na południowy zachód od starożytnej Jerozolimy. W tamtych czasach w dolinie tej spalano odpadki, a także ciała nikczemnych przestępców niegodnych przyzwoitego pochówku. „Gehenna” stanowiła zatem trafny symbol całkowitej zagłady.

A jak rozumieć wyrażenie „podły głupiec”? Podobnie brzmiący wyraz hebrajski znaczy „zbuntowany” lub „buntowniczy”. Określa człowieka nic niewartego pod względem moralnym, odstępcę występującego przeciw Bogu. Nazwanie bliźniego „podłym głupcem” jest równoznaczne z uznaniem, iż zasługuje on na wieczną zagładę, stanowiącą karę za ten bunt. Z Bożego punktu widzenia osoba wypowiadająca takie potępienie może sama zasługiwać na ten surowy wyrok (Powtórzonego Prawa 19:17-19).

Jak widać, Jezus postawił swym naśladowcom wyższe wymagania od tych, które zawierało Prawo Mojżeszowe. Chociaż wszyscy zgadzali się z tym, że morderca „będzie odpowiadał przed sądem”, on poszedł znacznie dalej. Nauczał, iż powinni się wystrzegać nawet żywienia urazy do braci (Mateusza 5:21, 22).