„Czy w swym sercu zwróciłeś uwagę na mego sługę Hioba, że nie ma na ziemi nikogo takiego jak on — mąż to nienaganny i prostolinijny, bojący się Boga i stroniący od zła?” (HIOBA 1:8).

1, 2. (a) Jakie tragedie nieoczekiwanie spadły na Hioba? (b) Opisz wcześniejsze życie Hioba.

HIOB — kluczowa postać biblijnej księgi noszącej jego imię — zdawał się mieć wszystko: bogactwo, prestiż, dobre zdrowie i szczęśliwą rodzinę. Nagle spadły na niego trzy tragedie. Z dnia na dzień stracił majątek. Później ni stąd, ni zowąd zerwał się silny wiatr i zabił mu wszystkie dzieci. A wkrótce potem Hiob zapadł na odrażającą chorobę i całe jego ciało pokryły bolesne wrzody (Hioba, rozdziały 1 i 2).

² Człowiek ten wzdychał: „O, gdybym był jak w dawnych miesiącach księżycowych” (Hioba 3:3; 29:2). Któż dotknięty jakąś tragedią nie tęskni za lepszymi czasami? Hiob prowadził dostatnie życie, jak gdyby nie imały się go żadne nieszczęścia. Cieszył się szacunkiem znamienitych ludzi i służył im radą (Hioba 29:5-11). Był zamożny, ale miał właściwy stosunek do pieniędzy (Hioba 31:24, 25, 28). Udzielał wsparcia potrzebującym wdowom oraz sierotom (Hioba 29:12-16). Pozostawał też wierny swej żonie (Hioba 31:1, 9, 11).

3. Jak Jehowa zapatrywał się na Hioba?

³ Hiob wiódł nienaganne życie, ponieważ oddawał cześć prawdziwemu Bogu. Jehowa oświadczył: „Nie ma na ziemi nikogo takiego jak on — mąż to nienaganny i prostolinijny, bojący się Boga i stroniący od zła” (Hioba 1:1, 8). Chociaż Hiob odznaczał się nieskazitelną postawą moralną, doznał nieszczęść, które zrujnowały mu życie. Stracił cały swój dorobek, a doznany ból, cierpienie i frustracja okazały się dla niego prawdziwą próbą charakteru.

4. Dlaczego warto przeanalizować udrękę Hioba?

⁴ Rzecz jasna Hiob to nie jedyny sługa Boży, którego bezpośrednio dotknęła tragedia. Podobne sytuacje spotykają dziś wielu chrześcijan. Warto więc rozważyć dwa pytania: Jak pamiętanie o udręce Hioba może nam pomóc w obliczu nieszczęścia? I jak jego przeżycia mogą nas nauczyć większego współczucia dla cierpiących?

 Lojalność i niezłomność poddane próbie

5. Co zdaniem Szatana skłaniało Hioba do służenia Bogu?

⁵ Hiob był w wyjątkowej sytuacji. Nie wiedział, że Diabeł zakwestionował pobudki, z jakich służył on Bogu. Kiedy na pewnym zgromadzeniu w niebie Jehowa zwrócił uwagę na piękne przymioty Hioba, Szatan odparł: „Czy ty sam nie posadziłeś żywopłotu wokół niego i wokół jego domu, i wokół wszystkiego, co ma dookoła?” W ten sposób Szatan wysunął twierdzenie, że Hiobem — a co za tym idzie, wszystkimi sługami Boga — kieruje samolubstwo. Powiedział Jehowie: „Wyciągnij, proszę, swą rękę i dotknij wszystkiego, co ma, i zobacz, czy nie będzie cię przeklinał prosto w twarz” (Hioba 1:8-11).

6. Jaką ważną kwestię sporną podniósł Szatan?

⁶ Była to ważna kwestia sporna. Szatan już wcześniej zakwestionował sposób, w jaki Jehowa sprawuje władzę. Czy to w ogóle możliwe, żeby Bóg rządził wszechświatem, powodowany miłością? A może, jak teraz sugerował Szatan, w końcu zatryumfuje samolubstwo? Jehowa, przekonany o nieskazitelności i lojalności Hioba, pozwolił Diabłu poddać go próbie mającej stanowić precedens. A zatem nieszczęścia, które jedno po drugim spadały na tego sługę Bożego, sprowadził sam Szatan. Gdy początkowe ataki nie odniosły skutku, poraził on Hioba bolesną chorobą. Twierdził: „Skórę za skórę — i wszystko, co człowiek ma, da za swą duszę” (Hioba 2:4).

7. Jakie przeciwności podobne do tych, które znosił Hiob, przeżywają dziś słudzy Boży?

⁷ Obecnie chrześcijanie na ogół nie cierpią w takim stopniu jak Hiob, ale też przeżywają najróżniejsze zgryzoty. Wielu napotyka prześladowania bądź problemy rodzinne. Innym dają się we znaki kłopoty finansowe lub słabe zdrowie. Niektórzy oddali życie za wiarę. Rzecz jasna nie możemy każdego dotykającego nas cierpienia przypisywać Szatanowi. Przecież niektóre problemy mogą być skutkiem naszych błędów lub obciążeń dziedzicznych (Galatów 6:7). Poza tym każdy z nas się starzeje i każdy może paść ofiarą jakiejś klęski żywiołowej. Z Biblii wyraźnie wynika, że w naszych czasach Jehowa nie zapewnia swym sługom cudownej ochrony przed takimi udrękami (Kaznodziei 9:11).

8. Jak Szatan może wykorzystywać dotykające nas nieszczęścia?

⁸ Niemniej Szatan może wykorzystać dotykające nas nieszczęścia, by podkopać naszą wiarę. Apostoł Paweł wspomniał, że trapił go ‛cierń w ciele, anioł Szatana’, który go „policzkował” (2 Koryntian 12:7). Niezależnie od tego, czy chodziło o dolegliwość fizyczną — na przykład słaby wzrok — czy o coś innego, Paweł wiedział, że Szatan może wyzyskać tę uciążliwość i wynikającą z niej frustrację, by ograbić go z radości i osłabić jego więź z Bogiem (Przysłów 24:10). Obecnie Szatan niekiedy podjudza członków rodziny, kolegów szkolnych czy nawet dyktatorskie rządy do prześladowania sług Bożych.

9. Dlaczego przeciwności lub prześladowania nie powinny nas zbytnio dziwić?

⁹ Co nam pomoże radzić sobie z tymi zgryzotami? Uznanie ich za sposobność pokazania, że nasza miłość do Jehowy i podporządkowanie się Jego zwierzchniej władzy nie są czymś chwilowym (Jakuba 1:2-4). Jeżeli bez względu na przyczynę naszych udręk będziemy rozumieli znaczenie lojalności wobec Boga, łatwiej zachowamy równowagę duchową. Apostoł Piotr napisał do chrześcijan: „Umiłowani, pożarowi między wami, który was doświadcza, nie dziwcie się, jakby się wam przydarzyło coś niezwykłego” (1 Piotra 4:12). A Paweł wyjaśnił: „Wszyscy, którzy pragną żyć w zbożnym oddaniu w łączności z Chrystusem Jezusem, będą też prześladowani” (2 Tymoteusza 3:12). Szatan wciąż kwestionuje nieskazitelność Świadków  Jehowy, tak jak to uczynił w wypadku Hioba. Co więcej, z Biblii wynika, że w dniach ostatnich nasila ataki na lud Boży (Objawienie 12:9, 17).

Błędny pogląd i złe rady

10. W jakiej niekorzystnej sytuacji znajdował się Hiob?

¹⁰ Hiob, w przeciwieństwie do nas, nie znał przyczyny swych nieszczęść. Wyciągnął mylny wniosek, że „Jehowa dał i Jehowa zabrał” (Hioba 1:21). Być może Szatan celowo próbował zasugerować Hiobowi, że to Bóg sprowadził na niego owe udręki.

11. Jak Hiob reagował na swoją niedolę?

¹¹ Mimo głębokiego przygnębienia Hiob wbrew zachętom żony nie chciał przekląć Boga (Hioba 2:9, 10). Przyznał jednak, że niegodziwym najwyraźniej powodzi się znacznie lepiej niż jemu (Hioba 21:7-9). Zastanawiał się, dlaczego Bóg go karze. Chwilami po prostu chciał umrzeć. Wykrzyknął nawet: „O, gdybyś mnie ukrył w Szeolu, trzymał mnie w ukryciu, aż twój gniew się odwróci!” (Hioba 14:13).

12, 13. Jak wpłynęły na Hioba wypowiedzi jego trzech towarzyszy?

¹² Hioba odwiedzili trzej towarzysze, by „mu współczuć i go pocieszyć” (Hioba 2:11). Niestety, okazali się „uciążliwymi pocieszycielami” (Hioba 16:2). Hiobowi z pewnością by się przydali przyjaciele, którym mógłby się zwierzyć ze swych problemów. Tymczasem owa trójka jeszcze bardziej go zdezorientowała i rozgoryczyła (Hioba 19:2; 26:2).

¹³ Całkiem słusznie Hiob mógł się zastanawiać: ‛Dlaczego mnie to spotkało? Czym sobie na to zasłużyłem?’ Od swych towarzyszy usłyszał zupełnie błędne wyjaśnienia. Ich zdaniem sam ściągnął na siebie te cierpienia jakimś poważnym grzechem. „Któryż niewinny kiedykolwiek zginął?” — zapytał Elifaz. „Według tego, co widziałem, ci, którzy knują zło, oraz ci, którzy sieją niedolę, sami będą to żąć” (Hioba 4:7, 8).

14. Dlaczego nie powinniśmy uważać, że cierpienia są wynikiem niewłaściwego postępowania?

¹⁴ To prawda, że gdy siejemy dla ciała, a nie dla ducha, przysparzamy sobie problemów (Galatów 6:7, 8). Jednak w teraźniejszym systemie rzeczy możemy ich też zaznać niezależnie od swego postępowania. Poza tym w żadnym wypadku nie można twierdzić, że niewinnych omijają wszelkie nieszczęścia. Przecież Jezus Chrystus, który był „nieskalany, oddzielony od grzeszników”, umarł na palu męki; również apostoł Jakub zginął śmiercią męczeńską (Hebrajczyków 7:26; Dzieje 12:1, 2). Błędne rozumowanie Elifaza i jego dwóch towarzyszy skłoniło Hioba do obrony swego dobrego imienia i obstawania przy niewinności. Niemniej ich kategoryczne twierdzenia, że Hiob zasłużył na cierpienia, mogły wypaczyć jego pogląd na sprawiedliwość Bożą (Hioba 34:5; 35:2).

Pomoc w obliczu ucisku

15. Jakie nastawienie pomoże nam znosić cierpienia?

¹⁵ Czego możemy się z tego nauczyć? Tragedie, choroby czy prześladowania mogą się wydawać bardzo niesprawiedliwe. Niekiedy miewamy wrażenie, że innych nie dosięgają takie problemy (Psalm 73:3-12). Czasami musimy sobie odpowiedzieć na podstawowe pytania: „Czy miłuję Boga na tyle, że jestem gotowy Mu służyć bez względu na okoliczności? Czy pragnę dostarczać Jehowie argumentów, by ‛mógł dać odpowiedź temu, który Mu urąga’?” (Przysłów 27:11; Mateusza 22:37). Nigdy nie pozwólmy, by czyjeś bezmyślne wypowiedzi skłoniły nas do powątpiewania w pomoc naszego Ojca niebiańskiego. Pewna wierna chrześcijanka od wielu lat cierpiąca na przewlekłą chorobę powiedziała kiedyś: „Godzę się na wszystko, cokolwiek Jehowa dopuści. Wiem, że On da mi potrzebne siły. Dotąd zawsze tak czynił”.

16. Jak Słowo Boże pomaga osobom przeżywającym trudności?

 ¹⁶ Znajdujemy się w lepszym położeniu niż Hiob, ponieważ znamy metody działania Szatana. „Nie jesteśmy (...) nieświadomi jego zamysłów” (2 Koryntian 2:11). Poza tym możemy korzystać z praktycznej mądrości zawartej w Biblii. W Księdze tej opisano, jak wierni mężczyźni i kobiety przetrwali rozmaite trudności. Apostoł Paweł, który wycierpiał więcej niż niejeden z nas, oznajmił: „Wszystko, co niegdyś napisano, napisano dla naszego pouczenia, abyśmy przez naszą wytrwałość i przez pociechę z Pism mieli nadzieję” (Rzymian 15:4). Pewien Świadek Jehowy z Europy, który podczas II wojny światowej był więziony za wiarę, wymienił trzy dzienne racje chleba na Biblię. Powiedział: „Jak bardzo opłaciła mi się ta zamiana! Choć fizycznie głodowałem, zdobyłem pokarm duchowy. Krzepiłem nim siebie i innych. Nabieraliśmy w ten sposób sił do przetrwania prób, których w tamtych ciężkich czasach nie brakowało. Mam tę Biblię do dziś”.

17. Jak Bóg pomaga nam trwać?

¹⁷ Oprócz Pisma Świętego zapewniającego pociechę mamy do dyspozycji sporo literatury biblijnej, zawierającej wskazówki pomocne w radzeniu sobie z problemami. Skorowidz do publikacji Towarzystwa Strażnica ułatwi ci odszukanie przeżyć kogoś, kto się borykał z przeciwnościami podobnymi do twoich (1 Piotra 5:9). Możesz też porozmawiać o swojej sytuacji ze współczującymi starszymi lub innymi dojrzałymi chrześcijanami. A przede wszystkim zdaj się w modlitwie na pomoc Jehowy i Jego świętego  ducha. Dzięki czemu Paweł przeciwstawiał się ‛policzkowaniu’ przez Szatana? Dzięki temu, że uczył się polegać na mocy Bożej (2 Koryntian 12:9, 10). Napisał: „Do wszystkiego mam siłę dzięki temu, który mi udziela mocy” (Filipian 4:13).

18. Jakiego cennego pokrzepienia mogą nam udzielić współchrześcijanie?

¹⁸ A zatem nie wahaj się korzystać z dostępnego wsparcia. „Okazałeś się zniechęcony w dniu udręki? Twoja moc będzie znikoma” — głosi przysłowie (Przysłów 24:10). Tak jak korniki mogą stoczyć drewniany mebel, tak też zniechęcenie może podkopać chrześcijańską nieskazitelność. Aby przeciwdziałać temu niebezpieczeństwu, Jehowa wspiera nas za pośrednictwem innych swoich sług. Jezusowi w nocy przed jego aresztowaniem ukazał się anioł i go umocnił (Łukasza 22:43). Gdy Paweł, podróżując do Rzymu jako więzień, spotkał braci na Rynku Appiusza i przy Trzech Gospodach, „podziękował Bogu i nabrał odwagi” (Dzieje 28:15). Pewna niemiecka siostra wciąż pamięta pomoc, jaką otrzymała, gdy jako przerażona nastolatka przybyła do obozu koncentracyjnego Ravensbrück. Wspomina: „Od razu odnalazła mnie pewna chrześcijanka i serdecznie przywitała. Inna wierna siostra wzięła mnie pod swe skrzydła i stała się dla mnie niczym duchowa matka”.

„Okaż się wierny”

19. Co pomogło Hiobowi odeprzeć zakusy Szatana?

¹⁹ Jehowa nazwał Hioba ‛mężem trzymającym się mocno swej nieskazitelności’ (Hioba 2:3). Chociaż Hiob czuł się przygnębiony i nie rozumiał przyczyny swych cierpień, nigdy nie zmienił swego stanowiska w doniosłej kwestii spornej dotyczącej lojalności. Nie chciał się wyprzeć tego, co stanowiło sens jego życia. Oświadczył: „Póki nie skonam, nie wyrzeknę się swej nieskazitelności!” (Hioba 27:5).

20. Dlaczego warto przejawiać wytrwałość?

²⁰ Podobne zdecydowanie pomoże także nam zachować nieskazitelność w różnych okolicznościach — w obliczu pokus, sprzeciwu czy udręk. Zborowi w Smyrnie Jezus powiedział: „Nie lękaj się tego, co właśnie masz wycierpieć. Oto Diabeł będzie wtrącać niektórych z was do więzienia, abyście zostali w pełni wypróbowani i doznawali ucisku [w postaci kłopotów, udręk czy uciemiężenia] przez dziesięć dni. Okaż się wierny aż do śmierci, a dam ci koronę życia” (Objawienie 2:10).

21, 22. Co może dodać nam otuchy, gdy znosimy ucisk?

²¹ W teraźniejszym systemie rządzonym przez Szatana nasza wytrwałość i nieskazitelność będą poddawane próbie. Niemniej Jezus zapewnia nas, że nie mamy powodów myśleć o przyszłości z obawą. Ważne jest, byśmy okazali się wierni. Paweł oświadczył, że „ucisk jest chwilowy”, natomiast „chwała”, czyli nagroda obiecana przez Jehowę, „nabiera coraz większej wagi i jest wieczna” (2 Koryntian 4:17, 18). Nawet ucisk Hioba trwał tylko chwilę w porównaniu z latami szczęścia, którego zaznał przed tą próbą i po niej (Hioba 42:16).

²² Niekiedy jednak spotykające nas przeciwności zdają się nie mieć końca, a cierpienia są niemal nie do zniesienia. W następnym artykule rozważymy, czego jeszcze na temat wytrwałości można się nauczyć z przeżyć Hioba. Omówimy też, jak dodawać sił innym, którzy znoszą udręki.

Jak byś odpowiedział?

• Jaką ważną kwestię sporną podniósł Szatan w związku z nieskazitelnością Hioba?

• Dlaczego udręki nie powinny nas zbytnio dziwić?

• Jak Jehowa pomaga nam trwać?

[Pytania do studium]

[Ilustracje na stronie 23]

W znoszeniu przeciwności może nam pomóc szukanie rad, rozmowa z dojrzałymi chrześcijanami i szczera modlitwa