„Słyszeliście o wytrwałości Hioba”
„Słyszeliście o wytrwałości Hioba i widzieliście, jaki wynik sprawił Jehowa, że Jehowa jest bardzo tkliwy w uczuciach i miłosierny” (JAKUBA 5:11).
1, 2. Jakie próby przeszło małżeństwo Abtów?
HARALD ABT niecały rok był Świadkiem Jehowy, gdy wojska niemieckie zajęły Gdańsk. Sytuacja prawdziwych chrześcijan w tym mieście stała się trudna, wręcz niebezpieczna. Po jakimś czasie gestapo usiłowało zmusić Haralda do podpisania dokumentu stwierdzającego wyrzeczenie się wiary, ale on zdecydowanie odmówił. Trafił za to na kilka tygodni do więzienia, a stamtąd do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen, gdzie wielokrotnie próbowano go złamać groźbami i biciem. Pewien oficer, wskazując na komin krematorium, ostrzegł go: „Jeżeli będziesz się upierał przy swojej wierze, to w ciągu 14 dni polecisz tamtędy do twego Jehowy”.
2 Kiedy Haralda aresztowano, jego żona, Elżbieta (Else), karmiła jeszcze piersią ich dziesięciomiesięczną córeczkę. Potem jednak gestapo zainteresowało się także Elżbietą. Odebrano jej dziecko, ją zaś wysłano do obozu zagłady Auschwitz. Ale podobnie jak Harald, przetrwała lata uwięzienia. Więcej informacji na temat ich wytrwałości zamieszczono w Strażnicy numer 1 z roku 1981. Brat Harald wspominał: „Z racji wiary w Boga spędziłem ogółem 14 lat swego życia w obozach koncentracyjnych i więzieniach. Pytano mnie: ‚Czy twoja żona była ci pomocą do przetrwania tego wszystkiego?’ Na pewno! Wiedziałem od początku, że ona nigdy nie wyrzekłaby się wiary, i ta świadomość mnie wspierała. Wiedziałem, że wolałaby mnie widzieć leżącego na marach niż wolnego za cenę kompromisu. (...) Elżbieta też przeszła wiele w niemieckich obozach koncentracyjnych”.
3, 4. (a) Czyje przykłady mogą zachęcić chrześcijan do trwania? (b) Dlaczego Biblia radzi nam analizować przeżycia Hioba?
3 Oczywiście nie jest łatwo cierpieć zło, co może potwierdzić niejeden Świadek Jehowy. Dlatego Biblia radzi wszystkim chrześcijanom: „Za wzór w cierpieniu zła i okazywaniu cierpliwości weźcie proroków, którzy mówili w imieniu Jehowy” (Jakuba 5:10). W ciągu stuleci bezpodstawnie prześladowano wielu sług Bożych, tworzących ogromny „obłok świadków”, toteż ich postawa może nas zachęcić, byśmy wytrwale biegli w naszym chrześcijańskim wyścigu (Hebrajczyków 11:32-38; 12:1).
4 Wybitnym przykładem wytrwałości opisanym w Biblii jest Hiob. Jakub oświadczył: „Oto za szczęśliwych ogłaszamy tych, którzy wytrwali. Słyszeliście o wytrwałości Hioba i widzieliście, jaki wynik sprawił Jehowa, że Jehowa jest bardzo tkliwy w uczuciach i miłosierny” (Jakuba 5:11). Przeżycia Hioba uświadamiają nam, jaka nagroda czeka wiernych sług Jehowy, cieszących się Jego błogosławieństwem. Co ważniejsze, ukazują prawdy, które przyniosą nam pożytek, gdy sami napotkamy przeciwności. Księga Hioba pomaga znaleźć odpowiedzi na następujące pytania: Dlaczego w obliczu problemów powinniśmy starać się zrozumieć wchodzące w grę kwestie sporne? Jakie przymioty i nastawienie pomogą nam trwać? I jak możemy umacniać współwyznawców znoszących udręki?
Miej pełny obraz sytuacji
5. O jakiej zasadniczej kwestii powinniśmy pamiętać w obliczu przeciwności bądź pokus?
5 Jeżeli w obliczu trudności chcemy zachować równowagę duchową, musimy mieć pełny obraz sytuacji. W przeciwnym razie problemy osobiste mogłyby przyćmić nasze duchowe spojrzenie. Zasadnicze znaczenie ma kwestia lojalności wobec Boga. Nasz Ojciec niebiański kieruje serdeczną prośbę, na którą powinien zareagować każdy z nas: „Bądź mądry, mój synu, i rozweselaj moje serce, abym mógł dać odpowiedź temu, który mi urąga” (Przysłów 27:11). To doprawdy niezwykły zaszczyt! Mimo swych uchybień i niedoskonałej natury możemy sprawiać radość naszemu Stwórcy. Czynimy to, gdy powodowani miłością do Niego, znosimy przeciwności i opieramy się pokusom. Prawdziwa chrześcijańska miłość wszystko przetrzymuje i nigdy nie zawodzi (1 Koryntian 13:7, 8).
6. Jak Szatan urąga Jehowie i kogo dotyczą jego zarzuty?
6 Księga Hioba dobitnie ukazuje, iż Jehowie urąga Szatan. Wyjawia ona również, że ten znikczemniały niewidzialny wróg pragnie zrujnować naszą więź z Bogiem. Jak wynika z przykładu Hioba, Szatan przypisuje samolubne pobudki wszystkim sługom Jehowy i usiłuje udowodnić, że ich miłość do Niego może oziębnąć. W ten sposób urąga Bogu już tysiące lat. Kiedy został wyrzucony z nieba, nazwano go „oskarżycielem braci naszych, który dniem i nocą oskarża ich przed naszym Bogiem” (Objawienie 12:10). Zachowując niezłomną wytrwałość, dowodzimy, że zarzuty Szatana są bezpodstawne.
7. Jaki jest najlepszy sposób radzenia sobie ze słabościami fizycznymi?
7 Powinniśmy pamiętać, że Diabeł będzie chciał wykorzystać każdą udrękę, z którą się zetkniemy, by odciągnąć nas od Jehowy. Pomyślmy, kiedy kusił Jezusa? Gdy ten już wiele dni pościł i odczuwał głód (Łukasza 4:1-3). Ale dzięki sile duchowej Jezus zdołał stanowczo odeprzeć diabelskie pokusy. Jakie to więc ważne, byśmy słabości fizyczne — wynikające na przykład z choroby czy wieku — kompensowali tężyzną duchową! „Nawet jeśli człowiek, którym jesteśmy na zewnątrz, niszczeje”, nie dajemy za wygraną, ponieważ „człowiek, którym jesteśmy wewnątrz, odnawia się dzień po dniu” (2 Koryntian 4:16).
8. (a) Jaki rujnujący wpływ mają negatywne emocje? (b) Jakie nastawienie przejawiał Jezus?
8 Nasza pomyślność duchowa może też zostać zrujnowana przez negatywne emocje. Ktoś mógłby się w trudnej sytuacji zadręczać pytaniem: „Dlaczego Jehowa do tego dopuszcza?” A ktoś inny, potraktowany nieżyczliwie przez współwyznawcę, mógłby się zastanawiać: „Jak brat może się do mnie tak odnosić?” Pod wpływem takich emocji łatwo przeoczyć zasadnicze kwestie sporne i całkowicie skoncentrować się na sobie. Rozgoryczenie, w jakie wprawili Hioba jego trzej pozbawieni rozeznania towarzysze, wyrządziło mu chyba tyle szkód w sferze emocjonalnej, ile w sferze fizycznej spowodowała choroba (Hioba 16:20; 19:2). Podobnie apostoł Paweł wskazał, że kto trwa w gniewie, ten ułatwia dostęp Diabłu (Efezjan 4:26, 27). Zamiast wyładowywać na kimś swoją frustrację lub złość albo zbytnio się skupiać na doznanej krzywdzie, chrześcijanie powinni wzorem Jezusa ‛poruczać siebie temu, który sądzi w sposób nacechowany prawością’, Jehowie Bogu (1 Piotra 2:21-23). Przyswojenie sobie Jezusowego „nastawienia umysłu” wydatnie pomaga odpierać ataki Szatana (1 Piotra 4:1).
9. O czym zapewnia nas Bóg, jeśli chodzi o nasze brzemiona i napotykane pokusy?
9 Przede wszystkim nigdy nie powinniśmy uważać swoich problemów za przejaw niezadowolenia Bożego. Taki mylny pogląd wyrażony przez rzekomych pocieszycieli atakujących Hioba szorstkimi słowami sprawił mu ból (Hioba 19:21, 22). Biblia zapewnia nas: „Bóg bowiem nie może być doświadczany przez coś złego ani sam nikogo nie doświadcza” (Jakuba 1:13). Jehowa obiecuje nam pomoc w niesieniu wszelkich naszych brzemion oraz wyjście z napotykanych pokus (Psalm 55:22; 1 Koryntian 10:13). Gdy w chwilach udręki przybliżamy się do Niego, łatwiej nam patrzeć na sprawy z właściwej perspektywy i przeciwstawiać się Diabłu (Jakuba 4:7, 8).
Co pomaga trwać
10, 11. (a) Co pomagało Hiobowi trwać? (b) Jak Hioba pokrzepiała świadomość, że ma czyste sumienie?
10 Chociaż Hiob znajdował się w rozpaczliwym położeniu, a do tego znosił napaści słowne „pocieszycieli” i nie znał rzeczywistej przyczyny spadających na niego nieszczęść, wciąż obstawał przy swej nieskazitelności. Jakie wnioski nasuwa jego wytrwałość? Niewątpliwie przejawiał ją głównie dlatego, że był wierny Jehowie. ‛Bał się Boga i stronił od zła’ (Hioba 1:1). Postępował tak przez całe życie. Mimo iż nie rozumiał, dlaczego nagle znalazł się w tak opłakanej sytuacji, nie odwrócił się od Jehowy. Uważał, że powinien Mu służyć w chwilach dobrych i złych (Hioba 1:21; 2:10).
11 Pokrzepienie czerpał również z faktu, że miał czyste sumienie. Gdy już się wydawało, iż jego życie dobiega końca, pocieszał się świadomością, że na różne sposoby pomagał innym, że trzymał się prawych zasad Jehowy oraz że nie skalał się żadną formą fałszywego kultu (Hioba 31:4-11, 26-28).
12. Jak Hiob zareagował na pomoc otrzymaną od Elihu?
12 Oczywiście Hiob potrzebował pomocy w skorygowaniu swego punktu widzenia na pewne sprawy. Pokornie z niej skorzystał, co także pozwoliło mu zachowywać wytrwałość. Z szacunkiem wysłuchał mądrej rady Elihu oraz pozytywnie zareagował na skarcenie od Jehowy. Przyznał: „Mówiłem więc, lecz nie rozumiałem (...) Odwołuję, co powiedziałem, i kajam się w prochu i popiele” (Hioba 42:3, 6). Mimo choroby, która jeszcze go trapiła, cieszył się, że ta zmiana sposobu myślenia przybliżyła go do Boga. Rzekł Jehowie: „Poznałem, że ty możesz zrobić wszystko” (Hioba 42:2). Jehowa uzmysłowił mu swoją wielkość, dzięki czemu Hiob jeszcze lepiej pojął, jaką pozycję zajmuje względem Stwórcy.
13. Jaki pożytek przyniosło Hiobowi przejawianie miłosierdzia?
13 Hiob stanowi też piękny przykład miłosierdzia. Został przez fałszywych pocieszycieli głęboko zraniony, ale na prośbę Jehowy modlił się za nich. Potem Jehowa przywrócił mu zdrowie (Hioba 42:8, 10). Wyraźnie zatem widać, że w przejawianiu wytrwałości pomoże nam nie rozżalenie, lecz raczej miłość i miłosierdzie. Jeśli wyzbędziemy się urazy, zaznamy duchowego pokrzepienia oraz błogosławieństwa Jehowy (Marka 11:25).
Mądrzy doradcy, którzy pomagają trwać
14, 15. (a) Jakimi cechami musi się odznaczać dobry doradca? (b) Dlaczego Elihu zdołał pomóc Hiobowi?
14 Przeżycia Hioba ukazują również wartość mądrych doradców. Są oni braćmi ‛urodzonymi na czasy udręki’ (Przysłów 17:17). Ale jak się o tym przekonał Hiob, niektórzy doradcy mogą bardziej zaszkodzić, niż pomóc. Kto chce właściwie udzielać rad, musi wzorem Elihu okazywać empatię, szacunek i życzliwość. Z Księgi Hioba mogą się wiele nauczyć starsi oraz inni dojrzali chrześcijanie, którzy muszą nieraz korygować sposób myślenia braci przytłoczonych problemami (Galatów 6:1; Hebrajczyków 12:12, 13).
15 Cennych spostrzeżeń dostarcza sposób podejścia Elihu do całej sprawy. Zanim się ustosunkował do błędnych wniosków trzech towarzyszy Hioba, cierpliwie słuchał (Hioba 32:11; Przysłów 18:13). Potem zwrócił się do Hioba po imieniu i rozmawiał z nim jak przyjaciel (Hioba 33:1). W przeciwieństwie do trójki fałszywych pocieszycieli nie wynosił się nad Hioba. Powiedział: „Ja też zostałem ukształtowany z gliny”. Nie chciał pogłębiać jego cierpień nierozważnymi słowami (Hioba 33:6, 7; Przysłów 12:18). Nie krytykował wcześniejszego postępowania Hioba, lecz pochwalił go za prawość (Hioba 33:32). Co najważniejsze, patrzył na sprawy z Bożego punktu widzenia i pomógł mu zrozumieć, że Jehowa nigdy nie działa niesprawiedliwie (Hioba 34:10-12). Zachęcił Hioba, by czekał na Jehowę i nie usiłował dowodzić własnej prawości (Hioba 35:2; 37:14, 23). Chrześcijańscy starsi oraz inne osoby niewątpliwie mogą się z tego wiele nauczyć.
16. Jak trzej fałszywi pocieszyciele Hioba stali się narzędziem w rękach Szatana?
16 Mądra rada Elihu kontrastuje z krzywdzącymi słowami Elifaza, Bildada i Cofara. Jehowa rzekł im: „Nie mówiliście o mnie zgodnie z prawdą” (Hioba 42:7). Nawet jeśli twierdzili, że mieli dobre intencje, to i tak nie okazali się wiernymi towarzyszami, lecz narzędziem w rękach Szatana. Wszyscy trzej od początku przypisywali Hiobowi winę za jego nieszczęścia (Hioba 4:7, 8; 8:6; 20:22, 29). Elifaz utrzymywał, że Bóg nie ufa swym sługom i że prawość ludzi nie ma dla Niego żadnego znaczenia (Hioba 15:15; 22:2, 3). Oskarżył nawet Hioba o niepopełnione przewinienia (Hioba 22:5, 9). Natomiast Elihu udzielił Hiobowi pomocy duchowej. Właśnie taki cel powinien zawsze przyświecać życzliwemu doradcy.
17. O czym winniśmy pamiętać, znosząc próby?
17 Z Księgi Hioba możemy się dowiedzieć o wytrwałości czegoś jeszcze. Nasz kochający Bóg obserwuje naszą sytuację i chce oraz może w rozmaity sposób nam pomagać. Powróćmy do przeżyć Elżbiety Abt i zastanówmy się nad wnioskiem, do którego doszła: „Przed aresztowaniem czytałam list pewnej siostry, która pisała, iż nawet w ciężkiej próbie duch Jehowy potrafi zapewnić niewzruszony spokój. Sądziłam wtedy, że chyba trochę przesadza. Ale odkąd sama to przeszłam, mogę potwierdzić z własnego doświadczenia, że napisała prawdę. Faktycznie tak się dzieje. Trudno to sobie wyobrazić, jeśli ktoś tego nie przeżywał. A u mnie jednak tak było. Jehowa pomaga”. Elżbieta nie mówiła tu o czymś, co Jehowa mógł zrobić albo zrobił przed tysiącami lat, za dni Hioba. Mówiła o naszych czasach. Jehowa rzeczywiście pomaga!
Szczęśliwy jest człowiek, który trwa
18. Jaki pożytek z przejawiania wytrwałości odniósł Hiob?
18 Mało komu przyjdzie znosić takie srogie przeciwności, jakie przetrwał Hiob. Ale bez względu na udręki, które mogą nas spotkać w obecnym systemie rzeczy, mamy wszelkie powody, by wzorem Hioba zachowywać nieskazitelność. Wytrwałość wzbogaciła jego życie. Wydoskonaliła go pod każdym względem (Jakuba 1:2-4). Umocniła jego więź z Bogiem. Hiob powiedział do Stwórcy: „Słyszałem o tobie pogłoski, ale teraz widzi cię moje własne oko” (Hioba 42:5). Szatan okazał się kłamcą, bo nie zdołał złamać lojalności Hioba. Setki lat później Jehowa wciąż podawał tego męża za przykład prawości (Ezechiela 14:14). Jego nieskazitelność i wytrwałość stanowią zachętę dla dzisiejszych sług Bożych.
19. Dlaczego twoim zdaniem warto przejawiać wytrwałość?
19 Kiedy Jakub pisał do pierwszych chrześcijan na temat wytrwałości, wspomniał o wynikającym z niej zadowoleniu. A powołując się na Hioba, przypomniał im, że Jehowa sowicie nagradza swych wiernych sług (Jakuba 5:11). W Księdze Hioba 42:12 czytamy: „Jehowa zaś błogosławił potem Hiobowi koniec bardziej niż jego początek”. Poniesione straty wynagrodził mu w dwójnasób oraz obdarzył go długim, szczęśliwym życiem (Hioba 42:16, 17). Podobnie wszelki ból, cierpienia czy zgryzoty, których my doświadczamy w tym końcowym okresie obecnego systemu rzeczy, zostaną w Bożym nowym świecie usunięte i odejdą w zapomnienie (Izajasza 65:17; Objawienie 21:4). Słyszeliśmy o wytrwałości Hioba i jesteśmy zdecydowani z pomocą Jehowy ją naśladować. Biblia obiecuje: „Szczęśliwy jest człowiek wytrwale znoszący doświadczanie, bo gdy dostąpi uznania, otrzyma koronę życia, którą Jehowa obiecał tym, co go zawsze miłują” (Jakuba 1:12).
Jak byś odpowiedział?
• Jak możemy radować serce Jehowy?
• Dlaczego swych problemów nie powinniśmy uważać za przejaw niezadowolenia Bożego?
• Co pomogło Hiobowi wytrwać?
• Jak za przykładem Elihu możemy umacniać współwyznawców?
[Pytania do studium]
[Ilustracja na stronie 28]
Dobry doradca okazuje empatię, szacunek i życzliwość
[Ilustracje na stronie 29]
Elżbieta i Harald Abtowie