„Niech też każdy z was z osobna tak miłuje swoją żonę, jak samego siebie, żona zaś winna mieć głęboki respekt dla swego męża” (EFEZJAN 5:33).

1, 2. Jakie ważne pytanie powinni sobie zadać wszyscy mężowie i żony i dlaczego?

PRZYPUŚĆMY, że otrzymałeś ładnie opakowany prezent z napisem: „Ostrożnie!” Jak będziesz się z nim obchodził? Niewątpliwie tak, by go nie uszkodzić. A co powiedzieć o darze, jakim jest małżeństwo?

² Owdowiała Izraelitka Noemi rzekła do młodych kobiet, Orpy i Rut: „Oby Jehowa was obdarował i obyście znalazły miejsce odpoczynku, każda w domu swego męża” (Rut 1:3-9). Na temat dobrej żony w Biblii napisano: „Dziedzictwem od ojców jest dom i majątek, lecz roztropna żona jest od Jehowy” (Przysłów 19:14). Jeśli masz partnera małżeńskiego, powinieneś go uważać za dar Boży. Jak się obchodzisz z tym darem?

3. Na jakie polecenie apostoła Pawła powinny zważać pary małżeńskie?

³ W jednym ze swych listów do pierwszych chrześcijan apostoł Paweł napisał: „Niech też każdy z was z osobna tak miłuje swoją żonę, jak samego siebie, żona zaś winna mieć głęboki respekt dla swego męża” (Efezjan 5:33). Rozważmy, jak mężowie i żony mogą zastosować się do tego polecenia w swej mowie.

Uważaj na tę ‛szkodliwą, krnąbrną rzecz’

4. W jakim sensie język może oddziaływać na ludzi pozytywnie lub negatywnie?

⁴ Biblijny pisarz Jakub nazwał język ‛szkodliwą, krnąbrną rzeczą, pełną śmiercionośnego jadu’ (Jakuba 3:8). Zdawał sobie sprawę z ważnej prawdy: krnąbrny język ma niszczycielską siłę. Na pewno znał biblijne przysłowie, według którego bezmyślne słowa są jak „pchnięcia mieczem”, natomiast „język mądrych jest lekarstwem” (Przysłów 12:18). Słowa rzeczywiście mają ogromną siłę oddziaływania — mogą ranić albo leczyć. Jak to, co mówisz, wpływa na twojego partnera małżeńskiego? Jaką odpowiedź byś usłyszał, gdybyś zadał mu to pytanie?

5, 6. Z jakich powodów niektórym trudno jest panować nad językiem?

⁵ Jeżeli do waszego małżeństwa zakradła się szkodliwa mowa, możecie to zmienić. Konieczny jest jednak wysiłek. Dlaczego?  Przede wszystkim każdy z nas musi się zmagać z niedoskonałym ciałem. Odziedziczony grzech negatywnie odbija się na tym, jak myślimy i jak ze sobą rozmawiamy. Jakub napisał: „Jeżeli ktoś nie potyka się w słowie, to jest człowiekiem doskonałym, zdolnym okiełznać także całe swe ciało” (Jakuba 3:2).

⁶ Oprócz niedoskonałości do nieodpowiedniego korzystania z języka przyczyniają się wzorce wyniesione z domu. Niejeden żył w rodzinie, w której ojciec i matka byli ‛nieskłonni do jakiejkolwiek ugody, zajadli i nie panowali nad sobą’ (2 Tymoteusza 3:1-3). Dzieci wyrastające w takiej atmosferze często w dorosłym życiu powielają te same schematy. Rzecz jasna ani niedoskonałość, ani niewłaściwe wychowanie nie usprawiedliwiają posługiwania się szkodliwą mową. Jednakże świadomość wpływu tych czynników pozwala zrozumieć, dlaczego niektórym szczególnie trudno powstrzymać się od krzywdzenia drugich słowem.

Odrzuć obraźliwą mowę

7. Co miał na myśli Piotr, gdy radził chrześcijanom ‛odrzucić wszelką obmowę’?

⁷ Kto rani małżonka swoją mową — obojętnie z jakiej przyczyny — ten nie okazuje mu miłości ani szacunku. Piotr słusznie radził chrześcijanom, by ‛odrzucili wszelką obmowę’ (1 Piotra 2:1). Grecki wyraz przetłumaczony tu na „obmowę” może też oznaczać „obraźliwą mowę”. Zawiera myśl o ‛atakowaniu kogoś słowami’. Jakże trafnie ukazuje to skutki działania krnąbrnego języka!

8, 9. Jakie skutki może przynieść obraźliwa mowa i dlaczego małżonkowie powinni jej unikać?

⁸ Mogłoby się wydawać, że obraźliwa mowa to nic poważnego, ale zobaczmy, do czego ona prowadzi. Jeżeli ktoś nazywa swego partnera głupcem, leniem czy samolubem, sugeruje, że ta etykietka — bardzo zresztą poniżająca — zawiera kwintesencję jego osobowości. Bez wątpienia jest to okrutne. A co powiedzieć o uogólnieniach eksponujących wady współmałżonka? Czy sformułowania w rodzaju: „Zawsze się spóźniasz” albo „Ty nigdy mnie nie słuchasz” nie są w gruncie rzeczy przesadzone? Zapewne wywołają reakcję obronną, która może doprowadzić do gwałtownej sprzeczki (Jakuba 3:5).

⁹ Rozmowa, w której raz po raz padają cięte słowa, stwarza w małżeństwie napiętą sytuację, a to również może pociągnąć za sobą przykre następstwa. W Księdze Przysłów 25:24 powiedziano: „Lepiej mieszkać w kącie na dachu niż z żoną swarliwą, choć we wspólnym domu”. To samo dotyczy swarliwego męża. Z czasem kąśliwe wypowiedzi któregoś z małżonków nadwerężają ich więź i mogą spowodować, że partner poczuje się niekochany albo nawet niegodny miłości. Wyraźnie więc widać, że trzymanie języka w ryzach ma istotne znaczenie. Ale jak to robić?

‛Kiełznaj swój język’

10. Dlaczego to takie ważne, by panować nad językiem?

¹⁰ W Liście Jakuba 3:8 czytamy: „Języka zaś nikt z ludzi ujarzmić nie potrafi”. Ale podobnie jak jeździec nakłada koniowi uzdę, by nim kierować, tak i my powinniśmy usilnie starać się trzymać język na wodzy. „Jeżeli komuś się wydaje, że formalnie jest czcicielem, a jednak nie kiełzna swego języka, lecz ciągle zwodzi swoje serce, to jego forma oddawania czci jest daremna” (Jakuba 1:26; 3:2, 3). Jak widać, sposób korzystania z języka to poważna sprawa. Wpływa nie tylko na więź z partnerem małżeńskim, lecz także na więź z Jehową Bogiem (1 Piotra 3:7).

11. Jak można nie dopuścić, by nieporozumienie przekształciło się w ostrą sprzeczkę?

¹¹ Postąpisz mądrze, jeśli będziesz zważał na to, jak rozmawiasz ze współmałżonkiem. Gdy sytuacja staje się napięta, postaraj się ją rozładować. Zobaczmy, jak do swojego  problemu podeszli Izaak i jego żona, Rebeka, o czym czytamy w Księdze Rodzaju 27:46 do 28:4. „Rebeka mówiła do Izaaka: ‚Obrzydło mi to moje życie z powodu córek Heta. Jeśli jeszcze Jakub weźmie żonę z córek Heta, jak te spośród córek tej ziemi, to po cóż mi żyć?’” Nic nie wskazuje na to, by Izaak zareagował szorstko. Co więcej, polecił swemu synowi Jakubowi poszukać sobie bogobojnej żony, która nie przysparzałaby Rebece udręk. A teraz przypuśćmy, że między małżonkami pojawia się różnica zdań. Aby nie przekształciła się w ostrą sprzeczkę, niekiedy wystarczy zacząć mówić w pierwszej osobie. Zamiast na przykład twierdzić: „Nigdy nie masz dla mnie czasu!”, żona mogłaby powiedzieć: „Chciałabym, żebyśmy spędzali ze sobą więcej czasu”. Skoncentruj się na problemie, a nie na samej osobie. Wystrzegaj się skłonności do drobiazgowego analizowania, kto ma rację. W Liście do Rzymian 14:19 czytamy: „Dążmy więc do tego, co służy pokojowi i wzajemnemu zbudowaniu”.

Odrzućcie ‛złośliwą gorycz, gniew i srogie zagniewanie’

12. O co i dlaczego powinniśmy się modlić, jeśli chcemy panować nad językiem?

¹² W zakres panowania nad językiem wchodzi coś więcej niż samo zważanie na słowa. Przecież tak naprawdę pochodzą one nie z ust, lecz z serca. Jezus oświadczył: „Człowiek dobry wydobywa dobro z dobrego skarbu swego serca, ale niegodziwy wydobywa ze swego niegodziwego skarbu to, co niegodziwe; bo z obfitości serca mówią jego usta” (Łukasza 6:45). A zatem jeśli chcesz trzymać język na wodzy, być może będziesz musiał się modlić jak Dawid: „Serce czyste stwórz we mnie, Boże, i w moim wnętrzu umieść ducha nowego, niezłomnego” (Psalm 51:10).

13. Jak ‛złośliwa gorycz, gniew i srogie zagniewanie’ torują drogę obelżywej mowie?

¹³ Paweł zachęcał Efezjan, by wystrzegali się nie tylko szkodliwych słów, ale też kryjących się za nimi negatywnych emocji. Napisał: „Wszelka złośliwa gorycz i gniew, i srogie zagniewanie, i krzyk, i obelżywa mowa niech będą spośród was usunięte wraz z wszelkim złem” (Efezjan 4:31). Zauważmy, że przed „krzykiem i obelżywą mową” wymienił „złośliwą gorycz i gniew, i srogie zagniewanie”. To gotująca się w kimś złość może go popchnąć do ranienia drugich słowami. Zadaj więc sobie pytania: Czy żywię w sercu urazę i zapamiętały gniew? Czy jestem „skłonny do złości”? (Przysłów 29:22). Jeśli tak, to proś Boga o pomoc w przezwyciężeniu tych emocji oraz w panowaniu nad sobą, żebyś nie wybuchał gniewem. W Psalmie 4:4 powiedziano: „Bądźcie wzburzeni, lecz nie grzeszcie. Wypowiedzcie swe zdanie w swoim sercu, na swym łożu, i milczcie”. Jeżeli atmosfera staje się gorąca i obawiasz się, że stracisz nad sobą kontrolę, usłuchaj zachęty z Księgi Przysłów 17:14: „Zanim więc wybuchnie kłótnia, odejdź”. Wycofaj się na chwilę i poczekaj, aż to niebezpieczeństwo minie.

14. Jak żywienie urazy może się odbić na małżeństwie?

¹⁴ Niełatwo radzić sobie z gniewem, zwłaszcza gdy u jego podstaw leży to, co Paweł nazwał „złośliwą goryczą”. Użyty tu przez niego grecki wyraz opisuje „urażonego ducha, który odrzuca pojednanie” oraz ‛złośliwość prowadzącą rachunek krzywd’. Zdarza się, że między małżonkami niczym gęsta mgła zalega atmosfera chłodnej niechęci. Może się pojawić wtedy, gdy jakiejś sprawy nie wyjaśniono do końca. Ale żywienie urazy z powodu dawnych uchybień jest daremne. Co się stało, to się nie odstanie. O przebaczonej winie należy zapomnieć.  Miłość „nie prowadzi rachunku krzywdy” (1 Koryntian 13:4, 5).

15. Co osobom przywykłym do używania szorstkich słów pomoże zmienić sposób mówienia?

¹⁵ A co wtedy, gdy szorstkie słowa często słyszałeś w rodzinnym domu i używanie ich weszło ci w krew? Możesz pod tym względem dokonać zmian. W niejednej dziedzinie życia już narzuciłeś sobie pewne ograniczenia i starasz się ich trzymać. A jakie granice zakreślisz swej mowie? Czy ugryziesz się w język, żeby nie powiedzieć czegoś obelżywego? Zapewne zechcesz uwzględnić radę z Listu do Efezjan 4:29: „Niech z waszych ust nie wychodzi żadna zgniła wypowiedź”. Wymaga to ‛zrzucenia starej osobowości razem z jej praktykami i przyodziania się w nową osobowość, odnawianą dzięki dokładnemu poznaniu na obraz Tego, który ją stworzył’ (Kolosan 3:9, 10).

Konieczna jest „poufna rozmowa”

16. Dlaczego ktoś, kto nie odzywa się do współmałżonka, szkodzi swemu związkowi?

¹⁶ Gdy mąż lub żona pozwala sobie na ciche dni, nic tym nie osiąga, a może nawet zaszkodzić swemu związkowi. Odgradzanie się murem milczenia nie zawsze jest podyktowane chęcią ukarania współmałżonka; czasem wynika z frustracji lub zniechęcenia. Niemniej unikanie rozmowy tylko potęguje napięcia i w zasadzie nie rozwiązuje sprawy. Pewna żona przyznała: „Gdy wreszcie znowu zaczynamy rozmawiać, nigdy nie wracamy do danego problemu”.

17. Co powinni zrobić chrześcijanie przeżywający kłopoty małżeńskie?

¹⁷ Jeżeli kłopoty w małżeństwie się utrzymują, nie można iść na skróty. W Księdze Przysłów 15:22 powiedziano: „Plany zostają zniweczone, gdzie nie ma poufnej rozmowy,  lecz przy mnóstwie doradców osiąga się cel”. Musisz usiąść ze współmałżonkiem i omówić sprawę. Koniecznie słuchaj go z otwartym umysłem i sercem. Jeśli wydaje się to niemożliwe, skorzystajcie z pomocy starszych zboru. Mają oni wiedzę z Pisma Świętego oraz doświadczenie w stosowaniu zawartych w nim zasad. Są „jak schronienie przed wiatrem i kryjówka przed deszczową nawałnicą” (Izajasza 32:2).

Możesz wygrać tę walkę

18. Jaką walkę opisano w Rzymian 7:18-23?

¹⁸ Kiełznanie języka wymaga wysiłku. Podobnie rzecz się ma z kontrolowaniem naszych czynów. Apostoł Paweł tak opisał swoje zmagania: „Wiem, że we mnie, to jest w moim ciele, nie mieszka nic dobrego; bo jest we mnie zdolność chcenia, lecz nie ma zdolności zrobienia tego, co szlachetne. Gdyż dobra, którego chcę, nie czynię, ale dopuszczam się zła, którego nie chcę. Jeśli zatem czynię coś, czego nie chcę, to już nie ja to robię, lecz grzech, który we mnie mieszka”. Z powodu ‛prawa grzechu, które jest w naszych członkach’, bywamy skłonni niewłaściwie używać swego ciała, między innymi języka (Rzymian 7:18-23). Musimy jednak toczyć tę walkę — i z Bożą pomocą zdołamy ją wygrać.

19, 20. Jak przykład Jezusa może pomóc mężom i żonom kiełznać swój język?

¹⁹ W związku, w którym małżonkowie darzą się miłością i szacunkiem, nie ma miejsca na szorstkie, bezmyślne słowa. Przykład pod tym względem dał Jezus Chrystus. Nigdy nie obrażał swych uczniów. Nie zbeształ ich nawet w ostatnią noc swego ziemskiego życia, gdy sprzeczali się, który z nich jest największy (Łukasza 22:24-27). Biblia nawołuje: „Mężowie, wciąż miłujcie swe żony, jak też Chrystus umiłował zbór i wydał zań samego siebie” (Efezjan 5:25).

²⁰ A jak ma postępować żona? „Winna mieć głęboki respekt dla swego męża” (Efezjan 5:33). Czy żona, która szanuje męża, będzie na niego krzyczeć, używając obelżywej mowy? Paweł napisał: „Chcę, byście wiedzieli, że głową każdego mężczyzny jest Chrystus, a głową kobiety jest mężczyzna, a głową Chrystusa jest Bóg” (1 Koryntian 11:3). Żony mają być podporządkowane swym głowom, tak jak Chrystus swojej Głowie (Kolosan 3:18). Chociaż żaden grzeszny człowiek nie potrafi doskonale wzorować się na Jezusie, to gdy mężowie i żony starają się ‛podążać dokładnie jego śladami’, łatwiej przezwyciężą skłonność do niewłaściwego używania języka (1 Piotra 2:21).

Czego się nauczyłeś?

• Jakie szkody w małżeństwie może wyrządzić krnąbrny język?

• Dlaczego ludziom trudno okiełznać język?

• Co nam pomaga kontrolować mowę?

• Co należy zrobić w obliczu trudności małżeńskich?

[Pytania do studium]

[Ilustracja na stronie 24]

Starsi udzielają pomocy opartej na Biblii