DNIA 11 stycznia 2007 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu jednomyślnie wydał korzystny wyrok w sprawie Świadków Jehowy, którzy pozwali Federację Rosyjską. Sąd stanął w obronie prawa Świadków Jehowy do wolności wyznania oraz do rzetelnego procesu. Zobaczmy, jak do tego doszło.

Jeden ze zborów Świadków Jehowy w Czelabińsku składa się głównie z osób niesłyszących. Ich zebrania odbywały się w obiekcie wynajmowanym od miejscowej szkoły zawodowej. W niedzielę 16 kwietnia 2000 roku przybyła tam przewodnicząca regionalnej komisji praw człowieka w towarzystwie urzędnika i dwóch oficerów milicji. Osoby te, zwłaszcza pani komisarz, były do zebranych wyraźnie uprzedzone. Przerwały zgromadzenie, zarzucając obecnym, jakoby zorganizowali je niezgodnie z prawem. Następnie, z dniem 1 maja 2000 roku, anulowano umowę o wynajem pomieszczeń, w których urządzano zebrania.

Świadkowie Jehowy złożyli zażalenie na ręce prokuratora miejskiego, ale nie przyniosło to żadnych efektów. Rosyjska konstytucja i Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności gwarantują wolność wyznania i zgromadzeń. Wniesiono więc pozew cywilny do sądu rejonowego, a potem apelację do sądu okręgowego. Wcześniej, 30 lipca 1999 roku, Sąd Najwyższy orzekł w innej sprawie, że „zgodnie z rosyjskim prawem dotyczącym wolności sumienia i wyznania określenie ‚bez przeszkód’ oznacza, iż organizowanie uroczystości religijnych w przeznaczonych [do tego celu] miejscach nie wymaga ubiegania się o jakiekolwiek zezwolenie ani o wcześniejszą akceptację władz”. Pomimo tego precedensowego wyroku sądy rejonowy i okręgowy odrzuciły skargi.

Dnia 17 grudnia 2001 roku sprawa trafiła do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Rozprawa odbyła się 9 września 2004 roku. Poniżej przytaczamy fragmenty wyroku:

„Trybunał orzeka, iż urzędnicy państwowi, przerywając przed czasem spotkanie religijne dnia 16 kwietnia 2000 roku, naruszyli prawo powodów do wolności wyznania”.

„Wyraźnie brak podstaw prawnych uzasadniających rozwiązanie uroczystości religijnej odbywającej się w obiekcie wynajętym w tym celu zgodnie z prawem”.

„[Trybunał] dopatrzył się, że dotychczasowe orzecznictwo rosyjskiego Sądu Najwyższego świadczy, iż urządzanie zgromadzeń religijnych nie wymaga wcześniejszego uzyskania zezwolenia ani informowania władz”.

„Dlatego przerwanie przez komisarz i towarzyszące jej osoby spotkania religijnego zorganizowanego przez powodów 16 kwietnia 2000 roku stanowiło złamanie Artykułu 9 Konwencji [dotyczącego wolności wyznania]”.

„Trybunał uznaje, że sądy krajowe nie zapewniły (...) stronom sprawiedliwego i bezstronnego procesu. Oznacza to złamanie Artykułu 6 Konwencji [dotyczącego prawa do rzetelnego procesu]”.

Świadkowie Jehowy są wdzięczni Bogu za to zwycięstwo w Europejskim Trybunale Praw Człowieka (Psalm 98:1). Jakie znaczenie ma ten wyrok? Joseph K. Grieboski, szef Instytutu Religii i Polityki Publicznej, wyraził się tak: „To kolejna ważna decyzja dotycząca wolności wyznania w Europie, ponieważ będzie miała wpływ na prawa religijne we wszystkich państwach, które podlegają jurysdykcji Europejskiego Trybunału Praw Człowieka”.