„Zwracajcie uwagę na to, jak słuchacie” (ŁUKASZA 8:18).

1, 2. Dlaczego powinniśmy analizować stosunek Jezusa do ludzi, którym głosił?

WIELKI NAUCZYCIEL, Jezus Chrystus, powiedział swoim naśladowcom: „Zwracajcie uwagę na to, jak słuchacie” (Łukasza 8:16-18). Zasada ta odnosi się również do naszej służby. Jeśli zwracamy uwagę na pouczenia Boże, to będziemy się do nich stosować i skutecznie głosić o Królestwie. Rzecz jasna, nie słyszymy dziś samego Jezusa, ale dzięki relacjom biblijnym możemy dobrze poznać jego słowa i czyny. Czego te opisy uczą nas o jego stosunku do ludzi, których napotykał w służbie?

² Jezus był znakomitym głosicielem dobrej nowiny i niezrównanym nauczycielem prawdy biblijnej (Łukasza 8:1; Jana 8:28). Dzieło pozyskiwania uczniów obejmuje zarówno głoszenie, jak i nauczanie. Tymczasem niektórzy chrześcijanie potrafią umiejętnie głosić, ale mają trudności ze skutecznym nauczaniem. Pierwsza dziedzina sprowadza się do obwieszczania orędzia, natomiast druga — nauczanie o Jehowie i Jego zamierzeniach — zazwyczaj wymaga nawiązania więzi z uczniami (Mateusza 28:19, 20). Najlepszy przykład pod tym względem dał Wielki Nauczyciel, Jezus Chrystus (Jana 13:13).

3. Jakie znaczenie w pozyskiwaniu uczniów ma naśladowanie Jezusa?

³ Stosując Jezusowe metody nauczania, działamy też zgodnie z zachętą apostoła Pawła: „Postępujcie mądrze wobec tych na zewnątrz, wykupując sobie dogodny czas. Niech wasza wypowiedź zawsze będzie  wdzięczna, przyprawiona solą, abyście wiedzieli, jak powinniście każdemu odpowiedzieć” (Kolosan 4:5, 6). Naśladowanie Jezusa w dziele czynienia uczniów wymaga wysiłku, ale pozwala skutecznie nauczać. Dzięki temu wiemy, jak „każdemu odpowiedzieć” stosownie do jego osobistych potrzeb.

Jezus zachęcał ludzi do mówienia

4. Co świadczy o tym, że Jezus był dobrym słuchaczem?

⁴ Już w dzieciństwie Jezus chętnie słuchał innych i poznawał ich poglądy. Na przykład gdy miał 12 lat, rodzice „znaleźli go w świątyni, jak siedział pośród nauczycieli i przysłuchiwał się im oraz zadawał im pytania” (Łukasza 2:46). Nie poszedł tam po to, by zawstydzać nauczycieli swoją wiedzą. Chciał słuchać, choć zadawał też pytania. To między innymi gotowość do słuchania zjednywała mu łaskę u Boga i u ludzi (Łukasza 2:52).

5, 6. Skąd wiemy, że Jezus słuchał osób, które nauczał?

⁵ Gdy Jezus został ochrzczony i namaszczony na Mesjasza, w dalszym ciągu chętnie wysłuchiwał ludzi. Nie był tak pochłonięty swoimi wywodami, żeby zapomnieć o słuchaczach. Często robił pauzy, pytał ich o zdanie i słuchał odpowiedzi (Mateusza 16:13-15). Po śmierci Łazarza obiecał jego siostrze Marcie: „Każdy, kto żyje i we mnie wierzy, przenigdy nie umrze”. Następnie zapytał: „Czy w to wierzysz?” Potem na pewno słuchał, gdy odrzekła: „Tak, Panie; ja uwierzyłam, że ty jesteś Chrystusem, Synem Bożym” (Jana 11:26, 27). Ileż radości sprawiły mu te słowa przepełnione wiarą!

⁶ Kiedy pewnego razu wielu uczniów opuściło Jezusa, on pragnął poznać zdanie apostołów. Zapytał ich: „Czyż i wy chcecie pójść?” Szymon Piotr odparł: „Panie, do kogo odejdziemy? Ty masz wypowiedzi życia wiecznego; a myśmy uwierzyli i poznali, że ty jesteś Świętym Bożym” (Jana 6:66-69). Słowa te niewątpliwie ucieszyły Jezusa. Podobną radość możesz odczuwać i ty, słuchając, jak zainteresowani dają wyraz swej wierze.

Jezus okazywał słuchaczom szacunek

7. Dlaczego wielu Samarytan uwierzyło w Jezusa?

⁷ Jezus z powodzeniem pozyskiwał uczniów również dlatego, że interesował się słuchaczami i darzył ich szacunkiem. Pewnego razu rozmawiał z Samarytanką przy studni Jakuba nieopodal Sychar. Nie zdominował rozmowy, lecz przysłuchiwał się wypowiedziom tej kobiety. Dostrzegł jej zaciekawienie sprawami duchowymi i wyjaśnił, że Bóg szuka ludzi, którzy by oddawali Mu cześć duchem i prawdą. Okazał Samarytance szacunek i zainteresowanie, ona zaś, odszedłszy, opowiedziała o nim innym. W rezultacie „wielu Samarytan z owego miasta uwierzyło w niego z powodu słowa niewiasty” (Jana 4:5-29, 39-42).

8. Jak wykorzystać w służbie gotowość ludzi do wypowiadania opinii?

⁸ Ludzie na ogół lubią wyrażać swoje zdanie. Na przykład mieszkańcy starożytnych Aten z przyjemnością mówili o swoich poglądach i słuchali czegoś nowego. Dzięki temu apostoł Paweł mógł wygłosić na tamtejszym Areopagu znakomite przemówienie (Dzieje 17:18-34). W naszych czasach rozmowę w służbie kaznodziejskiej mógłbyś rozpocząć tak: „Przyszedłem do pana, bo chciałbym poznać pana zdanie w sprawie”... Wysłuchaj odpowiedzi i ustosunkuj się do niej albo zadaj związane z nią pytanie. Potem taktownie pokaż, co na ten temat mówi Biblia.

 Jezus wiedział, co powiedzieć

9. Co Jezus zrobił, zanim ‛w pełni objaśnił Pisma’ swoim dwom uczniom?

⁹ Jezus zawsze wiedział, co powiedzieć. Nie tylko uważnie słuchał innych, ale też często orientował się, o czym myślą, i dostosowywał do tego rozmowę (Mateusza 9:4; 12:22-30; Łukasza 9:46, 47). Rozważmy przykład: Wkrótce po zmartwychwstaniu Jezusa dwaj jego uczniowie szli z Jerozolimy do Emaus. Biblia podaje: „Gdy rozmawiali i dyskutowali, sam Jezus podszedł i zaczął z nimi iść; ale ich oczom nie było dane go rozpoznać. Rzekł do nich: ‚O czym to, idąc, rozprawiacie między sobą?’ I stanęli ze smutkiem na twarzach. Odpowiadając, ten imieniem Kleopas rzekł do niego: ‚Czy samotnie mieszkasz jako przybysz w Jerozolimie i dlatego nie wiesz, co się tam wydarzyło w tych dniach?’ I rzekł im: ‚Co takiego?’” Wielki Nauczyciel przysłuchiwał się, jak mówili o Jezusie Nazarejczyku, który nauczał i dokonywał cudów, a potem został zgładzony. Mówili też, że podobno powstał z martwych. Jezus cierpliwie wysłuchał relacji Kleopasa i drugiego ucznia. Następnie sam wytłumaczył im pewne rzeczy, ‛w pełni objaśniając im Pisma’ (Łukasza 24:13-27, 32).

10. Jak mógłbyś poznać wierzenia osoby napotkanej w służbie?

¹⁰ Gdy zaczynasz z kimś rozmowę, prawdopodobnie nic nie wiesz o jego poglądach religijnych. Aby je poznać, mógłbyś wspomnieć, że ciekawi cię, co inni myślą o modlitwie. Zapytaj: „Czy pana zdaniem ktoś wysłuchuje naszych modlitw?” Z odpowiedzi wiele się dowiesz o jego poglądach i wierzeniach. Jeżeli jest religijny, spróbuj zachęcić go do dalszej rozmowy, pytając: „A czy Bóg wysłuchuje wszystkich modlitw, czy może niektóre odrzuca?” Takie pytania zapewne utorują drogę do przyjaznej rozmowy. Gdyby stosowne było pokazanie, co na ten temat mówi Biblia, zrób to taktownie, nie atakując wierzeń domownika. Jeżeli spodoba mu się ta wymiana myśli, być może zechce spotkać się z tobą ponownie. Ale przypuśćmy, że zada ci pytanie, na które nie znasz odpowiedzi. Postaraj się więc ją przygotować, by przy następnej okazji ‛uzasadnić nadzieję, którą masz w sobie, lecz czyń to w łagodnym usposobieniu i z głębokim respektem’ (1 Piotra 3:15).

Jezus nauczał ‛tych, którzy są godni’

11. Jak odnajdywać osoby godne słuchania prawdy biblijnej?

¹¹ Jezus jako człowiek doskonały potrafił ocenić, kto jest godny przyjmowania pouczeń. Nam znacznie trudniej rozpoznać ludzi ‛odpowiednio usposobionych do życia wiecznego’ (Dzieje 13:48). Podobnie było z apostołami. Jezus rzekł do nich: „Do któregokolwiek miasta lub wioski wejdziecie, wyszukajcie, kto w tej miejscowości jest godzien” (Mateusza 10:11). Obecnie  tak samo musimy wyszukiwać osoby, które chętnie by słuchały i poznawały prawdę biblijną. Dlatego pilnie przysłuchujmy się każdemu, z kim rozmawiamy, i zwracajmy uwagę, jak jest usposobiony.

12. Jak zadbać o potrzeby duchowe zainteresowanego?

¹² Po rozmowie z kimś, kto choć trochę zainteresował się dobrą nowiną, warto porozmyślać, jak zaspokoić jego potrzeby duchowe. Pomocne będzie zapisanie sobie spostrzeżeń z przeprowadzonej dyskusji. Jeżeli podczas odwiedzin ponownych chcesz dobrze poznać wierzenia, nastawienie i sytuację zainteresowanego, musisz go uważnie słuchać.

13. Jak ustalić, co rozmówca sądzi o Biblii?

¹³ Jak zachęcić rozmówcę, by wyjawił, co sądzi o Słowie Bożym? Na niektórych terenach można zapytać: „Czy próbował pan kiedyś zrozumieć Biblię?” W odpowiedzi często ujawnia się stosunek do spraw duchowych. Innym sposobem jest odczytanie wersetu i zadanie pytania: „Co pan o tym myśli?” Posługując się stosownymi pytaniami, możemy wzorem Jezusa osiągać w służbie wspaniałe rezultaty. Trzeba tu jednak dodać słowo przestrogi.

Jezus umiejętnie zadawał pytania

14. Jak poznać punkt widzenia rozmówcy bez wprawiania go w zakłopotanie?

¹⁴ Interesujmy się punktem widzenia innych, ale unikajmy wprowadzania ich w zakłopotanie. Naśladujmy metody Jezusa. Nie rozmawiał w sposób nietaktowny, przypominający przesłuchanie, lecz zadawał pytania pobudzające do myślenia. Był też życzliwym słuchaczem, przy którym szczere osoby czuły się pokrzepione i odprężone (Mateusza 11:28). Z różnymi problemami śmiało przychodzili do niego ludzie wszelkiego pokroju (Marka 1:40; 5:35, 36; 10:13, 17, 46, 47). Aby więc rozmówca czuł się przy nas swobodnie i chciał wyrazić swoje zdanie o Biblii i jej naukach, nie możemy mu zadawać krępujących pytań.

15, 16. Jak wciągnąć kogoś do rozmowy na tematy religijne?

¹⁵ Rozmowę można zacząć nie tylko przez zadanie odpowiedniego pytania. Spróbuj we wstępie powiedzieć coś interesującego i poczekaj na reakcję. Na przykład Jezus oznajmił Nikodemowi: „Jeżeli ktoś nie narodzi się ponownie, nie może ujrzeć królestwa Bożego” (Jana 3:3). Słowa te tak zaintrygowały Nikodema, że od razu zadał pytanie i zamienił się w słuch (Jana 3:4-20). Może i tobie uda się podobnie wciągać ludzi do rozmowy.

¹⁶ W Afryce, Europie Wschodniej czy Ameryce Łacińskiej dobrym tematem do rozmów jest rosnąca liczba nowych wyznań. Często można tam nawiązać rozmowę w następujący sposób: „Zastanawiam się, dlaczego pojawiło się tyle religii. Mam nadzieję, że kiedyś na całym świecie będzie tylko jedna religia. Czy pan też chciałby, żeby tak było?” Mówiąc coś intrygującego o swojej nadziei na przyszłość, możesz skłonić go do wyrażenia opinii. Chętniej zabierze głos, jeśli tak sformułujesz pytanie, by miał do wyboru dwie możliwe odpowiedzi (Mateusza 17:25). Po wysłuchaniu domownika przedstaw swój punkt widzenia, wykorzystując jeden lub dwa wersety (Izajasza 11:9; Sofoniasza 3:9). Dzięki pilnemu słuchaniu i zwracaniu uwagi na reakcję rozmówcy łatwiej ci będzie ustalić, co poruszyć podczas odwiedzin.

Jezus wysłuchiwał dzieci

17. Skąd wiadomo, że Jezus poświęcał czas dzieciom?

¹⁷ Jezus okazywał zainteresowanie nie tylko dorosłym, ale też dzieciom. Wiedział, w co one się bawią, i o czym rozmawiają. Czasami zapraszał, by do niego przychodziły  (Łukasza 7:31, 32; 18:15-17). Dzieci były też pośród tłumów jego słuchaczy. Gdy chłopcy głośno wysławiali Mesjasza, Jezus zwrócił na to uwagę i wspomniał, że w ten sposób spełnia się proroctwo (Mateusza 14:21; 15:38; 21:15, 16). Obecnie wiele dzieci pragnie zostać uczniami Jezusa. Jak możemy im pomagać?

18, 19. Jak możesz pomagać swemu dziecku w rozwoju duchowym?

¹⁸ Aby pomóc swemu dziecku stać się naśladowcą Chrystusa, musisz być dobrym słuchaczem. Zorientuj się, czy jakieś poglądy dziecka nie odbiegają od sposobu myślenia Jehowy. Bez względu na to, co ono powie, zawsze zdobądź się na życzliwe słowa. Potem na podstawie odpowiednich wersetów biblijnych przedstaw mu Boży punkt widzenia.

¹⁹ Dużo się dowiesz, zadając swemu dziecku pytania. Pamiętaj jednak, że ono tak samo jak ktoś dorosły nie chce się czuć przesłuchiwane. Zamiast przypierać je do muru trudnymi pytaniami, powiedz coś krótko o sobie. Mógłbyś wspomnieć, że kiedyś myślałeś tak a tak, oraz wyjaśnić, co tobą kierowało. Potem dodaj: „Pewnie myślisz podobnie?” Odpowiedź dziecka może utorować drogę do miłej i pouczającej rozmowy, opartej na Biblii.

Wciąż naśladuj Jezusa w czynieniu uczniów

20, 21. Dlaczego w dziele czynienia uczniów trzeba być dobrym słuchaczem?

²⁰ A zatem pilne słuchanie innych ma niebagatelne znaczenie — bez względu na to, czy chodzi o własne dziecko, czy o kogoś dorosłego. Słuchając, dajemy dowód miłości. Przejawiamy też pokorę oraz okazujemy rozmówcy szacunek i szczere zainteresowanie. Rzecz jasna, słuchanie wymaga skupienia uwagi na tym, co ktoś do nas mówi.

²¹ Uczestnicząc w służbie kaznodziejskiej, zawsze staraj się być dobrym słuchaczem. Jeśli wsłuchujesz się w wypowiedzi domowników, zapewne zdołasz ustalić, które elementy prawdy biblijnej mogą szczególnie ich zainteresować. Bądź gotów im pomagać, stosując Jezusowe metody nauczania. Wszystko to przyniesie ci radość i satysfakcję, ponieważ naśladujesz Jezusa Chrystusa — najwspanialszy wzór w czynieniu uczniów.

Jak byś odpowiedział?

• Jak Jezus zachęcał innych do wypowiadania się?

• Dlaczego Jezus wysłuchiwał tych, których nauczał?

• Jak w służbie kaznodziejskiej posługiwać się pytaniami?

• Jak rodzice mogą pomagać swym dzieciom wzrastać duchowo?

[Pytania do studium]

[Ilustracja na stronie 28]

Podczas głoszenia bądź dobrym słuchaczem

[Ilustracja na stronie 30]

Gdy pomagamy dzieciom w rozwoju duchowym, naśladujemy Jezusa