Odrzucaj „rzeczy nic niewarte”
„Kto zabiega o rzeczy nic niewarte, temu nie dostaje serca” (PRZ. 12:11).
1. Co można zaliczyć do wartościowych rzeczy i jak robić z nich najlepszy użytek?
KAŻDY z nas posiada coś wartościowego, na przykład zdrowie, siły, wrodzone zdolności umysłowe albo dobra materialne. Ponieważ jako chrześcijanie kochamy Jehowę, chętnie wykorzystujemy te rzeczy w służbie dla Niego i tym samym reagujemy na natchnione wezwanie: „Okazuj Jehowie szacunek tym, co masz wartościowego” (Prz. 3:9).
2. Jakiej przestrogi dotyczącej rzeczy bezwartościowych udziela Biblia i jak się potwierdza prawdziwość tego ostrzeżenia?
2 Biblia mówi też o rzeczach bezwartościowych i ostrzega przed marnowaniem sił i środków na ich zdobycie. Rozważmy, co na ten temat powiedziano w Księdze Przysłów 12:11: „Kto uprawia swą rolę, nasyci się chlebem, ale kto zabiega o rzeczy nic niewarte, temu nie dostaje serca”. Nietrudno dostrzec prawdziwość tych słów. Jeżeli mężczyzna poświęca swój czas i siły, ciężko pracując na utrzymanie rodziny, ma szansę zapewnić jej względnie bezpieczną przyszłość (1 Tym. 5:8). Jeśli jednak marnotrawi środki na zabieganie o rzeczy bezwartościowe, dowodzi, że ‛nie dostaje mu serca’ — czyli umiejętności zrównoważonej oceny sytuacji oraz właściwych pobudek. Prawdopodobnie człowiek taki znajdzie się w potrzebie.
3. Jak biblijna przestroga przed rzeczami bezwartościowymi odnosi się do oddawania czci Bogu?
3 A jak zasada zawarta w powyższym przysłowiu odnosi się do oddawania czci Bogu? Chrześcijanin, który pilnie i wiernie służy Jehowie, zaznaje prawdziwego bezpieczeństwa. Może już teraz być pewny Jego przychylności oraz żywić niezachwianą nadzieję na przyszłość (Mat. 6:33; 1 Tym. 4:10). Natomiast chrześcijanin, który daje się rozproszyć rzeczom bezwartościowym, naraża na szwank swoją więź z Jehową i swoje widoki na życie wieczne. Jak możemy tego uniknąć? Musimy umieć dostrzegać w swym życiu „rzeczy nic niewarte” i być zdecydowani je odrzucać (odczytaj Tytusa 2:11, 12).
4. Co ogólnie można zaliczyć do rzeczy bezwartościowych?
4 Co się więc zalicza do rzeczy bezwartościowych? Ogólnie mówiąc, wszystko, co odwraca naszą uwagę od służenia Jehowie całą duszą. Mogą to być na przykład różne formy rozrywki. Wypoczynek jest nam oczywiście potrzebny. Ale gdy poświęcamy na niego zbyt dużo czasu, i to kosztem zajęć duchowych, relaks przestaje mieć wartość i może nadwerężyć naszą więź z Bogiem (Kazn. 2:24; 4:6). Aby się przed tym ustrzec, chrześcijanin powinien zachowywać równowagę i pilnie zważać na to, jak wykorzystuje cenny czas (odczytaj Kolosan 4:5). Istnieją jednak znacznie groźniejsze rzeczy pozbawione wartości. Należą do nich fałszywi bogowie.
Wystrzegaj się nic niewartych bogów
5. W jakim kontekście często występuje w Biblii określenie ‛nic niewarty’ lub ‛bezwartościowy’?
5 Ciekawe, że w Biblii określenie ‛nic niewarty’ lub ‛bezwartościowy’ na ogół odnosi się do fałszywych bogów. Na przykład Jehowa powiedział do Izraelitów: „Nie wolno wam czynić sobie nic niewartych bogów i nie wolno wam stawiać sobie rzeźbionego wizerunku ani świętego słupa, i nie wolno wam wystawiać żadnego kamienia na pokaz w waszej ziemi, by mu się kłaniać” (Kapł. 26:1). A król Dawid napisał: „Jehowa jest wielki i nader godzien wysławiania i jego należy się lękać bardziej niż wszystkich innych bogów. Bo wszyscy bogowie ludów to bogowie nic niewarci. Jehowa zaś uczynił niebiosa” (1 Kron. 16:25, 26).
6. Dlaczego fałszywi bogowie są nic niewarci?
6 Jak na to wskazał Dawid, wszędzie otaczają nas dowody wielkości Jehowy (Ps. 139:14; 148:1-10). Izraelici dostąpili naprawdę wspaniałego zaszczytu, gdy Jehowa zawarł z nimi przymierze. Jacy więc byli nierozumni, gdy odwracali się od Niego i kłaniali rzeźbionym wizerunkom i świętym słupom! W trudnych czasach tacy fałszywi bogowie okazywali się naprawdę nic niewarci — nie byli w stanie wybawić samych siebie, nie mówiąc już o swoich czcicielach (Sędz. 10:14, 15; Izaj. 46:5-7).
7, 8. Jak „Bogactwo” mogłoby się stać bogiem?
7 Obecnie w wielu krajach ludzie nadal kłaniają się wizerunkom zrobionym przez człowieka; ich bogowie są dziś równie bezużyteczni jak w przeszłości (1 Jana 5:21). Ale jako bogów Biblia przedstawia nie tylko wizerunki. Rozważmy wypowiedź Jezusa: „Nikt nie może być niewolnikiem dwóch panów; bo albo jednego będzie nienawidzić, a drugiego miłować, albo do jednego przylgnie, a drugim wzgardzi. Nie możecie być niewolnikami Boga i Bogactwa” (Mat. 6:24).
8 Jak „Bogactwo” może się stać bogiem? Zilustrujmy to przykładem kamienia leżącego na polu w starożytnym Izraelu. Mógł być użyty do budowy domu lub muru. Jeśli jednak został ustawiony przez Izraelitów jako „święty słup” lub jako ‛kamień na pokaz, by mu się kłaniać’, to stawał się dla nich przedmiotem bałwochwalczego kultu (Kapł. 26:1). Podobnie jest z pieniędzmi. Potrzebujemy ich, żeby utrzymać się przy życiu; możemy też dobrze je wykorzystywać w służbie dla Jehowy (Kazn. 7:12; Łuk. 16:9). Ale jeśli zabiegamy o nie kosztem naszych chrześcijańskich obowiązków, stają się dla nas bogiem (odczytaj 1 Tymoteusza 6:9, 10). Musimy więc dokładać starań, by na sprawę zarabiania — tak istotną dla ludzi w dzisiejszym świecie — zachowywać zrównoważony pogląd (1 Tym. 6:17-19).
9, 10. (a) Jak chrześcijanie zapatrują się na wykształcenie? (b) Jakie niebezpieczeństwo kryje się w zabieganiu o wyższe wykształcenie?
9 Inną przydatną rzeczą, która może się okazać bezwartościowa, jest świecka edukacja. Chcemy, żeby nasze dzieci były dobrze wykształcone i radziły sobie w życiu. Co ważniejsze, światły chrześcijanin potrafi czytać Biblię z większym zrozumieniem, analizować problemy i wyciągać logiczne wnioski oraz nauczać prawd biblijnych w sposób jasny i przekonujący. Odebranie starannego wykształcenia wymaga czasu, ale warto go na to przeznaczyć.
10 Co jednak powiedzieć o wyższym wykształceniu, jakie można zdobyć na uniwersytecie lub innej uczelni? Powszechnie uważa się je za nieodzowny warunek sukcesu. Tymczasem sporo osób, które o nie zabiega, napełnia swój umysł szkodliwą propagandą. Poświęca na to cenne młode lata, które najlepiej byłoby wykorzystać w służbie dla Jehowy (Kazn. 12:1). Chyba nie zaskakuje fakt, że w krajach, w których mnóstwo ludzi odebrało takie wykształcenie, wiary w Boga jeszcze nigdy nie deklarowało tak mało osób. Prawdziwy chrześcijanin nie szuka zabezpieczenia w poszerzaniu świeckiej edukacji, lecz ufa Jehowie (Prz. 3:5).
Nie pozwól, by cielesne pragnienie stało się bogiem
11, 12. Dlaczego Paweł powiedział, że dla niektórych „bogiem jest brzuch”?
11 W swym liście do Filipian apostoł Paweł wskazał na jeszcze inną rzecz mogącą stać się bogiem. Mając na myśli niektórych byłych współwyznawców, napisał: „Jest wielu takich — często o nich wspominałem, a i teraz o nich wspominam z płaczem — którzy postępują jako nieprzyjaciele Chrystusowego pala męki; końcem ich jest zagłada, ich bogiem jest brzuch, (...) umysłem zaś są przy rzeczach ziemskich” (Filip. 3:18, 19). Jak brzuch może stać się dla kogoś bogiem?
12 Wygląda na to, że te znane Pawłowi osoby większą wagę przykładały do zaspokajania cielesnych pragnień niż do pełnienia razem z nim służby dla Jehowy. Niektórzy mogli tak sobie dogadzać w jedzeniu i piciu, że posuwali się do obżarstwa i pijaństwa (Prz. 23:20, 21; por. Powt. Pr. 21:18-21). Inni być może w pełni wykorzystywali dostępne wówczas możliwości, przez co zaniedbywali służbę dla Jehowy. Nigdy nie pozwólmy, by pragnienie wygodnego życia sprawiło, że zwolnimy tempo i przestaniemy służyć Jehowie z całej duszy (Kol. 3:23, 24).
13. (a) Czym jest zachłanność i jak ją opisał Paweł? (b) Jak możemy się wystrzegać zachłanności?
13 Paweł wspomniał o fałszywym kulcie jeszcze w innym kontekście. Napisał: „Zadajcie śmierć członkom waszego ciała, które są na ziemi, jeśli chodzi o rozpustę, nieczystość, żądzę seksualną, szkodliwe pragnienie oraz zachłanność, która jest bałwochwalstwem” (Kol. 3:5). Zachłanność to pożądanie czegoś, czego się nie posiada. Może chodzić o pragnienie rzeczy materialnych, a nawet niedozwolonych kontaktów płciowych (Wyjścia 20:17). Jakże wymowna jest okoliczność, że takie pragnienia postawiono na równi z bałwochwalstwem, czyli oddawaniem czci fałszywemu bogu! Konieczność bezwzględnego panowania nad nimi Jezus zilustrował dobitnym przykładem (odczytaj Marka 9:47; 1 Jana 2:16).
Wystrzegaj się bezwartościowych słów
14, 15. (a) O jaką „rzecz nic niewartą” potknęło się wiele osób za czasów Jeremiasza? (b) Dlaczego słowa Mojżesza były wartościowe?
14 Bezwartościowe mogą też być słowa. Jehowa wyjaśnił kiedyś Jeremiaszowi: „Fałszem jest to, co prorocy prorokują w moim imieniu. Nie posłałem ich ani im nie nakazałem, ani nie mówiłem do nich. To, co proroczo do was mówią, jest fałszywą wizją i wróżbą, i rzeczą nic niewartą, i oszukaństwem ich serca” (Jer. 14:14). Ci fałszywi prorocy twierdzili, że przemawiają w imieniu Jehowy, ale w rzeczywistości krzewili własne poglądy, własną mądrość. Ich słowa były więc „rzeczą nic niewartą”. Stanowiły prawdziwe zagrożenie duchowe. Wielu dało im posłuch i w roku 607 p.n.e. poniosło śmierć z rąk Babilończyków.
15 Z kolei Mojżesz oznajmił Izraelitom: „Przyłóżcie swe serca do wszystkich tych słów, którymi was dzisiaj ostrzegam, żebyście nakazali swym synom dbać o wprowadzanie w czyn wszystkich słów tego prawa. Ono bowiem nie jest dla was słowem nic niewartym, lecz oznacza dla was życie i przez to słowo przedłużycie swoje dni na ziemi, do której się przeprawiacie przez Jordan, by wziąć ją w posiadanie” (Powt. Pr. 32:46, 47). Słowa Mojżesza były natchnione przez Boga i tym samym bardzo wartościowe. Miały istotny wpływ na pomyślność tego narodu. Ci, którzy dawali im posłuch, cieszyli się długim życiem i dobrobytem. Obyśmy zawsze odrzucali słowa nic niewarte, a lgnęli do cennych słów prawdy!
16. Co sądzisz o twierdzeniach naukowców sprzecznych ze Słowem Bożym?
16 Czy obecnie słyszymy jakieś bezwartościowe wypowiedzi? Oczywiście. Zdaniem części naukowców teoria ewolucji oraz odkrycia z innych dziedzin dowodzą, że już nie trzeba wierzyć w Boga, bo wszystko da się wyjaśnić procesami zachodzącymi w przyrodzie. Czy takie zarozumiałe twierdzenia powinny budzić nasz niepokój? Skądże! Mądrość człowieka nie dorównuje mądrości Bożej (1 Kor. 2:6, 7). Wiemy, że ilekroć nauki ludzkie przeczą temu, co wyjawił Bóg, zawsze okazują się błędne (odczytaj Rzymian 3:4). Mimo ogromnego postępu w wielu dziedzinach wiedzy nadal prawdziwe pozostają słowa Biblii na temat mądrości człowieka: „Mądrość tego świata jest u Boga głupstwem”. Ludzkie rozumowanie w porównaniu z nieskończoną mądrością Boga jest daremne (1 Kor. 3:18-20).
17. Jak się zapatrywać na wypowiedzi duchownych chrześcijaństwa oraz odstępców?
17 Nic niewarte słowa padają też z ust duchownych chrześcijaństwa. Utrzymują oni, że przemawiają w imieniu Boga. Zwykle jednak nie opierają się na Piśmie Świętym, toteż ich wypowiedzi w zasadzie nie mają wartości. Tak samo można ocenić słowa odstępców, którzy utrzymują, że są mądrzejsi od „niewolnika wiernego i roztropnego” (Mat. 24:45-47). Wysuwane przez nich twierdzenia odzwierciedlają ich własną mądrość, są więc pozbawione wartości. Tego, kto słucha takich poglądów, mogą one zgorszyć, czyli przywieść do upadku (Łuk. 17:1, 2). Jak nie dać się sprowadzić na manowce?
Jak odrzucać bezwartościowe słowa
18. Do jakich dziedzin można odnieść radę z 1 Jana 4:1?
18 Mądrej rady na ten temat udzielił sędziwy apostoł Jan (odczytaj 1 Jana 4:1). W myśl tej wskazówki zawsze zachęcajmy osoby napotkane w służbie kaznodziejskiej, by swoje dotychczasowe wierzenia porównały z Biblią. Sami też powinniśmy stosować tę zasadę. Jeśli słyszymy czyjeś negatywne uwagi o prawdzie bądź oszczerstwa rzucane na zbór, starszych lub innych braci, nie przyjmujmy tego bezkrytycznie. Zastanówmy się: Czy ten, kto je szerzy, postępuje zgodnie z zasadami biblijnymi? Czy jego opowieści bądź twierdzenia przyczyniają się do realizacji zamierzenia Jehowy? Czy krzewią pokój w zborze? Wszelkie wypowiedzi, które nie budują społeczności braterskiej, lecz ją rujnują, należą do rzeczy nic niewartych (2 Kor. 13:10, 11).
19. Jak starsi dbają o to, by ich słowa nie były nic niewarte?
19 Jeśli chodzi o bezwartościowe słowa, ważne wnioski mogą wyciągnąć również starsi. Ilekroć mają udzielić jakiejś rady, powinni pamiętać o swoich ograniczeniach i wystrzegać się opierania jej wyłącznie na własnej wiedzy. Muszą zawsze kierować uwagę na Biblię. Cenną zasadę podał apostoł Paweł: „Nie wychodźcie poza to, co jest napisane” (1 Kor. 4:6). Starsi nie mogą wykraczać poza to, co napisano w Biblii. A uwzględniając szersze zastosowanie tej zasady, starają się nie wychodzić poza biblijne wskazówki zamieszczone w publikacjach wydanych przez niewolnika wiernego i roztropnego.
20. Co nam pomaga odrzucać rzeczy nic niewarte?
20 Rzeczy nic niewarte — niezależnie od tego, czy chodzi o „bogów”, słowa czy cokolwiek innego — są bardzo szkodliwe. Dlatego zawsze prośmy Jehowę, by pomagał nam je rozpoznać oraz wskazywał, jak je odrzucać. Dzięki temu będziemy mogli powiedzieć za psalmistą: „Odwróć me oczy, by nie widziały tego, co nic niewarte; zachowaj mnie przy życiu na twojej drodze” (Ps. 119:37). W następnym artykule omówimy, z jakich jeszcze powodów należy uznawać kierownictwo Jehowy.
Czy potrafisz wyjaśnić?
• Jakie „rzeczy nic niewarte” powinniśmy odrzucać?
• Co zrobić, żeby pieniądze nie stały się dla nas bogiem?
• W jaki sposób cielesne pragnienia mogłyby się stać przedmiotem bałwochwalczego kultu?
• Jak możemy odrzucać bezwartościowe słowa?
[Pytania do studium]
[Ilustracja na stronie 3]
Izraelitów zachęcono do ‛uprawiania roli’, a nie do zabiegania o rzeczy nic niewarte
[Ilustracja na stronie 5]
Nigdy nie pozwól, by pragnienie rzeczy materialnych sprawiło, że zwolnisz tempo w służbie dla Jehowy
[Ilustracja na stronie 6]
Słowa starszych mogą być bardzo wartościowe