„Ten, którego Bóg posłał, mówi wypowiedzi Boga” (JANA 3:34).

1, 2. Do czego można przyrównać nauki, które Jezus zawarł w Kazaniu na Górze, i co potwierdza, że jest ono mocno oparte na „wypowiedziach Boga”?

JEDNYM z największych znanych dziś oszlifowanych diamentów jest Gwiazda Afryki o wadze 530 karatów. To naprawdę wyjątkowy klejnot! Ale istnieją klejnoty, które niepomiernie przewyższają go wartością. Mowa o bezcennych naukach Jezusa zawartych w Kazaniu na Górze. Nic dziwnego, że mają tak ogromną wartość, bo w rzeczywistości pochodzą od samego Jehowy! W Biblii czytamy o Jezusie: „Ten, którego Bóg posłał, mówi wypowiedzi Boga” (Jana 3:34-36).

² Chociaż całe to mistrzowskie kazanie Jezus mógł wygłosić w niespełna pół godziny, przytoczył 21 fragmentów z ośmiu ksiąg Pism Hebrajskich. Oparł się więc mocno na „wypowiedziach Boga”. Zobaczmy teraz, jak można wykorzystać w praktyce niektóre z wielu cennych myśli podanych wówczas przez umiłowanego Syna Bożego.

„Najpierw zawrzyj pokój ze swym bratem”

3. Co zalecił Jezus po udzieleniu przestrogi przed trwaniem w gniewie?

³ Jako chrześcijanie cieszymy się szczęściem i pokojem, bo mamy świętego ducha  Bożego, którego owocem jest między innymi radość i pokój (Gal. 5:22, 23). Jezus nie chciał, by jego uczniowie utracili te przymioty, toteż ostrzegł ich przed tragicznymi skutkami trwania w gniewie (odczytaj Mateusza 5:21, 22). Następnie oświadczył: „Gdybyś więc przyniósł swój dar do ołtarza, a tam sobie przypomniał, że twój brat ma coś przeciwko tobie, zostaw swój dar tam przed ołtarzem i odejdź; najpierw zawrzyj pokój ze swym bratem, a potem, wróciwszy, złóż swój dar” (Mat. 5:23, 24).

4, 5. (a) O jakim „darze” jest mowa w Mateusza 5:23, 24? (b) Jak ważne jest pojednanie się z urażonym bratem?

⁴ Wspomniany przez Jezusa „dar” to jedna z ofiar składanych w świątyni jerozolimskiej. Do istotnych elementów wielbienia Jehowy należały wtedy ofiary ze zwierząt. Ale Jezus zwrócił uwagę na coś znacznie ważniejszego — na konieczność ‛zawarcia pokoju’ z urażonym bratem przed złożeniem daru Bogu.

⁵ Zawarcie pokoju to inaczej pojednanie się. Jaką naukę możemy wyciągnąć z omawianej wypowiedzi Jezusa? Otóż od sposobu, w jaki odnosimy się do drugich, zależy nasza więź z Jehową (1 Jana 4:20). Ofiary składane Bogu w czasach starożytnych nie miały żadnej wartości, jeśli ofiarodawca nie traktował właściwie bliźnich (odczytaj Micheasza 6:6-8).

Rola pokory

6, 7. Dlaczego starania o przywrócenie pokojowych stosunków z urażonym bratem wymagają pokory?

⁶ Pogodzenie się z urażonym bratem może być próbą naszej pokory. Człowiek pokorny nie będzie się spierał ze współwyznawcą, żeby dowieść swych praw. Zapobiegnie to powstaniu na przykład takiej niezdrowej sytuacji, jaka wytworzyła się kiedyś wśród chrześcijan w starożytnym Koryncie. Ze względu na nią apostoł Paweł skierował do nich trzeźwiącą uwagę: „Już samo to oznacza dla was klęskę, że prowadzicie ze sobą procesy. Dlaczego raczej nie pozwalacie się skrzywdzić? Dlaczego raczej nie pozwalacie się oszukać?” (1 Kor. 6:7).

⁷ Jezus nie sugerował, że należy pójść do brata i przekonywać go, iż racja jest po naszej stronie. Celem takiego spotkania ma być przywrócenie pokojowych stosunków. Aby zawrzeć pokój, powinniśmy uczciwie mówić o swoich odczuciach. Ale musimy przyznać, że uczucia drugiej strony także zostały zranione. A jeśli popełniliśmy błąd, z pewnością zechcemy za niego pokornie przeprosić.

‛Jeśli twoje prawe oko cię gorszy’

8. Streść wypowiedź Jezusa zapisaną w Mateusza 5:29, 30.

⁸ W Kazaniu na Górze Jezus udzielił również mądrych rad dotyczących moralności. Wiedział, jak niebezpieczne może być oddziaływanie niedoskonałego ciała. Dlatego rzekł:  „Jeśli więc twoje prawe oko cię gorszy, wyłup je i odrzuć od siebie. Pożyteczniej bowiem jest dla ciebie, żebyś stracił jeden z twych członków, niż żeby całe twoje ciało wrzucono do Gehenny. Także jeśli twoja prawa ręka cię gorszy, odetnij ją i odrzuć od siebie. Pożyteczniej bowiem jest dla ciebie, żebyś stracił jeden z twych członków, niż żeby całe twoje ciało znalazło się w Gehennie” (Mat. 5:29, 30).

9. W jaki sposób „oko” lub „ręka” może nas ‛zgorszyć’?

⁹ „Oko”, o którym mówił Jezus, oznacza zdolność koncentrowania na czymś uwagi, „ręka” zaś wyobraża działanie. Jeśli nie zachowamy ostrożności, te części ciała mogą nas ‛zgorszyć’ — spowodować, że się potkniemy i przestaniemy ‛chodzić z Bogiem’ (Rodz. 5:22; 6:9). Kiedy więc odczuwamy pokusę, by okazać nieposłuszeństwo wobec Jehowy, musimy podjąć stanowcze działania — w sensie przenośnym wyłupić sobie oko lub odciąć rękę.

10, 11. Co może nam pomóc w uniknięciu niemoralnego postępowania?

¹⁰ Co robić, żeby nasze oczy nie koncentrowały się na niemoralnych rzeczach? Bogobojny Hiob oświadczył: „Przymierze zawarłem ze swymi oczami. Jakże więc mógłbym zwracać uwagę na jakąś dziewicę?” (Hioba 31:1). Hiob, człowiek żonaty, był zdecydowany trzymać się Bożych praw moralnych. Powinniśmy przyjąć taką samą postawę, niezależnie od tego, czy mamy partnera małżeńskiego, czy nie. Chcąc uniknąć niemoralnego postępowania, musimy poddawać się pod wpływ ducha świętego, który pomaga osobom miłującym Boga przejawiać panowanie nad sobą (Gal. 5:22-25).

¹¹ Aby nie dopuścić się niemoralności, powinniśmy też zadać sobie pytanie: „Czy pozwalam, by moje oczy rozbudzały we mnie zainteresowanie nieprzyzwoitymi materiałami w książkach, telewizji bądź Internecie?”. Pamiętajmy o słowach ucznia Jakuba: „Każdy jest doświadczany, gdy go pociąga i nęci jego własne pragnienie. Potem pragnienie, gdy stanie się płodne, rodzi grzech; z kolei grzech, gdy zostanie popełniony, wydaje śmierć” (Jak. 1:14, 15). Jeżeli któryś sługa Boży bywa skłonny do pożądliwego wpatrywania się w osobę płci przeciwnej, to koniecznie musi zdobyć się na radykalne zmiany przyrównane do wyłupienia oka i odrzucenia go daleko od siebie (odczytaj Mateusza 5:27, 28).

12. Jaka rada Pawła może nam pomóc w zwalczeniu niemoralnych pragnień?

¹² Jeżeli chcemy przestrzegać norm Bożych i pozostać moralnie czyści, musimy w sensie przenośnym pilnować także „ręki”. Usłuchajmy zatem rady Pawła: „Zadajcie śmierć członkom waszego ciała, które są na ziemi, jeśli chodzi o rozpustę, nieczystość, żądzę seksualną, szkodliwe pragnienie oraz zachłanność, która jest bałwochwalstwem” (Kol. 3:5). Słowa „zadajcie śmierć” podkreślają, że zwalczenie niemoralnych pragnień cielesnych wymaga przedsięwzięcia naprawdę stanowczych kroków.

13, 14. Dlaczego wystrzeganie się niemoralnych myśli i czynów jest tak ważne?

¹³ Zdarza się, że ktoś dla ratowania życia decyduje się na amputację kończyny. Każdy, kto chce się wyzbyć niemoralnych myśli i czynów, które mogą doprowadzić do śmierci duchowej, musi niejako odrzucić od siebie oko i rękę. Jedynym sposobem, by uniknąć wiecznej zagłady symbolizowanej przez Gehennę, jest dbanie o czystość umysłową, moralną i duchową.

¹⁴ Z powodu odziedziczonego grzechu i niedoskonałości zachowywanie czystości moralnej wiąże się z wysiłkiem. Paweł oznajmił: „Biję pięściami moje ciało i wiodę je jak niewolnika, abym — choć głosiłem drugim — sam w jakiś sposób nie stał się niegodny uznania” (1 Kor. 9:27). Nieugięcie więc trzymajmy się rad Jezusa dotyczących moralności i nigdy nie pozwólmy sobie na działania,  które świadczyłyby o braku wdzięczności za złożony przez niego okup (Mat. 20:28; Hebr. 6:4-6).

„Dawajcie”

15, 16. (a) Jaki przykład szczodrości dał Jezus? (b) Jak rozumieć słowa Jezusa zapisane w Łukasza 6:38?

¹⁵ Jezus słowem i czynem uczył szczodrości. Dał jej wspaniały wzór, gdy przyszedł na ziemię dla dobra niedoskonałych ludzi (odczytaj 2 Koryntian 8:9). Chętnie zrezygnował z niebiańskiej chwały, został człowiekiem i oddał swe życie za grzeszników, by niektórzy z nich mogli ‛stać się bogaci’ jako jego współdziedzice w niebiańskim Królestwie (Rzym. 8:16, 17). Wyraźnie też zachęcał do szczodrości, mówiąc:

¹⁶ „Dawajcie, a ludzie wam dadzą. Wsypią do waszych podołków miarę wyborną, natłoczoną, utrzęsioną i przepełnioną. Bo jaką miarą odmierzacie, taką wam w zamian odmierzą” (Łuk. 6:38). Wzmianka o ‛wsypaniu do podołków’ nawiązuje do zwyczaju niektórych ówczesnych sprzedawców, napełniających klientom fałdę ubrania. Noszono wtedy obszerne szaty, które przewiązane pasem tworzyły w górnej części rodzaj dużej kieszeni do przenoszenia różnych rzeczy. Jeśli z serca okazujemy szczodrość, możemy w zamian otrzymać bardzo wiele, na przykład gdy będziemy w potrzebie (Kazn. 11:2).

17. Jakim przykładem szczodrości jest Jehowa i jakiego rodzaju dawanie jest szczególnie radosne?

¹⁷ Jehowa miłuje i nagradza tych, którzy z radością obdarowują innych. On sam dał pod tym względem najlepszy przykład, ofiarowując swego jednorodzonego Syna, „aby nikt, kto w niego wierzy, nie został zgładzony, lecz miał życie wieczne” (Jana 3:16). Paweł napisał: „Kto obficie sieje, ten będzie też obficie żąć. Niech każdy czyni tak, jak postanowił w sercu, nie z ociąganiem się albo pod przymusem, gdyż Bóg miłuje dawcę rozradowanego” (2 Kor. 9:6, 7). Szczególnym źródłem radości i błogosławieństw niewątpliwie jest poświęcanie czasu, sił i środków materialnych na popieranie wielbienia prawdziwego Boga (odczytaj Przysłów 19:17; Łukasza 16:9).

„Nie dmij przed sobą w trąbę”

18. Kiedy ‛nie będziemy mieć nagrody u Ojca’?

¹⁸ „Pilnie zważajcie, żebyście nie przejawiali swej prawości przed ludźmi po to, by was oglądali; w przeciwnym razie nie będziecie mieć nagrody u Ojca, który jest w niebiosach” (Mat. 6:1). Pod pojęciem „prawości” Jezus rozumiał postępowanie zgodne z wolą Bożą. Nie chodziło mu o to, że zbożnych czynów nigdy nie powinno się dokonywać  publicznie, bo przecież powiedział też uczniom, żeby ‛ich światło świeciło przed ludźmi’ (Mat. 5:14-16). Ale nie otrzymamy nagrody od niebiańskiego Ojca, jeśli coś robimy tylko po to, by ktoś nas widział i podziwiał — niczym aktorów występujących na scenie. Gdybyśmy się kierowali takimi pobudkami, nie moglibyśmy cieszyć się bliską więzią z Bogiem ani liczyć na wiecznotrwałe błogosławieństwa pod panowaniem Jego Królestwa.

19, 20. (a) Co miał na myśli Jezus, ostrzegając przed ‛dęciem w trąbę, gdy się daje dary miłosierdzia’? (b) Jak możemy sprawić, żeby ‛lewica nie wiedziała, co czyni prawica’?

¹⁹ Jeśli mamy właściwe nastawienie, postępujemy zgodnie z zachętą Jezusa: „Kiedy więc dajesz dary miłosierdzia, nie dmij przed sobą w trąbę, jak to czynią obłudnicy w synagogach i na ulicach, żeby ludzie ich wychwalali. Zaprawdę wam mówię: W pełni odbierają swą nagrodę” (Mat. 6:2). Dawanie „darów miłosierdzia” polegało na wspieraniu osób będących w potrzebie (odczytaj Izajasza 58:6, 7). Jezus i apostołowie mieli wspólne środki, które przeznaczali na pomoc biednym (Jana 12:5-8; 13:29). Przed daniem jałmużny nikt dosłownie nie dął w trąbę, a więc ostrzeżenie Jezusa najwyraźniej jest hiperbolą. Nie mamy przechwalać się dobroczynnością, jak to robili faryzeusze. Jezus nazwał ich obłudnikami, bo gdy składali datek, rozgłaszali to „w synagogach i na ulicach”. Tacy obłudnicy ‛w pełni odbierali swą nagrodę’. Był nią poklask ze strony ludzi oraz być może uprzywilejowane miejsce w synagodze, obok słynnych nauczycieli. Nie mogli jednak liczyć na nic więcej — Jehowa nie zamierzał ich już niczym obdarowywać (Mat. 23:6). A jak mieli postępować uczniowie Chrystusa? On sam wyjaśnił:

²⁰ „Ale gdy ty dajesz dary miłosierdzia, niech nie wie twa lewica, co czyni twa prawica, żeby twe dary miłosierdzia pozostały w ukryciu; wtedy odpłaci tobie twój Ojciec, który się przygląda w ukryciu” (Mat. 6:3, 4). Nasze ręce zwykle ze sobą współdziałają. Kiedy więc ‛lewica nie wie, co czyni prawica’, oznacza to, że nie rozpowiadamy o swych miłosiernych uczynkach, nawet wśród osób nam najbliższych.

21. Jak odpłaci nam Ten, „który się przygląda w ukryciu”?

²¹ Jeśli nie chełpimy się swoją ofiarnością, nasze „dary miłosierdzia” pozostają w ukryciu. Wtedy o odpłatę zadba Ojciec, „który się przygląda w ukryciu” — w niebiosach, niewidzialny dla ludzkich oczu (Jana 1:18). W ramach odpłaty pozwala się do siebie zbliżyć, przebacza grzechy i udostępnia możliwość życia wiecznego (Prz. 3:32; Jana 17:3; Efez. 1:7). O ileż lepsza jest taka nagroda od chwały, jaką mogliby nas otoczyć ludzie!

Skarby, które należy cenić

22, 23. Dlaczego powinniśmy cenić nauki Jezusa?

²² Kazanie na Górze pełne jest najróżniejszych duchowych klejnotów. Dzięki tym skarbom możemy zaznać radości nawet w dzisiejszym niespokojnym świecie. Jeśli cenimy sobie wypowiedzi Jezusa i pozwalamy, by kształtowały całe nasze życie, będziemy naprawdę szczęśliwi.

²³ „Każdy, kto słyszy” nauki Jezusa i „wprowadza je w czyn”, zazna obfitych błogosławieństw (odczytaj Mateusza 7:24, 25). Dlatego postanówmy sobie, że będziemy trzymać się jego rad. Dalsze wskazówki z Kazania na Górze omówimy w ostatnim artykule z tej serii.

Jak byś odpowiedział?

• Dlaczego zawarcie pokoju z urażonym współwyznawcą jest bardzo ważne?

• Co możemy zrobić, żeby nasze „oko” nie doprowadziło nas do upadku?

• Jakie trzeba mieć nastawienie do dawania?

[Pytania do studium]

[Ilustracja na stronie 11]

Jak dobrze jest się pojednać!

[Ilustracje na stronach 12, 13]

Jehowa błogosławi tym, którzy chętnie obdarowują innych