‛Nie mścijcie się sami, umiłowani, lecz zwyciężajcie zło dobrem’ (RZYM. 12:19, 21).

1, 2. Jaki przykład dała grupa Świadków?

GRUPA 34 Świadków Jehowy podróżowała samolotem na uroczystość otwarcia pewnego biura oddziału. Z powodów technicznych ich lot niespodziewanie się wydłużył. Jednogodzinna przerwa na tankowanie zamieniła się w 44-godzinną udrękę na odległym lotnisku, gdzie nie było żywności, wody ani odpowiednich urządzeń sanitarnych. Wielu pasażerów wpadło w gniew i zaczęło grozić obsłudze lotniska. Jednak bracia i siostry zachowali spokój.

² Świadkowie w końcu dotarli do celu, ale zdążyli tylko na ostatnią część programu. Mimo zmęczenia zostali dłużej, by się nacieszyć towarzystwem miejscowych współwyznawców. Po jakimś czasie dowiedzieli się, że ich cierpliwość i opanowanie nie uszły uwagi osób postronnych. Jeden z pasażerów powiedział obsłudze linii lotniczych: „Gdyby nie leciało z nami tych 34 chrześcijan, na lotnisku doszłoby do bijatyki”.

Świat owładnięty gniewem

3, 4. (a) Od kiedy ludzkość doświadcza skutków gniewu i w jakim zakresie? (b) Czy Kain mógł opanować swój gniew? Objaśnij to szerzej.

³ W obecnym niegodziwym systemie rzeczy ludzie są tak udręczeni, że łatwo wpadają w gniew (Kazn. 7:7). Nieraz prowadzi to do nienawiści, a nawet jawnej przemocy. Na świecie szaleją wojny domowe i konflikty między narodami. Do napięć oraz kłótni dochodzi też w wielu rodzinach. Gniew i przemoc mają długą historię. Kain, pierwszy syn Adama i Ewy, pałając gniewem i zawiścią, zabił swego młodszego brata Abla. Dopuścił się tej nikczemności, chociaż wcześniej Jehowa wzywał go do zapanowania nad emocjami i obiecał mu błogosławieństwo, jeśli się na to zdobędzie (odczytaj Rodzaju 4:6-8).

⁴ Mimo że Kain odziedziczył niedoskonałość, miał wybór — mógł poskromić gniew. Dlatego był całkowicie odpowiedzialny za swój niegodziwy czyn. Wskutek grzesznych skłonności również nam niełatwo jest panować nad gniewem i powstrzymywać się przed złymi uczynkami. W tych „krytycznych czasach” mnożą się problemy, które dodatkowo mogą wywierać na nas negatywny wpływ (2 Tym. 3:1). Przykładem są trudności finansowe. Zdaniem policji i organizacji społecznych kryzys ekonomiczny sprawia, że w rodzinach częściej dochodzi do wybuchów gniewu i aktów przemocy.

5, 6. Jak może na nas oddziaływać dzisiejszy świat?

⁵ Ponadto mamy styczność z wieloma ludźmi, którzy są „rozmiłowani w samych sobie”, „wyniośli” lub wręcz „zajadli”. Takie cechy dość łatwo mogą się nam udzielać i rozbudzać w nas gniew (2 Tym. 3:2-5). W filmach i programach telewizyjnych często przedstawia się zemstę jako coś szlachetnego, a przemoc jako naturalny i słuszny sposób rozwiązywania problemów. Fabuła jest tak układana, by widz wyczekiwał, kiedy wreszcie czarny charakter „dostanie za swoje” — czyli zwykle poniesie śmierć z ręki głównego bohatera.

⁶ Taka propaganda nie upowszechnia zasad Bożych, lecz „ducha świata” i jego władcy,  Szatana, który pała wielkim gniewem (1 Kor. 2:12; Efez. 2:2; Obj. 12:12). Duch świata odwołuje się do skłonności grzesznego ciała i jest zupełnym przeciwieństwem świętego ducha Bożego oraz przymiotów wydawanych pod jego wpływem. Istotnie, jednym z podstawowych wymagań chrystianizmu jest powstrzymywanie się od odwetu (odczytaj Mateusza 5:39, 44, 45). Jak zatem moglibyśmy w jeszcze większej mierze stosować się do wskazówek Jezusa?

Przykłady — dobry i zły

7. Jakie były skutki tego, że Symeon i Lewi nie poskromili gniewu?

⁷ Biblia zawiera mnóstwo rad dotyczących powściągania gniewu oraz pokazuje na przykładach, jakie skutki przynosi opanowanie bądź jego brak. Rozważmy, co się wydarzyło, gdy synowie Jakuba Symeon i Lewi postanowili pomścić swoją siostrę Dinę, która została zgwałcona przez Szechema. „Poczuli się boleśnie zranieni i bardzo się rozgniewali” (Rodz. 34:7). Wybili wszystkich mężczyzn w mieście Szechema; inni synowie Jakuba zabrali łupy i uprowadzili kobiety oraz dzieci. Dopuścili się tego nie tylko ze względu na Dinę, ale prawdopodobnie też z powodu urażonej dumy. Czyn Szechema potraktowali jako zniewagę ich samych, a także ich ojca. Co jednak sądził o tym Jakub?

8. Czego na temat mściwości uczy nas relacja o Symeonie i Lewim?

⁸ Tragiczne przeżycie Diny musiało głęboko zasmucić Jakuba. Mimo to potępił on mściwość swoich synów. Symeon i Lewi próbowali się usprawiedliwiać, mówiąc: „Czy komukolwiek wolno traktować naszą siostrę jak nierządnicę?” (Rodz. 34:31). Ale wydarzenia te miały ciąg dalszy, gdyż oburzyły samego Jehowę. Wiele lat później Jakub zapowiedział, że ze względu na brutalne, pełne gniewu postępowanie Symeona i Lewiego ich  potomstwo zostanie rozproszone między plemiona Izraela (odczytaj Rodzaju 49:5-7). Niepohamowany gniew synów Jakuba ściągnął na nich niełaskę nie tylko ich ojca, lecz także Boga.

9. Kiedy Dawid omal nie uległ gniewowi?

⁹ Zupełnie inną postawę przejawiał Dawid. Wielokrotnie miał okazję oddać wet za wet, ale tego nie robił (1 Sam. 24:3-7). Jednak któregoś razu omal nie uległ gniewowi. Gdy posłał swoich ludzi do zamożnego Nabala, ten ich zwymyślał, choć strzegli jego trzód i pasterzy. Dawid, prawdopodobnie ze względu na znieważonych sług, zdecydował się wziąć odwet. Kiedy wyruszył wraz z nimi przeciwko Nabalowi i jego domowi, pewien młodzieniec poinformował o wszystkim Abigail, roztropną żonę Nabala, i zachęcił ją do działania. Abigail natychmiast przygotowała hojny dar i wyszła Dawidowi naprzeciw. Spotkawszy go, pokornie przeprosiła za zuchwałość męża i odwołała się do bojaźni, jaką Dawid żywił przed Jehową. Dawid pohamował swój gniew i powiedział: „Błogosławiona bądź (...) ty, która powstrzymałaś mnie dziś od obciążenia się winą krwi” (1 Sam. 25:2-35).

Chrześcijańska postawa

10. Jak chrześcijanie powinni się zapatrywać na szukanie zemsty?

¹⁰ Wydarzenia z życia Symeona i Lewiego, jak również Dawida i Abigail wyraźnie pokazują, że Jehowa potępia wybuchy gniewu oraz przemoc i że błogosławi wysiłkom mającym na celu krzewienie pokoju. Apostoł Paweł napisał: „Jeśli możliwe, o ile to od was zależy, zachowujcie pokój ze wszystkimi ludźmi. Nie mścijcie się sami, umiłowani, lecz pozostawcie miejsce srogiemu gniewowi; napisano przecież: ‚Pomsta jest moja; ja odpłacę, mówi Jehowa’. Ale ‚jeśli twój nieprzyjaciel jest głodny, nakarm go, jeśli jest spragniony, daj mu coś do picia; bo czyniąc to, nagarniesz ognistych węgli na jego głowę’. Nie dawaj się zwyciężyć złu, lecz zło dobrem zwyciężaj” (Rzym. 12:18-21) *.

11. Jak pewna siostra nauczyła się powściągać gniew?

¹¹ Rada Pawła okazuje się bardzo praktyczna. Na przykład pewna siostra wyżaliła się przed starszym zboru na swoją nową szefową, którą uznała za osobę niesprawiedliwą i nieżyczliwą. Była oburzona jej zachowaniem i chciała się zwolnić z pracy. Starszy serdecznie zachęcił ją, by nie podejmowała pochopnych decyzji. Dostrzegł jednak, że jej gniewna reakcja na niewłaściwe postępowanie przełożonej tylko zaogniła sytuację (Tyt. 3:1-3). Uświadomił siostrze, że nawet jeśli znajdzie nową pracę, i tak będzie musiała się nauczyć inaczej reagować na cudzą nieżyczliwość. Podpowiedział, by zgodnie z radą Jezusa starała się traktować szefową tak, jak sama chciałaby być traktowana (odczytaj Łukasza 6:31). Siostra zgodziła się spróbować. Z jakim rezultatem? Po pewnym czasie przełożona stała się milsza, a nawet pochwaliła siostrę za jej pracę.

12. Dlaczego nieporozumienia między chrześcijanami mogą być szczególnie bolesne?

¹² Raczej nie zaskakuje nas fakt, że takie problemy zdarzają się nam w kontaktach z ludźmi spoza zboru. Żyjąc w obecnym systemie rzeczy podległym Szatanowi, często spotykamy się z przejawami niesprawiedliwości i musimy podejmować wysiłki, by ‛nie pałać gniewem z powodu złoczyńców’ (Ps. 37:1-11; Kazn. 8:12, 13; 12:13, 14). Jednak o wiele bardziej boli nas to, kiedy poróżnimy się ze współwyznawcą. Pewna chrześcijanka wspomina: „Gdy poznawałam prawdę, najtrudniej było mi się pogodzić z tym, że słudzy Jehowy nie są doskonali”. Opuszczając  oziębły, niewrażliwy świat, mieliśmy nadzieję, że wszyscy członkowie zboru będą się odnosić do siebie z chrześcijańską życzliwością. Dlatego gdy współwyznawca — zwłaszcza taki, któremu powierzono w zborze odpowiedzialne zadania — postąpi bezmyślnie lub nie po chrześcijańsku, możemy odczuwać ból i gniew. Ciśnie się wtedy do głowy pytanie: „Jak coś takiego może się dziać wśród ludu Jehowy?”. A jednak takie rzeczy zdarzały się nawet wśród namaszczonych chrześcijan za czasów apostołów (Gal. 2:11-14; 5:15; Jak. 3:14, 15). Jak się zachować, gdy podobna sytuacja dotknie nas osobiście?

13. Dlaczego powinniśmy starać się rozwiązywać nieporozumienia i jak możemy to robić?

¹³ Wspomniana chrześcijanka mówi: „Nauczyłam się modlić za każdego, kto sprawił mi przykrość. To zawsze pomaga”. Zgodnie z zachętą Jezusa powinniśmy modlić się za tych, którzy nas prześladują (Mat. 5:44). O ileż bardziej więc trzeba się modlić za duchowych braci i siostry! Jak ojciec chce, by jego dzieci wzajemnie się kochały, tak Jehowa pragnie, by Jego słudzy pozostawali ze sobą w dobrych stosunkach. W przyszłości będziemy cieszyć się pokojem z bliźnimi po wieczne czasy, ale już teraz Jehowa uczy nas, jak o niego zabiegać. Pragnie, byśmy współpracowali w wykonywaniu Jego wspaniałego dzieła. Dlatego rozwiązujmy problemy lub po prostu ‛przechodźmy do porządku nad występkiem’ i dalej razem przyjmy naprzód (odczytaj Przysłów 19:11). Gdy zdarzają się nam nieporozumienia, nie odsuwajmy się od braci, lecz pomagajmy sobie nawzajem trwać pośród ludu Bożego, w bezpiecznych objęciach „odwiecznych ramion” Jehowy (Powt. Pr. 33:27, Edycja Świętego Pawła).

Delikatność wobec wszystkich przynosi dobre rezultaty

14. Jak powinniśmy reagować na szatańskie próby wprowadzenia podziałów?

¹⁴ Aby nam przeszkodzić w obwieszczaniu  dobrej nowiny, Szatan i demony nieustannie usiłują zmącić pokój w rodzinach i zborach. Chcą nas skłócić, ponieważ wiedzą, że wewnętrzne podziały rujnują (Mat. 12:25). Kiedy zmagamy się z tym niegodziwym wpływem, postępujemy mądrze, stosując się do rady apostoła Pawła: „Niewolnik Pana nie ma się spierać, lecz ma być delikatny wobec wszystkich” (2 Tym. 2:24). Pamiętajmy, że w rzeczywistości toczymy walkę „nie z krwią i ciałem, ale (...) z zastępem niegodziwych duchów”. Żeby odnieść zwycięstwo, nie uciekamy się do przemocy, ale korzystamy z duchowej zbroi, mając ‛nogi obute w wyposażenie dobrej nowiny o pokoju’ (Efez. 6:12-18).

15. Jak się zachowywać w obliczu ataku wrogów?

¹⁵ Do zaciekłych ataków na zbór dochodzi też z zewnątrz — przypuszczają je wrogowie Jehowy. Niektórzy wobec pokojowo usposobionych Świadków używają nawet przemocy fizycznej. Inni oczerniają nas w środkach masowego przekazu lub w sądach. O tym wszystkim Jezus uprzedzał swych naśladowców (Mat. 5:11, 12). Jak się zachowywać w takich sytuacjach? Nigdy ‛nie oddawajmy złem za złe’ — ani słowem, ani czynem (Rzym. 12:17; odczytaj 1 Piotra 3:16).

16, 17. W jakiej sytuacji znalazł się pewien zbór?

¹⁶ Chociaż Diabeł sprowadza na nas różne przeciwności, to gdy ‛zwyciężamy zło dobrem’, dajemy wspaniałe świadectwo. Na przykład na jednej z wysp Pacyfiku pewien zbór wynajął salę na uroczystość Pamiątki. Kiedy dowiedzieli się o tym przedstawiciele miejscowego kościoła, polecili wiernym, by mniej więcej w tym samym czasie przybyli do tej sali na nabożeństwo. Komendant policji nakazał duchownym, żeby o wyznaczonej godzinie zwolnili salę. Oni jednak nie posłuchali. Gdy zbliżała się pora Pamiątki, w sali wypełnionej wiernymi rozpoczęto mszę.

¹⁷ Policja szykowała się do usunięcia tych ludzi siłą. Wtedy zwierzchnik kościoła podszedł do jednego z braci starszych i zapytał: „Czy na dzisiejszy wieczór zaplanowaliście coś szczególnego?”. Kiedy brat wspomniał o Pamiątce, duchowny odrzekł: „O, nie wiedziałem!”. Na te słowa jeden z policjantów wykrzyknął: „Przecież mówiliśmy wam o tym dziś rano!”. Kapłan odwrócił się do brata i z ironicznym uśmiechem zapytał: „I co teraz zrobicie? Mamy salę pełną ludzi. Każecie policji nas usunąć?”. Człowiek ten uciekł się do podstępu, by wyglądało, że to Świadkowie są prześladowcami! Jak zareagowali nasi bracia?

18. Jak bracia zareagowali na prowokację i z jakim rezultatem?

¹⁸ Bracia zaproponowali, że poczekają pół godziny, a potem przystąpią do obchodów Pamiątki. Msza wprawdzie się przedłużyła, lecz w końcu wierni opuścili salę i bracia mogli rozpocząć uroczystość. Następnego dnia władze powołały specjalną komisję. Po zbadaniu faktów komisja nakazała kościołowi podać do publicznej wiadomości, że przyczyną problemu nie byli Świadkowie Jehowy, ale zwierzchnik kościoła. Podziękowała również naszym braciom za ich cierpliwość w tej trudnej sytuacji. Jak widać, zabieganie o „pokój ze wszystkimi ludźmi” dało dobre wyniki.

19. Co jeszcze pomaga zachowywać pokojowe stosunki z innymi?

¹⁹ Innym czynnikiem pomocnym w zachowywaniu pokoju z drugimi jest posługiwanie się ujmującą mową. Następny artykuł omawia, czym ona jest, jak ją pielęgnować i jak z niej korzystać.

[Przypis]

Czy potrafisz wyjaśnić?

• Dlaczego ludzie w dzisiejszym świecie tak często dają upust gniewowi?

• Które przykłady biblijne ilustrują skutki opanowania bądź jego braku?

• Jak się zachować, gdy skrzywdzi nas współwyznawca?

• Jak reagować na ataki przeciwników?

[Pytania do studium]

[Ilustracja na stronie 16]

Symeon i Lewi nie zapanowali nad swoim gniewem

[Ilustracje na stronie 18]

Okazywanie życzliwości może niejako zmiękczyć nastawienie drugich