„Niech wasza wypowiedź zawsze będzie (...) przyprawiona solą, abyście wiedzieli, jak powinniście każdemu odpowiedzieć” (KOL. 4:6).

1, 2. Co niejednokrotnie czują młodzi, gdy się różnią od innych, i dlaczego tak jest?

ZAPEWNE wiele razy nie tylko słyszałeś o presji rówieśników, ale też sam jej doświadczyłeś. Może niekiedy jesteś nakłaniany do zrobienia czegoś złego. Jak się wtedy czujesz? Czternastoletni Christopher mówi: „Czasami po prostu chciałbym zniknąć albo być jak reszta moich kolegów, żeby się nie wyróżniać”.

² Czy rówieśnicy mają na ciebie silny wpływ? Jeśli tak, to co jest tego powodem? Czy bardzo zależy ci na ich akceptacji? Takie pragnienie samo w sobie nie jest złe. Dorośli także chcą być akceptowani przez innych dorosłych. Nikt — ani młody, ani stary — nie delektuje się gorzkim smakiem odrzucenia. Ale patrząc realistycznie, trzymanie się tego, co słuszne, nie zawsze znajduje aprobatę drugich. Musiał sobie z tym radzić nawet Jezus. Mimo to zawsze postępował właściwie. Chociaż niektórzy naśladowali Syna Bożego i stali się jego uczniami, inni nim gardzili i ‛uważali go za nic’ (Izaj. 53:3).

Jak silna jest presja, by się upodobnić do innych?

3. Dlaczego błędem byłoby podporządkowanie się regułom narzuconym przez rówieśników?

³ Czasami możesz pragnąć postępować  tak jak rówieśnicy tylko dlatego, by ich zadowolić. Byłby to błąd. Chrześcijanie nie powinni być „niemowlętami, miotanymi jakby przez fale” (Efez. 4:14). Małe dzieci łatwo ulegają wpływom, ale ty nie jesteś już małym dzieckiem — zmierzasz ku dorosłości. Jeśli więc wierzysz, że przestrzeganie zasad Jehowy przynosi pożytek, to dla własnego dobra żyj zgodnie ze swymi przekonaniami (Powt. Pr. 10:12, 13). W przeciwnym razie pozwolisz, by inni przejęli kontrolę nad twoim życiem. Gdy uginasz się pod presją drugich, stajesz się w rzeczywistości ich marionetką (odczytaj 2 Piotra 2:19).

4, 5. (a) Jak Aaron uległ presji otoczenia i jaką lekcję możesz z tego wyciągnąć? (b) Jaką formę przybierają naciski ze strony kolegów?

⁴ Któregoś razu presji otoczenia uległ Aaron, brat Mojżesza. Gdy Izraelici domagali się, by uczynił im boga, spełnił ich żądanie. Aaron nie był słabym człowiekiem. Wcześniej razem z Mojżeszem stawał przed faraonem — najpotężniejszym człowiekiem w Egipcie. Z odwagą przekazywał wtedy Boże orędzie. Ale teraz uległ pod naciskiem własnego ludu. Jakże silny wpływ może wywierać otoczenie! Aaronowi łatwiej było przeciwstawić się władcy Egiptu niż swoim rodakom (Wyjścia 7:1, 2; 32:1-4).

⁵ Jak pokazują przeżycia Aarona, presja drugich działa nie tylko na młodych lub na tych, którzy skłonni są dopuszczać się zła. Wpływa również na osoby szczerze pragnące czynić to, co słuszne, w tym także na ciebie. Twoi rówieśnicy mogą próbować zmusić cię do czegoś niewłaściwego, rzucając ci wyzwanie, oskarżając o coś lub po prostu szydząc. Niezależnie od formy, jaką przybierają naciski, zawsze ciężko jest się im oprzeć. Aby robić to skutecznie, trzeba zacząć od umocnienia się w przekonaniu o słuszności swoich poglądów religijnych.

„Ciągle badajcie, jacy jesteście”

6, 7. (a) Dlaczego to takie ważne, by nabrać pewności co do swoich wierzeń, i jak można to zrobić? (b) Jakie pytania warto sobie zadać, by ugruntować się w swoich przekonaniach?

⁶ Chcąc poradzić sobie z presją rówieśników, musisz się upewnić, że twoje wierzenia i zasady są słuszne (odczytaj 2 Koryntian 13:5). Zdobędziesz się wówczas na śmiałość, choćby nie leżało to w twojej naturze (2 Tym. 1:7, 8). Nawet ktoś zazwyczaj odważny może mieć trudności z obstawaniem przy czymś, w co wierzy tylko połowicznie. Warto więc zbadać, czy wpajane ci nauki  biblijne rzeczywiście są prawdziwe. Zacznij od podstaw. Na przykład wierzysz w Boga i nieraz słyszałeś, co o Jego istnieniu przekonuje innych. Ale zapytaj siebie: „Co mnie przekonuje, że Bóg istnieje?”. Pytanie to nie ma wzbudzić w tobie sceptycyzmu, lecz umocnić wiarę. Zastanów się też: „Skąd mam pewność, że Pismo Święte zostało natchnione przez Jehowę?” (2 Tym. 3:16). „Dlaczego jestem przekonany, że żyjemy w ‚dniach ostatnich’?” (2 Tym. 3:1-5). „Dlaczego uważam, że przestrzeganie zasad Bożych wyjdzie mi na dobre?” (Izaj. 48:17, 18).

⁷ Być może będziesz się wahał zadać sobie takie pytania w obawie, że nie znajdziesz na nie odpowiedzi. Ale postępowałbyś wtedy jak kierowca, który woli nie patrzeć na wskaźnik ilości paliwa, bo się obawia, że bak jest pusty! Jeśli w baku nie ma paliwa, musisz się o tym dowiedzieć, by jakoś temu zaradzić. Podobnie najlepiej jest ustalić, w jakich kwestiach brakuje ci przekonania, i rozwiać te wątpliwości (Dzieje 17:11).

8. Jak umocnić się w przekonaniu, że Boży nakaz uciekania od rozpusty jest mądry?

⁸ Rozważmy przykład. Biblia radzi, byś ‛uciekał od rozpusty’. Postaw sobie pytanie: „Dlaczego to polecenie jest mądre?”. Wymień wszystkie powody, dla których twoi rówieśnicy pozwalają sobie na niemoralność. Zastanów się też, z jakich powodów można powiedzieć, że rozpustnik „grzeszy przeciw własnemu ciału” (1 Kor. 6:18). Teraz przeanalizuj te dwie odpowiedzi i zadaj sobie kolejne pytania: „Jakie postępowanie byłoby najlepsze? Czy naprawdę warto dopuszczać się niemoralności?”. Poświęć tej sprawie jeszcze więcej uwagi i pomyśl: „Jeśli ulegnę takiej pokusie, to jak będę się później czuł?”. Może i zdobyłbyś uznanie niektórych rówieśników, ale co byś przeżywał w towarzystwie rodziców albo współchrześcijan w Sali Królestwa? Jak byś się czuł, próbując pomodlić się do Boga? Czy chcąc przypodobać się kolegom, naprawdę poświęciłbyś swe czyste sumienie przed Jehową?

9, 10. Jak nabranie pewności co do swoich wierzeń pomoże ci być bardziej stanowczym w kontaktach z rówieśnikami?

⁹ Dorastanie to okres życia, kiedy twoja „zdolność rozumowania” rozwija się niezwykle intensywnie (odczytaj Rzymian 12:1, 2). Wykorzystaj ten czas, by poważnie zastanowić się nad tym, co dla ciebie znaczy być Świadkiem Jehowy. Dzięki przemyśleniu tej kwestii nabierzesz pewności co do swoich wierzeń. A gdy się spotkasz z presją rówieśników, zdołasz zareagować szybko i zdecydowanie. Poczujesz się jak pewna młoda chrześcijanka, która mówi: „Gdy w różnych sprawach zajmuję stanowisko, po prostu pokazuję innym, kim jestem. Nie chodzi o ‚jakąś tam religię’. To podstawa moich myśli, celów, zasad moralnych i mojego istnienia”.

¹⁰ Oczywiście, trwanie w słusznym postępowaniu wymaga wysiłku (Łuk. 13:24). Możesz się nawet zastanawiać, czy warto się na to zdobywać. Pamiętaj jednak: Jeśli przyjmiesz przepraszającą lub nieśmiałą postawę, drudzy to wyczują i mogą jeszcze zwiększyć nacisk. Ale gdy będziesz mówił z przekonaniem, możesz być zaskoczony tym, jak szybko się wycofają (por. Łuk. 4:12, 13).

‛Rozmyślaj, żeby odpowiedzieć’

11. Co daje przygotowanie się na sytuacje, w których drudzy mogą wywierać presję?

¹¹ Innym ważnym czynnikiem pomocnym w opieraniu się presji środowiska jest przygotowanie (odczytaj Przysłów 15:28). Musisz zawczasu pomyśleć o sytuacjach, w jakich możesz się znaleźć. Dzięki takiemu przewidywaniu niekiedy zdołasz zapobiec otwartej konfrontacji. Powiedzmy, że idąc gdzieś, widzisz grupkę kolegów,  którzy palą. Jakie jest prawdopodobieństwo, że zaproponują ci papierosa? Skoro problemy wydają się nieuchronne, co powinieneś zrobić? W Księdze Przysłów 22:3 czytamy: „Roztropny, ujrzawszy nieszczęście, kryje się”. Gdy więc pójdziesz inną drogą, zapewne unikniesz stresującego spotkania. Nie będzie to tchórzostwo, ale mądry sposób wybrnięcia z kłopotów.

12. Jak możesz zareagować, gdy ktoś próbuje wprawić cię w zakłopotanie?

¹² A co wtedy, gdy nie da się uniknąć konfrontacji? Załóżmy, że ktoś z twoich rówieśników pyta z niedowierzaniem: „Wciąż jesteś prawiczkiem?” albo „Nadal jesteś dziewicą?”. Wskazówkę pomocną w takiej sytuacji znajdujemy w Liście do Kolosan 4:6: „Niech wasza wypowiedź zawsze będzie wdzięczna, przyprawiona solą, abyście wiedzieli, jak powinniście każdemu odpowiedzieć”. A zatem twoja odpowiedź będzie zależeć od okoliczności. Prawdopodobnie nie ma potrzeby robić komuś wykładu biblijnego. Może wystarczyć krótkie, stanowcze zdanie. Na przykład pytanie dotyczące dziewictwa możesz skwitować: „Tak, jestem” lub „To moja osobista sprawa”.

13. Jak rozeznanie pomoże ci udzielać właściwych odpowiedzi?

¹³ Jezus często udzielał zwięzłych odpowiedzi, bo wiedział, że w danej sytuacji dłuższe wywody nie przyniosą lepszego efektu. A podczas przesłuchania u Heroda nie odezwał się ani słowem (Łuk. 23:8, 9). Milczenie to nieraz najlepszy sposób radzenia sobie z bezczelnymi pytaniami (Prz. 26:4; Kazn. 3:1, 7). Z drugiej strony u kogoś, kogo po prostu dziwi twoje podejście chociażby do spraw seksualnych, możesz wyczuć pewną dozę szczerości, nawet jeśli początkowo wypowiadał się o tobie obraźliwie (1 Piotra 4:4). W takim wypadku stosowne bywa dokładniejsze wyjaśnienie twego biblijnego stanowiska. Niech nie powstrzymuje cię strach. Zawsze bądź ‛gotowy do obrony’ (1 Piotra 3:15).

14. Jak czasami mógłbyś taktownie odbić piłeczkę?

¹⁴ Czasami możesz też spróbować odbić piłeczkę. Musisz jednak zrobić to taktownie. Gdy na przykład kolega namawia cię na papierosa, mógłbyś odpowiedzieć: „Dzięki, nie chcę”, a potem dodać: „Myślałem, że jesteś na tyle rozsądny, by nie palić!”. Czy widzisz, jak przenosi się ciężar rozmowy? Nie musisz już wyjaśniać koledze, dlaczego nie palisz, to raczej on musi się wytłumaczyć *.

15. Kiedy i dlaczego powinieneś opuścić towarzystwo osób, które próbują wywrzeć na ciebie presję?

¹⁵ Co jednak zrobić, gdy pomimo twoich wysiłków drudzy nadal wywierają na ciebie presję? Wtedy najlepiej będzie po prostu się  oddalić. Im dłużej pozostaniesz w ich towarzystwie, tym większe jest prawdopodobieństwo, że w jakiś sposób ulegniesz. Dlatego odejdź. Możesz to zrobić bez poczucia porażki. Przecież to ty zachowałeś kontrolę nad sytuacją. Nie pozwoliłeś zrobić z siebie marionetki i rozweseliłeś serce Jehowy (Prz. 27:11).

Miej ‛plany, które przynoszą korzyść’

16. Jak mógłbyś się spotkać z presją ze strony osób uważających się za chrześcijan?

¹⁶ Czasami presja, by postąpić niewłaściwie, pojawia się ze strony młodych, którzy twierdzą, że służą Jehowie. Co na przykład zrobić, gdy przychodzisz na spotkanie towarzyskie i dowiadujesz się, że nie nadzoruje go nikt z dorosłych? Albo co wtedy, gdy ktoś uważający się za chrześcijanina przynosi na spotkanie alkohol, a ty i inni obecni nie możecie go spożywać, gdyż prawo wam na to nie zezwala? Okoliczności, w których będziesz musiał kierować się sumieniem wyszkolonym na Biblii, może być sporo. Pewna nastoletnia chrześcijanka wspomina: „Razem z moją siostrą wyszłyśmy z filmu, w którym padało dużo przekleństw. Inni z naszej grupy postanowili zostać. Rodzice nas pochwalili, ale tamci mieli pretensje, że postawiłyśmy ich w złym świetle”.

17. Jakie praktyczne plany warto powziąć w związku ze spotkaniem towarzyskim, by obstawać przy zasadach Bożych?

¹⁷ Jak pokazuje opisane przeżycie, postępując zgodnie z sumieniem, możesz się znaleźć w nieprzyjemnej sytuacji. Ale trzymaj się tego, o czym wiesz, że jest słuszne. Bądź przygotowany. Jeśli idziesz na spotkanie towarzyskie, miej plan awaryjny na wypadek, gdyby sprawy nie potoczyły się zgodnie z oczekiwaniami. Niejedna młoda osoba umawia się z rodzicami, że gdy tylko zadzwoni, przyjadą wcześniej zabrać ją do domu (Ps. 26:4, 5). Takie ‛plany przynoszą korzyść’ (Prz. 21:5).

‛Znajduj radość w swojej młodości’

18, 19. (a) Skąd możesz mieć pewność, że Jehowa pragnie twego szczęścia? (b) Jak Bóg zapatruje się na tych, którzy opierają się presji rówieśników?

¹⁸ Jehowa wszczepił ci umiejętność cieszenia się życiem i pragnie, abyś był szczęśliwy (odczytaj Kaznodziei 11:9). Wielu twoich rówieśników zaznaje tylko „tymczasowej uciechy z grzechu” (Hebr. 11:25). Prawdziwy Bóg chce dla ciebie czegoś znacznie lepszego — chce twego wiecznego szczęścia. Kiedy więc bierze cię pokusa, by zlekceważyć jakieś Boże prawo, pamiętaj, że w dalszej perspektywie przestrzeganie wymagań Jehowy na pewno wyjdzie ci na dobre.

¹⁹ Jako młody człowiek musisz sobie uświadomić, że choćbyś zyskał uznanie rówieśników, po latach większość z nich nie będzie pamiętać nawet twojego imienia. Jeśli natomiast oprzesz się ich presji, Jehowa to dostrzeże i nigdy nie zapomni o tobie ani o twojej wierności. ‛Otworzy upusty niebios i wyleje na ciebie błogosławieństwa, aż nie będzie już żadnego braku’ (Malach. 3:10). Ponadto już teraz szczodrze udziela swego ducha, by dodawać ci odwagi i sił. Jehowa rzeczywiście może ci pomóc oprzeć się presji rówieśników!

[Przypis]

Czy sobie przypominasz?

• Jak silna może być presja rówieśników?

• Jaką rolę w walce z naciskiem kolegów odgrywa głębokie przekonanie o słuszności własnych wierzeń?

• Jak możesz się przygotować do opierania się presji drugich?

• Skąd wiesz, że Jehowa ceni sobie twoją wierność?

[Pytania do studium]

[Ilustracja na stronie 8]

Dlaczego Aaron zgodził się wykonać złotego cielca?

[Ilustracja na stronie 10]

Bądź przygotowany — zawczasu przemyśl, co powiesz