1, 2. (a) Co jest niezbędne, by utrzymywać bliską więź z Jehową? (b) Jaki pożytek odniesiemy z rozważenia biblijnych relacji o tym, jak różni ludzie reagowali na Boże karcenie?

„MNIE zaś dobrze jest przybliżać się do Boga. U Wszechwładnego Pana, Jehowy, poszukałem schronienia” (Ps. 73:28). Tymi słowami psalmista wyraził zaufanie do Boga. Co skłoniło go do wysnucia takiej głębokiej refleksji? Kiedy obserwował pokój, jakim cieszyli się niegodziwi, w pierwszej chwili poczuł w sercu gorycz. Biadał: „Na próżno oczyściłem swe serce i obmywam ręce w niewinności” (Ps. 73:2, 3, 13, 21). Ale gdy przybył do „wspaniałego sanktuarium Boga”, znalazł się w otoczeniu, które pomogło mu zmienić sposób myślenia i zachować bliskie relacje z niebiańskim Ojcem (Ps. 73:16-18). Ów bogobojny człowiek wyciągnął z tego ważną lekcję: Przebywanie wśród ludu Bożego, przyjmowanie rad i wprowadzanie ich w życie jest niezbędne, żeby cieszyć się zażyłą więzią z Jehową (Ps. 73:24).

² My również pragniemy mieć taką więź z prawdziwym, żywym Bogiem. W tym celu musimy dawać się kształtować Jego radom i karceniu, bo to zapewni nam Jego uznanie. W przeszłości Bóg miłosiernie otwierał możliwość zareagowania na Jego karcenie zarówno przed poszczególnymi osobami, jak i całymi narodami. Opisy ich reakcji utrwalono w Biblii „dla naszego pouczenia” i „dla ostrzeżenia nas, na których przyszły końce systemów rzeczy” (Rzym. 15:4; 1 Kor. 10:11). Gdy uważnie je przeanalizujemy, lepiej poznamy osobowość Jehowy i zrozumiemy, jak odnieść korzyść z tego, że On nas kształtuje.

3. Jak słowa z Izajasza 64:8 i Jeremiasza 18:1-6 ilustrują wyższość Jehowy nad ludźmi? (Zobacz ilustrację tytułową).

³ W Księdze Izajasza 64:8 tak zobrazowano wyższość  Jehowy nad jednostkami i narodami: „Jehowo, tyś naszym Ojcem. My jesteśmy gliną, a tyś naszym Garncarzem; i wszyscy jesteśmy dziełem twej ręki”. Garncarz może dowolnie kształtować glinę, by stworzyć naczynie według swego uznania. Glina nie ma na to żadnego wpływu. Podobna zależność istnieje między człowiekiem a Bogiem. Człowiek ma takie samo prawo do spierania się z Bogiem, jak glina do spierania się z garncarzem, który ją formuje (odczytaj Jeremiasza 18:1-6).

4. Czy Bóg arbitralnie kształtuje ludzi lub narody? Objaśnij to.

⁴ Gdy się weźmie pod uwagę postępowanie Jehowy ze starożytnym Izraelem, rzeczywiście przypomina to modelowanie gliny przez garncarza. Istnieje jednak znacząca różnica. Garncarz z bryły gliny wytwarza dowolne naczynie. Czy Jehowa arbitralnie kształtuje ludzi — albo całe narody — czyniąc jednych dobrymi, a drugich złymi? Z Biblii wynika, że nie. Bóg dał człowiekowi bardzo cenny dar: wolną wolę. Nie sprawuje zwierzchnictwa w sposób, który by nas pozbawiał tego daru. To ludzie muszą zdecydować, czy dadzą się kształtować swemu Stwórcy, Jehowie (odczytaj Jeremiasza 18:7-10).

5. Jak Jehowa używa swej władzy wobec ludzi, którzy nie dają Mu się kształtować?

⁵ A co, jeśli ludzie zawzięcie opierają się kształtowaniu przez Wielkiego Garncarza? Jak wtedy używa On swej władzy? Pomyślmy, co się dzieje z gliną, gdy przestaje się ona nadawać do wytworzenia określonego naczynia. Cóż, garncarz może spróbować wykonać z niej inne naczynie albo po prostu ją wyrzucić! Ale to zazwyczaj on ponosi winę za to, że glina stała się bezużyteczna. Z naszym Garncarzem jest zupełnie inaczej (Powt. Pr. 32:4). Gdy jakaś osoba nie daje się kształtować Jehowie, wina zawsze leży po jej stronie. Bóg jako Garncarz używa swej władzy w ten sposób, że dostosowuje działania do reakcji ludzi na Jego kształtowanie. Ci, którzy reagują właściwie, stają się użytecznymi naczyniami. Na przykład chrześcijańscy pomazańcy są „naczyniami miłosierdzia”, które są formowane jako ‛naczynia do użytku zaszczytnego’. Natomiast ci, którzy uparcie sprzeciwiają się Bogu, kończą jako „naczynia srogiego gniewu przyszykowane na zagładę” (Rzym. 9:19-23).

6, 7. Jak królowie Dawid i Saul odmiennie zareagowali na rady od Jehowy?

 ⁶ Jehowa kształtuje ludzi, między innymi udzielając im rad oraz ich karcąc. Jak w tym procesie używa swej władzy, widać na przykładzie dwóch pierwszych królów izraelskich — Saula i Dawida. Gdy Dawid popełnił cudzołóstwo z Batszebą, ściągnął tym poważne konsekwencje na siebie samego oraz inne osoby. Chociaż był władcą, Jehowa nie powstrzymał się od udzielenia mu surowego skarcenia. Posłał do niego proroka Natana ze stanowczym napomnieniem (2 Sam. 12:1-12). Jak Dawid zareagował? Poczuł w sercu ogromny ból i okazał skruchę. Dlatego zaznał Bożego miłosierdzia (odczytaj 2 Samuela 12:13).

 ⁷ W przeciwieństwie do Dawida jego poprzednik, Saul, nie zareagował na radę właściwie. Poprzez proroka Samuela Jehowa wyraźnie mu polecił, żeby wydał na zagładę wszystkich Amalekitów oraz ich żywy inwentarz. Saul nie zastosował się do Bożego nakazu. Oszczędził Agaga, tamtejszego króla, oraz najlepsze zwierzęta. Dlaczego? Przynajmniej po części dlatego, że pragnął dla siebie sławy (1 Sam. 15:1-3, 7-9, 12). Kiedy udzielono mu rady, powinien był  zmiękczyć swe serce i poddać się kształtowaniu przez Wielkiego Garncarza. Ale nie chciał się mu poddać. Zaczął szukać wymówek. Argumentował, że jego czyn był usprawiedliwiony, ponieważ zwierzęta mogły być złożone w ofierze. W ten sposób zbagatelizował radę Samuela. Jehowa odrzucił go jako króla i Saul nigdy nie naprawił swoich stosunków z prawdziwym Bogiem (odczytaj 1 Samuela 15:13-15, 20-23).

8. Czego się uczymy z reakcji narodu izraelskiego na kształtowanie przez Jehowę?

⁸ Kształtowaniu przez Jehowę mogą się poddawać nie tylko jednostki, ale też całe narody. W 1513 roku p.n.e. synowie Izraela, oswobodzeni z niewoli egipskiej, związali się przymierzem z Bogiem. Stali się Jego narodem wybranym i otrzymali zaszczytną możliwość poddawania się Jego kształtowaniu — niejako znaleźli się na Bożym kole garncarskim. Niestety, czynili to, co złe w oczach Jehowy, wdając się nawet w kult bożków czczonych przez ościenne narody. Raz po raz Bóg posyłał proroków, by przywieść ich do opamiętania, lecz oni nie słuchali (Jer. 35:12-15). Ze względu na swój upór musieli zostać surowo skarceni. Niczym naczynie przyszykowane na zagładę, dziesięcioplemienne królestwo północne zostało podbite przez Asyryjczyków, a dwuplemienne królestwo południowe — przez Babilończyków. Jakaż dobitna lekcja płynie z tego dla nas! Kształtowanie przez Jehowę  przyniesie nam pożytek tylko wtedy, gdy zareagujemy na nie we właściwy sposób.

9, 10. Jak mieszkańcy Niniwy zareagowali na Boże ostrzeżenie?

⁹ Jehowa dał sposobność zareagowania na ostrzeżenie również mieszkańcom asyryjskiej stolicy, Niniwy. Do Jonasza skierował następujące słowa: „Wstań, idź do Niniwy, wielkiego miasta, i ogłaszaj przeciwko niej, że ich zło dotarło przed moje oblicze”. Niniwa była przyszykowana na zagładę (Jon. 1:1, 2; 3:1-4).

¹⁰ Ale gdy Jonasz obwieścił orędzie zagłady, „mieszkańcy Niniwy uwierzyli Bogu i ogłosili post, i od największego z nich aż do najmniejszego oblekli się w wory”. Król „wstał (...) ze swego tronu i zdjął z siebie urzędową szatę, a okrywszy się worem, siadł w popiele”. Niniwczycy pozytywnie zareagowali na kształtowanie przez Jehowę i okazali skruchę. Dlatego nie sprowadził On na nich nieszczęścia (Jon. 3:5-10).

11. Jaka cecha Jehowy uwidoczniła się w Jego postępowaniu z Izraelem oraz z Niniwą?

¹¹ Chociaż Izraelici byli narodem wybranym, nie uniknęli kary. Niniwczycy zaś nie byli związani przymierzem z Bogiem, ale On polecił ostrzec ich przed karą i potraktował miłosiernie, gdy okazali się podatną gliną w Jego rękach. Jakże wyraźnie te dwa przykłady ukazują, że nasz Bóg, Jehowa, „nikogo nie traktuje stronniczo” (Powt. Pr. 10:17).

12, 13. (a) Dlaczego Bóg zmienia swoje postanowienie, gdy ktoś reaguje na Jego kształtowanie? (b) Co to znaczy, że Jehowa ‛żałował’, gdy chodziło o Saula, a co — gdy chodziło o Niniwę?

¹² Sposób, w jaki Jehowa chce nas kształtować, dowodzi, że jest On rozsądny i elastyczny. Widać to w sytuacjach, gdy kierując się sprawiedliwą oceną jakiegoś człowieka, postanawia podjąć pewne działania, lecz potem zmienia zdanie ze względu na jego reakcję. Na przykład o pierwszym królu izraelskim powiedział: „Żałuję, że sprawiłem, by Saul panował jako król” (1 Sam. 15:11). A gdy mieszkańcy Niniwy okazali skruchę i zawrócili ze złej drogi, „prawdziwy Bóg pożałował nieszczęścia, o którym mówił, że na nich sprowadzi; i nie sprowadził go” (Jon. 3:10).

¹³ Hebrajskie słowo tłumaczone na „żałować” określa zmianę postawy lub zamiaru. Jehowa zmienił stosunek do Saula — choć wybrał go wcześniej na króla, po jakimś czasie go odrzucił. Stało się tak nie dlatego, że się pomylił w wyborze, lecz dlatego, że Saul okazał się niewierny i nieposłuszny. Ponadto prawdziwy Bóg pożałował Niniwczyków, czyli zmienił wobec nich zamiary. To wspaniałe, że Jehowa, nasz Garncarz, jest rozsądny i elastyczny, łaskawy i miłosierny, gotowy zmienić swoje postanowienie, gdy widzi pozytywne zmiany u błądzących!

14. (a) W jaki sposób Jehowa nas dzisiaj kształtuje? (b) Jak powinniśmy na to reagować?

¹⁴ Jehowa kształtuje nas dzisiaj przede wszystkim przez swoje Słowo, Biblię, oraz przez swoją organizację (2 Tym. 3:16, 17). Czyż nie powinniśmy przyjmować wszelkiego rodzaju karcenia udzielanego w ten sposób? Niezależnie od tego, jak długo jesteśmy po chrzcie lub ile powierzono nam przywilejów, musimy stale reagować na wskazówki od Jehowy, by mogły nadawać nam kształt naczyń do użytku zaszczytnego.

15, 16. (a) Jakie negatywne uczucia mogą się pojawić, gdy skarcenie obejmuje utratę przywilejów? Opisz to na przykładzie. (b) Co pomoże nam przezwyciężyć negatywne uczucia wynikające ze skarcenia?

 ¹⁵ Czasami karcenie może polegać na udzieleniu wskazówki lub skorygowaniu sposobu myślenia. Innym razem możemy zostać skarceni, ponieważ nie postąpiliśmy właściwie. Może się to wiązać z utratą przywilejów. Pomyślmy o Dennisie *, który usługiwał jako starszy. Wdał się w złe postępowanie z powodu nieumiejętnego prowadzenia interesów i został na osobności napomniany. Jak się czuł tego wieczora, gdy zborowi ogłoszono, że nie będzie już usługiwał jako starszy? Opowiada: „Przytłaczało mnie poczucie porażki. Przez 30 lat cieszyłem się wieloma przywilejami. Byłem pionierem stałym, usługiwałem w Betel, zostałem sługą pomocniczym, potem starszym. Niedawno wygłosiłem swoje pierwsze przemówienie na zgromadzeniu okręgowym. Nagle wszystko prysło. Nie tylko czułem wstyd i zakłopotanie, ale myślałem też, że nie ma już dla mnie miejsca w organizacji”.

¹⁶ Dennis musiał zmienić swoje postępowanie i odwrócić się od zła, z powodu którego został skorygowany. A co pomogło mu zwalczyć negatywne uczucia? Wyjaśnia: „Byłem zdecydowany trzymać się dobrych zwyczajów duchowych. Równie ważne było wsparcie ze strony współwyznawców i zachęty zamieszczane w naszych publikacjach. Artykuł ‚Czy mógłbyś znów usługiwać w zborze?’, opublikowany w Strażnicy z 15 sierpnia 2009 roku, był jak osobisty list odpowiadający na moje modlitwy. Myśl, którą najbardziej sobie cenię, brzmiała: ‚Chociaż więc nie piastujesz w zborze żadnych odpowiedzialnych funkcji, koncentruj się na wzmacnianiu swych duchowych sił’”. Jak Dennis odniósł korzyść ze skarcenia? Po paru latach mówi: „Dzięki błogosławieństwu Jehowy znów mam zaszczyt działać jako sługa pomocniczy”.

17. Jak wykluczenie może pomóc grzesznikowi? Posłuż się przykładem.

¹⁷ Kolejnym rodzajem skarcenia od Jehowy jest wykluczenie. Chroni ono zbór przed złymi wpływami i może pomóc grzesznikowi zdobyć się na skruchę (1 Kor. 5:6, 7, 11). Robert był poza zborem blisko 16 lat. W tym okresie jego rodzice i rodzeństwo niezachwianie i lojalnie trzymali się biblijnej wskazówki, by nie utrzymywać kontaktów z grzesznikiem, a nawet się z nim nie witać. Kilka lat temu Robert został przyłączony i robi wspaniałe postępy duchowe. Gdy zadano mu pytanie, co skłoniło go, by powrócił do Jehowy i Jego ludu po tak długim czasie, odpowiedział, że wpłynęła na niego postawa rodziny. „Gdyby krewni utrzymywali ze mną choćby nikły kontakt — powiedzmy, interesowali się, jak mi leci — ta mała dawka ich towarzystwa satysfakcjonowałaby mnie; wtedy pragnienie przebywania z nimi zapewne nie stałoby się czynnikiem pobudzającym do powrotu do Boga”.

18. Jakim rodzajem gliny powinniśmy być w rękach Wielkiego Garncarza?

¹⁸ Pewnie nie potrzebujemy aż takiego skorygowania, ale jakim rodzajem gliny okażemy się w rękach Wielkiego Garncarza? Jak zareagujemy w razie skarcenia? Czy zachowamy się jak Dawid, czy jak Saul? Wielki Garncarz jest naszym Ojcem. Nigdy nie zapominajmy, że „kogo Jehowa miłuje, tego upomina, jak ojciec syna, w którym ma upodobanie”. Dlatego ‛nie odrzucajmy skarcenia od Jehowy ani się nie brzydźmy jego upomnieniem’ (Prz. 3:11, 12).