1, 2. Pod jakimi ważnymi względami mózg ludzki jest wyjątkowy?

ZNAJOMOŚĆ języka pozwala ludziom czytać, pisać, mówić, rozumieć wypowiadane słowa, modlić się oraz wysławiać Jehowę w pieśniach. Każda z tych czynności jest zdumiewająca i angażuje obszary mózgu oraz sieci neuronowe, których działania naukowcy wciąż do końca nie rozumieją. Ponieważ nasz mózg jest wyjątkowy, potrafimy nauczyć się języka. Pewien profesor lingwistyki napisał: „Zdolność dzieci do opanowania języka stanowi jedną z cech wyróżniających (...) [ludzi]”.

² Umiejętności językowe człowieka to cudowny dar od Boga (Ps. 139:14; Obj. 4:11). Mózg, który otrzymaliśmy od Niego, jest wyjątkowy pod jeszcze innym względem. W przeciwieństwie do zwierząt ludzie zostali stworzeni „na obraz Boży”. Mają wolną wolę i mogą świadomie używać swoich zdolności językowych do wychwalania Boga (Rodz. 1:27).

3. Jaki wspaniały dar dał nam Jehowa, byśmy stali się mądrzy?

³ Każdy, kto chce wysławiać Boga, Twórcę języka, dostał od Niego wspaniały prezent — Biblię. Jest ona dostępna, w całości lub części, w przeszło 2800 językach. Kiedy przyswajasz sobie treść tych świętych pism, napełniasz umysł myślami  Boga (Ps. 40:5; 92:5; 139:17). W ten sposób masz możliwość rozmyślać o rzeczach, „które mogą cię uczynić mądrym ku wybawieniu” (odczytaj 2 Tymoteusza 3:14-17).

4. Na czym polega rozmyślanie i jakie pytania rozważymy?

⁴ Rozmyślać to inaczej skupiać myśli i zastanawiać się nad czymś — dobrym lub złym (Ps. 77:12; Prz. 24:1, 2). Największe korzyści odnosimy z rozważań na temat Jehowy Boga i Jego Syna, Jezusa Chrystusa (Jana 17:3). Może jednak się zastanawiamy: Jaki istnieje związek między czytaniem a rozmyślaniem? Przy jakich okazjach możemy rozmyślać i co robić, by ten zwyczaj sprawiał nam przyjemność?

5, 6. Co może ci pomóc ulepszyć zdolność rozumienia i zapamiętywania tego, co czytasz?

⁵ Mózg może dokonywać zdumiewających rzeczy, czasami nawet bez twojego świadomego wysiłku. Do takich automatycznych czynności, wykonywanych zazwyczaj bez zastanowienia, zalicza się oddychanie, chodzenie, jazda na rowerze czy bezwzrokowe pisanie na klawiaturze. Do pewnego stopnia podobnie jest z czytaniem. Właśnie dlatego należy skupiać się na znaczeniu tego, co się czyta. Kiedy kończysz akapit lub zaczynasz nowy śródtytuł, mógłbyś się zatrzymać i zastanowić nad przeczytanym fragmentem, by się upewnić, że dobrze go rozumiesz. Oczywiście z powodu czynników rozpraszających uwagę lub braku koncentracji możesz zacząć błądzić myślami, a wówczas lektura nie przyniesie ci korzyści. Jak tego uniknąć?

⁶ Badania naukowe dowodzą, że gdy w trakcie studiowania wypowiada się słowa na głos, łatwiej je zapamiętać. Dobrze o tym wie Stwórca naszego mózgu i właśnie dlatego polecił Jozuemu czytać księgę Prawa półgłosem (odczytaj Jozuego 1:8). Prawdopodobnie przekonasz się, że czytanie Biblii w ten sposób wywrze na twój umysł większy wpływ. Pomoże ci też lepiej się skoncentrować.

7. Kiedy najlepiej jest rozmyślać nad Słowem Bożym? (Zobacz ilustrację tytułową).

⁷ Czytanie może się wiązać z niewielkim wysiłkiem, ale do rozmyślania potrzeba już koncentracji. Niedoskonały mózg ludzki jest skłonny przełączać się na łatwiejsze, mniej wymagające zadania. A zatem najlepiej rozmyślać, gdy się jest wypoczętym i przebywa w spokojnym miejscu, gdzie niewiele czynników rozprasza uwagę. Psalmista przekonał się, że świetną okazją do tego był czas, kiedy nie spał w nocy (Ps. 63:6). Jezus, obdarzony doskonałym umysłem, również dostrzegał korzyści wynikające z rozmyślania i modlenia się w spokojnym miejscu (Łuk. 6:12).

8. (a) Nad czym jeszcze oprócz Słowa Bożego możemy rozmyślać? (b) Co Jehowa czuje, gdy o Nim rozmawiamy?

⁸ Biblia to ważny temat do rozmyślań, ale nie jedyny. Kiedy na przykład widzisz cudowne dzieła stwórcze, zatrzymaj się i pomyśl o nich. Niewątpliwie skłoni cię to, by wysławiać Jehowę za Jego dobroć, a jeśli jesteś w czyimś towarzystwie — by podzielić się swoimi odczuciami (Ps. 104:24; Dzieje 14:17). Czy Jehowa ceni sobie, gdy z wdzięcznością o Nim myślimy i mówimy? Odpowiedzi poszukajmy w Jego Słowie. Możemy znaleźć w nim obietnicę, która dotyczy tych krytycznych dni ostatnich: „Wtedy  bojący się Jehowy rozmawiali między sobą, każdy ze swym towarzyszem, a Jehowa uważał i słuchał. I zaczęto przed nim spisywać księgę pamięci dla bojących się Jehowy i dla myślących o jego imieniu” (Malach. 3:16).

9. (a) Nad czym Paweł radził rozmyślać Tymoteuszowi? (b) Jak możemy uwzględnić radę Pawła, gdy przygotowujemy się do służby?

⁹ Apostoł Paweł zachęcił Tymoteusza, by ‛się zastanawiał’, inaczej rozmyślał, nad tym, jakie skutki może przynieść jego mowa, postępowanie oraz nauczanie (odczytaj 1 Tymoteusza 4:12-16). Podobnie jak Tymoteusz, my też mamy sporo zajęć duchowych wymagających namysłu. Na przykład powinniśmy przeznaczyć trochę czasu na rozmyślanie, gdy przygotowujemy się do prowadzenia studium biblijnego. Moglibyśmy pomyśleć, jakim pytaniem o punkt widzenia lub przykładem się posłużyć, by pomóc zainteresowanemu zrobić postępy. Poświęcanie na to czasu może podziałać na nas ożywczo, ponieważ ‛zastanawianie się nad tymi rzeczami’ umocni naszą wiarę oraz pomoże nam prowadzić studia biblijne skuteczniej i z większym entuzjazmem. Tak samo jest, gdy przygotowujemy swoje serce do udziału w służbie kaznodziejskiej (odczytaj Ezdrasza 7:10). Przeczytanie jakiegoś rozdziału z Księgi Dziejów Apostolskich ‛roznieci jak ogień’ nasz zapał do głoszenia. Jeśli będziemy rozmyślać o wersetach, których tego dnia chcemy użyć, oraz o publikacjach, które zamierzamy proponować, ułatwi nam to wywiązanie się z powierzonej nam zaszczytnej służby (2 Tym. 1:6). Myślmy o ludziach na terenie i o tym, co może ich zainteresować. Dzięki takiemu przygotowaniu będziemy głosić skutecznie, w sposób świadczący o „przejawach ducha i mocy” ze Słowa Bożego (1 Kor. 2:4).

10. Jakie jeszcze mamy okazje do rozmyślania o sprawach duchowych?

 ¹⁰ Czy robisz notatki podczas wykładów publicznych oraz mniejszych i większych zgromadzeń? Przeglądanie tych zapisków stanowi wyśmienitą okazję do rozmyślań nad tym, czego się dowiedziałeś z Biblii i dzięki Bożej organizacji. Ponadto na łamach wydawanych co miesiąc czasopism Strażnica i Przebudźcie się! oraz w najnowszych publikacjach kongresowych otrzymujemy świeży pokarm duchowy, który możemy czytać i analizować. Kiedy przeczytasz w Roczniku jakieś doświadczenie, zatrzymaj się i zastanów nad nim, by poruszyło ono twoje serce. Może zechcesz podkreślić kluczowe myśli lub zrobić na marginesie notatki, które przydadzą ci się w trakcie przygotowań do odwiedzin ponownych, wizyty pasterskiej albo wykładu. A co najważniejsze, gdy podczas czytania publikacji biblijnych co jakiś czas zrobisz przerwę i porozmyślasz, będziesz mógł przyswoić sobie dany materiał i podziękować Jehowie w modlitwie za dobre rzeczy, których się uczysz.

11. O czym przede wszystkim powinniśmy rozmyślać i dlaczego? (Zobacz też przypis).

¹¹ Przede wszystkim powinniśmy rozmyślać o natchnionym Słowie Bożym. Załóżmy, że znajdziesz się w sytuacji, w której nie będziesz miał dostępu do Biblii *. Nigdy jednak nie zostaniesz pozbawiony możliwości rozmyślania o tym, co już masz w pamięci, na przykład o ulubionych wersetach czy słowach pieśni Królestwa (Dzieje 16:25). A z pomocą ducha Bożego zdołasz sobie przypomnieć dobre rzeczy, które poznałeś (Jana 14:26).

12. Jaki plan czytania Biblii może nam przynieść pożytek?

¹² W niektóre dni tygodnia mógłbyś czytać i analizować Biblię według planu w teokratycznej szkole służby kaznodziejskiej. A w inne mógłbyś rozmyślać o tym, co mówił i czynił Jezus. Zapewne przyznasz, że do bardziej znanych ksiąg biblijnych należą sprawozdania ewangeliczne opisujące jego życie i służbę (Rzym. 10:17; Hebr. 12:2; 1 Piotra 2:21). Otrzymaliśmy nawet publikację, w której wydarzenia z ziemskiego życia Jezusa przedstawiono w porządku chronologicznym. To wspaniała pomoc, szczególnie jeżeli uważnie czytamy podane w każdym rozdziale fragmenty równoległych relacji ewangelicznych i o nich rozmyślamy (Jana 14:6).

13, 14. Dlaczego to takie ważne, byśmy wciąż rozmyślali o sprawach duchowych, i do czego to nas pobudzi?

¹³ Rozmyślanie o sprawach duchowych pomaga osiągnąć chrześcijańską dojrzałość (Hebr. 5:14; 6:1). Kto poświęca niewiele czasu na myślenie o Jehowie i Jezusie, nie zachowa silnej wiary. Grozi mu uniesienie z prądem lub oddalenie się od prawdy (Hebr. 2:1; 3:12). Jezus ostrzegł, że jeżeli nie będziemy słuchać, czyli przyjmować, Słowa Bożego „szlachetnym i dobrym sercem”, to nie ‛zachowamy go’ w sobie. Możemy natomiast łatwo zostać uniesieni ‛przez troski, bogactwo i rozkosze życia i nie osiągnąć dojrzałości’ (Łuk. 8:14, 15, Biblia poznańska).

¹⁴ Dlatego dalej rozważajmy Słowo Boże. Zachęci nas to do odbijania chwały, przymiotów i osobowości Jehowy,  przedstawionych w Biblii (2 Kor. 3:18). Czego więcej moglibyśmy pragnąć? Pogłębianie wiedzy o Bogu oraz możliwość odzwierciedlania Jego chwały to wspaniały przywilej i zarazem niekończący się proces, ponieważ wciąż będziemy się uczyć, jak naśladować naszego kochającego niebiańskiego Ojca (Kazn. 3:11).

15, 16. (a) Jaki osobisty pożytek odnosimy z rozmyślania o sprawach duchowych? (b) Dlaczego czasami trudno rozmyślać, ale z jakiego powodu nie powinniśmy z tego rezygnować?

¹⁵ Jeżeli stale rozmyślamy nad sprawami duchowymi, zachowamy zapał do prawdy. Dzięki temu staniemy się źródłem pokrzepienia dla braci oraz zainteresowanych napotkanych w służbie kaznodziejskiej. A gdy będziemy głęboko rozmyślać o najwspanialszym darze Bożym — ofierze okupu złożonej przez Jezusa — pomoże nam to cenić przywilej utrzymywania bliskiej więzi z naszym świętym Ojcem, Jehową (Rzym. 3:24; Jak. 4:8). Mark z RPA, który z powodu chrześcijańskiej neutralności spędził trzy lata w więzieniu, powiedział: „Rozmyślanie można przyrównać do ekscytującej przygody. Im więcej myślimy o sprawach duchowych, tym więcej odkrywamy nowych rzeczy o Jehowie. Kiedy bywam zniechęcony lub zaniepokojony przyszłością, biorę Biblię i rozważam jakiś jej fragment. Czuję, że to mnie naprawdę uspokaja”.

¹⁶ W dzisiejszym świecie stykamy się z tyloma czynnikami rozpraszającymi uwagę, że czasami bardzo trudno jest zastanawiać się nad sprawami duchowymi. Inny wierny brat z Afryki o imieniu Patrick przyznaje: „Mój umysł przypomina skrzynkę pocztową pełną najróżniejszych informacji — tych chcianych i niechcianych — które trzeba codziennie sortować. Gdy przeglądam jego zawartość, często trafiam na ‚niepokojące myśli’. Muszę wtedy pomodlić się do Jehowy, żebym mógł rozmyślać o sprawach duchowych, mając jasny umysł. Chociaż takie przygotowanie zajmuje trochę czasu, przybliża mnie do Jehowy i pozwala lepiej rozumieć prawdę” (Ps. 94:19). Każdy, kto codziennie ‛bada Pisma’ i zastanawia się nad zdobytą wiedzą, rzeczywiście odnosi z tego wspaniałe korzyści (Dzieje 17:11).

17. Jak znajdujesz czas na rozmyślanie?

¹⁷ Jedni wstają wcześnie rano, aby czytać, rozmyślać i się modlić. Drudzy robią to podczas przerwy obiadowej. Ty być może znajdujesz na to czas wczesnym wieczorem lub przed pójściem spać. Inni lubią czytać Biblię rano, a potem jeszcze przed snem. Tak czy inaczej chodzi o to, by ‛czytać ją dniem i nocą’, czyli regularnie (Joz. 1:8). Ważne jest, żeby czas na rozmyślanie nad Słowem Bożym wykupywać kosztem mniej istotnych spraw (Efez. 5:15, 16).

18. Co Słowo Boże mówi o wszystkich, którzy je rozważają i starają się wprowadzać w czyn to, czego się dowiadują?

¹⁸ Słowo Boże wielokrotnie zapowiada, że wszyscy, którzy je rozważają i starają się wprowadzać w czyn to, czego się dowiadują, zaznają błogosławieństw (odczytaj Psalm 1:1-3). Jezus oświadczył: „Szczęśliwi ci, którzy słuchają słowa Bożego i je zachowują!” (Łuk. 11:28). Co ważniejsze, codzienne rozmyślanie o sprawach duchowych pomoże nam przynosić chwałę Wspaniałemu Stwórcy naszego cudownego mózgu. Gdy będziemy tak robić, Jehowa już teraz obdarzy nas szczęściem, a w przyszłości życiem wiecznym w Jego sprawiedliwym nowym świecie (Jak. 1:25; Obj. 1:3).