Przejdź do zawartości

Przejdź do spisu treści

Święta w Izraelu

Święta w Izraelu

Święta stanowiły nieodłączną część prawdziwego wielbienia Boga; sam Jehowa za pośrednictwem Mojżesza nakazał je obchodzić swemu wybranemu narodowi izraelskiemu. Hebrajskie słowo chag, tłumaczone na „święto”, prawdopodobnie pochodzi od czasownika wskazującego na cykliczność ruchu lub formy, na tańczenie w kole, i w związku z tym także na obchodzenie okresowego święta. Wyraz moʽéd, też tłumaczony na „święto”, zasadniczo odnosi się do ustalonego czasu lub miejsca zgromadzenia (1 Samuela 20:35; 2 Samuela 20:5).

Oto lista świąt i dni świątecznych:

ŚWIĘTA W IZRAELU

PRZED NIEWOLĄ

DOROCZNE

1. Pascha, 14 Abib (Nisan)

2. Święto Przaśników, 15-21 Abib (Nisan)

3. Święto Tygodni (Pięćdziesiątnica), 6 Siwan

4. Święto Trąbienia, 1 Etanim (Tiszri)

5. Dzień Przebłagania, 10 Etanim (Tiszri)

6. Święto Szałasów, 15-21 Etanim (Tiszri),

22 — uroczyste zgromadzenie

CYKLICZNE

1. Cotygodniowy sabat

2. Nów księżyca

3. Rok sabatowy (co 7 lat)

4. Rok jubileuszowy (co 50 lat)

PO NIEWOLI

1. Święto Poświęcenia, 25 Kislew

2. Purim, 14 i 15 Adar

Trzy wielkie święta

Trzy główne „okresowe święta” — nazywane czasami świętami pielgrzymimi, gdyż mieli na nie przyjść do Jerozolimy wszyscy mężczyźni — odbywały się w wyznaczonych dniach i były określane słowem moʽéd (Kapłańska 23:2, 4). Ale gdy mowa wyłącznie o tych trzech wielkich świętach, często pojawia się słowo chag, wskazujące nie tylko na ich cykliczność, ale też na związaną z nimi ogromną radość. Te trzy święta to:

1) Święto Przaśników (Wyjścia 23:15). Rozpoczynało się dzień po Passze i trwało od 15 do 21 Abib (Nisan). Pascha, obchodzona 14 Nisan, w zasadzie była odrębnym świętem, ale ponieważ zaraz po niej następowało Święto Przaśników, często oba święta określano mianem Święta Przaśników (Mateusza 26:17; Marka 14:12; Łukasza 22:7).

2) Święto Tygodni (późniejsza nazwa: Pięćdziesiątnica) obchodzone 50 dnia, licząc od 16 Nisan, czyli 6 Siwan (Wyjścia 23:16a; 34:22a).

3) Święto Szałasów (Namiotów), zwane też Świętem Zbiorów. Odbywało się w siódmym miesiącu, Etanim (Tiszri), w dniach od 15 do 21, a 22 zwoływano uroczyste zgromadzenie (Kapłańska 23:34-36).

Jehowa ustalił, kiedy, gdzie i w jaki sposób ma być obchodzone każde z tych świąt. Jak sugeruje wyrażenie „okresowe święta Jehowy”, przypadały one na różne okresy w kalendarzu żydowskim — wczesną wiosnę, późną wiosnę i jesień. Miało to ogromne znaczenie, gdyż w tych porach mieszkańcy Ziemi Obiecanej cieszyli się z pierwszych plonów z pól oraz winnic i mieli okazję wyrazić wdzięczność Jehowie, szczodremu Dawcy wszelkich dobrych rzeczy.

Cechy wspólne tych świąt

Przymierze Prawa nakazywało wszystkim mężczyznom, by co roku na każde z tych trzech wielkich świąt stawili się ‛przed obliczem Jehowy, swego Boga, w miejscu, które On wybierze’ (Powtórzonego Prawa 16:16). Z czasem na obchody świąt Jehowa wybrał Jerozolimę. Dla nieobecnych nie przewidziano specjalnej kary; wyjątkiem była Pascha: kto jej nie obchodził, miał zostać uśmiercony (Liczb 9:9-13). Jednakże lekceważenie któregokolwiek z Bożych praw, także dotyczących świąt i sabatów, miało sprowadzić na naród nieszczęście i udrękę (Powtórzonego Prawa 28:58-62). Jeśli chodzi o samą Paschę, należało ją obchodzić 14 Nisan, a w szczególnych okolicznościach miesiąc później.

Chociaż kobiety w przeciwieństwie do mężczyzn nie miały obowiązku uczestniczenia w dorocznych świętach, Biblia wspomina, że Anna, matka Samuela (1 Samuela 1:7), i Maria, matka Jezusa (Łukasza 2:41), też się na nie wybierały. Starały się to robić również inne Izraelitki, które kochały Jehowę. A rodzice Jezusa oboje regularnie chodzili na te uroczystości, i to razem ze swymi krewnymi i znajomymi (Łukasza 2:44).

Jehowa obiecał: „Nikt nie będzie pożądał twej ziemi, gdy trzy razy w roku będziesz szedł ujrzeć oblicze Jehowy, twego Boga” (Wyjścia 34:24). I rzeczywiście — chociaż w miastach i wsiach nie było wtedy mężczyzn, którzy mogliby ich bronić, do czasu zniszczenia Jerozolimy w 70 roku n.e. żaden obcy naród nie wkroczył do ziemi Izraelitów podczas ich świąt. Jednakże w 66 roku n.e., a więc już po odrzuceniu Chrystusa przez Żydów, Cestiusz Gallus rozkazał zabić 50 osób w Liddzie właśnie podczas Święta Namiotów.

Żaden mężczyzna nie mógł przyjść na święto do Jerozolimy z pustymi rękami. Miał przynieść dar ‛proporcjonalny do błogosławieństwa, którego mu udzielił Jehowa, jego Bóg’ (Powtórzonego Prawa 16:16, 17). Poza tym miał zabrać na własne potrzeby „drugą” dziesięcinę (inną niż tę, którą dawano na utrzymanie Lewitów; Liczb 18:26, 27) z zebranego w danym roku zboża, wina i oliwy oraz pierworodne ze stada i trzody; miał się też nią podzielić z Lewitami. Gdyby jednak podróż na święto była zbyt długa, mógł sprzedać te artykuły, a za pozyskane pieniądze kupić żywność po przybyciu na miejsce (Powtórzonego Prawa 14:22-27). Święta dawały sposobność okazania lojalności wobec Jehowy i były obchodzone z radością; należało przy tym uwzględnić osiadłych przybyszów, sieroty i wdowy (Powtórzonego Prawa 16:11, 14). Oczywiście osiadli przybysze mogli brać w nich udział tylko pod warunkiem, że wszyscy ich mężczyźni byli obrzezanymi chwalcami Jehowy (Wyjścia 12:48, 49). Oprócz codziennych ofiar zawsze składano jeszcze dodatkowe, a przy całopaleniach i ofiarach współuczestnictwa dęto w trąby (Liczb 10:10).

Zanim została wybudowana świątynia, król Dawid zorganizował setki kapłanów z rodu Aarona w 24 oddziały i przydzielił im do pomocy lewitów (1 Kronik 24). Później każdy oddział wykwalifikowanych pracowników służył w świątyni dwa razy w roku przez tydzień, zgodnie z ustaleniami głowy domu patriarchalnego. Jak wynika z Księgi 2 Kronik 5:11, podczas uroczystości poświęcenia świątyni — która odbyła się w okresie Święta Szałasów (Namiotów) — usługiwały wszystkie 24 oddziały (Kapłańska 23:34; 1 Królów 8:2). Biblista Alfred Edersheim napisał, że w dniach świątecznych każdy kapłan mógł przyjść do służby w świątyni, ale w Święto Szałasów musiały być obecne wszystkie 24 oddziały (The Temple, 1874, strona 66).

W czasie świąt kapłani, lewici i pomagający im netynejczycy mieli bardzo dużo pracy. Pewne wyobrażenie o tym daje opis Święta Przaśników obchodzonego za panowania króla Ezechiasza po oczyszczeniu przez niego świątyni; uroczystości przedłużono wtedy o kolejnych siedem dni. Relacja donosi, że sam Ezechiasz dał na ofiarę 1000 byków i 7000 owiec, a książęta — 1000 byków i 10 000 owiec (2 Kronik 30:21-24).

Niektóre dni podczas tych świąt były porą uroczystych, świętych zgromadzeń; obowiązywał wówczas sabat, podobny do cotygodniowych sabatów, toteż należało się powstrzymać od powszednich zajęć. Nie wolno było wykonywać normalnej codziennej pracy. Ale w przeciwieństwie do cotygodniowych sabatów można było przygotowywać posiłki (Wyjścia 12:16). Pod tym względem „święte zgromadzenia” z okazji świąt różniły się od normalnych sabatów (oraz sabatu w Dniu Przebłagania dziesiątego dnia siódmego miesiąca, gdy obowiązywał post), w czasie których zabroniona była absolutnie wszelka praca, nawet ‛zapalenie ognia w jakimkolwiek miejscu zamieszkania’ (porównaj Kapłańską 23:3, 26-32wersetami 7, 8, 21, 24, 25, 35, 36 oraz z Wyjścia 35:2, 3).