„Kult matki Bożej rozkrzewił się gwałtownie, gdy (...) do Kościoła masowo zaczęli napływać poganie. (...) Ich pobożność i świadomość religijną kształtował przez tysiące lat kult boskiej ‚wielkiej matki’ i ‚boskiej dziewicy’” (The New Encyclopædia Britannica, 1988, tom 16, strony 326 i 327).

„Poczniesz i urodzisz syna, i nadasz Mu imię Jezus. On będzie wielki i Synem Najwyższego będzie nazwany (...). Dlatego też święte [dziecko], które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym” (Łukasza 1:31-35, Biblia poznańska, kursywa nasza).

Powyższy tekst biblijny nie pozostawia wątpliwości, że Maria była matką Syna Bożego, a nie samego Boga. Czyż mogłaby w swoim łonie nosić Tego, którego nawet ‛niebiosa nie mogą pomieścić’? (1 Królów 8:27). Nigdy zresztą nie przypisywała sobie takiej roli. To dogmat o Trójcy wprowadził zamieszanie w poglądach na tożsamość Marii. Sobór w Efezie w 431 roku nadał jej tytuł Theotokos (z greckiego „Boża Rodzicielka”, czyli „Matka Boża”), co utorowało drogę do jej kultu. Miasto Efez, w którym zwołano ten sobór, przez stulecia było ośrodkiem wielbienia bogini płodności — Artemidy.

Z tamtejszym wizerunkiem Artemidy, który rzekomo „spadł z nieba”, związane były procesje i inne obrzędy religijne; z czasem stały się one elementem kultu maryjnego (Dzieje 19:35). Kolejną praktyką, która stopniowo przyjęła się w chrześcijaństwie, było oddawanie czci wizerunkom — przedstawiającym zarówno Marię, jak i inne osoby.

Porównaj następujące wersety biblijne: Mateusza 13:53-56; Marka 3:31-35; Łukasza 11:27, 28