Skąd brano pieniądze na utrzymanie świątyni w Jerozolimie?

▪ Sanktuarium funkcjonowało głównie dzięki obowiązkowej dziesięcinie, ale pobierano też inne podatki. Na przykład w czasie budowy przybytku Jehowa polecił Mojżeszowi, by każdy uwzględniony w spisie Izraelita dał po pół srebrnego sykla jako „daninę dla Jehowy” (Wyjścia 30:12-16).

Wydaje się, że Żydzi nabrali zwyczaju corocznego płacenia na świątynię określonej kwoty. Właśnie ten podatek miał uiścić Piotr monetą wyjętą z pyszczka ryby (Mateusza 17:24-27).

Kilka lat temu w Jerozolimie znaleziono dwie srebrne monety, jakich używano do płacenia podatku świątynnego. Na jedną, wybitą w 22 roku n.e. w Tyrze, natrafiono w kanale ściekowym z I wieku. Awers tego sykla przedstawia głowę Melkarta (Baala), głównego bóstwa Tyru, a rewers — orła siedzącego na dziobie okrętu. Druga moneta, odnaleziona w gruzie ze świątynnego wzgórza, jest datowana na pierwszy rok żydowskiego powstania przeciwko Rzymowi (66/67 n.e.). Widnieje na niej kielich, gałązka z trzema granatami oraz napisy: „pół sykla” i „Jerozolima święta”. Archeolog Gabriel Barkay wyjaśnia, że moneta „nosi ślady ognia, najprawdopodobniej pożarów, które w roku 70 n.e. zniszczyły Drugą Świątynię”.

Co wiadomo o przedsięwzięciach budowlanych Nebukadneccara, króla Babilonu?

▪ W biblijnej Księdze Daniela znajdujemy następującą wypowiedź Nebukadneccara: „Czyż nie jest to Babilon Wielki, który ja siłą mej potęgi zbudowałem na dom królewski i ku dostojeństwu mego majestatu?” (Daniela 4:30). Co wiemy o przedsięwzięciach budowlanych Nebukadneccara?

Historycy przypisują mu budowę świątyń, pałaców, murów miejskich, a także niezwykłej tarasowej konstrukcji, znanej jako wiszące ogrody. W centralnej części miasta wznosiła się główna świątynia z wieżą — zigguratem — o wysokości przypuszczalnie ponad 70 metrów. Jednak „najsłynniejszym osiągnięciem Nebukadneccara była droga procesyjna i Brama Isztar” (I. Finkel i M. Seymour, Babylon — City of Wonders). Wzdłuż drogi procesyjnej, która przechodziła przez Bramę Isztar, ciągnęły się mury ozdobione wizerunkami lwów. O samej bramie, najokazalszej w Babilonie, powiedziano: „Była wyłożona glazurowaną cegłą w kolorze głębokiego błękitu i udekorowana setkami reliefów przedstawiających kroczące byki i smoki. Dla każdego, kto dotarł do tej starożytnej metropolii, musiał to być niezapomniany widok”.

Na początku XX wieku archeolodzy odkryli tysiące fragmentów wspomnianych obiektów. Dzisiaj w Muzeum Pergamońskim w Berlinie można obejrzeć zrekonstruowaną Bramę Isztar i część drogi procesyjnej.

[Ilustracje na stronie 12]

Monety naturalnej wielkości

[Prawa własności]

Zdjęcie u góry: Clara Emit, dzięki uprzejmości Israel Antiquities Authority; u dołu: Zev Radovan

[Ilustracja na stronie 12]

Zrekonstruowana Brama Isztar