11

Księga 1 Królów

Pisarz: Jeremiasz

Miejsca spisywania: Jerozolima i Juda

Spisywanie ukończono: 580 p.n.e.

Obejmuje okres: ok. 1040-911 p.n.e.

1. (a) Jak Izrael zaprzepaścił swą pomyślność? (b) Dlaczego Księgę 1 Królów można jednak uznać za ‛natchnioną i pożyteczną’?

 W WYNIKU swych podbojów Dawid powiększył terytorium Izraela do granic wskazanych przez Boga — od Eufratu na północy do rzeki egipskiej na południu (2 Sam. 8:3; 1 Król. 4:21). Gdy umarł, a rządy objął jego syn Salomon, „Juda i Izrael — liczni jak ziarnka piasku, których jest mnóstwo nad morzem — jedli i pili, i się radowali” (1 Król. 4:20). Salomon sprawował władzę w sposób nacechowany wielką mądrością, znacznie przewyższającą mądrość starożytnych Greków. Zbudował też wspaniałą świątynię Jehowy. Niestety, popadł w kult fałszywych bogów. Po jego śmierci królestwo rozpadło się na dwie części, a kolejni niegodziwi władcy rywalizujących ze sobą królestw Izraela i Judy swym zgubnym postępowaniem ściągali na ten lud cierpienia, jak to przepowiedział Samuel (1 Sam. 8:10-18). Spośród 14 władców, którzy po śmierci Salomona rządzili Judą i Izraelem i o których wspomniano w Księdze 1 Królów, tylko dwóch czyniło to, co słuszne w oczach Jehowy. Czy więc księga ta jest ‛natchniona i pożyteczna’? Z całą pewnością, a świadczą o tym zawarte w niej napomnienia, proroctwa i pierwowzory oraz jej związek z Królestwem — głównym tematem „całego Pisma”.

2. Jak doszło do tego, że sprawozdanie zawarte w księgach 1 i 2 Królów podzielono na dwa zwoje, i jak je skompilowano?

² Księga Królów stanowiła pierwotnie jeden zwój, jedną całość, i w języku hebrajskim nosiła nazwę Melachím (Królowie). Tłumacze Septuaginty nazwali ją Basileíon (Królestwa) i dla wygody pierwsi podzielili ją na dwa zwoje. Później księgi te nazwano 3 oraz 4 Królów i po dziś dzień można je znaleźć pod takimi tytułami w niektórych katolickich przekładach Biblii. Najczęściej jednak są znane jako 1 i 2 Królów lub 1 i 2 Królewska. Od ksiąg 1 i 2 Samuela różnią się tym, że pisarz wymienia wcześniejsze źródła, z których korzystał. W treści obu ksiąg kompilator powołuje się 15 razy na „księgę dziejów królów Judy”, 18 razy na „księgę dziejów królów Izraela”, a ponadto na „księgę dziejów Salomona” (1 Król. 15:7; 14:19; 11:41). Wprawdzie te inne starożytne zapiski całkowicie zaginęły, lecz zachowało się natchnione i pożyteczne zestawienie stanowiące treść ksiąg 1 i 2 Królów.

3. (a) Kto zapewne był pisarzem obu ksiąg Królów i dlaczego tak odpowiadasz? (b) Kiedy zakończono spisywanie Księgi 1 Królów i jaki okres ona obejmuje?

³ Kto spisał te księgi? Uwypuklają one działalność proroków, zwłaszcza Eliasza i Elizeusza, mógł więc tego dokonać jakiś prorok Jehowy. Podobieństwo języka, budowy i stylu sugeruje, iż był nim pisarz Księgi Jeremiasza. Wiele słów i wyrażeń hebrajskich występuje tylko w księgach Królów i Jeremiasza, a nie ma ich w pozostałej części Biblii. Jeśli jednak obie księgi Królów napisał Jeremiasz, to dlaczego żadna o nim nie wspomina? Nie było to konieczne, ponieważ jego działalności dotyczy księga nosząca jego imię. Ponadto księgi Królów zostały napisane w celu wywyższenia Jehowy i Jego wielbienia, a nie przysporzenia sławy Jeremiaszowi. Księgi Królów i Jeremiasza w znacznej mierze się uzupełniają, jedna bowiem informuje o szczegółach, które pominięto w drugiej. Poza tym zawierają sprawozdania równoległe, na przykład 2 Królów 24:18 do 25:30 i Jeremiasza 39:1-10; 40:7 do 41:10; 52:1-34. Tradycja żydowska potwierdza, że pisarzem ksiąg 1 i 2 Królów był Jeremiasz. Kompilację obu tych ksiąg niewątpliwie rozpoczął w Jerozolimie, a prace nad drugą z nich zakończył prawdopodobnie w Egipcie około roku 580 p.n.e., gdyż pod koniec swego sprawozdania wspomina o wydarzeniach, które się rozegrały  właśnie w tym roku (2 Król. 25:27). Księga 1 Królów podejmuje opis dziejów Izraela w momencie, w którym kończy się Księga 2 Samuela, i doprowadza tę relację do roku 911 p.n.e., kiedy to umiera Jehoszafat (1 Król. 22:50).

4. Jak historia świecka i archeologia potwierdzają treść Księgi 1 Królów?

⁴ Księga 1 Królów zajmuje należne miejsce w kanonie Pisma Świętego i jest uznawana przez wszystkie autorytety. Ponadto opisane w niej wydarzenia znajdują potwierdzenie w historii świeckiej Egiptu i Asyrii. Prawdziwość wielu szczegółów poświadcza również archeologia. Na przykład w Księdze 1 Królów 7:45, 46 czytamy, że „w Okręgu Jordanu, między Sukkot a Caretan”, Chiram odlewał miedziane sprzęty do świątyni Salomona. Archeolodzy prowadzący prace wykopaliskowe w miejscu, gdzie leżało starożytne Sukkot, znaleźli dowody, iż zajmowano się tam hutnictwem. * A na murze świątyni w Karnaku (starożytne Teby) znajduje się płaskorzeźba chełpliwie przedstawiająca najazd egipskiego króla Szeszonka (Sziszaka) na Judę, wspomniany w Księdze 1 Królów 14:25, 26. *

5. Jakie natchnione świadectwo stanowi dowód autentyczności tej księgi biblijnej?

⁵ O autentyczności Księgi 1 Królów świadczy też to, że powołują się na nią inni pisarze biblijni i że spełniły się jej proroctwa. Jezus mówił o wydarzeniach z życia Eliasza i wdowy z Carefat (Sarepty) jako o faktach historycznych (Łuk. 4:24-26). O Janie Chrzcicielu rzekł: „On sam jest ‚Eliaszem, który ma przyjść’” (Mat. 11:13, 14). Nawiązał tu do proroczej wypowiedzi zapisanej przez Malachiasza: „Oto posyłam do was proroka Eliasza, zanim nadejdzie wielki i napawający lękiem dzień Jehowy” (Malach. 4:5). Jezus poświadczył też kanoniczność Księgi 1 Królów, powołując się na to, co w niej napisano o Salomonie i królowej z południa (Mat. 6:29; 12:42; por. 1 Król. 10:1-9).

TREŚĆ KSIĘGI 1 KRÓLÓW

6. W jakich okolicznościach Salomon wstępuje na tron i jak zostaje umocniona jego władza?

⁶ Salomon zostaje królem (1:1 do 2:46). Sprawozdanie Księgi 1 Królów rozpoczyna się pod koniec 40-letniego panowania Dawida, na krótko przed jego śmiercią. Jego syn Adoniasz, wspierany przez Joaba, naczelnego wodza armii, oraz kapłana Abiatara knuje spisek w celu zagarnięcia władzy królewskiej. Prorok Natan powiadamia o tym Dawida i przypomina mu, choć nie bezpośrednio, że przecież już postanowił, iż po jego śmierci królem ma zostać Salomon. Dawid każe więc kapłanowi Cadokowi namaścić Salomona na króla, i to akurat wtedy, gdy spiskowcy świętują przejęcie tronu przez Adoniasza. Następnie Dawid poucza Salomona, aby był silny, aby okazał się mężem i chodził drogami Jehowy, swego Boga. Potem umiera i zostaje pogrzebany w „Mieście Dawidowym” (2:10). Z czasem Salomon skazuje Abiatara na wygnanie oraz uśmierca buntowników Adoniasza i Joaba. Później zostaje stracony Szimej, który łamie miłosierne zarządzenie powzięte z myślą o darowaniu mu życia. Tak Salomon umocnił swą władzę nad królestwem.

7. Jaką modlitwę Salomona wysłuchuje Jehowa i co z tego wynika dla Izraela?

⁷ Mądre panowanie Salomona (3:1 do 4:34). Salomon poślubia córkę faraona i w ten sposób zawiera sojusz z Egiptem. Modli się do Jehowy o posłuszne serce, aby móc z właściwym rozeznaniem sądzić Jego lud. Ponieważ nie prosi o długie życie ani o bogactwo, Jehowa obiecuje dać mu mądre i roztropne serce, a do tego jeszcze bogactwo i chwałę. Już na początku swego panowania Salomon daje dowód mądrości, gdy stają przed nim dwie kobiety roszczące pretensje do tego samego dziecka. Salomon rozkazuje swym ludziom ‛rozciąć żywe dziecko na dwoje’ i dać każdej kobiecie po połowie (3:25). Wtedy jedna z nich prosi o oszczędzenie dziecka i mówi, żeby je dano tej drugiej. W ten sposób Salomon rozpoznaje prawdziwą matkę i właśnie ona otrzymuje dziecko. Dzięki mądrości, którą Bóg obdarzył Salomona, cały Izrael cieszy się pomyślnością, szczęściem i bezpieczeństwem. Ludzie z wielu krajów przychodzą posłuchać mądrych wypowiedzi króla.

8. (a) Jak Salomon przystępuje do budowy świątyni? Opisz niektóre jej szczegóły. (b) Jakie przedsięwzięcie budowlane potem realizuje?

⁸ Świątynia Salomona (5:1 do 10:29). Salomon przypomina sobie słowa, które Jehowa wyrzekł do jego ojca, Dawida: „Twój syn, którego osadzę na tronie po tobie — on zbuduje dom dla mego imienia” (5:5). Rozpoczyna więc przygotowania. Pomaga mu król Tyru, Chiram: dostarcza z Libanu drewna cedrowego i jałowcowego oraz przysyła wykwalifikowanych robotników, którzy razem z ludźmi powołanymi przez Salomona do robót przymusowych przystępują do budowy domu Jehowy. Jest czwarty rok panowania Salomona — 480 rok po wyjściu Izraelitów z Egiptu (6:1). Na placu budowy nie używa się żadnych młotów, siekier ani innych żelaznych narzędzi, ponieważ wszystkie kamienie są przygotowywane i dopasowywane w kamieniołomie, a potem przewożone i zestawiane na miejscu, gdzie powstaje świątynia. Całe wnętrze świątyni, której ściany najpierw wyłożono cedrem, a podłogę deskami jałowcowymi, później pięknie pokryto złotem. Z drewna drzewa oleistego wykonano dwa posągi cherubów, których wysokość — podobnie jak rozpiętość skrzydeł — wynosi 4,5 metra, po czym umieszczono je w najskrytszym miejscu. Na ścianach wyryto inne cheruby oraz  wizerunki palm i kwiatów. W końcu, po przeszło siedmiu latach pracy, wspaniała świątynia jest gotowa. Salomon kontynuuje swe przedsięwzięcia budowlane: wznosi dom dla siebie, „Dom Lasu Libanu”, „Portyk Kolumnowy”, „Portyk Tronowy” oraz dom dla córki faraona. Wykonuje też dwie wielkie miedziane kolumny do portyku domu Jehowy, lane morze na dziedziniec, miedziane wózki i baseny, jak również przedmioty ze złota. *

9. Jaki znak od Jehowy i jaka modlitwa Salomona towarzyszą przeniesieniu Arki Przymierza?

⁹ Teraz nadchodzi pora, żeby kapłani przynieśli Arkę Przymierza Jehowy i ustawili ją w najskrytszym miejscu, w Miejscu Najświętszym, pod skrzydłami cherubów. Gdy kapłani wychodzą, ‛chwała Jehowy napełnia dom Jehowy’, tak iż nie mogą tam stać, by usługiwać (8:11). Salomon błogosławi zbór izraelski, a następnie błogosławi i wychwala Jehowę. Klęcząc z dłońmi skierowanymi ku niebu, przyznaje w modlitwie, że nawet niebo niebios nie może pomieścić Jehowy, a cóż dopiero ten ziemski dom, który on zbudował. Prosi Jehowę, by wysłuchiwał wszystkich, którzy się Go boją, gdy będą się modlić zwróceni w kierunku tego domu — nawet cudzoziemców z dalekiego kraju — „żeby wszystkie ludy ziemi poznały twoje imię, tak by się ciebie bały jak twój lud izraelski” (8:43).

10. Jaką obietnicą i jakim proroczym ostrzeżeniem Jehowa odpowiada na modlitwę Salomona?

¹⁰ Potem następuje 14-dniowa uroczystość, podczas której Salomon składa w ofierze 22 000 sztuk bydła i 120 000 owiec. Jehowa zapewnia, że wysłuchał jego modlitwę i że uświęcił świątynię, ‛umieszczając tam swoje imię po czas niezmierzony’. Jeśli więc Salomon będzie chodził w prostolinijności przed Jehową, to tron jego królestwa się ostoi. Jehowa ostrzega jednak, że jeśli Salomon i potem jego synowie zaniechają oddawania Mu czci, a będą służyć innym bogom, to uczyni rzecz następującą: „Zgładzę Izraela z powierzchni ziemi, którą im dałem; a dom, który uświęciłem dla swego imienia, odrzucę sprzed mego oblicza, Izrael zaś stanie się przysłowiem oraz urągowiskiem wśród wszystkich ludów. A dom ten stanie się rumowiskiem” (9:3, 7, 8).

11. Jak wielkie staje się bogactwo i mądrość Salomona?

¹¹ Ukończenie dwóch domów: domu Jehowy i domu królewskiego, zajęło Salomonowi 20 lat. Następnie zaczyna on wznosić w całym swym państwie liczne miasta i budować okręty potrzebne do prowadzenia handlu z odległymi krajami. Dzięki temu królowa Szeby dowiaduje się o wielkiej mądrości, którą Jehowa obdarzył Salomona, i przybywa, aby go poddać próbie za pomocą kłopotliwych pytań. Wysłuchawszy go oraz przyjrzawszy się dobrobytowi i szczęściu jego ludu, oświadcza: „Nie opowiedziano mi połowy” (10:7). Jehowa darzy Izraela miłością, Salomon ‛przewyższa więc bogactwem i mądrością wszystkich innych królów ziemi’ (10:23).

12. (a) Jaki błąd popełnia Salomon i jakie zarzewia buntu zaczynają się pojawiać? (b) Co prorokuje Achijasz?

¹² Niewierność i śmierć Salomona (11:1-43). Wbrew nakazowi Jehowy Salomon bierze sobie wiele kobiet z innych narodów: 700 żon i 300 nałożnic (Powt. Pr. 17:17). Swoje serce skłania ku obcym bogom. Jehowa zapowiada, iż odbierze mu królestwo — nie za jego czasów, lecz za dni jego syna. Niemniej synowie Salomona będą sprawować władzę nad częścią królestwa, mianowicie nad Judą i jeszcze jednym plemieniem. W sąsiednich narodach Bóg zaczyna wzbudzać wrogów Salomona; przeciw królowi powstaje również Jeroboam z plemienia Efraima. Prorok Achijasz zapowiada, że będzie on królem dziesięciu plemion Izraela, i Jeroboam ratuje życie ucieczką do Egiptu. Po 40 latach panowania Salomon umiera i w roku 997 p.n.e. królem zostaje jego syn Rechoboam.

13. Jak po wstąpieniu na tron Rechoboama dochodzi do podziału królestwa i jak Jeroboam stara się umocnić swą władzę?

¹³ Podział królestwa (12:1 do 14:20). Jeroboam wraca z Egiptu i idzie z ludem prosić Rechoboama o zmniejszenie ciężarów, które nałożył Salomon. Zamiast skorzystać z mądrej rady starszych izraelskich, Rechoboam wysłuchuje młodzieńców i jeszcze zwiększa to brzemię. Izrael podnosi bunt i obwołuje Jeroboama królem dziesięciu północnych plemion. Rechoboam, któremu pozostaje tylko Juda i Beniamin, zbiera wojsko do walki z buntownikami, jednakże na rozkaz Jehowy się wycofuje. Jeroboam buduje Szechem i ustanawia je swą stolicą, ciągle jednak nie czuje się pewny. Boi się, że lud wróci do Jerozolimy, aby oddawać cześć Jehowie, i znowu dostanie się pod panowanie Rechoboama. Chcąc temu zapobiec, ustawia dwa złote cielce: jednego w Dan, drugiego zaś w Betel, a do kierowania tym kultem wybiera kapłanów — nie z plemienia Lewiego, lecz spośród ogółu ludności. *

14. Co zapowiedziano domowi Jeroboama i jakie nieszczęścia zaczynają na niego spadać?

¹⁴ Kiedy Jeroboam składa ofiary na ołtarzu w Betel, Jehowa za pośrednictwem proroka ostrzega go, iż z rodu Dawida wzbudzi króla imieniem Jozjasz, który zdecydowanie wystąpi przeciw temu ołtarzowi fałszywego kultu. Na dowód dokonuje proroczego znaku: ołtarz natychmiast się rozpada. Później ów prorok zostaje zabity przez lwa, gdyż zlekceważył polecenie Jehowy, aby w czasie swej misji nie jadł i nie pił. Dom Jeroboama zaczynają nękać nieszczęścia. Na mocy wyroku Jehowy umiera mu dziecko,  a prorok Boży Achijasz przepowiada, że ród Jeroboama zostanie całkowicie wytępiony z powodu wielkiego grzechu, jakim było ustanowienie w Izraelu fałszywych bogów. Po 22 latach panowania Jeroboam umiera, a królem zostaje jego syn Nadab.

15. Jakie wydarzenia rozgrywają się za panowania trzech kolejnych królów Judy?

¹⁵ W Judzie: Rechoboam, Abijam i Asa (14:21 do 15:24). Tymczasem Juda pod rządami Rechoboama także czyni to, co złe w oczach Jehowy, praktykuje bowiem bałwochwalstwo. Król Egiptu dokonuje najazdu i zabiera ze świątyni wiele skarbów. Po 17 latach panowania Rechoboam umiera, a królem zostaje jego syn Abijam. On także grzeszy przeciw Jehowie i umiera po 3 latach sprawowania władzy. Teraz na tronie zasiada jego syn Asa, który w przeciwieństwie do swych poprzedników całym sercem służy Jehowie i usuwa z kraju gnojowe bożki. Między Izraelem a Judą nieprzerwanie trwa wojna. Asa zwraca się do Syrii o pomoc i Izrael jest zmuszony się wycofać. Asa panuje 41 lat, po czym na tron wstępuje jego syn Jehoszafat.

16. Widownią jakich burzliwych wydarzeń jest w tym czasie Izrael i dlaczego?

¹⁶ W Izraelu: Nadab, Baasza, Ela, Zimri, Tibni, Omri i Achab (15:25 do 16:34). Cóż za niegodziwa zgraja! Po zaledwie dwuletnim panowaniu Nadab zostaje zamordowany przez Baaszę, który następnie wybija cały dom Jeroboama. Trwa w fałszywym kulcie i walczy z Judą. Jehowa zapowiada, że doszczętnie unicestwi dom Baaszy, tak jak on uczynił z domem Jeroboama. Po 24-letnim panowaniu Baaszy na tron wstępuje jego syn Ela, który dwa lata później ginie z ręki swego sługi Zimriego. Natychmiast po zagarnięciu tronu Zimri wytraca cały dom Baaszy. Na wieść o tym lud obwołuje królem Omriego, dowódcę wojsk, i rusza na Tircę, stolicę Zimriego. Widząc, że wszystko stracone, Zimri podpala dom królewski i ginie. Teraz Tibni usiłuje objąć władzę jako drugi król, jednakże po pewnym czasie zwolennicy Omriego pokonują go i zabijają.

17. (a) Czym się upamiętnia panowanie Omriego? (b) Dlaczego pod rządami Achaba prawdziwe wielbienie przechodzi największy kryzys?

¹⁷ Omri kupuje górę Samarię i buduje na niej miasto o tej samej nazwie. Chodzi wszystkimi drogami Jeroboama, obrażając Jehowę bałwochwalstwem. Okazuje się gorszy od swych poprzedników. Umiera po 12 latach panowania, a królem zostaje jego syn Achab. Achab bierze sobie za żonę Jezebel, córkę króla Sydonu, po czym buduje w Samarii ołtarz Baala. Swą niegodziwością przewyższa wszystkich, którzy byli przed nim. W tym czasie Chiel Betelczyk odbudowuje miasto Jerycho za cenę życia dwóch swoich synów: pierworodnego i najmłodszego. Prawdziwe wielbienie przechodzi głęboki kryzys.

18. Jakim oświadczeniem prorok Eliasz rozpoczyna swą działalność w Izraelu i jak wyjaśnia rzeczywisty powód udręk tego narodu?

¹⁸ Prorocka działalność Eliasza w Izraelu (17:1 do 22:40). Nagle pojawia się posłaniec Jehowy. Jest nim Eliasz Tiszbita. * Jego pierwsza wypowiedź skierowana do króla Achaba jest naprawdę zaskakująca: „Jako żyje Jehowa, Bóg Izraela, przed którym stoję — w tych latach nie będzie rosy ani deszczu, chyba że na rozkaz mego słowa!” (17:1). Tak samo nieoczekiwanie Eliasz na polecenie Jehowy kryje się w dolinie leżącej na wschód od Jordanu. W Izraelu panuje susza, lecz Eliaszowi przynoszą żywność kruki. Gdy potok w dolinie wysycha, Jehowa każe swemu prorokowi iść do Carefat w Sydonie i tam zamieszkać. W nagrodę za okazanie Eliaszowi życzliwości Jehowa cudownie uzupełnia pewnej wdowie jej niewielki zapas mąki i oliwy, żeby ona i jej syn nie umarli z głodu. Później chłopiec zapada na jakąś chorobę i umiera, ale na prośbę Eliasza Jehowa przywraca mu życie. W trzecim roku suszy Jehowa znowu posyła Eliasza do Achaba. Ten oskarża proroka o ściągnięcie klątwy na Izraela, lecz Eliasz śmiało oświadcza, że winny jest Achab i dom jego ojca, gdyż poszli za Baalami (18:18).

19. Jaką kwestię sporną co do boskości trzeba rozstrzygnąć i jak Jehowa wykazuje swą wyższość?

¹⁹ Eliasz mówi Achabowi, by na górze Karmel zebrał wszystkich proroków Baala. Nie można dłużej utykać, mając dwa różne poglądy. Trzeba rozstrzygnąć kwestię sporną, w której Jehowa występuje przeciwko Baalowi! Na oczach całego ludu 450 kapłanów Baala przygotowuje byka, kładzie go na drwa leżące na ołtarzu i modli się, żeby z nieba spadł ogień i strawił ofiarę. Od rana do południa na próżno wzywają Baala, wyszydzani przez Eliasza. Krzyczą i robią na swym ciele nacięcia, ale nie otrzymują żadnej odpowiedzi! Następnie prorok Eliasz sam buduje ołtarz poświęcony imieniu Jehowy i przygotowuje drwa oraz byka na ofiarę. Każe ludowi trzykrotnie oblać wodą ofiarę i drewno, po czym modli się: „Odpowiedz mi, Jehowo, odpowiedz mi, żeby ten lud poznał, że ty, Jehowo, jesteś prawdziwym Bogiem”. Wtedy spada ogień z nieba i spala ofiarę, drwa, kamienie z ołtarza, proch i wodę. Widząc to, cały lud natychmiast pada na twarz i mówi: „Jehowa jest prawdziwym Bogiem! Jehowa jest prawdziwym Bogiem!” (18:37, 39). Śmierć prorokom Baala! Eliasz osobiście ich zabija, tak iż żaden nie uchodzi cało. Wtedy Jehowa zsyła deszcz, kładąc kres suszy w Izraelu.

20. (a) W jaki sposób Jehowa ukazuje się Eliaszowi na Horebie, jakie polecenie mu daje i jak go pociesza? (b) Jakiego grzechu i jakiej zbrodni dopuszcza się Achab?

²⁰ Na wieść o upokorzeniu Baala Jezebel postanawia  zgładzić Eliasza. Ogarnięty lękiem ucieka on ze swym sługą na pustkowie, a Jehowa kieruje go do Horebu. Tam mu się ukazuje — nie w jakiś widowiskowy sposób, na przykład w wichrze, trzęsieniu ziemi czy też w ogniu, lecz daje mu usłyszeć „spokojny, cichy głos” (19:11, 12). Jehowa każe Eliaszowi namaścić Chazaela na króla Syrii, Jehu na króla Izraela, a Elizeusza na proroka — swego następcę. Pociesza go wiadomością, że 7000 osób w Izraelu nie pokłoniło się Baalowi. Eliasz niezwłocznie namaszcza Elizeusza, zarzucając na niego swą urzędową szatę. Achab odnosi dwa zwycięstwa nad Syryjczykami, lecz zostaje skarcony przez Jehowę za to, że zawarł przymierze z ich królem, zamiast go zabić. Potem wynika sprawa Nabota, którego winnicy zachłannie pożąda Achab. Fałszywi świadkowie najęci przez Jezebel oskarżają Nabota, wskutek czego zostaje on stracony, a Achab może zagarnąć jego winnicę. Cóż za niewybaczalna zbrodnia!

21. (a) Jakie nieszczęście Eliasz zapowiada Achabowi i jego domowi oraz Jezebel? (b) Jakie proroctwo spełnia się po śmierci Achaba?

²¹ Znowu pojawia się Eliasz. Zapowiada Achabowi, że tam, gdzie umarł Nabot, psy będą zlizywać też jego krew i że jego dom zostanie wytępiony tak doszczętnie, jak domy Jeroboama i Baaszy. A Jezebel pożrą psy na polu w Jizreel. „Nikt, bez wyjątku, nie był taki jak Achab, który się zaprzedał, by czynić to, co złe w oczach Jehowy, i którego podjudzała Jezebel, jego żona” (21:25). Ponieważ jednak po wysłuchaniu słów Eliasza Achab się upokarza, Jehowa oświadcza, że nieszczęście nie spadnie za jego życia, lecz za dni jego syna. Achab sprzymierza się teraz z Jehoszafatem, królem Judy, żeby walczyć z Syrią, i wbrew radzie proroka Jehowy, Michajasza, obaj ruszają do bitwy. Achab umiera wskutek ran odniesionych w walce. Jego krew zmytą z rydwanu przy sadzawce Samarii zlizują psy, tak jak to przepowiedział Eliasz. Po Achabie królem Izraela zostaje jego syn Achazjasz.

22. Co można powiedzieć o panowaniu Jehoszafata w Judzie i Achazjasza w Izraelu?

²² Jehoszafat panuje w Judzie (22:41-53). Jehoszafat, który towarzyszył Achabowi w bitwie z Syrią, jest wierny Jehowie jak jego ojciec, Asa, nie usuwa jednak wszystkich wyżyn, będących miejscami fałszywego kultu. Po 25 latach sprawowania władzy umiera i królem zostaje jego syn Jehoram. Na północy, w Izraelu, Achazjasz idzie w ślady ojca i grzeszy przeciw Jehowie oddawaniem czci Baalowi.

DLACZEGO POŻYTECZNA

23. Jakie zapewnienie i zachęty dotyczące modlitw zawiera Księga 1 Królów?

²³ Z Bożych pouczeń zawartych w Księdze 1 Królów można odnieść wiele pożytku. Zwróćmy najpierw uwagę na sprawę modlitwy, tak często wysuwaną na pierwszy plan. Kiedy Salomon stanął przed nader odpowiedzialnym zadaniem jako król Izraela, z dziecięcą pokorą modlił się do Jehowy. Prosił tylko o rozeznanie i o posłuszne serce, ale Jehowa oprócz przeobfitej mądrości dał mu także bogactwo i sławę (3:7-9, 12-14). My też bądźmy przekonani, że nasze pokorne modlitwy o mądrość i kierownictwo w służbie dla Jehowy nie pozostaną bez odpowiedzi (Jak. 1:5). Zawsze módlmy się żarliwie i z całego serca, głęboko sobie ceniąc wszelkie przejawy dobroci Jehowy, jak to czynił Salomon w czasie poświęcania świątyni (1 Król. 8:22-53). Oby nasze modlitwy zawsze cechowała bezgraniczna ufność w Jehowę, podobnie jak modlitwy Eliasza, gdy przechodził próby i gdy stał przed narodem uprawiającym kult demonów. Jehowa cudownie zaspokaja potrzeby tych, którzy Go szukają w modlitwie (1 Król. 17:20-22; 18:36-40; 1 Jana 5:14).

24. Jakie ostrzegawcze przykłady podano w Księdze 1 Królów i dlaczego zwłaszcza nadzorcy powinni brać je pod uwagę?

²⁴ Ponadto powinny być dla nas przestrogą przykłady ludzi, którzy się nie upokorzyli przed Jehową. Jakże bardzo „Bóg przeciwstawia się wyniosłym”! (1 Piotra 5:5). Na przykład Adoniasz sądził, że może pominąć ustanowiony przez Jehowę teokratyczny tryb wprowadzania na urząd (1 Król. 1:5; 2:24, 25); Szimej uznał, iż może wyjść poza wyznaczone granice, a potem wrócić (2:37, 41-46); Salomon w końcowych latach swego życia okazał nieposłuszeństwo, za co Jehowa wzbudził mu wrogów (11:9-14, 23-26); królowie Izraela ku własnej zgubie praktykowali religię fałszywą (13:33, 34; 14:7-11; 16:1-4). A niegodziwa, chciwa Jezebel, wspierająca władzę Achaba, posłużyła tysiąc lat później za ostrzegawczy przykład dla zboru w Tiatyrze: „Niemniej to mam przeciw tobie, że tolerujesz niewiastę Jezebel, tę, która nazywa siebie prorokinią oraz naucza i wprowadza w błąd moich niewolników, aby dopuszczali się rozpusty i jedli rzeczy ofiarowane bożkom” (Obj. 2:20). Nadzorcy muszą dbać o to, by zbory były czyste i wolne od wszelkich wpływów przypominających postawę Jezebel! (Por. Dzieje 20:28-30).

25. Które proroctwa z Księgi 1 Królów zdumiewająco się spełniły i dlaczego warto dziś o nich pamiętać?

²⁵ Spełnienie się licznych proroctw zapisanych w Księdze 1 Królów wyraźnie dowodzi, iż Jehowa potrafi przepowiadać przyszłość. Znajdujemy tu na przykład zdumiewającą zapowiedź, podaną z przeszło 300-letnim wyprzedzeniem, że Jozjasz zburzy ołtarz Jeroboama w Betel. I rzeczywiście tak się stało! (1 Król. 13:1-3; 2 Król. 23:15). Najbardziej godne uwagi są jednak proroctwa dotyczące domu Jehowy, zbudowanego przez Salomona. Jehowa zapowiedział temu królowi, że jeśli zwróci się ku fałszywym bogom, to On wytraci Izraela z powierzchni ziemi i odtrąci sprzed swego oblicza dom, który poświęcił swojemu imieniu (1 Król. 9:7, 8). W Księdze  2 Kronik 36:17-21 czytamy, jak prawdziwe okazało się to proroctwo. A Jezus wskazał, że późniejszą świątynię, zbudowaną na tym samym miejscu przez Heroda Wielkiego, spotka ten sam los (Łuk. 21:6). Również jego słowa dokładnie się sprawdziły! Pamiętajmy o tych nieszczęściach i ich przyczynach, a będą nas one pobudzać, żebyśmy zawsze chodzili drogami prawdziwego Boga.

26. Jaką pobudzającą wizję świątyni i Królestwa Jehowy przedstawiono w Księdze 1 Królów?

²⁶ Królowa Szeby przybyła ze swego dalekiego kraju, by podziwiać mądrość Salomona, dobrobyt jego ludu i chwałę jego królestwa, włącznie ze wspaniałym domem Jehowy. A przecież nawet Salomon wyznał Jehowie: „Oto niebiosa, wręcz niebo niebios, nie mogą cię pomieścić; cóż dopiero ten dom, który zbudowałem!” (1 Król. 8:27; 10:4-9). Jednakże setki lat później przyszedł Chrystus Jezus, żeby prowadzić dzieło duchowego budowania, związane przede wszystkim z przywróceniem prawdziwego wielbienia w wielkiej duchowej świątyni Jehowy (Hebr. 8:1-5; 9:2-10, 23). Przewyższa on Salomona, na nim też spełnia się obietnica Jehowy: „Utwierdzę tron twego królestwa nad Izraelem po czas niezmierzony” (1 Król. 9:5; Mat. 1:1, 6, 7, 16; 12:42; Łuk. 1:32). Księga 1 Królów kreśli pobudzającą wizję przyszłej chwały duchowej świątyni Jehowy, a także dobrobytu, radości i promiennego szczęścia wszystkich, którzy będą podlegać mądremu panowaniu Królestwa Jehowy pod rządami Chrystusa Jezusa. Doprawdy, nasze docenianie roli czystego wielbienia oraz cudownego zamierzenia Jehowy co do Królestwa Jego obiecanego Potomka coraz bardziej się pogłębia!

[Przypisy]

[Pytania do studium]