15

Księga Ezdrasza

Pisarz: Ezdrasz

Miejsce spisania: Jerozolima

Spisywanie ukończono: ok. 460 p.n.e.

Obejmuje okres: 537-ok. 467 p.n.e.

1. Jakie proroctwa zapewniały, że Jerozolima będzie odbudowana?

 ZBLIŻAŁ się koniec przepowiedzianego 70-letniego spustoszenia Jerozolimy przez Babilon. Co prawda słynął on z tego, że nigdy nie wypuszczał swych jeńców, lecz słowo Jehowy miało się okazać silniejsze od potęgi Babilończyków. Bliskie było wyzwolenie ludu Bożego. Zburzona świątynia Jehowy miała zostać odbudowana, a na Jego ołtarzu znowu miały być składane ofiary przebłagalne. W Jerozolimie znów miały się rozlegać okrzyki radości i wysławiania, wznoszone przez prawdziwych czcicieli Jehowy. Jeremiasz przepowiedział długość okresu spustoszenia, a Izajasz — sposób wyzwolenia jeńców. Co więcej, Izajasz nazwał Cyrusa Persa ‛pasterzem Jehowy’, mającym zepchnąć dumny Babilon z pozycji trzeciego mocarstwa światowego w historii biblijnej (Izaj. 44:28; 45:1, 2; Jer. 25:12).

2. Kiedy i w jakich okolicznościach padł Babilon?

² Klęska ta spadła na Babilon w nocy 5 października 539 roku p.n.e. (według kalendarza gregoriańskiego), gdy król babiloński Belszaccar (Baltazar) i jego wielmoże wznosili toasty ku czci swych demonicznych bogów. W pogańskim rozpasaniu posunęli się do tego, iż użyli świętych naczyń ze świątyni Jehowy jako swych pijackich kielichów! Jakże słusznie więc tej nocy pod murami Babilonu stanął Cyrus, aby spełnić wspomniane proroctwo!

3. Jaka decyzja Cyrusa umożliwiła wznowienie wielbienia Jehowy dokładnie w 70 lat od spustoszenia Jerozolimy?

³ Rok 539 p.n.e. jest datą kluczową, to znaczy datą, którą można wyprowadzić zarówno z chronologii świeckiej, jak i biblijnej. W pierwszym roku swego panowania w charakterze władcy Babilonu Cyrus „po całym swym państwie kazał ogłosić”, że pozwala Żydom wyruszyć do Jerozolimy i odbudować dom Jehowy. Dekret ten został wydany najprawdopodobniej pod koniec 538 lub na początku 537 roku p.n.e. * Wierny ostatek wybrał się w drogę powrotną do Jerozolimy, gdzie zbudował ołtarz i złożył pierwsze ofiary w „miesiącu siódmym” (Tiszri, czyli wrzesień-październik) roku 537 p.n.e. — po upływie pełnych 70 lat od czasu spustoszenia Judy i Jerozolimy przez Nebukadneccara (Nabuchodonozora) (Ezd. 1:1-3; 3:1-6).

4. (a) Co stanowi tło Księgi Ezdrasza i kto ją napisał? (b) Kiedy spisano tę księgę i jaki okres ona obejmuje?

⁴ Odrodzenie! Oto tło Księgi Ezdrasza. Począwszy od wersetu 27 rozdziału 7 do końca rozdziału 9 tekst jest napisany w pierwszej osobie, co wyraźnie dowodzi, że pisarzem był Ezdrasz. Jako „biegły przepisywacz w dziedzinie Prawa Mojżeszowego” i człowiek o wypróbowanej wierze, który „przygotował swe serce, by radzić się prawa Jehowy i je  wypełniać oraz uczyć” jego zasad, Ezdrasz świetnie nadawał się do spisania tych dziejów, podobnie jak to było w wypadku Kronik (Ezd. 7:6, 10). Ponieważ Księga Ezdrasza jest kontynuacją Kronik, na ogół przyjmuje się, że została napisana w tym samym czasie, a więc około 460 roku p.n.e. Obejmuje okres 70 lat — od czasu, gdy Żydzi byli rozbitym, rozproszonym narodem, nazywanym „synami śmierci”, do odbudowy drugiej świątyni i oczyszczenia kapłaństwa po powrocie Ezdrasza do Jerozolimy (Ezd. 1:1; 7:7; 10:17; Ps. 102:20, przypis w NW).

5. Co łączy Księgę Ezdrasza z Księgą Nehemiasza i w jakich językach ją napisano?

⁵ Hebrajskie imię Ezdrasz znaczy „pomoc”. Księgi Ezdrasza i Nehemiasza początkowo stanowiły jeden zwój (Nehem. 3:32, przypis w NW). Później Żydzi podzielili go na księgi 1 i 2 Ezdrasza. We współczesnych wydaniach Biblii po hebrajsku oraz w innych językach występują one jako księgi Ezdrasza i Nehemiasza. Część Księgi Ezdrasza (4:8 do 6:18 i 7:12-26) została napisana po aramejsku, a reszta po hebrajsku, gdyż Ezdrasz biegle władał oboma tymi językami.

6. Co świadczy o wiarogodności Księgi Ezdrasza?

⁶ Większość dzisiejszych uczonych uznaje Księgę Ezdrasza za wiarogodną. W dziele pod tytułem The Bible After Twenty Years of Archaeology (Biblia po dwudziestu latach archeologii) W. F. Albright tak pisze o kanoniczności Księgi Ezdrasza: „Dane archeologiczne ponad wszelką wątpliwość dowiodły więc całkowitej wiarogodności ksiąg Jeremiasza i Ezechiela, Ezdrasza i Nehemiasza; potwierdziły tradycyjny obraz wydarzeń oraz ich kolejność”.

7. Jak można wykazać, że Księga Ezdrasza naprawdę stanowi część składową Boskiej kroniki?

⁷ Chociaż pisarze Chrześcijańskich Pism Greckich nie powołują się na Księgę Ezdrasza ani do niej bezpośrednio nie nawiązują, jej miejsce w kanonie biblijnym jest bezsporne. Zawiera ona relację o postępowaniu Jehowy z Żydami aż do czasu zestawienia katalogu hebrajskiego; według tradycji żydowskiej większą część tej pracy wykonał Ezdrasz. Ponadto Księga Ezdrasza potwierdza prawdziwość wszystkich proroctw dotyczących odrodzenia i w ten sposób udowadnia, że naprawdę wchodzi w skład Boskiej kroniki, z którą jest całkowicie zharmonizowana. Poza tym przysparza szacunku czystemu wielbieniu i uświęca wielkie imię Jehowy Boga.

TREŚĆ KSIĘGI EZDRASZA

8. Opisz wydarzenia, którymi kończy się 70-letnie spustoszenie.

⁸ Powrót ostatka (1:1 do 3:6). Król perski Cyrus, pobudzony przez Jehowę, wydaje dekret upoważniający Żydów do powrotu i do odbudowy domu Jehowy w Jerozolimie. Wzywa Żydów, którzy chcieliby pozostać w Babilonie, aby dobrowolnie poparli to przedsięwzięcie, i umożliwia powracającym zabranie sprzętów używanych w pierwszej świątyni. Zerubbabel (Szeszbaccar) — naczelnik z królewskiego plemienia Judy i potomek króla Dawida — zostaje ustanowiony namiestnikiem, mającym poprowadzić uwolnionych, a funkcję arcykapłana sprawuje Jeszua (Jozue) (Ezd. 1:8; 5:2; Zach. 3:1). Ostatek, który liczył 42 360 wiernych sług Jehowy — mężczyzn, kobiet i dzieci — odbywa daleką podróż. W miesiącu siódmym, według kalendarza żydowskiego, mieszkają już w swoich miastach, a jesienią 537 roku p.n.e. zgromadzają się w Jerozolimie, by złożyć ofiary w miejscu, gdzie dawniej stał ołtarz świątynny, i by obchodzić Święto Namiotów. W ten sposób 70-letni okres spustoszenia kończy się dokładnie w oznaczonym czasie! *

9. Jak wygląda początek prac przy odbudowie świątyni, ale co się dzieje w późniejszych latach?

⁹ Odbudowa świątyni (3:7 do 6:22). Lud gromadzi materiały i w drugim roku po powrocie kładzie fundament pod świątynię Jehowy. Towarzyszą temu okrzyki radości oraz płacz starszych ludzi, którzy widzieli poprzedni dom. Okoliczne wrogie ludy proponują pomoc przy budowie, twierdząc, iż szukają tego samego Boga, ale żydowski ostatek kategorycznie odmawia jakiejkolwiek współpracy. Od czasów Cyrusa aż do Dariusza wrogowie wciąż starają się osłabić i zniechęcić Żydów oraz zniweczyć ich wysiłki. W końcu, za dni „Artakserksesa” (Bardiji albo maga znanego jako Gaumata, a więc w roku 522 p.n.e.), doprowadzają do tego, że na rozkaz królewski roboty zostają siłą wstrzymane. Zakaz ten trwa „do drugiego roku panowania Dariusza, króla Persji” (520 p.n.e.), czyli ponad 15 lat od założenia fundamentu (4:4-7, 24).

10. (a) Jak zachęty proroków Bożych oraz rozkaz króla pomagają doprowadzić budowę do końca? (b) Jaka radość towarzyszy poświęceniu drugiej świątyni?

¹⁰ Jehowa posyła swych proroków Aggeusza i Zachariasza, aby pobudzili do działania Zerubbabela oraz Jeszuę, i prace budowlane zostają podjęte z nową gorliwością. Przeciwnicy jeszcze raz wnoszą skargę do króla, ale prace posuwają się naprzód w niezmiennym tempie. Dariusz I (Hystaspes) powołuje się na pierwotny dekret Cyrusa i każe kontynuować budowę, a nawet zobowiązuje przeciwników do dostarczania materiałów w celu jej przyśpieszenia. Budowniczowie, bezustannie zachęcani przez proroków Jehowy, kończą świątynię w ciągu niecałych pięciu lat. Jest miesiąc Adar szóstego roku panowania Dariusza, czyli wczesna wiosna 515 roku p.n.e., a zatem cała budowa trwała jakieś 20 lat (6:14, 15). Dom Boży zostaje teraz uroczyście oddany do użytku, czemu towarzyszy wielka radość i składanie stosownych ofiar. Potem lud świętuje Paschę, a następnie  ‛z radością obchodzi Święto Przaśników przez siedem dni’ (6:22). Poświęcenie tej drugiej świątyni, wzniesionej ku chwale Jehowy, rzeczywiście jest powodem do radości i wesela.

11. Jak król spełnia ‛każde życzenie’ Ezdrasza i jak on na to reaguje?

¹¹ Ezdrasz wraca do Jerozolimy (7:1 do 8:36). Upływa prawie 50 lat. Jest rok 468 p.n.e. — siódmy rok panowania perskiego króla Artakserksesa (zwanego Długorękim, ponieważ prawą rękę miał dłuższą od lewej). Król spełnia ‛każde życzenie’ biegłego przepisywacza Ezdrasza, który wybiera się w podróż do Jerozolimy, by służyć tam niezbędną pomocą (7:6). Udzielając mu pełnomocnictwa, zachęca Żydów do pójścia razem z nim. Ponadto przekazuje Ezdraszowi srebrne i złote naczynia przeznaczone do użytku w świątyni oraz zaopatruje go w pszenicę, wino, oliwę i sól. Kapłanów i pracowników świątynnych zwalnia od podatków. Król czyni Ezdrasza odpowiedzialnym za nauczanie ludu i oznajmia, iż nieprzestrzeganie prawa Jehowy i prawa królewskiego jest przestępstwem podlegającym karze śmierci. Ezdrasz, wdzięczny Jehowie za to, że poprzez króla okazał mu lojalną życzliwość, bezzwłocznie przystępuje do wykonania swego zadania.

12. Jak Jehowa daje dowód, że jest z grupą, która wyruszyła w drogę razem z Ezdraszem?

¹² Od tej chwili Ezdrasz, jako naoczny świadek, pisze swoje sprawozdanie w pierwszej osobie. Zgromadza powracających Żydów nad rzeką Ahawa, żeby udzielić im końcowych wskazówek, po czym do zebranej już grupy około 1500 dorosłych mężczyzn dołącza garstkę Lewitów. Ezdrasz zdaje sobie sprawę z niebezpieczeństw grożących w drodze, ale nie prosi króla o eskortę, żeby nie poczytano tego za przejaw braku wiary w Jehowę. Ogłasza natomiast post i przewodzi obozowi w zanoszeniu błagań do Boga. Modlitwa ta zostaje wysłuchana i w czasie całej ich długiej podróży jest nad nimi ręka Jehowy. Dzięki temu mogą bezpiecznie przenieść swe skarby (wartości ponad 43 000 000 dolarów) do domu Jehowy w Jerozolimie (8:26, 27 i przypisy w NW).

13. Co czyni Ezdrasz, by usunąć spośród Żydów przyczynę nieczystości?

¹³ Oczyszczenie kapłaństwa (9:1 do 10:44). Jednakże w ciągu 69 lat pobytu w odzyskanym kraju nie wszystko układało się jak należy. Ezdrasz dowiaduje się o niepokojącej sytuacji — lud, kapłani i lewici pozawierali związki małżeńskie z pogańskimi Kananejkami. Wierny Ezdrasz jest oszołomiony. W modlitwie przedkłada tę sprawę Jehowie. Lud wyznaje swój grzech i prosi Ezdrasza: „Bądź silny i działaj” (10:4). On więc każe Żydom odprawić cudzoziemskie żony, które pojęli wbrew prawu Bożemu, i w ciągu mniej więcej trzech miesięcy nieczystość zostaje usunięta (10:10-12, 16, 17).

DLACZEGO POŻYTECZNA

14. Na co wskazuje Księga Ezdrasza, jeśli chodzi o proroctwa Jehowy?

¹⁴ Księga Ezdrasza jest pożyteczna przede wszystkim dlatego, że pokazuje, jak niezawodnie spełniają się proroctwa Jehowy. Jeremiasz, który tak dokładnie przepowiedział spustoszenie Jerozolimy, przepowiedział też jej odbudowę po 70 latach (Jer. 29:10). W odpowiednim czasie Jehowa okazał swemu ludowi lojalną życzliwość, sprowadzając wierny ostatek z powrotem do Ziemi Obiecanej, aby tam podjął prawdziwe wielbienie.

15. (a) Jak odbudowana świątynia służyła zamierzeniu Jehowy? (b) Pod jakimi względami nie dorównywała wspaniałości pierwszej świątyni?

¹⁵ Odbudowana świątynia przyczyniła się do tego, iż wielbienie Jehowy odzyskało należną rangę wśród Jego ludu. Stała się świadectwem, że Bóg cudownie i miłosiernie błogosławi tym, którzy się do Niego zwracają, pragnąc uczestniczyć w prawdziwym wielbieniu. Chociaż nie była tak okazała, jak świątynia Salomona, to spełniała swe zadanie zgodnie z wolą Bożą. Nie odznaczała się już świetnością pod względem materialnym. Była też uboższa w skarby duchowe, gdyż brakowało w niej między innymi Arki Przymierza. * Także oddanie do użytku świątyni Zerubbabela nie dorównywało analogicznej uroczystości, która się odbyła za czasów Salomona. Ofiary z bydła i owiec nie stanowiły nawet jednego procentu ofiar złożonych w pierwszej świątyni. Tej drugiej nie napełniła chwała przypominająca obłok, nie zstąpił też ogień od Jehowy, aby strawić ofiary całopalne. Niemniej obie świątynie służyły jednemu ważnemu celowi — wywyższaniu wielbienia Jehowy, prawdziwego Boga.

16. Jaka świątynia przewyższa swą wspaniałością świątynie ziemskie?

¹⁶ Świątynia zbudowana przez Zerubbabela, przybytek postawiony przez Mojżesza oraz świątynie wzniesione przez Salomona i Heroda, jak również ich poszczególne części, miały znaczenie symboliczne. Wyobrażały „prawdziwy namiot, który postawił Jehowa, a nie człowiek” (Hebr. 8:2). Tą duchową świątynią jest postanowienie umożliwiające nam przystępowanie do Jehowy w wielbieniu na podstawie przebłagalnej ofiary Chrystusa (Hebr. 9:2-10, 23). Wielka duchowa świątynia Jehowy jest niedościgniona pod względem okazałości, piękna i uroku; jej chwała jest nieprzemijająca, a świetnością nie dorównuje jej żadna materialna budowla.

17. Jakie cenne nauki można znaleźć w Księdze Ezdrasza?

¹⁷ Księga Ezdrasza zawiera nauki, które są dziś niezwykle cenne dla chrześcijan. Czytamy w niej, jak lud Jehowy chętnie składa dary na Jego dzieło  (Ezd. 2:68; 2 Kor. 9:7). Czujemy się zachęceni doniesieniami o tym, że zgromadzenia mające przysparzać chwały Jehowie zawsze cieszą się Jego uznaniem i błogosławieństwem (Ezd. 6:16, 22). Ukazano nam piękny przykład netynejczyków i innych wierzących cudzoziemców, którzy idą z ostatkiem, by z całego serca popierać wielbienie Jehowy (2:43, 55). Warto też podkreślić, że lud pokornie okazał skruchę, uświadomiwszy sobie, jak źle postąpił, zawierając związki małżeńskie z pogańskimi sąsiadami (10:2-4). Złe towarzystwo ściągnęło niełaskę Bożą (9:14, 15). Radosna gorliwość dla dzieła Jehowy zapewniała Jego uznanie i błogosławieństwo (6:14, 21, 22).

18. Dlaczego odrodzenie ludu Jehowy było ważnym krokiem prowadzącym do pojawienia się Mesjasza, Króla?

¹⁸ Wprawdzie na tronie Jehowy w Jerozolimie nie zasiadał już żaden król, lecz odrodzenie budziło nadzieję, że w odpowiedniej chwili Jehowa ustanowi obiecanego Króla, potomka Dawida. Odrodzony lud mógł teraz strzec świętych wypowiedzi i wielbienia Boga do czasu pojawienia się Mesjasza. Do kogo miałby przyjść Mesjasz, gdyby ten ostatek nie okazał wiary i nie powrócił do swego kraju? Doprawdy, wydarzenia opisane w Księdze Ezdrasza stanowią ważną część historii pojawienia się Mesjasza i Króla! Analiza tego sprawozdania może nam dziś przynieść wielki pożytek.

[Przypisy]

[Pytania do studium]