31

Księga Abdiasza

Pisarz: Abdiasz

Spisywanie ukończono: ok. 607 p.n.e.

1. Co dowodzi, że ważne jest orędzie, a nie posłaniec?

 LICZĄCA zaledwie 21 wersetów Księga Abdiasza, najkrótsza księga Pism Hebrajskich, ogłasza wyrok Boga zapowiadający kres pewnego narodu, a jednocześnie zwiastuje ostateczny tryumf Królestwa Bożego. Wstęp zawiera tylko zwięzłą informację: „Wizja Abdiasza”. Nie ma żadnej wzmianki o czasie i miejscu narodzin pisarza, o jego plemieniu ani o szczegółach z jego życia. Rzecz jasna, osoba proroka nie jest tu najważniejsza; słusznie skoncentrowano się na jego orędziu, gdyż jak oświadcza sam Abdiasz, jest to „wieść od Jehowy”.

2. Jakiego kraju dotyczy proroctwo Abdiasza i co dawało jego mieszkańcom poczucie bezpieczeństwa?

² Niemal całą uwagę zwrócono na Edom. Kraj ten, znany też jako góra Seir, ciągnie się na południe od Morza Martwego wzdłuż Araby. Edom to pofałdowana kraina wysokich gór i głębokich rozpadlin. Łańcuch górski na wschód od Araby osiąga miejscami wysokość 1700 metrów. Okręg Temanu słynął z mądrej i odważnej ludności. Już samo ukształtowanie Edomu, zapewniające naturalną ochronę, napawało jego mieszkańców dumą i dawało im poczucie bezpieczeństwa. *

3. Czy Edomici postępowali wobec Izraela po bratersku?

³ Edomici byli potomkami Ezawa, brata Jakuba, którego imię zostało zmienione na Izrael. A zatem Edomici byli blisko spokrewnieni z Izraelitami — tak blisko, że uważano ich za „braci” (Powt. Pr. 23:7). Niestety, Edom wcale nie postępował po bratersku. Na krótko przed wkroczeniem Izraelitów do Ziemi Obiecanej Mojżesz zwrócił się do króla Edomu z prośbą o zezwolenie na pokojowe przejście przez jego kraj, ale wrogo nastawieni Edomici kategorycznie odmówili i poparli to demonstracją siły (Liczb 20:14-21). Wprawdzie zostali podbici przez Dawida, lecz później sprzymierzyli się przeciwko Judzie z Ammonitami i Moabitami za czasów Jehoszafata, zbuntowali się przeciw synowi Jehoszafata, królowi Jehoramowi, ściągali z Gazy i Tyru izraelskich jeńców, a za dni króla Achaza dokonywali najazdów na Judę, aby uprowadzić jeszcze więcej jeńców (2 Kron. 20:1, 2, 22, 23; 2 Król. 8:20-22; Am. 1:6, 9; 2 Kron. 28:17).

4. (a) Jakie nikczemne postępowanie najwidoczniej stanowiło podstawę potępiającego orędzia, które Abdiasz skierował przeciwko Edomowi? (b) Dlaczego przypuszcza się, że tę księgę biblijną spisano w roku 607 p.n.e.?

⁴ Wrogość ta osiągnęła punkt kulminacyjny w roku 607 p.n.e., gdy hordy babilońskie pustoszyły Jerozolimę. Edomici nie tylko przyglądali się temu z zadowoleniem, lecz także podjudzali zdobywców, by dokonali całkowitego zniszczenia. Wołali: „Obnażyć ją! Obnażyć ją aż do fundamentu, który jest w niej!” (Ps. 137:7). Kiedy rzucano losy nad łupem, byli wśród tych, którzy dzielili się zdobyczą, a gdy żydowscy zbiegowie próbowali uciec z kraju, zagradzali im drogę i wydawali ich w ręce wroga. Najwidoczniej właśnie brutalne postępowanie Edomitów w czasie zagłady Jerozolimy stanowiło podstawę potępiającego orędzia, które zapisał Abdiasz; zapewne zrobił to wtedy, gdy nikczemne uczynki Edomu były jeszcze świeżo w pamięci (Abd. 11, 14). Ponieważ przypuszcza się, że sam Edom został zdobyty i splądrowany przez Nebukadneccara (Nabuchodonozora) niespełna pięć lat po zburzeniu Jerozolimy, więc księga ta musiała powstać wcześniej, prawdopodobnie w roku 607 p.n.e.

5. (a) Co potwierdza wiarogodność i prawdziwość Księgi Abdiasza? (b) Skąd wiadomo, że Abdiasz był prawdziwym prorokiem i dlaczego znaczenie jego imienia jest bardzo stosowne?

⁵ Wypowiedziane przez Abdiasza proroctwo przeciw Edomowi spełniło się co do joty! Jego punkt kulminacyjny stanowią słowa: „Dom zaś Ezawa [stanie się] jakby ścierniami; i podpalą ich, i strawią. A z domu Ezawa nikt nie ocaleje; bo tak powiedział Jehowa” (w. 18). Edom żył z miecza i umarł od miecza, a po jego potomkach nie został żaden ślad. Księga spisana przez Abdiasza okazała się zatem wiarogodna i prawdziwa. Wszystko wskazuje na to, iż był on prawdziwym prorokiem: mówił w imieniu Jehowy, jego proroctwo przysparzało czci  Jehowie, a historia dowodzi, że faktycznie się spełniło. Imię Abdiasz ma nader stosowne znaczenie: „sługa Jehowy”.

TREŚĆ KSIĘGI ABDIASZA

6. Co Jehowa mówi o Edomie i skąd go strąci?

⁶ Sąd nad Edomem (w. 1-16). Na rozkaz Jehowy Abdiasz ogłasza swą wizję. Narody wezwano do stoczenia wojny z Edomem. „Wstańcie, powstańmy do bitwy przeciw niemu” — nakazuje Bóg. Następnie, zwracając się bezpośrednio do Edomu, ocenia jego pozycję. Edom jest małym i wzgardzonym narodem, a jednak zachowuje się zuchwale. Mieszka wśród wysokich skał, toteż czuje się bezpieczny i jest pewny, że nikt nie zdoła go powalić. Lecz Jehowa oświadcza, iż choćby Edom mieszkał wysoko jak orzeł, a nawet zbudował sobie gniazdo między gwiazdami, i tak zostanie stamtąd strącony. Zasłużył na karę (w. 1).

7. Jak dalece Edom ma być splądrowany?

⁷ Jaki los czeka Edom? Gdyby przyszli go złupić złodzieje, zabraliby tylko to, co by chcieli. Nawet dokonujący winobrania zostawiliby jakieś resztki. Ale synów Ezawa spotka coś gorszego. Ich skarby zostaną całkowicie splądrowane. Przeciwko Edomowi obrócą się jego dotychczasowi sprzymierzeńcy. Bliscy przyjaciele złowią go w sieć jak kogoś, kto nie ma rozeznania. W czasie klęski nie pomogą mu jego mężowie słynący z mądrości ani wojownicy znani z męstwa.

8. Dlaczego Edom spotka tak surowa kara?

⁸ Ale dlaczego spotka go tak surowa kara? Z powodu przemocy, której synowie Edoma dopuścili się wobec synów Jakuba, swych braci! Cieszyli się z upadku Jerozolimy, a nawet wspólnie z najeźdźcami dzielili łupy. Abdiasz surowo potępia niegodziwe czyny Edomu, jak gdyby był ich świadkiem, i mówi: Nie powinieneś się cieszyć z udręki swego brata. Nie powinieneś przeszkadzać jego uciekinierom ani wydawać ich w ręce wroga. Zbliża się dzień rozrachunku i Jehowa pociągnie cię do odpowiedzialności. Dostaniesz odpłatę według swego postępowania.

9. Jakie odrodzenie przepowiedziano?

⁹ Odrodzenie domu Jakuba (w. 17-21). Natomiast dla domu Jakuba nadchodzi czas odnowy. Ludzie powrócą na górę Syjon. Jak ogień trawi ściernisko, tak oni strawią dom Ezawa. Zajmą krainę na południu, Negeb, a także górzysty region Ezawa i Szefelę; na północy posiądą ziemię Efraima i Samarię oraz tereny aż po Carefat (Sareptę); na wschodzie zajmą terytorium Gileadu. Dumny Edom przestanie istnieć, Jakub się odrodzi, a „władza królewska będzie należeć do Jehowy” (w. 21).

DLACZEGO POŻYTECZNA

10. Jakie jeszcze proroctwa zapowiedziały zgubę Edomu i dlaczego warto je rozważyć razem z proroctwem Abdiasza?

¹⁰ Aby potwierdzić, iż te sędziowskie orędzia przeciw Edomowi na pewno się spełnią, Jehowa kazał jeszcze innym swoim prorokom obwieścić swoje wyroki. Na szczególną uwagę zasługują słowa zapisane w Księdze Joela 3:19, Amosa 1:11, 12, Izajasza 34:5-7, Jeremiasza 49:7-22 oraz Ezechiela 25:12-14 i 35:2-15. Wcześniejsze zapowiedzi najwyraźniej dotyczą wrogich poczynań Edomu w przeszłości, natomiast późniejsze potępiają go za niewybaczalne postępowanie podczas zdobycia Jerozolimy przez Babilończyków, o czym pisze też Abdiasz. Dowiadując się, jak te przepowiedziane nieszczęścia spadły na Edom, umacniamy swą wiarę w to, iż Jehowa ogłasza prawdziwe proroctwa. Ponadto pogłębiamy swe zaufanie do Jehowy jako Boga, który zawsze urzeczywistnia oznajmione przez siebie zamierzenie (Izaj. 46:9-11).

11, 12. (a) Jak ludzie żyjący z Edomem w pokoju zyskali nad nim przewagę? (b) Jak doszło do tego, że Edom został „zgładzony po czas niezmierzony”?

¹¹ Abdiasz zapowiedział, że wszyscy mężowie ‛związani przymierzem’ z Edomem i ‛żyjący z nim w pokoju’ zyskają nad nim przewagę (Abd. 7). Pokój Babilonu z Edomem nie był trwały. W VI wieku p.n.e. wojska babilońskie dowodzone przez króla Nabonida zdobyły Edom. * Mimo to jeszcze jakieś 100 lat po najeździe Nabonida pewny siebie Edom wciąż liczył na odzyskanie dawnej pozycji. W związku z tym w Księdze Malachiasza 1:4 powiedziano: „Ponieważ Edom wciąż mówi: ‚Zostaliśmy roztrzaskani, ale powrócimy i odbudujemy spustoszone miejsca’, tak rzekł Jehowa Zastępów: ‚Oni będą budować, lecz ja będę burzył’”. Chociaż Edom usiłował się podźwignąć, w IV wieku p.n.e. ziemie te opanowali Nabatejczycy. Edomici, wyparci z własnego kraju, zamieszkali w południowej części Judei, nazwanej później Idumeą. Nigdy już nie zdołali odzyskać krainy Seir.

¹² Jak podaje Józef Flawiusz, w II wieku p.n.e. resztę Edomitów podbił żydowski władca Jan Hyrkan I. Zmuszeni do poddania się obrzezaniu, zostali stopniowo wchłonięci przez Żydów i podlegali żydowskiemu namiestnikowi. Gdy w roku 70 n.e. Rzymianie zburzyli Jerozolimę, Edomici zniknęli z widowni dziejowej. * Stało się tak, jak przepowiedział Abdiasz: „Zostaniesz zgładzony po czas niezmierzony. (...) A z domu Ezawa nikt nie ocaleje” (Abd. 10, 18).

13. Co w przeciwieństwie do Edomitów stało się z Żydami?

 ¹³ Edom został spustoszony, natomiast Żydzi w roku 537 p.n.e. wrócili do swej ojczyzny, gdzie podlegali władzy namiestnika Zerubbabela. Odbudowali świątynię w Jerozolimie i na dobre osiedlili się w swym kraju.

14. (a) Jaką przestrogę stanowi los Edomu? (b) Co i dlaczego powinni uznać wszyscy, podobnie jak Abdiasz?

¹⁴ Jakże wyraźnie zatem widać, iż pycha i zarozumialstwo prowadzą do nieszczęścia! Oby los Edomu był przestrogą dla wszystkich, którzy wyniośle się pysznią i bezlitośnie radują z udręk spadających na sług Bożych. Niech tak jak Abdiasz uznają, że „władza królewska będzie należeć do Jehowy”. Każdy, kto walczy przeciw Jehowie i Jego ludowi, zostanie na wieki zgładzony, natomiast majestatyczne Królestwo Jehowy i Jego wiecznotrwałe panowanie będzie raz na zawsze usprawiedliwione! (w. 21).

[Przypisy]

[Pytania do studium]