39

Księga Malachiasza

Pisarz: Malachiasz

Miejsce spisania: Jerozolima

Spisywanie ukończono: po 443 p.n.e.

1. Co świadczy o gorliwości Malachiasza dla Jehowy?

 KIM był Malachiasz? Nie ma żadnej pisemnej wzmianki o pochodzeniu lub szczegółach z życia tego proroka. Niemniej z treści jego księgi wyraźnie wynika, że był bezgranicznie oddany Jehowie Bogu, gdyż bronił Jego imienia i obstawał przy czystym wielbieniu, i że głęboko oburzali go ci, którzy podawali się za sług Bożych, a w rzeczywistości służyli tylko sobie. W czterech rozdziałach jego księgi imię Jehowa występuje aż 48 razy.

2. Prawdopodobnie kiedy żył Malachiasz i co zapewne znaczy jego imię?

² Imię tego proroka brzmi po hebrajsku Malʼachí, co prawdopodobnie znaczy „mój posłaniec”. W Biblii hebrajskiej i w Septuagincie Księga Malachiasza jest ostatnia wśród 12 tak zwanych proroków mniejszych. Harmonizuje to również z porządkiem chronologicznym, ponieważ według tradycji Wielkiej Synagogi Malachiasz żył później niż prorocy Aggeusz i Zachariasz, a współcześnie z Nehemiaszem.

3. Co wskazuje na to, iż proroctwo Malachiasza zostało spisane po roku 443 p.n.e.?

 ³ Kiedy zostało spisane to proroctwo? Gdy władzę sprawował namiestnik, a więc w okresie odbudowy Jerozolimy po 70-letnim spustoszeniu Judy (Malach. 1:8). Ale który namiestnik? Ponieważ wspomniano o służbie świątynnej, nie powiedziano zaś ani słowa o odbudowie świątyni, ukończonej za czasów namiestnika Zerubbabela, musiało to nastąpić później. Biblia wymienia jeszcze tylko jednego namiestnika z tego okresu, a mianowicie Nehemiasza. Czy proroctwo to pasuje do jego czasów? Księga Malachiasza nic nie mówi o odbudowie Jerozolimy i jej murów, a to wyklucza początkowy okres urzędowania Nehemiasza. Obszernie natomiast opisuje wykroczenia kapłanów, co odpowiada stosunkom panującym w czasie, gdy Nehemiasz po raz drugi przybył do Jerozolimy z Babilonu, dokąd wezwał go Artakserkses w 32 roku swego królowania, czyli w roku 443 p.n.e. (Malach. 2:1; Nehem. 13:6). Podobne do siebie fragmenty ksiąg Malachiasza i Nehemiasza wskazują, że omawiane proroctwo powstało właśnie w tym okresie (Malach. 2:4-8, 11, 12 — Nehem. 13:11, 15, 23-26; Malach. 3:8-10 — Nehem. 13:10-12).

4. Co dowodzi, że Księga Malachiasza jest autentyczna i natchniona?

⁴ Żydzi zawsze uznawali Księgę Malachiasza za autentyczną. Ponadto powołują się na nią Chrześcijańskie Pisma Greckie, niejednokrotnie wskazując na spełnienie się proroctw Malachiasza; dowodzi to, że jego księga jest natchniona i że zbór chrześcijański uznawał ją za należącą do kanonu Pism Hebrajskich (Malach. 1:2, 3 — Rzym. 9:13; Malach. 3:1 — Mat. 11:10 oraz Łuk. 1:76 i 7:27; Malach. 4:5, 6 — Mat. 11:14 i 17:10-13, Marka 9:11-13 i Łuk. 1:17).

5. Ze względu na jaki stan duchowy Izraelitów Malachiasz napisał swą proroczą księgę?

⁵ Z Księgi Malachiasza wynika, że gorliwość i zapał dla spraw religijnych, rozbudzone przez proroków Aggeusza i Zachariasza w czasie odbudowy świątyni, zdążyły już ostygnąć. Kapłani byli niedbali, pyszni i zarozumiali. Służba świątynna stała się urągowiskiem. Izraelici uznali, że Bóg się nimi nie interesuje, toteż zaniedbywali dziesięciny i ofiary. Nadzieje pokładane w Zerubbabelu się nie spełniły i wbrew oczekiwaniom niektórych Mesjasz nie przyszedł. Żydzi byli w opłakanym stanie duchowym. Skąd mogli czerpać nadzieję i otuchę? Jak im uświadomić ich rzeczywistą sytuację, by się ocknęli i znów zaczęli postępować w sposób prawy? Odpowiedzi na te pytania udziela proroctwo Malachiasza.

6. Co można powiedzieć o stylu Malachiasza?

⁶ Malachiasz posługuje się bezpośrednim i dobitnym stylem. Najpierw formułuje twierdzenie, a potem odpowiada na zarzuty tych, do których się zwraca. W końcu powraca do pierwotnej myśli. To ożywia jego argumentację i dodaje jej mocy. Prorok nie stara się wznosić na szczyty krasomówstwa, lecz wypowiada się rzeczowo i przedstawia przekonujące argumenty.

TREŚĆ KSIĘGI MALACHIASZA

7. Kogo Jehowa miłuje, a kogo nienawidzi?

⁷ Przykazanie Jehowy dla kapłanów (1:1 do 2:17). Najpierw Jehowa daje wyraz miłości do swego ludu. Umiłował Jakuba, a znienawidził Ezawa. Niech Edom próbuje odbudować swe spustoszone miejsca; Jehowa je zburzy i zostaną nazwane „krainą niegodziwości”, ludem potępionym przez Niego, gdyż Jehowa „będzie wywyższany nad krainą Izraela” (1:4, 5).

8. Jak kapłani splugawili stół Jehowy i dlaczego spadnie na nich przekleństwo?

⁸ Teraz Jehowa zwraca się bezpośrednio do ‛kapłanów, którzy gardzą jego imieniem’. Ponieważ próbują się bronić, Jehowa wskazuje na ich ślepe, kulawe i chore zwierzęta ofiarne, po czym pyta: Czy namiestnik przyjąłby coś takiego? Jehowa nie znajduje w nich upodobania. Jego imię ma być wywyższane między narodami, a ci ludzie Go bezczeszczą, mówiąc: „Stół Jehowy jest splugawiony”. Spadnie na nich przekleństwo, ponieważ przebiegle wykręcali się od spełnienia swych ślubów, składając bezwartościowe ofiary. „Ja bowiem jestem wielkim Królem — rzekł Jehowa Zastępów — a moje imię będzie budzić lęk między narodami” (1:6, 12, 14).

9. W czym zawiedli kapłani i jak zbezcześcili świętość Jehowy?

⁹ Następnie Jehowa daje kapłanom przykazanie i zaznacza, że jeśli nie wezmą sobie Jego rady do serca, to ześle przekleństwo na nich i na ich błogosławieństwa. Rzuci im w twarz gnój ich świąt, ponieważ nie dotrzymali przymierza zawartego z Lewim. „Gdyż wargi kapłana mają strzec wiedzy, a na jego ustach lud ma szukać prawa, jest on bowiem posłańcem Jehowy Zastępów” (2:7). Malachiasz wyznaje wielki grzech Izraela i Judy. Ich mieszkańcy obchodzili się ze sobą w sposób zdradziecki i zbezcześcili świętość Jehowy, swego Ojca i Stwórcy, żeniąc się z córkami obcego boga. Zmęczyli Jehowę, i to w najwyższym stopniu. Zadawali nawet pytanie: „Gdzież jest Bóg sprawiedliwości?” (2:17).

10. Na jaki sąd przychodzi Pan do swej świątyni?

¹⁰ Prawdziwy Pan oraz posłaniec (3:1-18). Proroctwo osiąga punkt kulminacyjny w następujących słowach „Jehowy Zastępów”: „Oto ja wysyłam mego posłańca, a on oczyści drogę przede mną. I nagle do swej świątyni przyjdzie prawdziwy Pan, którego szukacie, oraz posłaniec przymierza, w którym  macie upodobanie. Oto przyjdzie na pewno” (3:1). Jak rafiner oczyści On synów Lewiego i stanie się szybkim świadkiem przeciwko niegodziwcom, którzy się Go nie boją. Jehowa się nie zmienia, a ponieważ są synami Jakuba, On na znak miłosierdzia wróci do nich, jeśli oni wrócą do Niego.

11. Jak Izraelici mają wypróbować Boga i jakie błogosławieństwa z tego wynikną?

¹¹ Dotychczas Izraelici ograbiali Boga, ale teraz niech Go wypróbują, znosząc do spichrza dziesięciny, żeby się znalazła żywność w Jego domu. Mogą być pewni, iż On przez upusty niebios wyleje swe przeobfite błogosławieństwo. Staną się ziemią upodobania, a wszystkie narody nazwą ich szczęśliwymi. Bojący się Jehowy rozmawiali między sobą, a Jehowa uważał i słuchał. „I zaczęto przed nim spisywać księgę pamięci dla bojących się Jehowy i dla myślących o jego imieniu” (3:16). Tacy na pewno będą należeć do Jehowy w dniu, gdy On uczyni sobie szczególną własność.

12. Co obiecano w związku ze strasznym dniem Jehowy?

¹² Wielki i napawający lękiem dzień Jehowy (4:1-6). Ów nadchodzący dzień pochłonie złych, tak iż nie pozostawi im ani korzenia, ani gałązki. Jednakże ludziom bojącym się imienia Jehowy zaświeci słońce prawości, niosąc im uzdrowienie. Jehowa wzywa ich, by pamiętali o Prawie Mojżeszowym. Obiecuje, że przed swym wielkim i strasznym dniem pośle proroka Eliasza. „I zwróci serce ojców ku synom, a serce synów ku ojcom — abym nie przyszedł i nie poraził ziemi, wydając ją na zagładę” (4:6).

DLACZEGO POŻYTECZNA

13. Co Malachiasz pisze o: (a) miłosierdziu i miłości Jehowy? (b) odpowiedzialności nauczycieli Słowa Bożego? (c) ludziach naruszających prawa i zasady Boże?

¹³ Księga Malachiasza pomaga nam zrozumieć niezmienne zasady Jehowy Boga oraz Jego miłosierdzie i miłość. Zaraz na początku podkreśla wielką miłość Jehowy do Jego ludu, „Jakuba”. Synom Jakuba Bóg oznajmił: „Ja bowiem jestem Jehowa; ja się nie zmieniłem”. Pomimo ich wielkiej niegodziwości gotów był do nich wrócić, gdyby oni wrócili do Niego. Jakże miłosiernym jest Bogiem! (Malach. 1:2; 3:6, 7; Rzym. 11:28; Wyjścia 34:6, 7). Za pośrednictwem Malachiasza Jehowa dobitnie oświadcza, iż wargi kapłana mają „strzec wiedzy”. Wszyscy, którym powierzono przywilej nauczania Słowa Bożego, powinni wziąć to sobie do serca i upewniać się, czy przekazują dokładną wiedzę (Malach. 2:7; Filip. 1:9-11; por. Jak. 3:1). Jehowa nie znosi obłudników, którzy usiłują wmawiać drugim, że „każdy, kto czyni zło, jest dobry w oczach Jehowy”. Niech nikt sobie nie wyobraża, iż zdoła oszukać tego wielkiego Króla pozorami składania ofiar (Malach. 2:17; 1:14; Kol. 3:23, 24). Jehowa szybko wystąpi jako świadek przeciwko wszystkim, którzy naruszają Jego słuszne prawa i zasady; nikt nie może liczyć na to, że niegodziwe postępowanie ujdzie mu płazem. Jehowa osądzi takich ludzi (Malach. 3:5; Hebr. 10:30, 31). Prawi mogą być całkowicie pewni, że zachowa w pamięci ich czyny i da im nagrodę. Powinni tak jak Jezus zwracać uwagę na Prawo Mojżeszowe, bo wiele elementów tego Prawa spełniło się właśnie na nim (Malach. 3:16; 4:4; Łuk. 24:44, 45).

14. (a) Na co zwraca szczególną uwagę Księga Malachiasza? (b) Jak w I wieku n.e. spełniła się zapowiedź z Księgi Malachiasza 3:1?

¹⁴ Księga Malachiasza, ostatnia w zbiorze natchnionych Pism Hebrajskich, zapowiada wydarzenia towarzyszące przyjściu Mesjasza, które nastąpiło ponad cztery stulecia później i dało podstawę do spisania Chrześcijańskich Pism Greckich. W Księdze Malachiasza 3:1 znajdujemy następujące słowa Jehowy Zastępów: „Oto ja wysyłam mego posłańca, a on oczyści drogę przede mną”. Sędziwy Zachariasz wskazał pod wpływem natchnienia, że zapowiedź ta spełniła się na jego synu, Janie Chrzcicielu (Łuk. 1:76). Jezus Chrystus potwierdził to, dodając: „Nie został wzbudzony większy niż Jan Chrzciciel; lecz pomniejszy w królestwie niebios jest większy niż on”. Jak przepowiedział Malachiasz, Jan został posłany, aby ‛przygotował drogę’, nie należał więc do tych, z którymi Jezus później zawarł przymierze co do Królestwa (Mat. 11:7-12; Łuk. 7:27, 28; 22:28-30).

15. Kto się okazał zapowiedzianym „Eliaszem”?

¹⁵ Następnie w Malachiasza 4:5, 6 Jehowa obiecał: „Oto posyłam do was proroka Eliasza”. Kto był tym „Eliaszem”? Zarówno Jezus, jak i anioł, który się ukazał Zachariaszowi, odnieśli te słowa do Jana Chrzciciela, wskazując, iż właśnie on „wszystko przywróci” i ‛przygotuje Jehowie lud przysposobiony’ do przyjęcia Mesjasza. Jednakże w Księdze Malachiasza powiedziano też, że „Eliasz” jest zwiastunem „wielkiego i napawającego lękiem dnia Jehowy”, co oznacza, iż zapowiedź ta miała się jeszcze spełnić w przyszłym dniu sądu (Mat. 17:11; Łuk. 1:17; Mat. 11:14; Marka 9:12).

16. Na jaki błogosławiony dzień wskazuje Malachiasz i do czego gorąco zachęca?

¹⁶ Mówiąc o tym dniu, Jehowa Zastępów oznajmia: „Od wschodu słońca aż do jego zachodu moje imię będzie wielkie między narodami (...) Ja bowiem jestem wielkim Królem (...) a moje imię będzie budzić lęk między narodami”. Słowa te faktycznie budzą lęk! „Oto bowiem nadchodzi dzień palący jak piec i wszyscy zuchwali oraz wszyscy, którzy popełniali niegodziwość, staną się jak ścierń”.  Szczęśliwi są jednak ci, którzy się boją imienia Jehowy, gdyż im „zaświeci słońce prawości z uzdrowieniem w swoich skrzydłach”. Zapowiedź ta kieruje uwagę na zachwycający czas, gdy posłuszni członkowie rodziny ludzkiej będą całkowicie uzdrowieni pod względem duchowym, emocjonalnym, umysłowym i cielesnym (Obj. 21:3, 4). Wskazując na ten wspaniały i błogosławiony dzień, Malachiasz zachęca, żebyśmy z całego serca znosili swe ofiary do domu Jehowy: „Wypróbujcie mnie w tym — rzekł Jehowa Zastępów — czy nie otworzę wam upustów niebios i nie wyleję na was błogosławieństwa, aż nie będzie już żadnego braku” (Malach. 1:11, 14; 4:1, 2; 3:10).

17. Jaka optymistyczna zapowiedź łagodzi ostrzegawcze orędzie Malachiasza?

¹⁷ Chociaż ta ostatnia księga Proroków ostrzega przed ‛wydaniem ziemi na zagładę’, daje jednak powody do optymizmu i radości, gdyż Jehowa oświadcza swemu ludowi: „Wszystkie narody nazwą was szczęśliwymi, bo staniecie się ziemią upodobania” (Malach. 4:6; 3:12).

[Pytania do studium]