40

Ewangelia według Mateusza

Pisarz: Mateusz

Miejsce spisania: Palestyna

Spisywanie ukończono: ok. 41 n.e.

Obejmuje okres: 2 p.n.e.-33 n.e.

1. (a) Jaką obietnicę Jehowa przypominał ludziom od czasu buntu w Edenie? (b) Jak ugruntowywała się wśród Żydów nadzieja na przyjście Mesjasza?

 OD BUNTU w Edenie Jehowa wciąż przypominał ludziom krzepiącą obietnicę, że za pośrednictwem Potomstwa swej „niewiasty” wyzwoli wszystkich miłujących prawość. Postanowił, iż owo Potomstwo, czyli Mesjasz, będzie się wywodzić z narodu izraelskiego. W ciągu stuleci pobudził pisarzy hebrajskich do zanotowania dziesiątków proroctw wskazujących, że to Potomstwo będzie sprawować władzę w Królestwie Bożym, że przyczyni się do uświęcenia imienia Jehowy i na zawsze oczyści je z zarzutów. Prorocy ci podali wiele szczegółów odnoszących się do przyszłego Obrońcy czci Jehowy, mającego też wyzwolić ludzi od strachu, ucisku, grzechu i śmierci. Po skompletowaniu Pism Hebrajskich nadzieja na przyjście Mesjasza była wśród Żydów mocno ugruntowana.

2. Dlaczego w chwili pojawienia się Mesjasza panowały idealne warunki do rozgłaszania dobrej nowiny?

² Jednocześnie następowały zmiany na arenie światowej. W ramach przygotowań do pojawienia się Mesjasza Bóg tak pokierował narodami, że zapanowały idealne warunki, by szeroko rozgłosić nowinę o tym wydarzeniu. Piąta potęga światowa, Grecja, pozostawiła w spadku wspólny język, pozwalający na przepływ informacji między narodami. Rzym, szóste mocarstwo, połączył podbite narody w jedno imperium i pobudował drogi umożliwiające dotarcie do każdej jego części. Na terytorium tego państwa żyli rozproszeni Żydzi, od których inni mogli się dowiedzieć o nadziei mesjańskiej. I oto po upływie ponad 4000 lat od dania w Edenie obietnicy Mesjasz rzeczywiście się pojawił! Przyszło długo oczekiwane, przyrzeczone Potomstwo! W miarę jak Mesjasz wiernie spełniał na ziemi wolę swego Ojca, rozgrywały się najważniejsze wydarzenia w całych dotychczasowych dziejach ludzkości.

3. (a) Jak Jehowa zadbał o to, by życie Jezusa zostało szczegółowo opisane? (b) Czym się wyróżnia każda Ewangelia i dlaczego wszystkie cztery są niezbędne?

³ Ponieważ zachodziła konieczność utrwalenia tych doniosłych wypadków, znowu nastał czas na sporządzanie natchnionych tekstów. Jehowa za pośrednictwem swego ducha pobudził czterech wiernych mężczyzn do spisania oddzielnych sprawozdań, stanowiących poczwórne świadectwo, iż Jezus był Mesjaszem — obiecanym Potomstwem i Królem — oraz zawierających szczegóły jego życia, służby, śmierci i zmartwychwstania. Relacje te nazwano Ewangeliami, a słowo „ewangelia” znaczy „dobra nowina”. Wprawdzie są one do siebie zbliżone i często mówią o tych samych wydarzeniach, ale z pewnością żadna z nich nie jest kopią drugiej. Pierwsze trzy określa się nieraz mianem Ewangelii synoptycznych, to znaczy o „podobnym spojrzeniu”, ze względu na podobne ujęcie dziejów życia Jezusa na ziemi. Ale każdy z czterech pisarzy — Mateusz, Marek, Łukasz i Jan — opowiada o Chrystusie po swojemu. Każdy ma swój określony temat i cel, pisze z myślą o określonych czytelnikach i czyni to w sposób odzwierciedlający jego osobowość. Im głębiej analizujemy owe teksty, tym  wyraźniej dostrzegamy ich cechy charakterystyczne i tym lepiej rozumiemy, że te cztery natchnione księgi biblijne stanowią niezależne, wzajemnie się uzupełniające i zharmonizowane ze sobą sprawozdania z życia Jezusa Chrystusa.

4. Co wiadomo o pisarzu pierwszej Ewangelii?

⁴ Do spisania dobrej nowiny o Chrystusie przystąpił najpierw Mateusz. Jego imię prawdopodobnie jest skróconą formą hebrajskiego imienia Mattitiasz, co znaczy „dar Jehowy”. Był jednym z 12 apostołów, wybranych przez Jezusa. Łączyły go z Panem bliskie, zażyłe stosunki, kiedy ten wędrował po Palestynie, głosząc i nauczając o Królestwie Bożym. Zanim Mateusz został jego uczniem, był poborcą podatkowym. Żydzi wyjątkowo pogardzali tym zajęciem, ponieważ ciągle im przypominało, że nie są wolni, lecz podlegają cesarstwu rzymskiemu. Mateusz, którego nazywano też Lewim, był synem Alfeusza. Bez wahania usłuchał wezwania Jezusa i poszedł za nim (Mat. 9:9; Marka 2:14; Łuk. 5:27-32).

5. Dlaczego nie ulega wątpliwości, że pisarzem pierwszej Ewangelii jest Mateusz?

⁵ Wprawdzie w Ewangelii przypisywanej Mateuszowi nie wymieniono go imiennie jako pisarza, ale bezspornie poświadczają to historycy wczesnochrześcijańscy. Chyba w wypadku żadnej innej starożytnej księgi nie udało się tak dokładnie i jednomyślnie ustalić, kto jest jej pisarzem. Już od czasów Papiasza z Hierapolis (początki II stulecia) szereg dawnych świadków potwierdzało, że tę Ewangelię napisał Mateusz i że stanowi ona autentyczną część Słowa Bożego. Cyclopedia McClintocka i Stronga podaje: „Wyjątki z Mateusza przytaczają: Justyn Męczennik, autor listu do Diogneta (zob.: Otto, Justin Martyr, t. ii), Hegezyp, Ireneusz, Tacjan, Atenagoras, Teofil, Klemens, Tertulian i Orygenes. Nie tylko na podstawie treści tych fragmentów, ale też sposobu ich cytowania, niewzruszonego odwoływania się do owego tekstu jako do ustalonego autorytetu oraz braku jakichkolwiek śladów wątpliwości uważamy za rzecz dowiedzioną, iż posiadana przez nas księga nie została radykalnie zmieniona”. * Rękojmią wiarogodności sprawozdania spisanego przez Mateusza jest też okoliczność, że jako jeden z apostołów, był pod wpływem ducha Bożego.

6, 7. (a) Kiedy i w jakim języku Mateusz spisał swą Ewangelię? (b) Co dowodzi, że Ewangelia ta została spisana głównie dla Żydów? (c) Ile razy w Przekładzie Nowego Świata pojawia się w tej księdze imię Jehowa i dlaczego?

⁶ Mateusz spisał swą relację w Palestynie. Nie znamy dokładnie roku, ale na końcu niektórych manuskryptów (wszystkie z okresu po X wieku) umieszczono dopiski informujące, iż było to w roku 41. Istnieją dowody, że Mateusz spisał swą Ewangelię w używanej wówczas hebrajszczyźnie, a potem przetłumaczył na język grecki. W rozdziale III dzieła O znakomitych mężach Hieronim oświadczył: „Mateusz, zwany także Lewi, z celnika apostoł, pierwszy w Judei dla Żydów, którzy uwierzyli, napisał Ewangelię Chrystusa hebrajskimi literami i słowami”. * Hieronim dodaje, że ów hebrajski tekst zachował się do jego czasów (przełom IV i V wieku) w bibliotece gromadzonej przez Pamfila w Cezarei.

⁷ Euzebiusz powołuje się na Orygenesa, który na początku III stulecia w komentarzu do Ewangelii miał powiedzieć, iż „pierwszą z nich pisał (...) Mateusz (...) dla wiernych pochodzenia żydowskiego, a pisał w języku hebrajskim”. * O tym, że Ewangelia ta powstała głównie z myślą o Żydach, świadczy rodowód, wskazujący na prawowite pochodzenie Jezusa od Abrahama, oraz częste powoływanie się na Pisma Hebrajskie, które zapowiadały przyjście Mesjasza. Uzasadniony jest pogląd, iż Mateusz używał Bożego imienia Jehowa w formie tetragramu, gdy przytaczał zawierające je fragmenty Pism Hebrajskich. Właśnie dlatego w Przekładzie Nowego Świata imię Jehowa występuje w tej księdze 18 razy, podobnie jak w hebrajskiej wersji owej Ewangelii, wydanej w XIX stuleciu przez F. Delitzscha. Mateusz miał taki sam stosunek do imienia Bożego jak Jezus, toteż nie krępował go rozpowszechniony wówczas przesąd żydowski zabraniający używania tego imienia (Mat. 6:9; Jana 17:6, 26).

8. Jak w Ewangelii według Mateusza znajduje odzwierciedlenie fakt, że jej pisarz był poborcą podatkowym?

⁸ Jako były poborca podatkowy, Mateusz rzecz jasna z wielką dokładnością wypowiadał się o pieniądzach, liczbach i wartościach (Mat. 17:27; 26:15; 27:3). Głęboko sobie cenił miłosierdzie Boga, który pozwolił takiemu wzgardzonemu poborcy jak on zostać sługą dobrej nowiny i bliskim współtowarzyszem Jezusa. Dlatego tylko jego Ewangelia donosi, iż Jezus wielokrotnie podkreślał, że oprócz ofiary wymagane jest miłosierdzie (9:9-13; 12:7; 18:21-35). Niezasłużona życzliwość Jehowy napełniała Mateusza otuchą, toteż zanotował jedne z najbardziej kojących słów Jezusa: „Przyjdźcie do mnie wszyscy, którzy się mozolicie i jesteście obciążeni, a ja was pokrzepię. Weźcie na siebie moje jarzmo i uczcie się ode mnie, bo jestem łagodnie usposobiony i uniżony w sercu, a znajdziecie pokrzepienie dla dusz waszych. Albowiem moje jarzmo jest miłe, a moje brzemię lekkie” (11:28-30). Ileż pociechy  musiały przynosić te serdeczne słowa byłemu poborcy, który zapewne doznawał od rodaków samych zniewag!

9. Co jest tematem Ewangelii według Mateusza i czym się ona wyróżnia?

⁹ Mateusz szczególnie podkreślał to, iż myślą przewodnią nauk Jezusa było „królestwo niebios” (4:17). Uważał Jezusa za Króla-Kaznodzieję. Tak często używał słowa „królestwo” (przeszło 50 razy), że jego księgę można by nazwać Ewangelią Królestwa. Bardziej zależało mu na logicznym przedstawieniu przemówień i kazań Jezusa niż na ścisłym porządku chronologicznym. Uwypuklając w pierwszych 18 rozdziałach temat Królestwa, odszedł od kolejności wydarzeń. Zachował ją jednak na ogół w dziesięciu końcowych rozdziałach (19-28), choć dalej kładł nacisk na Królestwo.

10. Jaką część sprawozdania Mateusza stanowią wiadomości nie podane nigdzie indziej i jaki okres obejmuje ta Ewangelia?

¹⁰ Wiadomości nie zawarte w żadnej z trzech pozostałych Ewangelii stanowią 42 procent sprawozdania Mateusza. * Dotyczy to między innymi 10 przypowieści, czyli przykładów: o chwastach na polu (13:24-30), ukrytym skarbie (13:44), perle wysokiej wartości (13:45, 46), niewodzie (13:47-50), bezlitosnym niewolniku (18:23-35), pracownikach i denarze (20:1-16), ojcu i dwojgu dzieciach (21:28-32), zaślubinach syna królewskiego (22:1-14), dziesięciu dziewicach (25:1-13) oraz o talentach (25:14-30). W sumie sprawozdanie zawarte w tej księdze obejmuje okres od narodzenia Jezusa w 2 roku p.n.e. aż do jego spotkania z uczniami tuż przed wniebowstąpieniem w roku 33 n.e.

TREŚĆ EWANGELII WEDŁUG MATEUSZA

11. (a) Od czego zgodnie z logiką zaczyna się ta Ewangelia i jakie początkowe wydarzenia przedstawia? (b) Wymień kilka proroctw, na których spełnienie kieruje uwagę Mateusz.

¹¹ Informacje o Jezusie i wprowadzenie nowiny o „królestwie niebios” (1:1 do 4:25). Zgodnie z logiką Mateusz rozpoczyna od rodowodu, który zaświadcza, że Jezus jest prawowitym dziedzicem Abrahama i Dawida, co przykuwa uwagę żydowskiego czytelnika. Następnie czytamy o cudownym poczęciu Jezusa, jego narodzinach w Betlejem, wizycie astrologów, wymordowaniu z rozkazu rozgniewanego Heroda wszystkich chłopców w Betlejem nie mających jeszcze dwóch lat, ucieczce Józefa i Marii z dzieckiem do Egiptu oraz ich późniejszym powrocie do Nazaretu. Mateusz skrupulatnie kieruje uwagę na spełnianie się proroctw, aby wykazać, że Jezus jest przepowiedzianym Mesjaszem (Mat. 1:23 — Izaj. 7:14; Mat. 2:1-6 — Mich. 5:2; Mat. 2:13-18 — Oz. 11:1 i Jer. 31:15; Mat. 2:23, przypis w NW — Izaj. 11:1, przypis w NW).

12. Co się dzieje w czasie chrztu Jezusa i wkrótce potem?

¹² Mateusz przeskakuje teraz blisko 30 lat. Jan Chrzciciel głosi na pustkowiu judejskim: „Okazujcie skruchę, bo przybliżyło się królestwo niebios” (Mat. 3:2). Chrzci skruszonych Żydów w rzece Jordan oraz przestrzega faryzeuszy i saduceuszy przed nadchodzącym srogim gniewem. Z Galilei przybywa Jezus i zostaje ochrzczony. W tejże chwili zstępuje na niego duch Boży, a z niebios rozlega się głos: „To jest mój Syn, umiłowany, którego darzę uznaniem” (3:17). Potem Jezus zostaje zaprowadzony na pustkowie, gdzie pości 40 dni, po czym jest kuszony przez Szatana Diabła. Trzykrotnie odpiera jego ataki, cytując Słowo Boże, a w końcu oświadcza: „Precz, Szatanie! Jest bowiem napisane: ‚Jehowę, twego Boga, masz czcić i tylko dla niego masz pełnić świętą służbę’” (4:10).

13. Jaka niezwykła działalność rozpoczyna się w Galilei?

¹³ „Okazujcie skruchę, bo przybliżyło się królestwo niebios”. Te porywające słowa obwieszcza teraz w Galilei namaszczony duchem Jezus. Wzywa czterech rybaków, by zostawili swe sieci, poszli za nim i stali się „rybakami ludzi”, następnie zaś wędruje z nimi po „całej Galilei, nauczając w ich synagogach i głosząc dobrą nowinę o królestwie, i lecząc wszelką dolegliwość i wszelką niemoc wśród ludu” (4:17, 19, 23).

14. Kogo Jezus uznaje w Kazaniu na Górze za szczęśliwego i co mówi na temat prawości?

¹⁴ Kazanie na Górze (5:1 do 7:29). Kiedy wokół Jezusa gromadzą się tłumy, on wstępuje na górę, siada i zaczyna nauczać swych uczniów. To ekscytujące przemówienie rozpoczyna dziewięcioma zapowiedziami szczęścia: Szczęśliwi ci, którzy są świadomi swej potrzeby duchowej, pogrążeni w żałości, łagodnie usposobieni, łaknący i pragnący prawości, miłosierni, czystego serca, pokojowo usposobieni, prześladowani ze względu na prawość, a także lżeni, przeciwko którym ludzie mówią kłamliwie. „Radujcie się i skaczcie z radości, gdyż wielka jest wasza nagroda w niebiosach”. Nazywa swych uczniów „solą ziemi” i „światłem świata”, a ponadto wyjaśnia, na czym polega prawość wymagana od tych, którzy chcą wejść do Królestwa niebios, tak odmienna od formalizmu uczonych w piśmie i faryzeuszy. „Macie zatem być doskonali, tak jak wasz Ojciec niebiański jest doskonały” (5:12-14, 48).

15. Co Jezus mówi o modlitwie i Królestwie?

¹⁵ Jezus ostrzega przed obłudnym składaniem  darów i nieszczerymi modlitwami. Uczy swych uczniów modlić się o uświęcenie imienia Ojca, o przyjście Jego Królestwa i o codzienne pożywienie. W całym kazaniu wysuwa na pierwszy plan Królestwo. Udziela przestróg swym naśladowcom, by nie troszczyli się o dobra materialne i nie pracowali tylko na nie, gdyż Ojciec zna ich rzeczywiste potrzeby. „Stale więc szukajcie najpierw królestwa oraz Jego prawości”, oświadcza, „a wszystkie te inne rzeczy będą wam dodane” (6:33).

16. (a) Jakiej rady dotyczącej stosunków międzyludzkich udziela Jezus i co mówi o tych, którzy spełniają wolę Bożą, oraz o tych, którzy tego nie czynią? (b) Jakie wrażenie wywiera kazanie Jezusa?

¹⁶ Mistrz udziela też rady dotyczącej stosunków międzyludzkich, mówi bowiem: „Dlatego wszystko, co chcecie, żeby ludzie wam czynili, wy też im podobnie czyńcie”. Drogę prowadzącą do życia znajdą nieliczni, którzy wykonują wolę jego Ojca. Czyniciele bezprawia zostaną rozpoznani po owocach i odrzuceni. Człowieka posłusznego jego słowom Jezus przyrównuje do „męża roztropnego, który zbudował swój dom na masywie skalnym”. Jakie wrażenie wywiera ta przemowa na przysłuchujących się rzeszach? Są „niezmiernie zdumione jego sposobem nauczania”, czyni to bowiem „jak ktoś mający władzę, a nie jak ich uczeni w piśmie” (7:12, 24-29).

17. Jak Jezus dowodzi swej mocy jako Mesjasz i jak daje wyraz swej czułej trosce?

¹⁷ Głoszenie o Królestwie nabiera rozmachu (8:1 do 11:30). Jezus dokonuje wielu cudów — uzdrawia trędowatych, paralityków i opętanych przez demony. Ucisza nawet burzę, czym pokazuje, że ma władzę nad wiatrem i morzem; wskrzesza też pewną dziewczynkę. Ogromnie współczuje tłumom, widząc, jak są złupione i porzucone — „niczym owce bez pasterza”! Swym uczniom oświadcza: „Żniwo jest wielkie, ale pracowników mało. Proście zatem Pana żniwa, aby wysłał pracowników na swe żniwo” (9:36-38).

18. (a) Jakich wskazówek i rad udziela Jezus apostołom? (b) Dlaczego „to pokolenie” spotka nieszczęście?

¹⁸ Jezus wybiera 12 apostołów i zleca im pewne zadanie. Udziela dokładnych wskazówek, jak mają się z niego wywiązywać, i wyraźnie podkreśla, czego mają uczyć: „A idąc, głoście, mówiąc: ‚Przybliżyło się królestwo niebios’”. Potem mądrze i życzliwie radzi: „Darmo otrzymaliście, darmo dawajcie”, a także: „okażcie się ostrożni jak węże, a niewinni jak gołębie”. Będą nienawidzeni i prześladowani nawet przez bliskich krewnych, ale Jezus przypomina: „Kto by znalazł swą duszę, ten ją straci, a kto by stracił swą duszę ze względu na mnie, ten ją znajdzie” (10:7, 8, 16, 39). Wyruszają więc, by nauczać i głosić w przydzielonych im miastach. Jezus wskazuje, że Jan Chrzciciel jest wysłanym przed nim posłańcem, obiecanym „Eliaszem”, ale „to pokolenie” nie chce uznać ani Jana, ani Syna Człowieczego (11:14, 16). A zatem biada temu pokoleniu i miastom, które nie okazały skruchy na widok potężnych dzieł Jezusa! Kto jednak staje się jego uczniem, znajdzie pokrzepienie dla swej duszy.

19. Jak Jezus demaskuje faryzeuszy, gdy ganią jego postępowanie w czasie sabatu?

¹⁹ Odparcie zarzutów oraz zdemaskowanie faryzeuszy (12:1-50). Faryzeusze usiłują udowodnić Jezusowi, że nie przestrzega sabatu, ale on obala ich zarzuty, a następnie ostro potępia ich obłudę. „Pomiocie żmijowy”, oświadcza, „jak możecie mówić rzeczy dobre, skoro jesteście niegodziwi? Bo z obfitości serca mówią usta” (12:34). Żaden znak nie zostanie im dany oprócz znaku proroka Jonasza: Syn Człowieczy będzie przez trzy dni i trzy noce w sercu ziemi.

20. (a) Dlaczego Jezus używa przykładów? (b) Jakie przykłady dotyczące Królestwa podaje teraz Jezus?

²⁰ Siedem przykładów dotyczących Królestwa (13:1-58). Dlaczego Jezus używa przykładów? Swym uczniom wyjaśnia: „Wam dano zrozumieć święte tajemnice królestwa niebios, im zaś nie jest to dane”. Nazywa uczniów szczęśliwymi, ponieważ widzą i słyszą. Udziela im teraz niezwykle krzepiących pouczeń. Objaśniwszy przykład o siewcy, podaje przykłady o chwastach w polu, ziarnku gorczycy, zakwasie, ukrytym skarbie, perle wysokiej wartości oraz o niewodzie — wszystkie one ilustrują coś związanego z „królestwem niebios”. Ludzie się jednak gorszą, toteż Jezus im mówi: „Prorok nie jest pozbawiony szacunku, chyba tylko w swoich rodzinnych stronach i w swoim domu” (13:11, 57).

21. (a) Jakich cudów dokonuje Jezus i czego one dowodzą? (b) Jaka wizja ukazuje Syna Człowieczego przychodzącego w swym Królestwie?

²¹ Dalsza służba i następne cuda Chrystusa (14:1 do 17:27). Jezus jest głęboko poruszony wieścią o ścięciu Jana Chrzciciela na rozkaz bezwolnego Heroda Antypasa. W cudowny sposób karmi przeszło 5000 osób, chodzi po morzu, odpiera kolejne zarzuty faryzeuszy, którzy — jak mówi — ‛naruszają przykazanie Boże ze względu na swą tradycję’, uzdrawia opętaną przez demona, a także „kulawych, kalekich, ślepych, niemych i wielu innych” i ponownie dostarcza pożywienia — karmi ponadczterotysięczny tłum, mając siedem chlebów i kilka rybek (15:3, 30). Odpowiadając na pytanie Jezusa, Piotr oznajmia: „Tyś jest Chrystus, Syn Boga żywego”. Jezus chwali Piotra i oświadcza: „Na tym masywie skalnym zbuduję mój zbór” (16:16, 18). Zaczyna teraz mówić, iż wkrótce umrze i trzeciego  dnia zmartwychwstanie. Ale obiecuje też, że niektórzy jego uczniowie „na pewno nie zakosztują śmierci, dopóki wpierw nie ujrzą Syna Człowieczego przychodzącego w swoim królestwie” (16:28). Sześć dni później zabiera Piotra, Jakuba i Jana na wyniosłą górę, by go zobaczyli przemienionego w chwale. W wizji oglądają, jak z Jezusem rozmawia Mojżesz i Eliasz, i słyszą z nieba głos: „To jest mój Syn, umiłowany, którego darzę uznaniem; jego słuchajcie”. Po zejściu z góry Jezus oznajmia im, że obiecany „Eliasz” już przyszedł, a oni uświadamiają sobie, iż mówi o Janie Chrzcicielu (17:5, 12).

22. Co Jezus radzi w związku z przebaczaniem?

²² Jezus udziela uczniom rad (18:1-35). W Kafarnaum Jezus rozmawia z uczniami o pokorze, ogromnej radości z odzyskania zabłąkanej owcy i o załatwianiu nieporozumień między współwyznawcami. ‛Ile razy mam przebaczyć memu bratu?’ — pyta Piotr. Jezus odpowiada: „Nie mówię ci: Aż do siedmiu razy, lecz: Aż do siedemdziesięciu siedmiu razy”. Chcąc podkreślić znaczenie tych słów, opowiada przykład o niewolniku, któremu pan umorzył dług w wysokości 60 milionów denarów, a który później uwięził współsługę winnego mu zaledwie 100 denarów. Bezlitosny niewolnik został tak samo oddany w ręce dozorców więziennych. * Jezus podsumowuje: „Podobnie mój Ojciec niebiański obejdzie się też z wami, jeśli z serc waszych nie przebaczycie każdy swemu bratu” (18:21, 22, 35).

23. Jakich wyjaśnień udziela Jezus w sprawie rozwodu i drogi do życia?

²³ Końcowe dni służby Jezusa (19:1 do 22:46). Tempo wydarzeń i napięcie wzrasta, gdyż służba Jezusa coraz bardziej złości uczonych w piśmie i faryzeuszy. Daremnie jednak usiłują go podejść, zadając pytanie dotyczące rozwodu; Jezus wykazuje, że jedyną biblijną podstawą do tego kroku jest rozpusta. Zbliża się do niego pewien bogaty młodzieniec i pyta, jak uzyskać życie wieczne, ale oddala się zasmucony, gdy się dowiaduje, iż musi sprzedać wszystkie swe dobra i stać się naśladowcą Jezusa. Opowiedziawszy przykład o pracownikach i denarze, Jezus znowu nawiązuje do swej śmierci i zmartwychwstania, po czym oświadcza: „Syn Człowieczy nie przyszedł po to, by mu usługiwano, lecz by usługiwać i dać swoją duszę jako okup w zamian za wielu” (20:28).

24. Jakie utarczki z przeciwnikami religijnymi toczy Jezus na początku ostatniego tygodnia swego człowieczego życia i jak sobie radzi z ich pytaniami?

²⁴ Zaczyna się teraz ostatni tydzień człowieczego życia Jezusa. Tryumfalnie wjeżdża on do Jerozolimy jako ‛Król, siedząc na źrebięciu osła’ (21:4, 5). Oczyszcza świątynię z wymieniających pieniądze oraz innych spekulantów i ściąga na siebie jeszcze większą nienawiść wrogów, gdyż mówi im: „Poborcy podatkowi i nierządnice idą przed wami do królestwa Bożego” (21:31). Jego dobitne przykłady o winnicy i uczcie weselnej dotykają ich do żywego. Zręcznie odpowiada faryzeuszom na pytanie w sprawie podatku, każąc im spłacać „to, co Cezara, Cezarowi, a co Boże, Bogu” (22:21). Radzi też sobie z podchwytliwym pytaniem saduceuszy i opowiada się za nadzieją zmartwychwstania. Ponownie zwracają się do niego faryzeusze w kwestii Prawa; Jezus wskazuje, iż największe przykazanie dotyczy bezgranicznego miłowania Jehowy, drugie zaś — miłowania bliźniego jak samego siebie. Następnie pyta ich: ‛Jak Chrystus może być jednocześnie synem Dawida i jego Panem?’ Żaden z nich nie potrafi mu odpowiedzieć i odtąd już nikt nie śmie zadawać Jezusowi pytań (22:45, 46).

25. Jak Jezus potępia uczonych w piśmie i faryzeuszy?

²⁵ ‛Biada wam, obłudnicy’ (23:1 do 24:2). Przemawiając do tłumów w świątyni, Jezus znów ostro potępia uczonych w piśmie i faryzeuszy. Nie tylko sami okazali się niegodni wejścia do Królestwa, ale też usiłują najróżniejszymi podstępami przeszkodzić w tym drugim. Niczym pobielane groby, z zewnątrz wydają się piękni, lecz wewnątrz są pełni zepsucia i zgnilizny. Na koniec Jezus ogłasza wyrok na Jerozolimę: „Wasz dom jest wam pozostawiony” (23:38). Oddalając się od świątyni, przepowiada jej zniszczenie.

26. Jaki proroczy znak swej obecności w chwale królewskiej podaje Jezus?

²⁶ Jezus podaje ‛znak swej obecności’ (24:3 do 25:46). Na Górze Oliwnej uczniowie pytają go o ‛znak jego obecności oraz zakończenia systemu rzeczy’. Jezus zapowiada wtedy nadejście okresu, w którym będą wybuchać wojny, powstanie „naród przeciw narodowi i królestwo przeciw królestwu”, wystąpią niedobory żywności, trzęsienia ziemi, wzrost bezprawia, po całej ziemi będzie głoszona „dobra nowina o królestwie” oraz zostanie ustanowiony „niewolnik wierny i roztropny”. Podaje też wiele innych elementów złożonego znaku (24:3, 7, 14, 45-47). To doniosłe proroctwo Jezus kończy przypowieścią o dziesięciu dziewicach, przypowieścią o talentach — stanowiącą radosną obietnicę nagrody dla tych, którzy okażą się czujni i wierni — a także o owcach i kozach, wskazując, iż ludzie zobrazowani przez kozy odejdą „w wieczne odcięcie, prawi zaś do życia wiecznego” (25:46).

27. Jakie wydarzenia rozgrywają się w ostatnim dniu życia Jezusa na ziemi?

 ²⁷ Wydarzenia w ostatnim dniu życia Jezusa (26:1 do 27:66). Po wieczerzy paschalnej Jezus w obecności wiernych apostołów ustanawia nową uroczystość, zaprasza ich bowiem do spożywania przaśnego chleba oraz wina — symboli jego ciała i krwi. Następnie idą do Getsemani, gdzie Jezus oddaje się modlitwie. Tam zjawia się Judasz z uzbrojonym tłumem i zdradza Jezusa obłudnym pocałunkiem. Jezus zostaje zaprowadzony do arcykapłana, a naczelni kapłani i cały Sanhedryn szukają przeciwko niemu fałszywych świadków. Zgodnie z proroczą zapowiedzią Jezusa Piotr w czasie próby się go zapiera. Judasz czuje wyrzuty sumienia i rzuca do świątyni pieniądze otrzymane za zdradę, a sam odchodzi i wiesza się. Rankiem Jezus staje przed rzymskim namiestnikiem Piłatem, który ulega tłumowi podburzanemu przez kapłanów i krzyczącemu: „Krew jego niech spadnie na nas i na nasze dzieci”. Wydaje go więc, by zawisł na palu. Żołnierze namiestnika szydzą z władzy królewskiej Jezusa, po czym prowadzą go na Golgotę i wieszają na palu między dwoma zbójcami, a nad jego głową umieszczają napis: „To jest Jezus, król Żydów” (27:25, 37). Około trzeciej po południu, po całych godzinach męczarni, Jezus umiera i zostaje złożony w nowym grobowcu pamięci, należącym do Józefa z Arymatei. Jest to najdonioślejszy dzień w dziejach świata!

28. Jaka najwspanialsza z nowin stanowi punkt kulminacyjny sprawozdania Mateusza i jakim poleceniem kończy się ta Ewangelia?

²⁸ Zmartwychwstanie Jezusa i ostatnie pouczenia (28:1-20). Mateusz dochodzi teraz do punktu kulminacyjnego swego sprawozdania, obwieszczając najwspanialszą z nowin: Zmarły Jezus został wskrzeszony i znowu żyje! O tym radosnym wydarzeniu dowiadują się od anioła Maria Magdalena i „druga Maria”, które przychodzą do grobu wcześnie rano pierwszego dnia tygodnia (28:1). Na potwierdzenie swego zmartwychwstania ukazuje im się także sam Jezus. Wrogowie usiłują zasiać wątpliwości co do jego zmartwychwstania, toteż przekupują żołnierzy pilnujących grobu, aby mówili: „Jego uczniowie przyszli w nocy i go wykradli, gdyśmy spali”. Później Jezus spotyka się z uczniami w Galilei. Jak brzmią jego pożegnalne pouczenia? „Idźcie (...) i czyńcie uczniów z ludzi ze wszystkich narodów, chrzcząc ich w imię Ojca i Syna, i ducha świętego”. Czy mogą liczyć na czyjeś kierownictwo w tej działalności kaznodziejskiej? Ostatnia wypowiedź Jezusa zanotowana przez Mateusza zawiera zapewnienie: „Oto ja jestem z wami przez wszystkie dni aż do zakończenia systemu rzeczy” (28:13, 19, 20).

DLACZEGO POŻYTECZNA

29. (a) Dlaczego księga spisana przez Mateusza stanowi pomost łączący Pisma Hebrajskie z Greckimi? (b) Jaki przywilej, którym radował się Jezus, jest wciąż dostępny dla chrześcijan?

²⁹ Księga sporządzona przez Mateusza, pierwsza z czterech Ewangelii, stanowi wspaniały pomost łączący Pisma Hebrajskie i Chrześcijańskie Pisma Greckie. Pozwala bezbłędnie rozpoznać Mesjasza i Władcę obiecanego Królestwa Bożego, podaje wymagania stawiane jego naśladowcom i wyjaśnia, jakie zadanie mają oni do wykonania na ziemi. Najpierw Jan Chrzciciel, potem Jezus, a wreszcie jego uczniowie głosili: „Przybliżyło się królestwo niebios”. Ale nakaz Jezusa sięga aż do okresu zakończenia tego systemu rzeczy: „Ta dobra nowina o królestwie będzie głoszona po całej zamieszkanej ziemi na świadectwo wszystkim narodom; a potem nadejdzie koniec”. Jakże wspaniałym, wręcz niezwykłym przywilejem było i jest uczestniczenie w tej działalności na rzecz Królestwa, obejmującej ‛czynienie uczniów z ludzi ze wszystkich narodów’ według wzoru ustanowionego przez Mistrza! (3:2; 4:17; 10:7; 24:14; 28:19).

30. Który fragment sprawozdania Mateusza cieszy się szczególnym uznaniem ze względu na swą praktyczną wartość?

³⁰ Ewangelia według Mateusza jest naprawdę „dobrą nowiną”. Zawarte w niej natchnione orędzie było „dobrą nowiną” dla tych, którzy dali jej posłuch w I stuleciu, a Jehowa Bóg zadbał o to, by przetrwała do naszych czasów. Nawet niechrześcijanie są zmuszeni uznać moc tej Ewangelii. Na przykład hinduski przywódca Mohandas (Mahatma) Gandhi oznajmił: „Pijcie do dna ze zdrojów, które wam ofiarowano w Kazaniu na Górze (...) Nauka zawarta w Kazaniu była przeznaczona dla każdego z nas”. *

31. Kto naprawdę ceni rady podane w Ewangelii według Mateusza i dlaczego warto wielokrotnie analizować jej treść?

³¹ Jednakże cały świat — również ta jego część, która podaje się za chrześcijańską — dalej boryka się ze swymi problemami. Tylko nieliczna mniejszość, jaką stanowią prawdziwi chrześcijanie, ceni, studiuje i wprowadza w życie rady z Kazania na Górze, a także wszystkie inne mądre wskazówki składające się na dobrą nowinę spisaną przez  Mateusza, i czerpie z tego nieoszacowane korzyści. Bardzo pożyteczne jest też wielokrotne analizowanie wspaniałych rad dotyczących prawdziwego szczęścia, moralności i małżeństwa, potęgi miłości, modlitwy zasługującej na wysłuchanie, wartości duchowych przeciwstawionych wartościom materialnym, szukania najpierw Królestwa, szanowania tego, co święte, oraz okazywania czujności i posłuszeństwa. Rozdział 10 zawiera praktyczne wskazówki Jezusa skierowane do osób zaczynających głosić dobrą nowinę o „królestwie niebios”. Wiele przypowieści Jezusa jest cenną lekcją dla wszystkich ‛mających uszy do słuchania’. Ponadto jego proroctwa — takie jak dokładna zapowiedź ‛znaku jego obecności’ — krzepią nadzieję na przyszłość i dodają otuchy (5:1 do 7:29; 10:5-42; 13:1-58; 18:1 do 20:16; 21:28 do 22:40; 24:3 do 25:46).

32. (a) Podaj przykład spełnienia się proroctwa potwierdzającego, iż Jezus jest Mesjaszem. (b) Czego gwarancję stanowią dziś tamte spełnione proroctwa?

³² Mateusz w swej Ewangelii opisuje spełnienie wielu proroctw. Na potwierdzenie ich urzeczywistnienia często przytacza fragmenty natchnionych Pism Hebrajskich. Dowodzi to ponad wszelką wątpliwość, że Jezus jest Mesjaszem, byłoby bowiem rzeczą absolutnie niemożliwą uplanować z góry wszystkie owe szczegóły. Porównaj na przykład Ewangelię według Mateusza 13:14, 15 z Księgą Izajasza 6:9, 10; Mateusza 21:42 z Psalmem 118:22, 23 oraz Mateusza 26:31, 56 z Księgą Zachariasza 13:7. Tamte spełnione proroctwa dają nam również gwarancję, że w stosownym czasie — gdy zostaną zrealizowane chwalebne zamierzenia Jehowy dotyczące „królestwa niebios” — urzeczywistnią się wszystkie prorocze zapowiedzi samego Jezusa, które zanotował Mateusz.

33. Zdobycie jakiej nadziei ogromnie raduje dziś osoby miłujące prawość?

³³ Jakże dokładnie Bóg przepowiedział życie Władcy tego Królestwa, i to nawet w drobnych szczegółach! Jakże skrupulatnie i wiernie Mateusz opisał pod natchnieniem sprawdzanie się tych proroctw! Rozważając te fakty oraz wszystkie prorocze obietnice zanotowane w owej księdze, osoby miłujące prawość mogą się szczerze radować, że zdobyły nadzieję na przyjście „królestwa niebios”, za pomocą którego Jehowa uświęci swe imię. Właśnie to Królestwo pod władzą Jezusa Chrystusa „przy odtworzeniu, gdy Syn Człowieczy zasiądzie na swym chwalebnym tronie”, zapewni ludziom łagodnie usposobionym i duchowo głodnym niewysłowione błogosławieństwa oraz szczęśliwe życie (Mat. 19:28). A wszystko to stanowi treść porywającej dobrej nowiny „według Mateusza”.

[Przypisy]

[Pytania do studium]