Studia o natchnionych Pismach oraz ich pochodzeniu

Studium 10

Biblia — autentyczna i prawdziwa

Wypowiedzi Biblii związane z historią, geografią oraz pochodzeniem człowieka; jej ścisłość w opisie spraw naukowych, kultury i obyczajów; szczerość, zgodność i rzetelność pisarzy; proroctwa.

1. (a) Za co powszechnie uznaje się Biblię? (b) Co jednak jest zasadniczym powodem niezrównanej wartości Biblii?

 BIBLIA jest powszechnie uważana za arcydzieło literackie o niedościgłym, poetyckim pięknie, za wybitne osiągnięcie ludzi, którzy ją spisywali. Jest jednak czymś znacznie więcej. Sami pisarze poświadczali, że ich słowa pochodziły od Jehowy, wszechmocnego Boga. W tym tkwi źródło piękna Biblii, a co ważniejsze jej niezrównanej wartości jako Księgi zawierającej życiodajną wiedzę i mądrość. Syn Boży, Jezus, potwierdził, że jego wypowiedzi „są duchem i są życiem”, często również cytował starożytne Pisma Hebrajskie. „Całe Pismo jest natchnione przez Boga” — oznajmił apostoł Paweł, który uważał Pisma Hebrajskie za „święte oświadczenia Boże” (Jana 6:63; 2 Tym. 3:16; Rzym. 3:1, 2).

2, 3. Jak pisarze Biblii poświadczyli, iż jest ona natchniona?

² Apostoł Piotr potwierdził, że proroków Bożych pobudzał duch święty. Król Dawid napisał: „Mówił przeze mnie duch Jehowy i Jego słowo było na moim języku” (2 Sam. 23:2). Prorocy przypisywali swe wypowiedzi Jehowie. Mojżesz ostrzegł przed dodawaniem czegoś do świętych słów, które dał mu Jehowa, lub ujmowaniem z nich czegokolwiek. Piotr uznawał pisma Pawła za natchnione, a Juda najwyraźniej powołał się na wypowiedź Piotra jako na natchniony autorytet. I wreszcie Jan spisał Objawienie pobudzany duchem Bożym; ostrzegł również, że ktokolwiek by coś dodał do tej proroczej księgi albo coś z niej ujął, będzie odpowiadał nie przed człowiekiem, lecz przed samym Bogiem (1 Piotra 1:10-12; 2 Piotra 1:19-21; Powt. Pr. 4:2; 2 Piotra 3:15, 16; Judy 17, 18; Obj. 1:1, 10; 21:5; 22:18, 19).

³ Wszyscy ci oddani niewolnicy Boży potwierdzili, że Biblia jest natchniona i prawdziwa. Istnieje wiele innych dowodów autentyczności Pisma Świętego. Niektóre z nich omówimy dalej pod 12 śródtytułami.

4. Jak Żydzi zawsze się zapatrywali na księgi Pism Hebrajskich?

 ⁴ 1) Ścisłość danych historycznych. Od najdawniejszych czasów Żydzi uznawali kanoniczne księgi Pism Hebrajskich za natchnione i w pełni wiarogodne dokumenty. Na przykład za dni Dawida doniesienia zawarte w księgach od Rodzaju do 1 Samuela uważano za bezsprzecznie prawdziwy opis dziejów tego narodu oraz sposobu, w jaki postępował z nim Bóg. Dobrze ilustruje to Psalm 78, który nawiązuje do przeszło 35 szczegółów z tego zakresu.

5. Co poświadczają starożytni autorzy, jeśli chodzi o Mojżesza i Prawo nadane Żydom?

⁵ Przeciwnicy Biblii ostro atakują Pięcioksiąg — kwestionują zwłaszcza jego autentyczność i autorstwo. Jednakże nie tylko w opinii Żydów pisarzem Pięcioksięgu był Mojżesz; potwierdzają to również świadectwa starożytnych autorów, z których niejeden był wrogiem Żydów. Hekatajos z Abdery, egipski historyk Maneton, Lizymach z Aleksandrii, Eupolemos, Tacyt i Juwenalis — ci wszyscy przypisują Mojżeszowi wprowadzenie zbioru praw, odróżniającego Żydów od innych narodów, przy czym większość podkreśla, że właśnie on ujął te prawa na piśmie. Filozof pitagorejski Numenios nawet wymienia Jannesa i Jambresa, kapłanów egipskich, którzy się przeciwstawiali Mojżeszowi (2 Tym. 3:8). Wspomniani autorzy działali w okresie od czasów Aleksandra Wielkiego (IV wiek p.n.e.), kiedy to Grecy po raz pierwszy zainteresowali się dziejami Żydów, aż do cesarza Aureliana (III wiek n.e.). Także wielu innych starożytnych pisarzy wymienia Mojżesza jako wodza, władcę lub prawodawcę. * Jak wykazano w poprzednim studium, również znaleziska archeologiczne częstokroć potwierdzają ścisłość historyczną biblijnych opisów wydarzeń, w których lud Boży miał do czynienia z okolicznymi narodami.

6. Czyje świadectwa potwierdzają historyczną ścisłość Pism Greckich?

⁶ A jak ma się rzecz z Chrześcijańskimi Pismami Greckimi? Nie tylko potwierdzają treść Pism Hebrajskich, ale też same na równi z nimi okazują się natchnione, wiarogodne, a także dokładne pod względem historycznym. Pisarze przekazują nam to, co słyszeli i widzieli, byli bowiem naocznymi świadkami, a często wręcz uczestnikami opisywanych wydarzeń. Tysiące ludzi żyjących w tamtych czasach wierzyło ich świadectwu. Znajduje ono mnóstwo potwierdzeń we wzmiankach poczynionych przez starożytnych pisarzy, między innymi Juwenalisa, Tacyta, Senekę, Swetoniusza, Pliniusza Młodszego, Lukiana, Celsusa oraz żydowskiego historyka Józefa Flawiusza.

7. (a) Jaki argument na rzecz autentyczności Biblii podał S. A. Allibone? (b) Gdzie w takim razie tkwi błąd ludzi odrzucających dowody?

⁷ W pewnym komentarzu S. Austin Allibone napisał: „Sir Izaak Newton (...) był również wybitnym krytykiem literatury starożytnej i niezwykle dokładnie zbadał Pismo Święte. Jaki wydał werdykt? Oto jego wypowiedź: ‚W Nowym Testamencie odkrywam więcej przekonujących oznak autentyczności niż w jakiejkolwiek kronice świeckiej’. Zdaniem dra Johnsona mamy więcej dowodów na to, że Jezus Chrystus poniósł śmierć na Kalwarii, jak oznajmiono w Ewangeliach, niż na to, że Juliusz Cezar zginął na Kapitolu. Rzeczywiście — o wiele więcej. Jeżeli ktoś powątpiewa w prawdziwość historii opisanej w Ewangeliach, zapytaj go, na jakiej podstawie twierdzi, że Cezar zginął na Kapitolu albo że Karol Wielki został koronowany na cesarza Zachodu przez papieża Leona III w roku 800 (...) Skąd wiadomo, że kiedykolwiek żył ktoś taki jak Karol I i że został ścięty, a władzę po nim objął Oliver Cromwell? (...) Sir Izaakowi Newtonowi przypisujemy odkrycie prawa powszechnego ciążenia (...) Wierzymy wszystkim powyższym twierdzeniom dotyczącym wspomnianych ludzi, a to dlatego, że mamy historyczne dowody ich prawdziwości. (...) Jeżeli takie świadectwo w dalszym ciągu komuś nie wystarcza, dajmy mu spokój, ponieważ jest bezmyślnie przekorny albo całkowicie niedouczony. Cóż więc powiemy o tych, którzy pomimo mnóstwa znanych dziś dowodów autentyczności Pisma Świętego twierdzą, iż nie są przekonani? (...) Możemy śmiało dojść do wniosku, że to nie wina ich umysłów, ale serc, nie chcą bowiem uwierzyć temu, co uraża ich dumę i co zmuszałoby ich do zmiany stylu życia”. *

8. Co odróżnia chrystianizm biblijny od wszystkich innych religii?

⁸ O wyższości chrystianizmu jako formy wielbienia opartej na prawdzie świadczy następująca wypowiedź George’a Rawlinsona: „Chrystianizm — włącznie z porządkiem starotestamentowym, który był jego pierwszym etapem — najbardziej tym różni się od innych religii świata, że ma charakter obiektywny, historyczny. Religie Grecji i Rzymu, Egiptu, Indii, Persji i ogólnie Wschodu były systemami spekulatywnymi i nawet nie rościły poważnych pretensji do zgodności z historią. (...) Inaczej jednak przedstawia się sprawa z religią Biblii. W Księdze tej — czy zajrzymy do Starego, czy do Nowego Testamentu, do porządku żydowskiego czy chrześcijańskiego — znajdujemy schemat doktryny, która opiera się na faktach, która jest absolutnie od nich zależna, która bez nich traci wszelką wartość i którą praktycznie rzecz biorąc, można uważać za dowiedzioną, jeśli się wykaże, że fakty te zasługują na uznanie”. *

9. Podaj przykłady dokładności biblijnych informacji geograficznych.

 ⁹ 2) Ścisłość informacji geograficznych i geologicznych. Wielu autorów wypowiadało się na temat niezwykłej dokładności biblijnego opisu Ziemi Obiecanej i sąsiednich terenów. Na przykład dr A. P. Stanley, podróżnik przemierzający kraje Bliskiego Wschodu, napisał o wędrówce Izraelitów po pustkowiu: „Nawet gdyby ich marszruta nie była dokładnie znana, to elementy tamtejszego krajobrazu są na tyle charakterystyczne, że mimo wszystko historia ta miałaby wiele cennych punktów oparcia. (...) Znajdujące się tu i ówdzie źródła, studnie i strumienie pasują do wzmianek o ‚wodach’ Mara, o ‚źródłach’ (...) w Elim, o ‚potoku’ pod Horebem, o ‚studni’ córek Jetry z jej ‚korytami’, czyli zbiornikami, w ziemi Midian. Roślinność do tej pory jest taka, jakiej by się należało spodziewać na podstawie relacji Mojżesza”. * Doniesienia o Egipcie mówią o urodzajnych polach obsiewanych zbożem, o rzece Nil z brzegami porośniętymi trzciną (Rodz. 41:47-49; Wyjścia 2:3), o wodzie czerpanej z ‛rzek, kanałów, trzciniastych rozlewisk i wód nagromadzonych’ (Wyjścia 7:19), o ‛lnie, jęczmieniu, pszenicy i orkiszu’ (Wyjścia 9:31, 32) — i taką dokładność daje się zauważyć nie tylko w ogólnych opisach terenu, lecz także w nazwach i położeniu miast.

10. Jak naukowcy w naszych czasach bywali nagradzani za trzymanie się Biblii?

¹⁰ Niektórzy naukowcy tak dalece zaufali biblijnym zapisom dotyczącym geologii i geografii, że skorzystali z nich jak z przewodnika i zostali sowicie nagrodzeni. Znany geolog dr Ben Tor pokierował się kiedyś następującą wypowiedzią biblijną: „Jehowa, twój Bóg, wprowadza cię do ziemi dobrej, (...) w której kamienie są żelazem” (Powt. Pr. 8:7, 9). Zaledwie kilka kilometrów od Beer-Szeby natknął się na ogromne ściany skalne obfitujące w magnetyt i hematyt. Znajdowało się tam jakieś 15 milionów ton niskoprocentowej rudy żelaza. Później inżynierowie natrafili na półtorakilometrowej długości odkrywkę wybornej rudy o zawartości 60-65 procent czystego żelaza. Doktor Joseph Weitz, znany izraelski autorytet w dziedzinie zalesiania terenów, powiedział: „Pierwszym drzewem, które Abraham zasadził w Beer-Szebie, był tamaryszek”. „Idąc w jego ślady, cztery lata temu posadziliśmy na tym obszarze dwa miliony [tamaryszków]. Abraham miał rację. Stwierdziliśmy, że tamaryszek należy do nielicznych drzew, które dobrze rosną na południu, gdzie roczne opady deszczu nie przekraczają piętnastu centymetrów”. * A Nogah Hareuveni napisał: „Wygląda na to, że patriarcha Abraham po przybyciu do Beer-Szeby nie zasadził tam pierwszego lepszego drzewa. (...) Wybrał takie, w którego cieniu jest chłodniej niż w cieniu innych drzew. Ponadto jest odporne na skwar i długie okresy suszy, gdyż jego korzenie sięgają głęboko do wód gruntowych. Nic dziwnego, że [tamaryszek] utrzymuje się w okolicach Beer-Szeby aż po dziś dzień” (Rodz. 21:33). *

11. Jak profesor Wilson wypowiedział się o ścisłości Biblii?

¹¹ Na temat takich szczegółów, jak wypowiedzi biblijne dotyczące chronologii i geografii, profesor R. D. Wilson napisał: „Informacje z zakresu chronologii i geografii są ściślejsze i bardziej wiarogodne od tych, które występują w jakichkolwiek innych starożytnych dokumentach; doniesienia biograficzne i historyczne wspaniale harmonizują z dowodami dostarczanymi przez źródła pozabiblijne” (A Scientific Investigation of the Old Testament, ss. 213, 214).

12. Jakie fakty potwierdzają biblijny zapis o pochodzeniu ludzkości?

¹² 3) Rasy i języki ludzkie. W książce After Its Kind (Według rodzaju swego) Byron C. Nelson pisze: „Uczyniony został człowiek, a nie Murzyn, Chińczyk czy Europejczyk. Stworzono dwie istoty ludzkie, które Biblia nazywa Adamem i Ewą; to od nich wskutek naturalnego następstwa pokoleń i różnicowania się cech wywodzi się cała rozmaitość ludzi, jaką widać na ziemi. Wszystkie rasy ludzkie, bez względu na kolor skóry lub wzrost, należą do jednego gatunku. Przedstawiciele każdej z nich podobnie myślą, podobnie czują, mają podobną budowę ciała, mogą się między sobą pobierać i wydawać na świat potomstwo dziedziczące ich cechy. Wszystkie rasy pochodzą od dwojga wspólnych przodków, którzy zostali w pełni ukształtowani ręką Stwórcy”. * Pokrywa się to ze świadectwem Księgi Rodzaju 1:27, 28; 2:7, 20-23; 3:20; Dziejów Apostolskich 17:26, jak również Listu do Rzymian 5:12.

13. Skąd zdaniem pewnego archeologa rozprzestrzeniły się starożytne języki?

¹³ Jeżeli chodzi o biblijną relację na temat ogniska, z którego się rozprzestrzeniły starożytne języki, archeolog sir Henry Rawlinson napisał: „Gdybyśmy mieli szukać jedynie punktu przecięcia dróg językowych, nie bacząc na jakiekolwiek zapisy biblijne, mimo wszystko doszlibyśmy do wniosku, że linie te rozchodzą się z jednego punktu, a mianowicie z równin Szinearu” (Rodz. 11:1-9). *

14. (a) Co samo przez się wystarczyłoby do uznania Biblii za Księgę natchnioną przez Boga? (b) Jakie rozsądne wyjaśnienia przedstawiono tylko w Biblii i jak jej praktyczna wartość uwidacznia się w każdej dziedzinie codziennego życia?

¹⁴ 4) Wartość praktyczna. Nawet gdyby nie było  żadnych innych dowodów autentyczności Biblii, już same jej prawe zasady i mierniki moralne wyróżniałyby ją jako dzieło Boskiego umysłu. Ponadto jej praktyczna wartość uwidacznia się w każdej dziedzinie codziennego życia. Żadna inna księga nie objaśnia rozsądnie sprawy pochodzenia wszystkiego, co istnieje, w tym także rodu ludzkiego, oraz kwestii zamierzenia Stwórcy co do ziemi i człowieka (Rodz., rozdz. 1; Izaj. 45:18). Biblia wyjaśnia, dlaczego człowiek umiera i skąd się wzięło zło (Rodz., rozdz. 3; Rzym. 5:12; Hioba, rozdz. 1 i 2; Wyjścia 9:16). Nakreśla najwyższe mierniki sprawiedliwości (Wyjścia 23:1, 2, 6, 7; Powt. Pr. 19:15-21). Udziela słusznych rad dotyczących prowadzenia interesów (Kapł. 19:35, 36; Prz. 20:10; 22:22, 23; Mat. 7:12), czystości obyczajów (Kapł. 20:10-16; Gal. 5:19-23; Hebr. 13:4), kontaktów z innymi ludźmi (Kapł. 19:18; Prz. 12:15; 15:1; 27:1, 2, 5, 6; 29:11; Mat. 7:12; 1 Tym. 5:1, 2), małżeństwa (Rodz. 2:22-24; Mat. 19:4, 5, 9; 1 Kor. 7:2, 9, 10, 39), zachowań w rodzinie oraz obowiązków męża, żony i dzieci (Powt. Pr. 6:4-9; Prz. 13:24; Efez. 5:21-33; 6:1-4; Kol. 3:18-21; 1 Piotra 3:1-6), właściwej postawy wobec władzy (Rzym. 13:1-10; Tyt. 3:1; 1 Tym. 2:1, 2; 1 Piotra 2:13, 14), rzetelnej pracy i stosunków między panem a niewolnikiem oraz między pracodawcą a pracownikiem (Efez. 4:28; Kol. 3:22-24; 4:1; 1 Piotra 2:18-21), odpowiedniego towarzystwa (Prz. 1:10-16; 5:3-11; 1 Kor. 15:33; 2 Tym. 2:22; Hebr. 10:24, 25), załatwiania sporów (Mat. 18:15-17; Efez. 4:26) i wielu innych istotnych dziedzin naszego codziennego życia.

15. Jak potwierdziła się praktyczna wartość rad biblijnych dotyczących zdrowia fizycznego i psychicznego?

¹⁵ Biblia zawiera też cenne wskazówki dotyczące zdrowia cielesnego i psychicznego (Prz. 15:17; 17:22). Przeprowadzone w ostatnich latach badania medyczne dowiodły, że duży wpływ na zdrowie fizyczne ma nastawienie umysłu. Okazało się na przykład, że osoby skłonne do wybuchów złości miewają bardzo podwyższone ciśnienie. Z innych obserwacji wynika, iż gniew wywołuje zakłócenia w pracy serca, bóle i zawroty głowy, krwotoki z nosa albo zaburzenia mowy. Biblia natomiast dawno temu wyjaśniła: „Serce spokojne jest życiem dla ciała” (Prz. 14:30; por. Mat. 5:9).

16. Jakie fakty zostały trafnie opisane w Biblii na długo przed odkryciem ich przez naukę?

¹⁶ 5) Ścisłość pod względem naukowym. Biblia nie jest rozprawą naukową, ale jeśli już wypowiada się w tego typu kwestiach, okazuje się dokładna i zgodna z dokonanymi odkryciami oraz rzetelną wiedzą. Na długo przed potwierdzeniem przez naukę wyjawiła takie fakty, jak kolejność stwarzania, w tym również świata zwierzęcego (Rodz., rozdz. 1), a także to, że Ziemia jest okrągła, czyli kulista (Izaj. 40:22), i zawieszona w przestrzeni „na niczym” (Hioba 26:7). Współczesna fizjologia wykazała prawdziwość biblijnego stwierdzenia, że „nie każde ciało jest takim samym ciałem”, gdyż budowa komórkowa ciała jednego typu różni się od innych, przy czym ciało ludzkie jest jedyne w swoim rodzaju (1 Kor. 15:39). * I jeszcze przykład z dziedziny zoologii: Księga Kapłańska 11:6 zalicza zająca do zwierząt przeżuwających. Niegdyś z tego drwiono, lecz badania naukowe potwierdziły, iż zające jeszcze raz połykają swój wydalony pokarm. *

17. Co świadczy o tym, że Pismo Święte zawiera rozsądne wskazania zdrowotne?

¹⁷ Stwierdzenie, że „życie ciała jest we krwi”, zostało uznane przez współczesną medycynę za jedną z podstawowych prawd naukowych (Kapł. 17:11-14, Biblia Tysiąclecia). Prawo Mojżeszowe informowało, które zwierzęta, w tym również ptaki bądź ryby, są „czyste” i mogą być spożywane przez ludzi; w ten sposób wykluczało żywność stwarzającą ryzyko dla zdrowia (Kapł., rozdz. 11). Prawo wymagało, by w obozie wojskowym odchody ludzkie były zakopywane; dobrze zabezpieczało to przed chorobami zakaźnymi przenoszonymi przez muchy, między innymi przed czerwonką i durem brzusznym (Powt. Pr. 23:9-14). Tymczasem nawet dzisiaj w niektórych krajach przyczyną wielu kłopotów zdrowotnych ludności jest niewłaściwe usuwanie odchodów. Sytuacja znacznie by się poprawiła, gdyby uwzględniano biblijne wskazówki w sprawach higieny.

18. Jaki podano kolejny przykład zgodności Biblii z nauką?

¹⁸ Pismo Święte zaleca odrobinę wina ‛ze względu na żołądek i zachorowania’ (1 Tym. 5:23). Doktor Salvatore P. Lucia, profesor medycyny na wydziale lekarskim Uniwersytetu Kalifornijskiego, pisze: „Wino jest najstarszym napojem dietetycznym i najważniejszym środkiem medycznym stosowanym w ciągu całych dziejów ludzkości”. *

19. Co między innymi dowodzi ścisłości pism Łukasza?

¹⁹ 6) Kultura i obyczaje. Autor dzieła Modern Discovery and the Bible (Współczesne odkrycia a Biblia), A. Rendle Short, tak wypowiada się na temat Księgi Dziejów Apostolskich: „Kierując prowincjami swego rozległego imperium, Rzymianie zazwyczaj tak dalece korzystali z miejscowych systemów zarządzania, jak na to pozwalały względy bezpieczeństwa; dlatego organa władzy w różnych okręgach występowały pod rozmaitymi nazwami. Tylko uważny podróżnik lub staranny badacz dokumentów mógł poprawnie podać tytuły wszystkich tych dostojników. Jednym z najlepszych dowodów  zmysłu historycznego Łukasza jest to, że zawsze stara się być drobiazgowo dokładny. Niejednokrotnie dopiero moneta lub inskrypcja dostarczyła informacji niezbędnych do przekonania się o jego rzetelności; uznani historycy rzymscy nie zapuszczali się na tak trudny teren. Łukasz nazywa więc Heroda i Lizaniasza tetrarchami; podobnie czyni Józef Flawiusz. Herod Agryppa, który Jakuba ściął mieczem, a Piotra wtrącił do więzienia, jest nazwany królem; Flawiusz informuje, jak doszło do tego, że Herod Agryppa zaprzyjaźnił się w Rzymie z Gajusem Cezarem (Kaligulą) i że otrzymał tytuł królewski, gdy Kaligula został cesarzem. Namiestnik Cypru, Sergiusz Paweł, jest nazwany prokonsulem. (...) Nieco wcześniej Cypr był prowincją cesarską, zarządzaną przez propretora, czyli legata, ale za czasów Pawła — jak to poświadczają cypryjskie monety, które wybijano zarówno z napisami greckimi, jak i łacińskimi — właściwy był tytuł prokonsula. Grecka inskrypcja znaleziona w Soloi na północnym wybrzeżu Cypru jest datowana w sposób następujący: ‚Za prokonsulatu Pawła’ (...). W Tesalonice dygnitarze miejscy przybierali mało spotykany tytuł politarchów [władców miasta, por. Dzieje 17:6, przypis w NW], który nie pojawia się w literaturze klasycznej. Jeżeli pominąć użycie go przez Łukasza, byłby on dla nas zupełnie obcy, gdyby nie to, iż występuje w inskrypcjach. (...) Achaja za panowania Augusta była prowincją senatorską, za Tyberiusza podlegała bezpośrednio cesarzowi, ale za Klaudiusza, jak donosi Tacyt, powróciła pod władzę senatu i dlatego Galliona słusznie nazwano prokonsulem [Dzieje 18:12]. (...) Łukasz wypowiada się równie trafnie, równie dokładnie, gdy opisuje szczegóły geograficzne i swoje podróże”. *

20. Jak wiernie listy Pawła odzwierciedlają czasy, w których żył i pisał?

²⁰ Listy Pawła dają wierny obraz tamtych czasów i dowodzą, że był on naocznym świadkiem opisywanych wydarzeń. Na przykład Filippi było kolonią wojskową, której mieszkańcy szczycili się obywatelstwem rzymskim. Paweł przypomniał tamtejszym chrześcijanom, że ich obywatelstwo jest w niebiosach (Dzieje 16:12, 21, 37; Filip. 3:20). Efez słynął ze sztuk magicznych i spirytyzmu. Paweł pouczył chrześcijan efeskich, jak mają się uzbroić, aby nie paść łupem demonów, a przy tym dokładnie opisał zbroję żołnierza rzymskiego (Dzieje 19:19; Efez. 6:13-17). Podał też przykład nawiązujący do zwyczaju zwycięskich wodzów rzymskich: urządzali oni pochody tryumfalne, podczas których prowadzono jeńców, nierzadko rozebranych do naga (2 Kor. 2:14; Kol. 2:15). W Liście 1 do Koryntian 1:22 wskazano na różnice w zapatrywaniach Żydów i Greków. Pod tym względem pisarze chrześcijańscy odznaczają się taką samą dokładnością, z jaką Mojżesz napisał Pięcioksiąg, o którym George Rawlinson powiada: „Ścisłość etologiczna Pięcioksięgu w zakresie orientalnych wzorców zachowania i obyczajów nigdy nie była kwestionowana”. *

21. (a) Podaj przykłady szczerości pisarzy biblijnych. (b) Dlaczego umacnia to zaufanie do prawdomówności Biblii?

²¹ 7) Szczerość pisarzy biblijnych. Silnym dowodem wiarogodności Biblii jest niezwykła rzetelność jej pisarzy, widoczna w całej tej Księdze. Na przykład Mojżesz otwarcie opisał swój grzech i wyrok Boży, mocą którego on i jego brat, Aaron, nie mieli wejść do Ziemi Obiecanej (Liczb 20:7-13; Powt. Pr. 3:23-27). Bez ogródek wyjawiono grzechy, które przy dwóch okazjach popełnił Dawid, a także odstępstwo jego syna Salomona (2 Sam., rozdz. 11, 12, 24; 1 Król. 11:1-13). Jonasz pisze o swym nieposłuszeństwie i jego skutkach. Prawie wszyscy pisarze Pism Hebrajskich, będący przecież Żydami, potępili cały naród izraelski za nieposłuszeństwo wobec Boga, a dali temu wyraz w Księdze, którą ten naród cenił i uznawał za zbiór wypowiedzi Bożych oraz za autentyczną kronikę swych dziejów. Równie szczerzy byli pisarze chrześcijańscy. Wszyscy czterej ewangeliści otwarcie napisali, że Piotr zaparł się Chrystusa. A Paweł zwrócił uwagę na poważny błąd Piotra w pewnej sprawie dotyczącej wiary, polegający na popieraniu podziału między Żydami a poganami w zborze chrześcijańskim w Antiochii. Okoliczność, że pisarze biblijni w dążeniu do sporządzenia wiernego sprawozdania nie oszczędzali nikogo, nawet samych siebie, niewątpliwie pogłębia nasze zaufanie do prawdomówności Biblii (Mat. 26:69-75; Marka 14:66-72; Łuk. 22:54-62; Jana 18:15-27; Gal. 2:11-14; Jana 17:17).

22. Co jeszcze dowodzi, że Biblia jest naprawdę Słowem Bożym, i w jakim celu została ona spisana?

²² 8) Zgodność pisarzy. Mimo iż Biblię spisywało około 40 pisarzy w okresie ponad 1600 lat, nie zawiera ona sprzeczności. Doczekała się rozpowszechnienia w ogromnej liczbie egzemplarzy, wbrew najzacieklejszym sprzeciwom oraz najgwałtowniejszym wysiłkom, by ją zniszczyć. Fakty te dodatkowo potwierdzają, że Pismo Święte naprawdę jest tym, za co się podaje — Słowem wszechmocnego Boga — i że jest „pożyteczne do nauczania, do upominania, do prostowania, do karcenia w prawości” (2 Tym. 3:16). *

23. Jaki konsekwentnie przedstawiany temat przewodni stanowi kolejne świadectwo natchnienia Biblii? Podaj przykłady.

²³ O natchnionym charakterze Biblii świadczy i to,  że konsekwentnie uwydatnia ona sprawę uświęcenia imienia Jehowy za pośrednictwem Jego Królestwa pod władzą Chrystusa. Oto niektóre znamienne przykłady:

 Rodz. 3:15

Obietnica nadejścia Potomstwa, które zniszczy Węża

 Rodz. 22:15-18

Wszystkie narody zjednają sobie błogosławieństwo dzięki Potomstwu Abrahama

 Wyjścia 3:15; 6:3

Bóg kładzie nacisk na swe pamiętne imię, Jehowa

 Wyjścia 9:16; Rzym. 9:17

Bóg oznajmia zamierzenie co do rozsławienia Jego imienia

 Wyjścia 18:11; Izaj. 36:18-20; 37:20, 36-38; Jer. 10:10, 11

Jehowa jest większy od wszystkich innych bogów

 Wyjścia 20:3-7

Bóg ma w poszanowaniu swe imię, wymaga wyłącznego oddania

 Hioba, rozdz. 1, 2

Prawowite zwierzchnictwo Jehowy; stosunek człowieka do tej kwestii oraz jego niezłomna lojalność

 Hioba 32:2; 35:2; 36:24; 40:8

Usprawiedliwienie Boga — sprawą pierwszoplanową

 Izaj. 9:7

Bóg gorliwie popiera wiecznotrwałe Królestwo swego Syna

 Dan. 2:44; 4:17, 34; 7:13, 14

Znaczenie Królestwa Bożego pod władzą „syna człowieczego”

 Ezech. 6:10; 38:23

Ludzie „będą musieli poznać, że ja jestem Jehowa” — ta wypowiedź występuje w Księdze Ezechiela ponad 60 razy

 Malach. 1:11

Imię Boże będzie wielkie wśród narodów

 Mat. 6:9, 10, 33

Uświęcenie imienia Boga za sprawą Jego Królestwa jest rzeczą największej wagi

 Jana 17:6, 26

Jezus oznajmił imię Boże

 Dzieje 2:21; Rzym. 10:13

Wzywanie imienia Jehowy warunkiem wybawienia

 Rzym. 3:4

Bóg okaże się prawdomówny, choćby każdy człowiek był kłamcą

 1 Kor. 15:24-28

Królestwo zostanie oddane z powrotem Bogu; będzie On wszystkim dla każdego

 Hebr. 13:15

Chrześcijanie muszą publicznie wyznawać imię Jehowy

 Obj. 15:4

Imię Jehowy będą wychwalać wszystkie narody

 Obj. 19:6

Imię Jehowy wysławiane po zagładzie Babilonu Wielkiego

24. (a) Dlaczego wiarogodność pierwszych chrześcijan dowodzi prawdziwości „opowieści chrześcijańskiej”? (b) Co jeszcze świadczy o tym, że pisarze biblijni podawali fakty, a nie legendy?

²⁴ 9) Wiarogodność świadków. George Rawlinson tak oto ocenił doniosłe znaczenie świadectwa pierwszych chrześcijan — zarówno pisarzy Pism Chrześcijańskich, jak też innych osób: „Pierwsi nawróceni wiedzieli, że w każdej chwili może powstać konieczność oddania życia za swoją religię. (...) Każdy z pisarzy broniących chrystianizmu już samym swym wystąpieniem narażał się władzy państwowej i musiał się liczyć z takim losem. Kiedy wiara jest sprawą życia i śmierci, ludzie nie przyjmują bezkrytycznie pierwszego lepszego wyznania, które im się spodobało, ani nie wstępują otwarcie w szeregi prześladowanej sekty, jeśli nie rozważyli dobrze jej zasad religijnych i nie doszli do przekonania, iż znaleźli prawdę. Ówcześni neofici, rzecz jasna, mieli znacznie więcej niż my możliwości ustalenia ścisłości historycznej tego, co głosili chrześcijanie — mogli wypytać świadków; porównać ich relacje; dowiedzieć się, jak na ich wypowiedzi reagowali przeciwnicy; przejrzeć ówczesne dokumenty pogańskie; pilnie i gruntownie zbadać dowody. (...) Wszystko to razem — a należy pamiętać, że świadectwa się sumują — tworzy zbiór dowodów, jaki rzadko kiedy daje się zgromadzić w odniesieniu do wydarzeń z odległej przeszłości; potwierdza to ponad wszelką uzasadnioną wątpliwość, iż ‚opowieść chrześcijańska’ jest zgodna z prawdą. Pod żadnym względem (...) nie ma charakteru mitycznego. Jest jednolita, nie przedstawia odmiennych wersji, w odróżnieniu od mitów, które bywają zmienne i mają wiele wariantów; nierozerwalnie splata się z ówczesną historią świecką, ukazywaną wszędzie z niezwykłą dokładnością, podczas gdy mity ją wypaczają lub wręcz rugują. Pełna jest prozaicznych szczegółów, starannie pomijanych w mitach; obfituje w praktyczne pouczenia, które są zrozumiałe i proste, mity zaś uciekają się do alegorii. (...) Szczera gorliwość, wierność, drobiazgowa dokładność, czyste umiłowanie prawdy — oto najbardziej charakterystyczne cechy pisarzy Nowego Testamentu, którzy najwyraźniej relacjonują fakty, a nie urojenia (...) Pisali, abyśmy mogli ‛poznać, jak pewne jest to’, czemu ‚w pełni dano wiarę’ za ich dni” (por. Łuk. 1:1, 4). *

25. Co stanowi nader dobitny dowód autentyczności Biblii?

²⁵ Nadzwyczaj fascynującym elementem Biblii są proroctwa pochodzące od Boga. Nic tak dobitnie nie poświadcza autentyczności tej Księgi, jak spełnienie się licznych proroczych zapowiedzi; wszystkie one wskazują, że Jehowa ma wspaniałą zdolność przewidywania, ujawniającą się w przepowiadaniu przyszłości. To prorocze Słowo istotnie jest „lampą świecącą w ciemnym miejscu”, a zwracanie na nie uwagi umocni wiarę tych, którzy pragną doczekać chwili, gdy wszystkie proroctwa dotyczące Królestwa spełnią się w utworzonym przez  Boga wiecznotrwałym nowym świecie nacechowanym prawością. W trzech zamieszczonych dalej tabelach wyłuszczono kolejne dowody autentyczności Biblii, ukazując spełnienie się wielu proroctw oraz wewnętrzną harmonię całych Pism — Hebrajskich i Greckich. W miarę upływu czasu Pismo Święte jaśnieje coraz silniejszym blaskiem, gdyż naprawdę jest „natchnione przez Boga i pożyteczne” (2 Piotra 1:19; 2 Tym. 3:16).

[Przypisy]

[Pytania do studium]

[Tabela na stronach 343, 344]

(10) ZNAMIENNE PROROCTWA DOTYCZĄCE JEZUSA I ICH SPEŁNIENIE

Proroctwo

Wydarzenie

Spełnienie

Rodz. 49:10

Urodzony w plemieniu Judy

Mat. 1:2-16; Łuk. 3:23-33; Hebr. 7:14

Ps. 132:11; Izaj. 9:7; 11:1, 10

Z rodu Dawida, syna Jessego

Mat. 1:1, 6-16; 9:27; 15:22; 20:30, 31; 21:9, 15; 22:42; Marka 10:47, 48; Łuk. 1:32; 2:4; 3:23-32; 18:38, 39; Dzieje 2:29-31; 13:22, 23; Rzym. 1:3; 15:8, 12

Mich. 5:2

Urodzony w Betlejem

Łuk. 2:4-11; Jana 7:42

Izaj. 7:14

Urodzony przez dziewicę

Mat. 1:18-23; Łuk. 1:30-35

Jer. 31:15

Rzeź niemowląt po jego urodzeniu

Mat. 2:16-18

Oz. 11:1

Wezwany z Egiptu

Mat. 2:15

Malach. 3:1; 4:5; Izaj. 40:3

Przygotowanie przed nim drogi

Mat. 3:1-3; 11:10-14; 17:10-13; Marka 1:2-4; Łuk. 1:17, 76; 3:3-6; 7:27; Jana 1:20-23; 3:25-28; Dzieje 13:24; 19:4

Dan. 9:25

Ukazał się jako Mesjasz po 69 „tygodniach”

Dał się ochrzcić i został namaszczony w 29 roku n.e. (Łuk. 3:1, 21, 22)

Izaj. 61:1, 2

Zlecone specjalne zadanie

Łuk. 4:18-21

Izaj. 9:1, 2

Dzięki jego służbie mieszkańcy ziemi Naftalego i Zebulona ujrzeli wielkie światło

Mat. 4:13-16

Ps. 78:2

Posługiwał się przykładami

Mat. 13:11-13, 31-35

Izaj. 53:4

Wziął na siebie nasze choroby

Mat. 8:16, 17

Ps. 69:9

Gorliwy o dom Jehowy

Mat. 21:12, 13; Marka 11:15-18; Łuk. 19:45, 46; Jana 2:13-17

Izaj. 42:1-4

Będąc sługą Jehowy, nie wykłócał się na ulicach

Mat. 12:14-21

Izaj. 53:1

Nie wierzono w niego

Jana 12:37, 38; Rzym. 10:11, 16

Zach. 9:9; Ps. 118:26

Wjazd do Jerozolimy na oślęciu; powitany jako król i jako przychodzący w imieniu Jehowy

Mat. 21:1-9; Marka 11:7-11; Łuk. 19:28-38; Jana 12:12-15

 Izaj. 28:16; 53:3; Ps. 69:8; 118:22, 23

Odrzucony, ale stał się głównym kamieniem narożnym

Mat. 21:42, 45, 46; Dzieje 3:14; 4:11; 1 Piotra 2:7

Izaj. 8:14, 15

Stał się kamieniem potknięcia

Łuk. 20:17, 18; Rzym. 9:31-33; 1 Piotra 2:8

Ps. 41:9; 109:8

Jeden apostoł niewierny; wydał Jezusa

Mat. 26:47-50; Jana 13:18, 26-30; 17:12; 18:2-5; Dzieje 1:16-20

Zach. 11:12

Zdradzony za 30 srebrników

Mat. 26:15; 27:3-10; Marka 14:10, 11

Zach. 13:7

Rozproszenie się uczniów

Mat. 26:31, 56; Jana 16:32

Ps. 2:1, 2

Władze rzymskie i przywódcy Izraela występują razem przeciw pomazańcowi Jehowy

Mat. 27:1, 2; Marka 15:1, 15; Łuk. 23:10-12; Dzieje 4:25-28

Izaj. 53:8

Osądzony i skazany

Mat. 26:57-68; 27:1, 2, 11-26; Jana 18:12-14, 19-24, 28-40; 19:1-16

Ps. 27:12

Użycie fałszywych świadków

Mat. 26:59-61; Marka 14:56-59

Izaj. 53:7

Milczał przed oskarżycielami

Mat. 27:12-14; Marka 14:61; 15:4, 5; Łuk. 23:9; Jana 19:9

Ps. 69:4

Bezpodstawnie znienawidzony

Łuk. 23:13-25; Jana 15:24, 25; 1 Piotra 2:22

Izaj. 50:6; Mich. 5:1

Bity, opluwany

Mat. 26:67; 27:26, 30; Jana 18:22; 19:3

Ps. 22:16, przypis w NW

Przybity do pala

Mat. 27:35; Marka 15:24, 25; Łuk. 23:33; Jana 19:18, 23; 20:25, 27

Ps. 22:18

O jego szaty rzucano losy

Mat. 27:35; Jana 19:23, 24

Izaj. 53:12

Zaliczony do grzeszników

Mat. 26:55, 56; 27:38; Łuk. 22:37

Ps. 22:7, 8

Znieważany, gdy wisiał na palu

Mat. 27:39-43; Marka 15:29-32

Ps. 69:21

Podano mu ocet i żółć

Mat. 27:34, 48; Marka 15:23, 36

Ps. 22:1

Bóg pozostawił go nieprzyjaciołom

Mat. 27:46; Marka 15:34

Ps. 34:20; Wyjścia 12:46

Nie złamano mu żadnej kości

Jana 19:33, 36

Izaj. 53:5; Zach. 12:10

Przebity

Mat. 27:49; Jana 19:34, 37; Obj. 1:7

Izaj. 53:5, 8, 11, 12

Umarł śmiercią ofiarną, aby usunąć grzechy i umożliwić ludziom uzyskanie miana prawych w oczach Boga

Mat. 20:28; Jana 1:29; Rzym. 3:24; 4:25; 1 Kor. 15:3; Hebr. 9:12-15; 1 Piotra 2:24; 1 Jana 2:2

Izaj. 53:9

Pochowany w grobie bogacza

Mat. 27:57-60; Jana 19:38-42

Jon. 1:17; 2:10

W grobie niecałe trzy dni, potem wskrzeszony

Mat. 12:39, 40; 16:21; 17:23; 20:19; 27:64; 28:1-7; Dzieje 10:40; 1 Kor. 15:3-8

Ps. 16:8-11, przypis w NW

Wskrzeszony, zanim ciało uległo skażeniu

Dzieje 2:25-31; 13:34-37

Ps. 2:7

Jehowa uznał go za swego Syna przez zrodzenie go z ducha i wskrzeszenie

Mat. 3:16, 17; Marka 1:9-11; Łuk. 3:21, 22; Dzieje 13:33; Rzym. 1:4; Hebr. 1:5; 5:5

Pytania do tabeli „Znamienne proroctwa dotyczące Jezusa i ich spełnienie”:

(a) Jakie proroctwa dotyczące narodzin Jezusa pomogły rozpoznać w nim Mesjasza?

(b) Jakie proroctwa spełniły się na początku służby Jezusa?

(c) Jak Jezus zgodnie z proroctwami pełnił swą służbę?

(d) Jakie proroctwa ziściły się w ciągu kilku ostatnich dni poprzedzających proces Jezusa?

(e) Jak się spełniły proroctwa w czasie procesu?

(f) Jakie proroctwa opisały okoliczności związane z przybiciem do pala, śmiercią oraz zmartwychwstaniem Jezusa?

[Tabela na stronach 344-346]

(11) PRZYKŁADY SPEŁNIENIA SIĘ INNYCH PROROCTW BIBLIJNYCH

Proroctwo

Wydarzenie

Spełnienie

Rodz. 9:25

Kananejczycy staną się sługami Izraela

Joz. 9:23, 27; Sędz. 1:28; 1 Król. 9:20, 21

Rodz. 15:13, 14; Wyjścia 3:21, 22

Izrael wyjdzie z Egiptu z wielkim dobytkiem, gdy Bóg osądzi naród ciemięzców

Wyjścia 12:35, 36; Ps. 105:37

Rodz. 17:20; 21:13, 18

Ismael wyda 12 naczelników i stanie się wielkim narodem

Rodz. 25:13-16; 1 Kron. 1:29-31

Rodz. 25:23; 27:39, 40

Edomici zamieszkają z dala od urodzajnych ziem; będą służyć Izraelitom, ale czasami się buntować

Rodz. 36:8; Powt. Pr. 2:4, 5; 2 Sam. 8:14; 2 Król. 8:20; 1 Kron. 18:13; 2 Kron. 21:8-10

Rodz. 48:19, 22

Efraim stanie się większy niż Manasses; obydwa plemiona otrzymają dziedzictwo

Liczb 1:33-35; Powt. Pr. 33:17; Joz. 16:4-9; 17:1-4

Rodz. 49:7

Symeon i Lewi będą rozproszeni w Izraelu

Joz. 19:1-9; 21:41, 42

 Rodz. 49:10

Sprawujący władzę królewską będzie pochodził od Judy

2 Sam. 2:4; 1 Kron. 5:2; Mat. 1:1-16; Łuk. 3:23-33; Hebr. 7:14

Powt. Pr. 17:14

Izrael będzie się domagał króla

1 Sam. 8:4, 5, 19, 20

Powt. Pr. 28:52, 53, 64-66, 68

Izrael będzie ukarany za niewierność; miasta zostaną oblężone, mieszkańcy zabrani do niewoli

Spełniło się na Samarii w roku 740 p.n.e. (2 Król. 17:5-23), a na Jerozolimie w roku 607 p.n.e. (Jer. 52:1-27) i ponownie w roku 70 n.e.

Joz. 6:26

Kara za odbudowę Jerycha

1 Król. 16:34

1 Sam. 2:31, 34; 3:12-14

Ród Helego przeklęty

1 Sam. 4:11, 17, 18; 1 Król. 2:26, 27, 35

1 Król. 9:7, 8; 2 Kron. 7:20, 21

Świątynia zostanie zburzona, jeśli Izrael dopuści się odstępstwa

2 Król. 25:9; 2 Kron. 36:19; Jer. 52:13; Lam. 2:6, 7

1 Król. 13:1-3

Ołtarz Jeroboama będzie zbezczeszczony

2 Król. 23:16-18

1 Król. 14:15

Obalenie dziesięcioplemiennego królestwa Izraela

2 Król. 17:6-23; 18:11, 12

Izaj. 13:17-22; 45:1, 2; Jer. 50:35-46; 51:37-43

Upadek Babilonu; bramy Babilonu nie pozamykane; zwycięstwo Medów i Persów pod wodzą Cyrusa

Dan. 5:22-31; potwierdza to historia świecka; Cyrus zajął Babilon, gdy nie zamknięto bram *

Izaj. 23:1, 8, 13, 14; Ezech. 26:4, 7-12

Tyr zniszczą Chaldejczycy pod wodzą Nebukadneccara (Nabuchodonozora)

Historia świecka podaje, że zburzono lądową część miasta, a część położona na wyspie podporządkowała się Nebukadneccarowi po 13-letnim oblężeniu *

Izaj. 44:26-28

Odbudowa Jerozolimy i świątyni przez Żydów powracających z wygnania; rola Cyrusa

2 Kron. 36:22, 23; Ezd. 1:1-4

Jer. 25:11; 29:10

Powrót ostatka nastąpi po 70 latach spustoszenia

Dan. 9:1, 2; Zach. 7:5; 2 Kron. 36:21-23

Jer. 48:15-24; Ezech. 25:8-11; Sof. 2:8, 9

Moab będzie obrócony w ruinę

Obecnie naród Moabitów już nie istnieje *

Jer. 49:2; Ezech. 25:1-7; Sof. 2:8, 9

Miasta Ammonitów zamienią się w opustoszałe kopce

Obecnie naród Ammonitów już nie istnieje *

Jer. 49:17, 18; Ezech. 25:12-14; 35:7, 15; Abd. 16, 18

Edom będzie zgładzony, jak gdyby nigdy nie istniał

Edom jako naród zniknął po zburzeniu Jerozolimy w roku 70 n.e. *

Dan. 2:31-40; 7:2-7

Obrazowy opis czterech królestw: Babilonu, Persji, Grecji i Rzymu. Proroczo przepowiedziano wiele szczegółów

Historia świecka potwierdza spełnianie się owych zapowiedzi, w miarę jak powstawały i upadały te mocarstwa *

Dan. 8:1-8, 20-22; 11:1-19

Miejsce królestwa perskiego zajmie mocarstwo greckie. Rozpadnie się ono na cztery części, z których się wyłonią dwie potęgi: król północy i król południa

Aleksander Wielki podbił imperium perskie. Po jego śmierci władzę przejęli czterej wodzowie. Z czasem okrzepły państwa Seleucydów i Ptolemeuszy, toczące między sobą bezustanne wojny *

Dan. 11:20-24

Władca zarządzi spis ludności. Za czasów jego następcy zostanie złamany „Wódz przymierza”

Dekret o spisie ludności w Palestynie za panowania cesarza Augusta; Jezus zabity za jego następcy, cesarza Tyberiusza *

Sof. 2:13-15; Nah. 3:1-7

Niniwa stanie się pustkowiem

Zostały z niej tylko zwały gruzów *

Zach. 9:3, 4

Tyr leżący na wyspie będzie zburzony

Dokonał tego Aleksander w roku 332 p.n.e. *

 Mat. 24:2, 16-18; Łuk. 19:41-44

Jerozolima zostanie otoczona ostrokołem i zburzona

Uczynili to Rzymianie w roku 70 n.e. *

Mat. 24:7-14; Marka 13:8; Łuk. 21:10, 11; 2 Tym. 3:1-5

Przed ostatecznym końcem tego systemu rzeczy miał nastąpić czas wielkich udręk; miał obejmować wojny, niedobory żywności, trzęsienia ziemi, zarazy, bezprawie, głoszenie wszystkim narodom dobrej nowiny o Królestwie

Bezprzykładny okres udręk na ziemi od czasu I wojny światowej w roku 1914. Głoszeniem o Królestwie objęto już przeszło 230 krajów

[Przypisy]

Pytania do tabeli „Przykłady spełnienia się innych proroctw biblijnych”:

(a) Jakie przepowiedziane wydarzenia nastąpiły po wejściu Izraelitów do ziemi Kanaan?

(b) Jakie proroctwa o osądzeniu Izraela i Judy urzeczywistniły się i kiedy to nastąpiło?

(c) Jakie odrodzenie przepowiedziano i czy do niego doszło?

(d) Przeciw którym narodom ogłoszono specjalne wyroki i jak się spełniły te prorocze zapowiedzi?

(e) Podaj niektóre znamienne wydarzenia historyczne przepowiedziane przez Daniela oraz przez Jezusa.

[Tabela na stronach 346-349]

(12) NIEKTÓRE WERSETY Z PISM HEBRAJSKICH ZACYTOWANE LUB ZASTOSOWANE PRZEZ PISARZY CHRZEŚCIJAŃSKICH PISM GRECKICH

(UWAGA: Wykaz ten nie obejmuje wersetów podanych wcześniej w tabeli „Znamienne proroctwa dotyczące Jezusa”)

Werset

Treść

Zastosowanie

Rodz. 1:3

Bóg nakazuje, by zajaśniało światło

2 Kor. 4:6

Rodz. 1:26, 27

Człowiek stworzony na podobieństwo Boga, jako mężczyzna i kobieta

Jak. 3:9; Marka 10:6

Rodz. 2:2

Bóg odpoczywa od ziemskiego dzieła stwarzania

Hebr. 4:4

Rodz. 2:7

Adam uczyniony duszą żyjącą

1 Kor. 15:45

Rodz. 2:24

Mężczyzna opuści rodziców, a przylgnie do żony; ci dwoje staną się jednym ciałem

Mat. 19:5; Marka 10:7, 8; 1 Kor. 6:16; Efez. 5:31

Rodz. 12:3; 18:18

Wszystkie narody otrzymają błogosławieństwo poprzez Abrahama

Gal. 3:8

Rodz. 15:5

Potomstwo Abrahama będzie liczne

Rzym. 4:18

Rodz. 15:6

Wiarę poczytano Abrahamowi za prawość

Rzym. 4:3; Gal. 3:6; Jak. 2:23

Rodz. 17:5

Abraham ojcem wierzących z „wielu narodów”

Rzym. 4:16, 17

Rodz. 18:10, 14

Sarze obiecano syna

Rzym. 9:9

Rodz. 18:12

Sara nazywa Abrahama „panem”

1 Piotra 3:6

Rodz. 21:10

Symboliczny dramat z udziałem Sary, Hagar, Izaaka i Ismaela

Gal. 4:30

Rodz. 21:12

Potomstwo Abrahama pojawi się z linii Izaaka

Rzym. 9:7; Hebr. 11:18

Rodz. 22:16, 17

Bóg przysięga na samego siebie, że będzie błogosławił Abrahamowi

Hebr. 6:13, 14

Rodz. 25:23

Zapowiedź większego uznania Bożego dla Jakuba niż dla Ezawa

Rzym. 9:12

Wyjścia 3:6

Bóg nie jest Bogiem umarłych, lecz żywych

Mat. 22:32; Marka 12:26; Łuk. 20:37

Wyjścia 9:16

Powód, dla którego Bóg tolerował faraona

Rzym. 9:17

Wyjścia 13:2, 12

Pierworodni poświęceni Jehowie

Łuk. 2:23

Wyjścia 16:18

Bóg dba, by zbierać mannę stosownie do potrzeb

2 Kor. 8:15

Wyjścia 19:5, 6

Izrael ma szansę być królestwem kapłanów

1 Piotra 2:9

Wyjścia 19:12, 13

Przejmująca grozą obecność Jehowy na górze Synaj

Hebr. 12:18-20

Wyjścia 20:12-17

Przykazania — od piątego do dziesiątego

Mat. 5:21, 27; 15:4; 19:18, 19; Marka 10:19; Łuk. 18:20; Rzym. 13:9; Efez. 6:2, 3; Jak. 2:11

Wyjścia 21:17

Kara za złamanie piątego przykazania

Mat. 15:4; Marka 7:10

Wyjścia 21:24

Oko za oko i ząb za ząb

Mat. 5:38

Wyjścia 22:28

„Nie wolno ci źle mówić o władcy twego ludu”

Dzieje 23:5

Wyjścia 24:8

Ustanowienie przymierza Prawa — „krew przymierza”

Hebr. 9:20; Mat. 26:28; Marka 14:24

Wyjścia 25:40

Mojżesz otrzymuje wzór przybytku i jego wyposażenia

Hebr. 8:5

Wyjścia 32:6

Izraelici ucztują i się zabawiają

1 Kor. 10:7

 Wyjścia 33:19

Bóg okazuje miłosierdzie, komu zechce

Rzym. 9:15

Kapł. 11:44

„Macie być święci, ponieważ ja jestem święty”

1 Piotra 1:16

Kapł. 12:8

Ofiara ubogiego po urodzeniu się syna

Łuk. 2:24

Kapł. 18:5

Kto przestrzega Prawa, będzie dzięki niemu żył

Gal. 3:12

Kapł. 19:18

Miłuj bliźniego jak samego siebie

Mat. 19:19; 22:39; Marka 12:31; Rzym. 13:9; Gal. 5:14; Jak. 2:8

Kapł. 26:12

Jehowa Bogiem Izraela

2 Kor. 6:16

Liczb 16:5

Jehowa zna tych, którzy należą do Niego

2 Tym. 2:19

Powt. Pr. 6:4, 5

Miłuj Jehowę całym sercem i całą duszą

Mat. 22:37; Marka 12:29, 30; Łuk. 10:27

Powt. Pr. 6:13

„Jehowę, twego Boga, masz czcić”

Mat. 4:10; Łuk. 4:8

Powt. Pr. 6:16

„Jehowy, twego Boga, nie wolno ci wystawiać na próbę”

Mat. 4:7; Łuk. 4:12

Powt. Pr. 8:3

Człowiek ma żyć nie samym chlebem

Mat. 4:4; Łuk. 4:4

Powt. Pr. 18:15-19

Bóg wzbudzi proroka takiego jak Mojżesz

Dzieje 3:22, 23

Powt. Pr. 19:15

Każdą sprawę ma potwierdzić dwóch albo trzech świadków

Jana 8:17; 2 Kor. 13:1

Powt. Pr. 23:21

„Masz spłacić swe śluby Jehowie”

Mat. 5:33

Powt. Pr. 24:1

Podstawa do rozwodu według Prawa Mojżeszowego

Mat. 5:31

Powt. Pr. 25:4

„Nie masz nakładać kagańca bykowi, gdy młóci”

1 Kor. 9:9; 1 Tym. 5:18

Powt. Pr. 27:26

Izraelici nie przestrzegający Prawa ściągali na siebie przekleństwo

Gal. 3:10

Powt. Pr. 29:4

Niewielu Żydów dało posłuch dobrej nowinie

Rzym. 11:8

Powt. Pr. 30:11-14

Trzeba mieć w sercu „‚słowo’ wiary” i je głosić

Rzym. 10:6-8

Powt. Pr. 31:6, 8

Bóg na pewno nie opuści swego ludu

Hebr. 13:5

Powt. Pr. 32:17, 21

Bóg wzbudził zazdrość u Żydów, zapraszając pogan. Izraelici pobudzili do zazdrości Jehowę, wdając się w bałwochwalstwo

Rzym. 10:19; 1 Kor. 10:20-22

Powt. Pr. 32:35, 36

Pomsta należy do Jehowy

Hebr. 10:30

Powt. Pr. 32:43

„Weselcie się, narody, z jego ludem”

Rzym. 15:10

1 Sam. 13:14; 16:1

Dawid mężem według serca Bożego

Dzieje 13:22

1 Sam. 21:6

Dawid i jego ludzie jedzą chleby pokładne

Mat. 12:3, 4; Marka 2:25, 26; Łuk. 6:3, 4

1 Król. 19:14, 18

Tylko ostatek spośród Żydów pozostał wierny Bogu

Rzym. 11:3, 4

2 Kron. 20:7

Abraham nazwany Bożym „przyjacielem” (człowiekiem, ‛który go miłował’)

Jak. 2:23

Hioba 41:11

„Kto pierwszy Jemu [Bogu] dał?”

Rzym. 11:35

Ps. 5:9

„Gardło ich to otwarty grób”

Rzym. 3:13

Ps. 8:2

Bóg gotuje sobie chwałę „z ust niemowląt”

Mat. 21:16

Ps. 8:4-6

„Czymże jest człowiek, że o nim pamiętasz?” Bóg poddał wszystko pod stopy Chrystusa

Hebr. 2:6, 7; 1 Kor. 15:27

Ps. 10:7

„Usta ich są pełne przeklinania”

Rzym. 3:14

Ps. 14:1-3

„Nie ma człowieka prawego”

Rzym. 3:10-12

Ps. 18:49

Ludzie z narodów będą wychwalać Boga

Rzym. 15:9

Ps. 19:4, przypis w NW

Nie brak okazji do usłyszenia prawdy o istnieniu Boga, o którym świadczy całe dzieło stworzenia

Rzym. 10:18

Ps. 22:22

„Będę oznajmiał twe imię swoim braciom”

Hebr. 2:12

Ps. 24:1

Ziemia należy do Jehowy

1 Kor. 10:26

Ps. 32:1, 2

„Szczęśliwy człowiek, którego grzechu Jehowa wcale nie weźmie pod uwagę”

Rzym. 4:7, 8

Ps. 34:12-16

„Oczy Jehowy są zwrócone ku ludziom prawym”

1 Piotra 3:10-12

Ps. 36:1

„Bojaźni Bożej nie ma przed ich oczami”

Rzym. 3:18

Ps. 40:6-8

Bóg przestał uznawać ofiary nakazane przez Prawo; uświęcenie dzięki jednorazowej ofierze ciała Jezusa, zgodnej z wolą Bożą

Hebr. 10:6-10

Ps. 44:22

„Zostaliśmy uznani za owce na rzeź”

Rzym. 8:36

Ps. 45:6, 7

„Bóg jest (...) tronem [Chrystusa] na wieki”

Hebr. 1:8, 9

Ps. 51:4

Bóg okazuje się prawy w swych słowach i sądach

Rzym. 3:4

 Ps. 68:18

Kiedy Chrystus wstąpił na wysokość, dał dary w ludziach

Efez. 4:8

Ps. 69:22, 23

Stół pomyślności Izraelitów staje się dla nich sidłem

Rzym. 11:9, 10

Ps. 78:24

Chleb z nieba

Jana 6:31-33

Ps. 82:6

„Jesteście bogami”

Jana 10:34

Ps. 94:11

„Jehowa wie, że rozważania mędrców są daremne”

1 Kor. 3:20

Ps. 95:7-11

Nieposłuszni Izraelici nie weszli do odpoczynku Bożego

Hebr. 3:7-11; 4:3, 5, 7

Ps. 102:25-27

„Tyś, Panie, (...) założył fundamenty ziemi”

Hebr. 1:10-12

Ps. 104:4

„Aniołów swoich czyni duchami”

Hebr. 1:7

Ps. 110:1

Pan zasiądzie po prawicy Jehowy

Mat. 22:43-45; Marka 12:36, 37; Łuk. 20:42-44; Hebr. 1:13

Ps. 110:4

Chrystus na wieki kapłanem na sposób Melchizedeka

Hebr. 7:17

Ps. 112:9

„Porozdzielał, (...) jego prawość trwa na wieki”

2 Kor. 9:9

Ps. 116:10

„Uwierzyłem, dlatego mówiłem”

2 Kor. 4:13

Ps. 117:1

„Wysławiajcie Jehowę, wszystkie narody”

Rzym. 15:11

Ps. 118:6

„Jehowa jest moim wspomożycielem; nie będę się lękał”

Hebr. 13:6

Ps. 140:3

„Jad żmij jest za ich wargami”

Rzym. 3:13

Prz. 26:11

„Pies wrócił do swych wymiocin”

2 Piotra 2:22

Izaj. 1:9

Gdyby nie pozostał ostatek, Izrael stałby się podobny do Sodomy

Rzym. 9:29

Izaj. 6:9, 10

Izraelici nie zwracali uwagi na dobrą nowinę

Mat. 13:13-15; Marka 4:12; Łuk. 8:10; Dzieje 28:25-27

Izaj. 8:17, 18

„Oto ja i dziecięta, które mi dał Jehowa”

Hebr. 2:13

Izaj. 10:22, 23

Z Izraela wybawiony będzie tylko ostatek

Rzym. 9:27, 28

Izaj. 22:13

„Jedzmy i pijmy, bo jutro pomrzemy”

1 Kor. 15:32

Izaj. 25:8

„Śmierć została pochłonięta na wieki”

1 Kor. 15:54

Izaj. 28:11, 12

Ludzie nie uwierzyli, chociaż mówiono do nich „językami cudzoziemców”

1 Kor. 14:21

Izaj. 28:16

Nie dozna rozczarowania, kto swą wiarę opiera na Chrystusie — fundamencie na Syjonie

1 Piotra 2:6; Rzym. 10:11

Izaj. 29:13

Obłuda uczonych w piśmie i faryzeuszy

Mat. 15:7-9; Marka 7:6-8

Izaj. 29:14

Bóg obraca wniwecz mądrość mędrców

1 Kor. 1:19

Izaj. 40:6-8

Słowo wypowiedziane przez Jehowę trwa na wieki

1 Piotra 1:24, 25

Izaj. 40:13

‛Kto został doradcą Jehowy?’

Rzym. 11:34

Izaj. 42:6; 49:6

„Ustanowiłem cię światłem narodów”

Dzieje 13:47

Izaj. 45:23

Przed Jehową ugnie się każde kolano

Rzym. 14:11

Izaj. 49:8

Czas dobrej woli, umożliwiający wysłuchanie; „dzień wybawienia”

2 Kor. 6:2

Izaj. 52:7

Piękne stopy przynoszących dobrą nowinę

Rzym. 10:15

Izaj. 52:11

„Wyjdźcie spośród nich i się oddzielcie”

2 Kor. 6:17

Izaj. 52:15

Obwieszczanie dobrej nowiny poganom

Rzym. 15:21

Izaj. 54:1

„Wesel się, niepłodna, która nie rodzisz”

Gal. 4:27

Izaj. 54:13

„I oni wszyscy będą wyuczeni przez Jehowę”

Jana 6:45

Izaj. 56:7

Dom Jehowy będzie domem modlitwy dla wszystkich narodów

Mat. 21:13; Marka 11:17; Łuk. 19:46

Izaj. 59:7, 8

Opis ludzi nikczemnych

Rzym. 3:15-17

Izaj. 65:1, 2

Jehowa ujawnił się narodom pogańskim

Rzym. 10:20, 21

Izaj. 66:1, 2

„Niebo jest moim tronem, a ziemia moim podnóżkiem”

Dzieje 7:49, 50

Jer. 5:21

Mają oczy, lecz nie widzą

Marka 8:18

Jer. 9:24

„Kto się chlubi, niech się chlubi w Jehowie”

1 Kor. 1:31; 2 Kor. 10:17

Jer. 31:31-34

Bóg ustanowi nowe przymierze

Hebr. 8:8-12; 10:16, 17

Dan. 9:27; 11:31

„Obrzydliwość, która sprowadza spustoszenie”

Mat. 24:15

Oz. 1:10; 2:23

Poganie także staną się ludem Bożym

Rzym. 9:24-26

Oz. 6:6

„Miłosierdzia chcę, a nie ofiary”

Mat. 9:13; 12:7

Oz. 13:14

„Gdzież jest, o Śmierci, twe żądło?”

1 Kor. 15:54, 55

 Joela 2:28-32

„Każdy, kto wzywa imienia Jehowy, będzie wybawiony”

Dzieje 2:17-21; Rzym. 10:13

Am. 9:11, 12

Bóg odbuduje szałas Dawidowy

Dzieje 15:16-18

Hab. 1:5

„Zobaczcie to, wy, okazujący pogardę, i zdumiewajcie się tym”

Dzieje 13:40, 41

Hab. 2:4

„Prawy mój będzie żył dzięki wierze”

Hebr. 10:38; Rzym. 1:17

Agg. 2:6

Niebiosa i ziemia zostaną wstrząśnięte

Hebr. 12:26, 27

Malach. 1:2, 3

Jakub umiłowany, Ezaw znienawidzony

Rzym. 9:13

Pytania do tabeli „Niektóre wersety z Pism Hebrajskich zacytowane lub zastosowane przez pisarzy Chrześcijańskich Pism Greckich”:

(a) W jaki sposób Pisma Greckie potwierdzają opis stwarzania zawarty w Księdze Rodzaju?

(b) Jak zastosowano występujące w Księdze Rodzaju wzmianki o Abrahamie i jego potomstwie?

(c) Jakie fragmenty Dziesięciorga Przykazań i innych przepisów Prawa przytoczono z Księgi Wyjścia?

(d) Gdzie po raz pierwszy podano dwa wielkie przykazania, aby miłować Jehowę całym sercem i całą duszą, a bliźniego jak samego siebie?

(e) Wymień kilka podstawowych zasad sformułowanych w Pięcioksięgu, a przytoczonych w Pismach Greckich. Jak je zastosowano?

(f) Które fragmenty Psalmów, zacytowane w Pismach Greckich, sławią wielkość Jehowy: ¹⁾ jako Stwórcy i Właściciela ziemi? ²⁾ jako Tego, który interesuje się ludźmi prawymi i się o nich troszczy?

(g) Jak Chrześcijańskie Pisma Greckie odnoszą fragmenty z ksiąg Izajasza i innych proroków do: ¹⁾ głoszenia dobrej nowiny? ²⁾ odrzucenia dobrej nowiny przez część słuchaczy? ³⁾ faktu, że prócz ostatka Izraela wierzącymi staną się również ludzie z narodów? ⁴⁾ korzyści wynikających z pokładania wiary w dobrej nowinie?