Dodatek

„Cegiełki wszechświata”

Tak w pewnej encyklopedii nazwano pierwiastki chemiczne. Wśród pierwiastków spotykanych na Ziemi istnieje ogromna różnorodność: jedne występują rzadko, inne bardzo często. Niektóre, takie jak złoto, mogą przyciągać wzrok. Inne, na przykład azot i tlen, to niewidoczne dla nas gazy. Każdy pierwiastek składa się z określonych atomów. Ich budowa oraz podobieństwa między nimi świadczą o ekonomicznych rozwiązaniach i zdumiewającym porządku, dającym się ukazać za pomocą tabeli.

Około 300 lat temu znano tylko 12 pierwiastków: antymon, arsen, bizmut, cynę, miedź, ołów, rtęć, siarkę, srebro, węgiel, złoto i żelazo. Kiedy odkryto ich więcej, uczeni dostrzegli wśród nich wyraźne przejawy porządku. Ponieważ w tym porządku występowały pewne luki, tacy uczeni, jak Mendelejew, Ramsay, Moseley i Bohr, przewidzieli istnienie nie znanych pierwiastków oraz ich właściwości. Pierwiastki takie zostały później odkryte. Dzięki czemu ci uczeni zdołali przewidzieć istnienie form materii, których jeszcze nie znano?

Otóż pierwiastki można uszeregować w kolejności wynikającej z budowy ich atomów. Jest to niepodważalny fakt. Dzięki temu w podręcznikach szkolnych można znaleźć układ okresowy pierwiastków, czyli tablicę, w której wodór, hel i pozostałe pierwiastki są umieszczone w poziomych szeregach i pionowych kolumnach.

W dziele McGraw-Hill Encyclopedia of Science & Technology zauważono: „Mało która systematyzacja w dziejach nauki może konkurować z koncepcją okresowości, jeśli chodzi o zakres uwidocznionego dzięki niej uporządkowania fizycznego świata. (...) Bez względu na to, jakie jeszcze pierwiastki zostaną w przyszłości odkryte, na pewno znajdą one swe miejsce w układzie okresowym — będą pasować do istniejącego w nim porządku i mieć właściwości charakterystyczne dla odpowiedniej grupy”.

Kiedy pierwiastki ułoży się w szeregach i kolumnach układu okresowego, pierwiastki z tej samej kolumny wykazują zadziwiające podobieństwo. Na przykład w ostatniej kolumnie znajdują się hel (nr 2), neon (nr 10), argon (nr 18), krypton (nr 36), ksenon (nr 54) i radon (nr 86). Są to gazy, które pod wpływem wyładowania elektrycznego jasno świecą i dlatego są wykorzystywane w lampach jarzeniowych. Poza tym w przeciwieństwie do innych gazów bardzo trudno wchodzą w reakcje z różnymi pierwiastkami.

W całym wszechświecie — aż do atomów i cząstek elementarnych — rzeczywiście ujawnia się zadziwiający porządek i harmonia. Czemu zawdzięczamy to uporządkowanie oraz różnorodność wśród tych „cegiełek wszechświata”?

 [Tablica na stronie 27]

Układ okresowy pierwiastków

[Patrz publikacja]

Czy porządek i harmonia w układzie okresowym pierwiastków to czysty przypadek, czy efekt inteligentnego zaprojektowania?

METALE

NIEMETALE

GAZY SZLACHETNE

PIERWIASTKI PRZEJŚCIOWE

Lantanowce

Aktynowce

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

Nazwa pierwiastka Symbol Liczba atomowa

wodór H 1

hel He 2

lit Li 3

beryl Be 4

bor B 5

węgiel C 6

azot N 7

tlen O 8

fluor F 9

neon Ne 10

sód Na 11

magnez Mg 12

glin Al 13

krzem Si 14

fosfor P 15

siarka S 16

chlor Cl 17

argon Ar 18

potas K 19

wapń Ca 20

skand Sc 21

tytan Ti 22

wanad V 23

chrom Cr 24

mangan Mn 25

żelazo Fe 26

kobalt Co 27

nikiel Ni 28

miedź Cu 29

cynk Zn 30

gal Ga 31

german Ge 32

arsen As 33

selen Se 34

brom Br 35

krypton Kr 36

rubid Rb 37

stront Sr 38

itr Y 39

cyrkon Zr 40

niob Nb 41

molibden Mo 42

technet Tc 43

ruten Ru 44

rod Rh 45

pallad Pd 46

srebro Ag 47

kadm Cd 48

ind In 49

cyna Sn 50

antymon Sb 51

tellur Te 52

jod I 53

ksenon Xe 54

cez Cs 55

bar Ba 56

lantan La 57

cer Ce 58

prazeodym Pr 59

neodym Nd 60

promet Pm 61

samar Sm 62

europ Eu 63

gadolin Gd 64

terb Tb 65

dysproz Dy 66

holm Ho 67

erb Er 68

tul Tm 69

iterb Yb 70

lutet Lu 71

hafn Hf 72

tantal Ta 73

wolfram W 74

ren Re 75

osm Os 76

iryd Ir 77

platyna Pt 78

złoto Au 79

rtęć Hg 80

tal Tl 81

ołów Pb 82

bizmut Bi 83

polon Po 84

astat At 85

radon Rn 86

frans Fr 87

rad Ra 88

aktyn Ac 89

tor Th 90

protaktyn Pa 91

uran U 92

neptun Np 93

pluton Pu 94

ameryk Am 95

kiur Cm 96

berkel Bk 97

kaliforn Cf 98

einstein Es 99

ferm Fm 100

mendelew Md 101

nobel No 102

lorens Lr 103

104

105

106

107

108

109