Rozdział 2

Czy wiara w Boga jest rozsądna?

Dlaczego powinniśmy się zastanowić nad kwestią istnienia Boga? (1-3).

JEDNO z najważniejszych pytań nasuwających się człowiekowi brzmi: „Czy istnieje Bóg?” Wniosek, do którego dojdziesz, może się odbić na twoim stosunku do rodziny, pracy, pieniędzy, moralności, a nawet do samego życia.

² W odpowiedzi na pytanie: „Czy istnieje Bóg?”, ludzie często powtarzają coś, co czytali lub słyszeli od innych. Ale nad tą sprawą powinieneś się zastanowić ty sam. Dr Ivar Lissner pisze w książce Man, God and Magic (Człowiek, Bóg i czary): „Człowiek głównie tym różni się od zwierzęcia, że nie wystarczy mu tylko spać, jeść i się ogrzać”. Człowieka wyróżnia „dziwne wewnętrzne dążenie”, które można by nazwać „uduchowieniem”. Dr Lissner dodaje, że „wszystkie cywilizacje powstały na gruncie poszukiwania Boga”. Toteż podejmując kwestię istnienia Boga dajesz dowód, że nie lekceważysz istotnej cechy natury ludzkiej, mianowicie swego życia duchowego.

³ W jaki sposób można by dociec, czy istnieje „twórca i władca wszechświata, Istota Najwyższa”, jak pewien słownik definiuje pojęcie „Boga”? Sam rozsądek podpowiada, że jeśli jest „twórca” wszechświata, to coś powinno przemawiać za tym, że wszechświat miał początek, a ponadto powinny istnieć dowody projektowania i porządku. Gdybyś chciał to bliżej zbadać, zachęcamy  do zastanowienia się nad tym, czego dowiedzieli się o życiu biolodzy oraz co fizycy i astronomowie odkryli we wszechświecie za pomocą teleskopów i sond kosmicznych.

CZY ŻYCIE POWSTAŁO PRZYPADKIEM?

Na co wskazuje życie na ziemi? (4-9).

⁴ Zacznijmy od siebie. Jak się to stało, że żyjemy? Wiadomo, że życie przekazali nam rodzice. Ale jak powstało życie na ziemi?

⁵ Usiłując wytworzyć życie w laboratorium i w ten sposób wyjaśnić jego początek, chemicy poddali mieszaninę dobranych gazów działaniu wyładowań elektrycznych. W rezultacie powstały niektóre aminokwasy (cząsteczki w rodzaju tych, które stanowią materiał budulcowy żywych organizmów). Jednakże te aminokwasy nie były materią ożywioną. Ponadto nie powstały przypadkiem; otrzymali je wykształceni naukowcy w kontrolowanych warunkach nowoczesnych laboratoriów.

⁶ Istnieje ponad 200 naturalnych aminokwasów, ale tylko 20 specjalnych aminokwasów występuje w proteinach żywych organizmów. Gdyby nawet niektóre aminokwasy powstały od piorunów, to kto wybrał akurat te właściwe 20, spotykane w materii ożywionej? I kto pokierował nimi, żeby się ułożyły akurat w takiej kolejności, jaka jest potrzebna do powstania białka? Analityk dr J. F. Coppedge obliczył, że „prawdopodobieństwo powstania choćby tylko jednej cząsteczki białka w wyniku przypadkowego ułożenia się aminokwasów wynosi 1 do 10²⁸⁷” (Jedynka z 287 zerami). W dodatku zwrócił uwagę na okoliczność, że „teoretycznie najprostsza forma życia wymaga nie jednej, lecz co najmniej 239 cząsteczek białka”. Czy twoim zdaniem takie fakty przemawiają za powstaniem życia  przez ślepy przypadek, czy raczej świadczą o inteligentnym projektowaniu?

⁷ Zastanówmy się też nad jeszcze innym eksperymentem laboratoryjnym, który prasa nazwała „stworzeniem życia”. Przy użyciu skomplikowanej aparatury uczeni pobrali z żywego organizmu wirusa i rozłożyli go na części składowe. Następnie połączyli te składniki, tak iż znowu powstał wirus. Biolog René Dubos wyjaśnia jednak w Encyclopaedia Brytannica, że nazywanie tego wyczynu „stworzeniem życia” jest w rzeczywistości nieporozumieniem. Ani tym uczonym, ani żadnym innym nie udało się stworzyć nowego życia z materii nieożywionej. Zamiast utwierdzić w mniemaniu, że życie powstało przypadkiem, eksperyment ten wykazał raczej, że „całej [niezbędnej do życia] maszynerii biologicznej musiało dostarczyć życie już istniejące”.

⁸ Nawet gdyby uczonym udało się wyprodukować żywe proteiny z materii nieożywionej, dowodziłoby to jedynie konieczności wcześniejszego istnienia inteligentnej istoty jako siły kierującej. A przecież na ziemi nie było ludzi, gdy pojawiło się na niej życie. Mimo to życie zostało stworzone, włącznie z życiem ludzkim. Komu to zawdzięczamy? Pisarze Biblii już dawno temu doszli do wniosku, nad którym warto się dobrze zastanowić. Jeden z nich powiedział: „Tchnienie Wszechmocnego ożywiło mnie”. A drugi dodał: „[Bóg] sam jest powszechnym życiodawcą”. *

⁹ Uważniejsze przyjrzenie się naszemu organizmowi pomoże nam głębiej to rozważyć.

TWOJE KOMÓRKI — TWÓJ MÓZG — TY SAM

Jakie informacje o naszych komórkach ułatwiają nam znalezienie odpowiedzi na pytanie co do istnienia Boga? (10-14).

¹⁰ Twoje ciało, złożone z około 100 000 000 000 000  maleńkich komórek, tętni życiem. Komórka to podstawowy składnik wszystkiego, co żyje na ziemi. Im dokładniej się ją bada, tym bardziej okazuje się skomplikowana.

¹¹ Każdą komórkę twego ciała można przyrównać do mikroskopijnego, obwarowanego miasta. Komórka zawiera elementy przypominające siłownie, których zadaniem jest wytwarzanie energii. Znajdujące się w niej „fabryki” produkują białka, jak również hormony przesyłane do innych części ciała. Jest tam skomplikowana sieć kanałów służących do transportowania różnych substancji chemicznych do wnętrza komórki lub na zewnątrz. „Wartownicy” sprawdzają wszystko, co przenika do komórki, i walczą z intruzami. Kluczową rolę odgrywa w tym wszystkim jądro — „ratusz” komórki. Kieruje wszystkimi jej czynnościami i zawiera plany genetyczne. Niektóre elementy komórki są tak maleńkie, że nie można obejrzeć ich szczegółowo nawet pod mikroskopem elektronowym, powiększającym 200 000 razy (Mrówka w takim powiększeniu miałaby ponad 800 m długości). Czym wyjaśnić tak zdumiewającą złożoność i organizację każdej z twoich 100 000 000 000 000 maleńkich komórek?

¹² Kiedyś byłeś tylko jedną, zapłodnioną komórką w łonie matki. Ta komórka zaczęła się dzielić, wskutek czego powstały dwie, a następnie cztery komórki i tak dalej. Później z niektórych komórek powstała tkanka mięśniowa. Z innych ukształtowały się twoje oczy, kościec i serce. Jak się to stało, że komórki uformowały się w poszczególne części twego ciała w odpowiednim czasie i we właściwym miejscu? Dlaczego na przykład uszy powstały z tych komórek tam, gdzie trzeba, a nie na kolanie czy na ramieniu?

¹³ Przyjrzyjmy się temu nieco dokładniej. W każdej komórce są dziesiątki tysięcy genów oraz ważny dla  życia DNA, który „mówi” komórce, jak ma funkcjonować i się rozmnażać. Podobno DNA w każdej komórce zawiera tyle informacji, że można by nimi wypełnić 1000-tomową encyklopedię. DNA określił kolor twoich włosów, szybkość wzrostu, szerokość twego uśmiechu oraz całe mnóstwo innych szczegółów dotyczących twojej osoby. A wszystko to było już „zapisane” w DNA we wspomnianej jednej komórce, znajdującej się w łonie twojej matki.

¹⁴ Już na podstawie tych kilku informacji o komórce pytamy: Skoro nasi rodzice nie są świadomymi twórcami tych niewiarogodnych planów genetycznych ani samej komórki, to kto nim jest? Czy można rozsądnie wytłumaczyć te fakty, nie biorąc pod uwagę istnienia inteligentnego Projektanta?

Jak mózg ludzki dowodzi, że musiał być zaprojektowany? (15-17).

 ¹⁵ Chyba najbardziej zdumiewającym ze wszystkich twoich narządów jest ten, którego nigdy nie oglądasz — twój mózg. Składa się z około 10 000 000 000 komórek nerwowych, a więc jest ich przeszło dwa razy więcej niż ludzi na ziemi. Z kolei każda taka komórka może mieć tysiące połączeń z innymi komórkami nerwowymi. Ogólna liczba tych połączeń przechodzi wszelkie wyobrażenia!

¹⁶ W twoim mózgu nagromadziło się setki milionów faktów i obrazów, ale nie jest to jedynie magazyn informacji. Dzięki mózgowi potrafisz się nauczyć wiązania węzła, władania obcym językiem, pieczenia chleba czy gwizdania. Możesz sobie niejedno wyobrazić, na przykład jak spędzisz wakacje albo jak smakuje soczysty owoc. Możesz analizować i tworzyć. Możesz planować, rozumieć, kochać, a także myśleć o przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Nie ulega wątpliwości, że projektant i twórca mózgu jest daleko mądrzejszy niż którykolwiek człowiek, bo uczeni przyznają:

„Ów wspaniale uformowany, uporządkowany i fantastycznie skomplikowany mechanizm pełni te funkcje w sposób dla nas całkowicie niezrozumiały (...) być może człowiek nigdy nie zdoła rozwiązać wszystkich zagadek, które kryje w sobie mózg” (Sciencific American).

¹⁷ W swoich rozważaniach nad kwestią istnienia Stwórcy, Istoty Najwyższej, nie pomijaj też reszty ciała: oczu, które są bardziej precyzyjne i lepiej się nastawiają niż jakakolwiek kamera; uszu, które potrafią wychwycić najprzeróżniejsze dźwięki, a przy tym są siedliskiem narządu orientacji i równowagi; serca — wspaniałej pompy, której wydajność jest niedoścignionym ideałem dla najlepszych inżynierów; języka, układu trawiennego i rąk, żeby wyliczyć chociaż niektóre narządy i części ciała. Pewien inżynier, któremu zlecono  zaprojektowanie i skonstruowanie wielkiego komputera, powiedział:

„Jeżeli mój komputer potrzebował konstruktora, to o ileż bardziej potrzebował go tak złożony mechanizm fizyczno-chemiczno-biologiczny, jakim jest moje ludzkie ciało, które z kolei stanowi nieskończenie małą cząsteczkę nieomal bezkresnego kosmosu?”

„PRAPRZYCZYNA” WSZECHŚWIATA

Na jakiej podstawie wiele ludzi nabrało przeświadczenia, że wszechświat został stworzony przez Boga? (18-24).

¹⁸ Jakieś 3000 lat temu pewien mieszkaniec Bliskiego Wschodu imieniem Elihu powiedział: „Spójrz na niebo i zobacz”. *

¹⁹ Czy kiedyś patrzyłeś w niebo w pogodną, ciemną noc? Warto. Gołym okiem można dostrzec zaledwie około 5000 gwiazd. Tymczasem w naszej Galaktyce, Drodze Mlecznej, jest więcej niż 100 000 000 000 gwiazd. A ile jest galaktyk? Astronomowie twierdzą, że istnieją miliardy — nie gwiazd, tylko galaktyk, każda z nich zaś jest skupiskiem miliardów gwiazd! Jakże mali w porównaniu z nimi są ludzie! I skąd się to wszystko wzięło?

²⁰ Uczeni odkryli, że galaktyki zdają się oddalać od punktu centralnego. Wielu astronomów wyznaje teorię, według której przed miliardami lat wskutek ogromnej eksplozji, tak zwanego „wielkiego wybuchu”, zostało zapoczątkowane rozprzestrzenianie się energii i materii, dzięki czemu powstał znany nam wszechświat. Ich teoria nie wyjaśnia przyczyny tego wybuchu. Kryje się w niej jednak pewna ciekawa myśl, mianowicie, że był jakiś początek, jakaś chwila powstania wszechświata.

„Dzisiaj już widać, jak świat naukowy drży pod naporem  coraz liczniejszych dowodów powstania wszechświata w wyniku ‛wielkiego wybuchu’. Nasuwa się pytanie, co było przedtem, a najbardziej fundamentalna wiara uczonych chwieje się w posadach, okazuje się bowiem, że nie potrafią odpowiedzieć na najprostsze pytania” (The Wall Street Journal).

²¹ Ludzie nie wierzący w Boga stają wobec kłopotliwych pytań: Co wytworzyło lub kto wytworzył materię we wszechświecie? Czy wszechświat powstał z niczego? Skoro materię uważa się za formę energii, to skąd się wzięła energia?

²² Dr Robert Jastrow, dyrektor podlegającego amerykańskiemu Państwowemu Urzędowi Lotnictwa i Astronautyki (NASA) Instytutu Badania Przestrzeni Kosmicznej im. Goddarda, oświadczył: „Wobec wszystkich  tych faktów myśl, że istnieje Bóg, który stworzył wszechświat, jest równie naukowa jak wiele innych”.

²³ Dobrze poinformowani ludzie z każdego pokolenia dochodzili do wniosku, że musi być jakaś inteligentna Praprzyczyna, jakiś Stwórca, jakaś Istota Najwyższa. Biblia wyraża to następująco: „Niebiosa obwieszczają chwałę Boga, a dzieło jego rąk przestwór oznajmia”. *

²⁴ Bez wzlędu na to, czy już nabrałeś przekonania, że istnieje Bóg, czy jeszcze nie, nasze dotychczasowe rozważania o życiu, o nas samych i o wszechświecie powinny przynajmniej pomóc ci zrozumieć, dlaczego wiele myślących ludzi nie ma co do tego żadnych wątpliwości. Naprowadza nas to na pytanie pozostające w ścisłym związku z tą sprawą: Jeżeli istnieje Stwórca, to czy — logicznie rzecz biorąc — nie poinformowałby swoich stworzeń, po co tu jesteśmy, dlaczego jest tyle zła, co przyniesie przyszłość i jak możemy być szczęśliwi?

[Przypisy]

[Pytania do studium]

 [Ramka na stronie 13]

„Dzisiaj chyba co najmniej 80% biologów przyznałoby, że procesami biologicznymi oraz życiem kieruje jakaś siła wyższa.

„Zadziwiający porządek i prawidłowość w różnych formach życia oraz w podstawowych procesach na płaszczyźnie komórkowej i molekularnej wywiera silny wpływ na kształtowanie się świadomości istnienia siły wyższej” („Journal of the American Medical Association”).

[Ramka na stronie 19]

SKĄD TEN PORZĄDEK?

Dr Paul Davies, wykładowca matematyki stosowanej w londyńskim King’s College, napisał w czasopiśmie „New Scientist”:

„Gdziekolwiek spojrzeć, od najodleglejszych galaktyk aż po zakamarki atomu, wszędzie we wszechświecie spotykamy porządek. (...) Skoro informacja i porządek zawsze mają naturalną skłonność do zaniku, to skąd się wzięły wszystkie te informacje, które uczyniły świat czymś tak szczególnym?”

Sir Bernard Lovell, dyrektor słynnego obserwatorium brytyjskiego w Jodrell Bank, pisze, że odczuwa to samo, co Albert Einstein:

„(...) zachwyt nad harmonią praw natury, która świadczy o tak niezrównanej inteligencji, że wszelkie systematyczne myślenie i działanie człowieka jest w porównaniu z nią wprost nic nie znaczącym jej odbiciem” („Centre of Immensities”).

[Ilustracja na stronie 13]

KOMÓRKA

MITOCHONDRIA produkują związki chemiczne do wytwarzania energii

JĄDRO kieruje wszystkimi procesami zachodzącymi w komórce

SIEĆ KANAŁÓW służy do transportowania substancji chemicznych

RYBOSOMY wytwarzają proteiny i hormony przesyłane do innych części ciała

BŁONA I PROTEINY sprawdzają, co się dostaje do komórki, i walczą z intruzami

[Ilustracja na stronie 15]

MÓZG

umożliwia jej:

utrzymywanie równowagi,

usłyszenie nadjeżdżających samochodów,

wąchanie zapachu kwiatów,

odczuwanie powiewu wiatru,

zwracanie uwagi na psa,

zapamiętanie drogi do domu

 [Ilustracja na stronie 17]

KTO ZAPROJEKTOWAŁ CIAŁO LUDZKIE?

MÓZG: Znacznie doskonalszy niż komputer; jego pojemność jest przypuszczalnie miliard razy większa od wykorzystywanej w ciągu obecnej długości życia ludzkiego.

OKO: W pełni zautomatyzowana, samodzielnie nastawiająca i oczyszczająca się kamera do filmów kolorowych.

SERCE: Pompa znacznie wydajniejsza niż jakakolwiek maszyna wynaleziona przez człowieka. Przepompowuje dziennie prawie 6000 l.

WĄTROBA: Laboratorium chemiczne spełniające ponad 500 funkcji. Produkuje ponad 1000 różnych enzymów.

SZKIELET: Konstrukcja, która waży zaledwie 9 kg, a jest tak wytrzymała, jak rusztowanie ze stali.

SYSTEM NERWOWY: System łączności, który przyjmuje 100 000 000 sygnałów na sekundę i na nie reaguje.

[Ilustracja na stronie 20]

W jaki sposób powstał wszechświat z miliardami galaktyk?