Rywalizujący królowie wkraczają w XX wiek
Rozdział piętnasty
Rywalizujący królowie wkraczają w XX wiek
1. Kto zdaniem pewnego historyka przewodził Europie w XIX wieku?
„HISTORIĘ Europy XIX wieku cechuje dynamizm, który znacznie przewyższa wszystko, co działo się wcześniej” — napisał historyk Norman Davies. „Jak nigdy przedtem, dziewiętnastowieczna Europa pulsowała siłą — techniczną, gospodarczą, kulturalną, interkontynentalną”. W tym „triumfalnym ‚wieku siły’ Europy”, zaznaczył Davies, „prym wiodły najpierw Wielka Brytania (...) a w następnych dziesięcioleciach Niemcy” (Europa, tłumaczenie: E. Tabakowska).
‛SKŁONNI DO WYRZĄDZANIA ZŁA’
2. Jakie mocarstwa pod koniec XIX wieku występowały w roli „króla północy” oraz „króla południa”?
2 U schyłku XIX wieku „królem północy” była Rzesza Niemiecka, a „królem południa” — Wielka Brytania (Daniela 11:14, 15). „Jeśli chodzi o tych dwóch królów”, oznajmił anioł Jehowy, „serce ich będzie skłonne do wyrządzania zła i przy jednym stole będą mówić kłamstwo”. Potem dodał: „Ale nic się nie powiedzie, gdyż koniec jest jeszcze na czas wyznaczony” (Daniela 11:27).
3, 4. (a) Kto został pierwszym cesarzem odrodzonej Rzeszy Niemieckiej i jakie zawarł przymierze? (b) Jaką politykę prowadził cesarz Wilhelm II?
3 Dnia 18 stycznia 1871 roku Wilhelm I został pierwszym cesarzem odrodzonej Rzeszy, czyli cesarstwa niemieckiego. Kanclerzem mianował Ottona von Bismarcka. Ten skoncentrował się na umacnianiu nowego imperium, toteż unikał konfliktów z innymi państwami; zawarł również sojusz z Austro-Węgrami i Włochami, znany jako trójprzymierze. Wkrótce jednak doszło do starcia interesów nowego króla północy oraz króla południa.
4 W roku 1888 umarli kolejno Wilhelm I i jego następca, Fryderyk III. Na tron wstąpił 29-letni Wilhelm II. Nowy cesarz zmusił Bismarcka do ustąpienia i zaczął prowadzić politykę rozszerzania wpływów niemieckich na całym świecie. „Za panowania Wilhelma II”, zauważył pewien historyk, „[państwo niemieckie] nabrało aroganckiej i agresywnej postawy”.
5. W jakim sensie obaj królowie zasiadali „przy jednym stole” i co tam mówili?
5 W atmosferze napięcia międzynarodowego 24 sierpnia 1898 roku car Rosji Mikołaj II wystąpił z inicjatywą zwołania w Hadze konferencji pokojowej. Na tej i na następnej konferencji (z roku 1907) utworzono Stały Trybunał Arbitrażowy z siedzibą w Hadze. Jego członkiem została zarówno Rzesza Niemiecka, jak i Wielka Brytania, co mogło stwarzać wrażenie, że zależy im na pokoju. Obaj królowie zasiedli „przy jednym stole”, jak gdyby byli do siebie przyjaźnie usposobieni, lecz ‛ich serca były skłonne do wyrządzania zła’. Dyplomatyczna taktyka ‛mówienia kłamstwa przy jednym stole’ nie mogła doprowadzić do ustanowienia prawdziwego pokoju. Mieli ogromne ambicje polityczne, gospodarcze i militarne, ale ‛nic się nie mogło powieść’, ponieważ ich koniec „jest jeszcze na czas wyznaczony” przez Jehowę Boga.
‛PRZECIWNY ŚWIĘTEMU PRZYMIERZU’
6, 7. (a) W jaki sposób król północy ‛wrócił do swojej krainy’? (b) Co zrobił król południa wobec rosnących wpływów króla północy?
6 Następnie anioł Boży powiedział: „I wróci [król północy] z wielkim mieniem do swojej krainy, a serce jego będzie przeciwne świętemu przymierzu. I będzie działał skutecznie, i wróci do swej krainy” (Daniela 11:28).
7 Cesarz Wilhelm II rzeczywiście wrócił do „krainy” symbolizującej ziemską pozycję starożytnego króla północy. W jaki sposób? Prowadził politykę imperialną, poszerzając obszar i wpływy Rzeszy. Szukał zdobyczy kolonialnych w Afryce i gdzie indziej. Chcąc podważyć brytyjską supremację na morzu, przystąpił do budowy wielkiej floty wojennej. „W ciągu kilkunastu lat siły morskie Niemiec, dotąd niewielkie, rozrosły się tak dalece, że ustępowały tylko brytyjskim” — podaje The New Encyclopædia Britannica. Aby utrzymać swą przewagę, Wielka Brytania również musiała rozbudować flotę. Ponadto zawarła entente cordiale (serdeczne porozumienie) z Francją i podobny sojusz z Rosją, co doprowadziło do powstania trójporozumienia (ententy). W ten sposób Europa została podzielona na dwa bloki wojskowe: trójprzymierze oraz trójporozumienie.
8. Jak cesarstwo niemieckie zgromadziło „wielkie mienie”?
8 Cesarstwo niemieckie kontynuowało zaborczą politykę, co pozwoliło mu, jako filarowi trójprzymierza, zgromadzić „wielkie mienie”. Ponieważ Austro-Węgry i Włochy były krajami katolickimi, trójprzymierze cieszyło się przychylnością papieża — w przeciwieństwie do króla południa, czyli krajów ententy, gdzie przeważali niekatolicy.
9. Jak król północy pokazał, że jego serce jest „przeciwne świętemu przymierzu”?
9 A co można powiedzieć o sługach Jehowy? Od dawna zapowiadali, że w roku 1914 zakończą się „wyznaczone czasy narodów” (Łukasza 21:24). * W roku tym zostało w niebiosach ustanowione Królestwo Boże, na którego czele stanął Jezus Chrystus, Dziedzic króla Dawida (2 Samuela 7:12-16; Łukasza 22:28, 29). Już w marcu 1880 roku w czasopiśmie Strażnica powiązano panowanie Królestwa Bożego z zakończeniem „wyznaczonych czasów narodów”, czyli „czasów pogan” (Biblia gdańska). Ale serce niemieckiego króla północy było „przeciwne świętemu przymierzu” co do Królestwa. Cesarz Wilhelm nie uznał władzy Królestwa, lecz „działał skutecznie”, realizując swoje plany hegemonii nad światem. W ten sposób zasiał ziarna, których plonem była I wojna światowa.
KRÓL ‛UPADA NA DUCHU’ WSKUTEK WOJNY
10, 11. Jak doszło do wybuchu I wojny światowej i dlaczego można powiedzieć, że nastąpiło to „w czasie wyznaczonym”?
10 „W czasie wyznaczonym [król północy] wróci i ruszy na południe”, przepowiedział anioł, „ale przy końcu nie będzie tak, jak z początku” (Daniela 11:29). „Czas wyznaczony” przez Boga na zakończenie rządów pogan nad ziemią nastał w roku 1914, gdy powołał On do istnienia niebiańskie Królestwo. Dnia 28 czerwca tego roku w Sarajewie na terenie Bośni serbski terrorysta zamordował austriackiego arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i jego małżonkę. Zbrodnia ta była iskrą, która wznieciła I wojnę światową.
11 Cesarz Wilhelm nakłaniał Austro-Węgry do wzięcia odwetu na Serbii. Mając poparcie Niemiec, dnia 28 lipca 1914 roku cesarstwo austriackie wypowiedziało jej wojnę. Ale po stronie Serbów stanęła Rosja. Kiedy Niemcy wypowiedziały wojnę imperium rosyjskiemu, ruszyła mu na pomoc Francja, sprzymierzona z nim w ramach ententy. Wówczas Rzesza ogłosiła wojnę z Francją. Aby utorować sobie drogę do Paryża, wtargnęła do Belgii, której neutralność gwarantowała Wielka Brytania. Wobec tego Brytyjczycy wypowiedzieli wojnę Niemcom. Z czasem zawierucha wojenna wciągnęła jeszcze inne narody, a Włochy zmieniły front. W trakcie wojny Wielka Brytania rozciągnęła protektorat nad Egiptem, by król północy nie zajął tego kraju (siedziby starożytnego króla południa) i nie odciął jej od Kanału Sueskiego.
12. Dlaczego wynik I wojny światowej był ‛nie taki, jak z początku’?
12 „Pomimo liczebności i potęgi wojsk aliantów”, informuje The World Book Encyclopedia, „Niemcy wydawały się bliskie wygrania wojny”. W poprzednich starciach między oboma królami zawsze zwyciężało cesarstwo rzymskie, występujące w roli króla północy. Tym razem jednak miało ‛nie być tak, jak z początku’. Król północy przegrał wojnę. Anioł tak wyjaśnił powody: „I ruszą na niego okręty z Kittim, i upadnie na duchu” (Daniela 11:30a). Czym były „okręty z Kittim”?
13, 14. (a) Co przede wszystkim oznaczały „okręty z Kittim”, które ruszyły na króla północy? (b) Jakie jeszcze okręty z Kittim uczestniczyły w dalszej fazie wojny?
13 W czasach Daniela mianem Kittim określano Cypr. W początkowej fazie I wojny światowej został on zaanektowany przez Wielką Brytanię. Poza tym według pewnej encyklopedii biblijnej nazwa Kittim „w szerszym znaczeniu obejmuje zachód jako całość, a szczególnie zachód w pojęciu żeglarzy” (The Zondervan Pictorial Encyclopedia of the Bible). W przekładzie New International Version wyrażenie „okręty z Kittim” oddano przez „okręty z zachodnich wybrzeży”. Podczas I wojny światowej były to głównie okręty Wielkiej Brytanii, która leży na zachód od brzegów kontynentu europejskiego.
14 W trakcie przedłużającej się wojny marynarkę brytyjską wsparły jeszcze inne okręty z Kittim. Dnia 7 maja 1915 roku niemiecka łódź podwodna U-20 zatopiła u południowych wybrzeży Irlandii statek pasażerski Lusitania. Wśród ofiar było 128 Amerykanów. Później Niemcy rozszerzyły operacje wojenne okrętów podwodnych na Atlantyk. W tych okolicznościach 6 kwietnia 1917 roku amerykański prezydent Woodrow Wilson wypowiedział Niemcom wojnę. Wzmocniony armią i flotą USA, król południa — odtąd anglo-amerykańska potęga światowa — kontynuował zażartą wojnę ze swym rywalem.
15. Kiedy król północy ‛upadł na duchu’?
15 Pod naporem mocarstwa anglo-amerykańskiego król północy ‛upadł na duchu’ i w listopadzie 1918 roku uznał swoją przegraną. Wilhelm II udał się na emigrację do Holandii, a Niemcy zostały republiką. Ale król północy nie został jeszcze rozgromiony.
KRÓL ‛DZIAŁA SKUTECZNIE’
16. Jak w myśl proroctwa król północy miał zareagować na swą porażkę?
16 „I [król północy] zawróci, i będzie potępiał święte przymierze, i będzie działał skutecznie; wróci też i będzie miał wzgląd na tych, którzy porzucają święte przymierze” (Daniela 11:30b). Proroctwo anioła sprawdziło się w całej rozciągłości.
17. Jakie wydarzenia wyniosły do władzy Adolfa Hitlera?
17 W roku 1918 zakończyła się wojna, a zwycięscy alianci narzucili Niemcom surowe warunki traktatu pokojowego. Były one trudne do zniesienia dla narodu niemieckiego, toteż nowo powstałą republikę od samego początku cechowała słabość. Przez kilka lat kraj borykał się ze skrajną nędzą, a potem z wielkim kryzysem gospodarczym, który w końcu pozbawił zatrudnienia sześć milionów osób. Na początku lat trzydziestych sytuacja dojrzała do tego, by na widowni pojawił się Adolf Hitler. W styczniu 1933 roku został on kanclerzem i rok później przejął władzę prezydencką w państwie nazwanym przez nazistów Trzecią Rzeszą. *
18. W jakich dziedzinach Hitler „działał skutecznie”?
18 Natychmiast po dojściu do władzy Hitler przypuścił zaciekły atak na „święte przymierze”, reprezentowane przez namaszczonych duchem braci Jezusa Chrystusa (Mateusza 25:40). Podjął ‛skuteczne działania’ przeciw tym lojalnym chrześcijanom, poddając wielu z nich okrutnym prześladowaniom. Dowiódł swej skuteczności także w innych dziedzinach, odnosił bowiem sukcesy ekonomiczne i dyplomatyczne. W ciągu kilku lat uczynił z Niemiec potęgę, z którą świat musiał się liczyć.
19. O czyje poparcie zabiegał Hitler?
19 Hitler „miał wzgląd na tych, którzy porzucają święte przymierze”. O kogo tutaj chodzi? Najwyraźniej o przywódców chrześcijaństwa, którzy twierdzili, że są związani z Bogiem przymierzem, chociaż już dawno przestali być uczniami Jezusa Chrystusa. Hitler skutecznie zjednał sobie poparcie „tych, którzy porzucają święte przymierze”. Na przykład zawarł konkordat z rzymskim papieżem. W roku 1935 utworzył ministerstwo do spraw wyznań. Dążył między innymi do poddania kościołów protestanckich pod kontrolę państwa.
KRÓL ‛PODNOSI RAMIONA’
20. Jakimi „ramionami” posłużył się król północy i przeciw komu ich użył?
20 Hitler wkrótce rozpętał wojnę, spełniając dokładnie przepowiednię anioła: „I ramiona z niego się podniosą; i zbezczeszczą sanktuarium, twierdzę, i usuną ofiarę ustawiczną” (Daniela 11:31a). „Ramiona” to siły zbrojne, których król północy użył do walki z królem południa podczas II wojny światowej. Dnia 1 września 1939 roku wojska hitlerowskie wtargnęły do Polski. Wielka Brytania i Francja, które obiecały jej pomoc, dwa dni później wypowiedziały wojnę Niemcom. Tak rozpoczęła się II wojna światowa. Wojska niemieckie dość szybko pokonały Polskę, a potem zajęły Danię, Norwegię, Holandię, Belgię, Luksemburg oraz Francję. Jak podaje The World Book Encyclopedia, „pod koniec roku 1941 nazistowskie Niemcy panowały nad całym kontynentem”.
21. Jak podczas II wojny światowej król północy zaczął ponosić porażki i do czego to doprowadziło?
21 Chociaż Niemcy podpisały z ZSRR układ o przyjaźni, współpracy i podziale sfery interesów, 22 czerwca 1941 roku Hitler zaatakował dotychczasowego sojusznika. Ten krok postawił ZSRR po stronie Wielkiej Brytanii. Po początkowych spektakularnych sukcesach wojska niemieckie natknęły się na silny opór Armii Czerwonej. Dnia 6 grudnia 1941 roku zostały zatrzymane pod Moskwą. Nazajutrz sprzymierzona z Niemcami Japonia zbombardowała Pearl Harbor na Hawajach. Na wieść o tym Hitler oznajmił swym współpracownikom: „Teraz już na pewno nie przegramy wojny”. W dniu 11 grudnia pochopnie wypowiedział wojnę Stanom Zjednoczonym. Nie docenił jednak siły ZSRR i USA. Sytuacja wkrótce odwróciła się na jego niekorzyść: pod naporem Armii Czerwonej atakującej od wschodu oraz wojsk brytyjskich i amerykańskich nadciągających od zachodu Niemcy zaczęły kolejno tracić zdobyte terytoria. Dnia 7 maja 1945 roku, po samobójstwie Hitlera, poddały się aliantom.
22. W jaki sposób król północy ‛zbezcześcił sanktuarium i usunął ofiarę ustawiczną’?
22 „I [hitlerowskie „ramiona”] zbezczeszczą sanktuarium, twierdzę, i usuną ofiarę ustawiczną” — oznajmił anioł. W starożytnej Judzie sanktuarium mieściło się w świątyni jerozolimskiej. Ale kiedy Żydzi nie przyjęli Jezusa, Jehowa odrzucił ich razem ze świątynią (Mateusza 23:37 do 24:2). Od I wieku Jehowa ma świątynię duchową, której miejsce najświętsze znajduje się w niebiosach, a duchowo pojęty dziedziniec — na ziemi, gdzie usługują namaszczeni bracia Arcykapłana Jezusa. Od lat trzydziestych naszego stulecia u boku namaszczonego ostatka oddaje cześć Bogu „wielka rzesza”, toteż o jej członkach powiedziano, że służą ‛w jego świątyni’ (Objawienie 7:9, 15; 11:1, 2; Hebrajczyków 9:11, 12, 24). W krajach podległych władzy króla północy ów ziemski dziedziniec świątyni był bezczeszczony przez bezlitosne prześladowania ostatka pomazańców i jego towarzyszy. Były one tak surowe, że została zniesiona „ofiara ustawiczna” — jawna, publiczna ofiara pochwalna dla imienia Jehowy (Hebrajczyków 13:15). Jednakże mimo okropnych cierpień wierni pomazańcy razem z „drugimi owcami” podczas II wojny światowej nie zaprzestali głoszenia (Jana 10:16).
‛USTAWIENIE OBRZYDLIWOŚCI’
23. Co było „obrzydliwością” w I wieku?
23 Przybliżał się koniec II wojny światowej, gdy nastąpiły kolejne wydarzenia zapowiedziane przez anioła: „I zostanie ustawiona obrzydliwość, która sprowadza spustoszenie” (Daniela 11:31b). O tej „obrzydliwości” wspomniał również Jezus. W I wieku n.e. okazały się nią legiony rzymskie, które w roku 66 dotarły pod Jerozolimę, żeby stłumić powstanie żydowskie (Mateusza 24:15; Daniela 9:27). *
24, 25. (a) Co jest „obrzydliwością” w czasach nowożytnych? (b) Kiedy i jak ‛ustawiono ową obrzydliwość’?
24 A jakąż to ‛obrzydliwość ustawiono’ w czasach nowożytnych? Niewątpliwie chodzi o odrażającą imitację Królestwa Bożego. Była nią Liga Narodów — bestia barwy szkarłatnej, która po wybuchu II wojny światowej odeszła do otchłani, innymi słowy przestała istnieć jako organizacja mająca zagwarantować pokój na świecie (Objawienie 17:8). Miała jednak „wyjść z otchłani”. Stało się tak 24 października 1945 roku, gdy 50 państw członkowskich, wśród nich ZSRR, powołało do istnienia Organizację Narodów Zjednoczonych. Ona to została ustawiona jako „obrzydliwość” przepowiedziana przez anioła.
25 W trakcie obu wojen światowych głównym przeciwnikiem króla południa były Niemcy, występujące jako król północy. Kto teraz wejdzie w tę rolę?
[Przypisy]
^ ak. 9 Zobacz rozdział 6 niniejszej książki.
^ ak. 17 Pierwszą Rzeszą było Święte Cesarstwo Rzymskie, a drugą — cesarstwo niemieckie.
CZY ZAUWAŻYŁEŚ?
• Jakie mocarstwa występowały w roli króla północy i króla południa pod koniec XIX wieku?
• W jakim sensie rezultat starcia obu królów w I wojnie światowej ‛nie był taki, jak z początku’?
• Jak po I wojnie światowej Hitler uczynił z Niemiec potęgę, z którą świat musiał się liczyć?
• Jak zakończyła się rywalizacja między królem północy a królem południa podczas II wojny światowej?
[Pytania do studium]
[Tabela i ilustracje na stronie 268]
KRÓLOWIE Z KSIĘGI DANIELA 11:27-31
Król północy cesarstwo niemieckie (I wojna światowa)
Król południa Wielka Brytania, a później mocarstwo anglo-amerykańskie
Król północy hitlerowska III Rzesza (II wojna światowa)
Król południa mocarstwo anglo-amerykańskie
[Ilustracja]
Prezydent Woodrow Wilson z królem Jerzym V
[Ilustracja]
Wielu chrześcijan prześladowano w obozach koncentracyjnych
[Ilustracja]
Przywódcy chrześcijaństwa poparli Hitlera
[Ilustracja]
Samochód, w którym zamordowano arcyksięcia Ferdynanda
[Ilustracja]
Niemieccy żołnierze podczas I wojny światowej
[Ilustracja na stronie 257]
W roku 1945 w Jałcie brytyjski premier Winston Churchill, prezydent USA Franklin D. Roosevelt oraz przywódca ZSRR Józef Stalin uzgodnili plany okupacji Niemiec, utworzenia nowego rządu polskiego i zwołania konferencji, która powoła do istnienia ONZ
[Ilustracje na stronie 258]
1. Arcyksiążę Ferdynand; 2. niemiecka flota wojenna; 3. brytyjska flota wojenna; 4. Lusitania; 5. amerykańska deklaracja wojny
[Ilustracje na stronie 263]
Kiedy sprzymierzona z Niemcami Japonia zbombardowała Pearl Harbor, Adolf Hitler był pewien zwycięstwa
