Lekcja 18

Ulepszanie twych odpowiedzi

1, 2. Dlaczego wszyscy powinniśmy dbać o dawanie trafnych odpowiedzi?

¹ Wszyscy chrześcijanie powinni rozwijać zdolność dawania trafnych odpowiedzi. Apostoł Paweł napisał: „Mowa wasza zawsze miła, niech będzie solą zaprawiona, tak iżbyście wiedzieli, jak należy każdemu odpowiadać” (Kol. 4:6, BT). Nic więc dziwnego, że staramy się ulepszać swe odpowiedzi. Gdy odpowiemy dobrze, odczuwamy prawdziwą radość: „Weseli się człowiek z odpowiedzi ust swoich; bo słowo według czasu [w porę] wyrzeczone, o jako jest dobre!” (Prz. 15:23).

² Czy sam nie odczuwasz potrzeby ulepszania swych odpowiedzi? Czy jesteś całkowicie zadowolony ze swego udziału w zebraniach zborowych? A może byłoby potrzebne jakieś ulepszenie, które sprawiłoby ci prawdziwą radość? Czy w służbie kaznodziejskiej nie dochodzisz czasem do wniosku, że w danej sytuacji należało postąpić inaczej? To się zdarza każdemu z nas i dlatego warto wspólnie się zastanowić, jak moglibyśmy ulepszać nasze odpowiedzi?

3, 4. Jakim sposobem można podczas zebrania dawać wiele różnych odpowiedzi na jedno pytanie?

 ³ Zebrania zborowe. W większości zborów Świadków Jehowy daje się zauważyć, że niektórzy zawsze mają gotowe odpowiedzi na pytania stawiane podczas studium Strażnicy, zborowego studium książki czy powtórek ustnych w teokratycznej szkole służby kaznodziejskiej. Nie jest to kwestią przypadku. Oni mogą po prostu korzystać z owoców wieloletniego studiowania i utrzymywania łączności z ludem Jehowy; ale po większej części należy to także przypisać bieżącemu przygotowywaniu się. Nawet nowi potrafią dawać dobre odpowiedzi, jeżeli z reguły dbają o uprzednie przestudiowanie omawianego materiału (Prz. 15:28).

⁴ Jeżeli po zadaniu pytania wypowiadasz się pierwszy, to zazwyczaj dobrze jest od razu przystąpić do sedna i dać bezpośrednią odpowiedź. Gdyby jednak ktoś już odpowiedział na pytanie, nie sądź, że omawianie musi się na tym zakończyć. Chcąc podać dalsze wyjaśnienia na to samo pytanie, możesz jeszcze skorzystać z następujących możliwości: Rozwinąć odpowiedź, wskazać, jaki związek z odpowiedzią mają wersety podane w danym akapicie lub zwrócić uwagę na to, pod jakim względem omawiana sprawa dotyczy naszego życia. Jeżeli materiał traktuje o stosunkach światowych lub o praktykach religii fałszywej, mógłbyś nawiązać do jakiegoś zdarzenia lub do miejscowych warunków, uwypuklając w ten sposób prawdziwość tej części tekstu. To wzbogaca dyskusję.

5. Dlaczego dobrze jest odpowiadać krótko i własnymi słowami?

⁵ Odpowiedzi mają zwykle większą wagę i słuchacze lepiej je pamiętają, gdy są krótkie i rzeczowe. W większości wypadków stosowne są właśnie takie odpowiedzi. Gdy ktoś krąży wokół myśli całego akapitu, wtedy nic się nie uwydatnia i na ogół słuchaczom niewiele to pomaga w znalezieniu jednoznacznej odpowiedzi na pytanie. Poza tym najbardziej pomocne są na ogół odpowiedzi dawane własnymi słowami. Takie formułowanie komentarzy ułatwia odpowiadającemu przyswojenie sobie danej informacji, a użyte przy tym wyrażenia często pomagają drugim lepiej pojąć myśli, które przedtem mogli przeoczyć. Przemówienia w szkole służby kaznodziejskiej pomagają rozwijać tę umiejętność.

6. Jak możemy ulepszyć swą gotowość do dania odpowiedzi na zadane pytanie?

⁶ A czy można też ulepszać swoją gotowość do dawania odpowiedzi? Polega to na przygotowywaniu się. Nie przygotowuj się jednak do odpowiedzi dopiero podczas odczytywania akapitu lub wtedy, gdy inni dają komentarze, ponieważ tracisz przez to wiele korzyści, jakie daje zebranie.  Przyzwyczaj się do wcześniejszego zaznaczania sobie odpowiedzi. Jeżeli masz podkreślone tylko kilka kluczowych słów zamiast całych zwrotów czy zdań, to wystarczy rzucić okiem na te kluczowe słowa, żeby sobie przypomnieć daną myśl i mieć gotową odpowiedź. Gdy pytanie do jakiegoś akapitu jest podzielone na część „a” i „b”, to przez zaznaczenie sobie na marginesie, która część materiału należy do „a”, a która do „b”, unikniesz wyprzedzania swym komentarzem prowadzącego. Gdyby nawet w jakimś materiale nie było pytań przygotowanych z myślą o udziale słuchaczy, to jednak dobrze jest zaznaczyć sobie domniemane myśli kluczowe. Dzięki temu będziesz mógł wypowiadać się swobodnie, przyczyniając się tym do ożywienia dyskusji. Gdy na zebraniu udzielisz jednej odpowiedzi, nie powstrzymuj się od dawania następnych, mniemając, że odpowiadanie na resztę pytań możesz pozostawić drugim. Bądź chętny do dawania odpowiedzi.

7. Dlaczego wszyscy powinniśmy się poczuwać do obowiązku dawania komentarzy na zebraniach?

⁷ Niektórzy mogą odpowiadać nieśmiało, wychodząc z założenia, że inni potrafią dać lepsze komentarze. Tymczasem Biblia zachęca nas do uświadamiania sobie osobistego obowiązku dzielenia się z drugimi. Apostoł Paweł napisał: „Bez wahania trzymajmy się mocno publicznego wyznawania naszej nadziei (...) Zważajmy też jedni na drugich, aby się pobudzać do miłości i szlachetnych uczynków, nie opuszczając naszych wspólnych zebrań, jak to niektórzy mają w zwyczaju, ale zachęcając się wzajemnie” (Hebr. 10:23-25, NW). Dając odpowiedzi, pobudzamy drugich do miłości i godnych uczynków, gdyż zagrzewamy ich serca i dodajemy im otuchy. W dodatku sami na tym korzystamy, ponieważ doświadczamy radości wynikającej z dawania, a to nas zachęca.

8-12. Podaj kilka wskazówek, jak sobie poradzić z zarzutami spotykanymi w służbie kaznodziejskiej.

⁸ Odpowiadanie na zarzuty w służbie kaznodziejskiej. Przekonasz się, że nie będziesz mieć większych trudności w odpowiadaniu na pytania podczas pełnienia służby kaznodziejskiej od domu do domu, jeżeli regularnie prowadzisz studium osobiste i chodzisz na zebrania. Gdybyś jednak nie wiedział, jak odpowiedzieć na jakieś pytanie, wówczas nie wahaj się powiedzieć tego swemu rozmówcy. Następnie zaproponuj mu, że zbierzesz potrzebne informacje i przyjdziesz jeszcze raz. Jeżeli jest to człowiek szczery, to będzie zadowolony, że tak postępujesz.

⁹ Niezależnie od takich pytań możesz się niekiedy spotkać z zarzutami. Jak sobie z tym poradzisz? Zanim odpowiesz na zarzuty, dobrze jest najpierw dowiedzieć się, co  ktoś ma na myśli. Można zapytać, co go skłoniło do wysunięcia takiego zarzutu. Ktoś może ci na przykład zarzucać, że podobno nie wierzysz w Chrystusa, a w gruncie rzeczy jest tylko wprowadzony w błąd nauką o trójcy. Wiele zarzutów wynika właśnie z takich nieporozumień. Jest rzeczą ważną, żeby przed wszczęciem dyskusji uzgodnić znaczenie podstawowych terminów. Już samo to może zawierać odpowiedź na postawiony zarzut i sprawić, że dalsze omawianie tej sprawy stanie się zbyteczne.

¹⁰ W razie spotkania się ze sprzeciwem dobrze jest również w miarę możliwości potraktować wyjaśnienie sprawy jako coś leżącego we wspólnym interesie, a nie jako powód do niezgody. Zamiast więc uważać sprzeciw za coś nieprzyjemnego lub przykrego, uznaj go raczej za coś, co rzeczywiście niepokoi twego rozmówcę. Z myślą o tym możesz okazać zadowolenie, że poruszył tę sprawę. Uznaj to za klucz do dalszej rozmowy, za coś, co może przygotować umysł tego człowieka do przyjęcia prawd biblijnych. Dlaczego nie miałbyś wypraktykować tego w szkole służby kaznodziejskiej, uwzględniając w swych przemówieniach sytuacje, w których trzeba odeprzeć jakieś zarzuty?

¹¹ Czasami w trakcie rozmowy z zainteresowanym ktoś wtrąca jakieś zarzuty, żeby przerwać twoje wywody. W tej sytuacji ciężar przedstawienia dowodów możesz przerzucić na przeciwnika. Jezus Chrystus nieraz odpowiadał pytaniem na pytanie, żeby zamknąć usta przeciwnikom, którzy chcieli mu przeszkodzić w głoszeniu (Mat. 22:41-46). Dobrze jest zatem pamiętać, że obowiązek przedstawienia dowodu słusznie spoczywa na tym, kto wysuwa twierdzenie w jakiejś sprawie. Jeżeli na przykład twój rozmówca powiada: „Wy nie wierzycie w trójcę”, i jego ton sugeruje, że chrześcijanie powinni w nią wierzyć, to możesz oświadczyć: „Wierzę we wszystko, czego naucza Biblia. Czy nie zechciałby pan pokazać mi w Biblii, dlaczego powinienem wierzyć w tę naukę?” Wtedy na nim spoczywa obowiązek przedstawienia dowodu na poparcie słuszności jego twierdzenia.

¹² Dla człowieka, który twierdzi, że uznaje Pismo Święte, najbardziej miarodajna jest odpowiedź zaczerpnięta wprost ze Słowa Bożego. Jest o wiele więcej przekonywająca niż wszystko, cokolwiek moglibyśmy sami powiedzieć. Oczywiście bez względu na nastawienie osoby, która zadaje pytanie, przy udzielaniu odpowiedzi zawsze trzeba zachować  spokój i być uprzejmym. Tylko takie postępowanie przystoi słudze Bożemu.

13, 14. Jak można podejść do pytań, które studiujący zadaje podczas domowych studiów biblijnych?

¹³ Podczas studiów biblijnych. Podczas studiów biblijnych panuje zwykle przyjazna, swobodna atmosfera, sprzyjająca przemyśleniu poruszanych spraw. Kiedy więc odpowiesz na pytanie studiującego, powinieneś zawsze zapytać, czy twoja odpowiedź go zadowoliła. Być może nadal nie rozumie niektórych szczegółów. Jeżeli nie jesteś pewien, czy znasz prawidłową odpowiedź, zaproponuj, że postarasz się ją znaleźć. Gdybyś potrzebował pomocy, możesz się zwrócić do bardziej doświadczonego głosiciela. Pamiętaj, że pomagając komuś zgłębić treść Biblii, możesz go wprowadzić na drogę do życia, tak jak Filip ewangelista pomógł eunuchowi etiopskiemu, dając mu odpowiedzi na jego pytania (Dzieje 8:26-39).

¹⁴ Z czasem, zamiast odpowiadać na wszystkie pytania zadawane podczas studium biblijnego, może lepiej będzie niektóre z nich odłożyć, jeżeli są omówione w dalszej części przerabianego materiału. A gdy na to pozwalają postępy studiującego, dobrze jest pokazać mu, jak mógłby sam poszukać odpowiedzi. Mógłbyś mu zalecić takie pomoce do studiowania Biblii, jak na przykład skorowidze w publikacjach Towarzystwa lub odpowiedni rozdział w książce Będziesz mógł żyć wiecznie w raju na ziemi. Zapytaj go potem, jaką informację znalazł i jak ją zrozumiał. Miej przy tym na względzie jego wzrost duchowy, a nie samo odpowiadanie na pytania.

15-18. Jaką postawę powinniśmy zająć, gdyby nam wypadło odpowiadać na pytania urzędników?

¹⁵ Gdy trzeba stanąć przed urzędnikami. Poruszając sprawę prześladowania, apostoł Piotr oświadczył: „Uświęcajcie w swych sercach Chrystusa jako Pana, będąc zawsze gotowi podjąć obronę przed każdym, kto się od was domaga uzasadnienia nadziei, jaką macie w sobie, lecz czyńcie to w łagodnym usposobieniu i z głębokim szacunkiem” (1 Piotra 3:14, 15, NW). Może się zdarzyć, że zostaniemy wezwani do podjęcia obrony przed sądami lub przedstawicielami prawa, upoważnionymi do pytania nas, w co wierzymy i dlaczego w to wierzymy. „Uświęcajcie w swych sercach Chrystusa jako Pana”, radzi apostoł. Upewniaj się, czy w głębi serca darzysz Pana Jezusa Chrystusa najwyższym szacunkiem, czy przyznajesz mu święte stanowisko, które nie może być zbezczeszczone. Wtedy nie będzie żadnego powodu do obaw. Jeżeli podobamy się temu, którego Bóg namaścił na Króla nad całą ziemią, to nie ma  powodu niepokoić się zachowaniem ludzi zajmujących wysokie stanowisko.

¹⁶ Niemniej jednak zgodnie z napomnieniem podanym w Rzymian 13:1-7 okazuj szacunek sprawującym władzę. Choćby nawet wypytujący pomawiał cię o złą wolę lub manifestował swą wrogość do Świadków Jehowy, nie odwzajemniaj się szorstką odpowiedzią (Rzym. 12:17, 21; 1 Piotra 2:21-23). Pamiętaj, że jesteś tam po to, aby dać świadectwo. Czy nie może się zdarzyć, że u któregoś z tych urzędników prawda trafi na podatny grunt? A może przynajmniej owocem tego będzie przychylniejsze nastawienie do naszej działalności kaznodziejskiej? Niech twoje postępowanie i twoje wypowiedzi dobrze świadczą o drodze prawdy (Mat. 10:18-20).

¹⁷ Mogą też zajść okoliczności, w których mądrość nakazuje mówić bardzo mało. Możesz po prostu mieć życzenie zrzucić ciężar przedstawienia dowodów na przeciwników, jak to zrobił apostoł Paweł, gdy był przesłuchiwany (Dzieje 24:10-13). Możesz się nawet zdecydować na milczenie. Jest to chyba najlepszy sposób postępowania, gdy źli ludzie złośliwie chcą ci zaszkodzić albo zabawić się twoim kosztem, przy czym w gruncie rzeczy wcale im nie zależy na usłyszeniu odpowiedzi na zadawane pytania (Łuk. 23:8, 9). Możesz także uznać, że mądrzej będzie milczeć, gdy mają zamiar wykorzystać twoje wypowiedzi, żeby wyrządzić krzywdę twoim współświadkom. Psalmista Dawid powiedział: „Wędzidło nałożę na usta, dopóki bezbożny jest przy mnie” (Ps. 38 [39]:1, 2, BT). Szczególnie tam, gdzie prawdziwy chrystianizm spotyka się z gwałtowną opozycją, zachodzi konieczność rozróżniania „czasu milczenia” od „czasu mówienia” (Kazn. 3:7).

¹⁸ W jednym z angielskich dzienników zamieszczono następujące uwagi na temat posiadanej przez sług Jehowy umiejętności dawania odpowiedzi na pytania: „Wszystko, co robi Świadek [Jehowy], ma uzasadnienie biblijne. W gruncie rzeczy ich jedyną podstawową nauką jest uznawanie Biblii za całkowicie, dosłownie i wyłącznie prawdziwą. I to zdaje się być drugim źródłem ich siły; potrafią dać odpowiedź na każde pytanie”. Słowo Boże i nasze zaufanie do niego umożliwia nam dawanie odpowiedzi na pytania, którymi ludzie chcieliby wprawić nas w zakłopotanie. Całe uznanie i cześć za to należy się Bogu. Kiedy jednak staramy się ulepszać swe odpowiedzi, przysparzamy  tym jeszcze więcej chwały Jehowie, pomnażamy swą radość i kierujemy drugich na drogę prowadzącą do pokoju z Bogiem.

POWTÓRKA: