ROZDZIAŁ JEDENASTY

Biada buntownikom!

Izajasza 9:8 do 10:4

1. Jaki straszny błąd popełnił Jeroboam?

KIEDY naród związany przymierzem z Jehową rozpadł się na dwie części, dziesięcioplemienne królestwo północne dostało się pod panowanie Jeroboama. Nowy król był władcą zdolnym i energicznym. Brakowało mu jednak prawdziwej wiary w Jehowę. Dlatego popełnił straszliwy błąd, który miał zgubny wpływ na całe dzieje północnego państwa. Prawo Mojżeszowe nakazywało Izraelitom trzy razy w roku udawać się do świątyni w Jerozolimie, a ta znajdowała się teraz na obszarze królestwa południowego, czyli Judy (Powtórzonego Prawa 16:16). Ponieważ Jeroboam obawiał się, że takie regularne wędrówki podsuną jego poddanym myśl o ponownym zjednoczeniu się z rodakami z południa, „uczynił dwa złote cielce i rzekł ludowi: ‚To dla was za dużo, byście mieli chodzić pod górę do Jerozolimy. Oto twój Bóg, Izraelu, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej’. Potem umieścił jednego w Betel, a drugiego postawił w Dan” (1 Królów 12:28, 29).

2, 3. Jak błąd Jeroboama odbił się na Izraelu?

² Przez krótki okres mogło się wydawać, że plan Jeroboama się powiódł. Ludzie z czasem przestali chodzić do Jerozolimy i wdali się w praktyki religijne przed dwoma cielcami (1 Królów 12:30). Odstępstwo to jednak okazało się zgubne dla dziesięcioplemiennego królestwa. Po latach nawet Jehu, który z godną pochwały gorliwością tępił w Izraelu kult Baala, dalej kłaniał się złotym cielcom  (2 Królów 10:28, 29). Co jeszcze wynikło z fatalnej decyzji Jeroboama? Brak stabilizacji politycznej oraz cierpienia ludu.

³ Ponieważ Jeroboam stał się odstępcą, Jehowa oznajmił, że jego potomstwo nie będzie rządzić krajem, a całe królestwo północne dozna w końcu druzgocącej klęski (1 Królów 14:14, 15). Słowa Jehowy się sprawdziły. Siedmiu izraelskich królów panowało co najwyżej dwa lata, przy czym niektórzy z nich zaledwie kilka dni. Jeden popełnił samobójstwo, a sześciu zginęło z rąk ambitnych osobników, którzy zagarnęli ich tron. Zwłaszcza gdy około 804 roku p.n.e. dobiegły końca rządy Jeroboama II (w Judzie panował wtedy Uzzjasz), Izrael był pełen zamętu, przemocy i rozlewu krwi. Właśnie w takich okolicznościach Jehowa za pośrednictwem Izajasza kieruje do królestwa północnego swoje „słowo” — otwarte ostrzeżenie. „Jehowa wysłał słowo przeciw Jakubowi i spadło ono na Izraela” (Izajasza 9:8). *

Wyniosłość i buta wywołują gniew Boży

4. Jakie „słowo” Jehowa kieruje przeciw Izraelowi i dlaczego?

⁴ „Słowo” Jehowy nie przebrzmi bez echa. „Pozna je lud, oni wszyscy, Efraim i mieszkaniec Samarii, z powodu ich wyniosłości i z powodu buty ich serca” (Izajasza 9:9). Określenia: „Jakub”, „Izrael”, „Efraim” i „Samaria” odnoszą się do północnego królestwa izraelskiego, w którym Efraim jest dominującym plemieniem, a Samaria stolicą.  Skierowana przeciw niemu wypowiedź Jehowy to surowy werdykt sędziowski, Efraim bowiem uparcie trwa w odstępstwie i zachowuje się wobec Jehowy wręcz bezczelnie. Bóg nie ochroni tych ludzi przed skutkami niegodziwego postępowania. Będą zmuszeni wysłuchać Jego „słowa” i zwrócić na nie uwagę (Galatów 6:7).

5. Jak Izraelici ignorują sądownicze działania Jehowy?

⁵ W miarę pogarszania się sytuacji tutejsi mieszkańcy ponoszą coraz dotkliwsze szkody, między innymi tracą domy — na ogół budowane z taniego drewna i cegieł z wysuszonej gliny. Czy wskutek tego ich serca miękną? Czy teraz posłuchają proroków Jehowy i wrócą do prawdziwego Boga? * Izajasz zapisuje ich zuchwałą odpowiedź: „Cegły upadły, lecz będziemy budować z kamieni ciosanych. Sykomory pościnano, lecz zastąpimy je cedrami” (Izajasza 9:10). Izraelici przeciwstawiają się Jehowie i z pogardą odtrącają Jego proroków, wyjaśniających przyczynę tych trudności. Mówią niejako: „Może stracimy domy z nietrwałych cegieł oraz taniego drewna, ale wynagrodzimy sobie te krzywdy z nawiązką, gdy odbudujemy wszystko z lepszych materiałów — z kamieni ciosanych i cedru!” (Porównaj Hioba 4:19). Jehowa nie ma więc wyboru: musi nadal ich karać (Izajasza 48:22).

6. Jak Jehowa udaremnia syryjsko-izraelskie knowania przeciw Judzie?

⁶ Izajasz ciągnie dalej: „Jehowa wywyższy przeciwko niemu wrogów Recina” (Izajasza 9:11a). Izraelski król Pekach sprzymierzył się z królem syryjskim Recinem. Obaj zdradziecko planują podbić dwuplemienne królestwo Judy i osadzić na tronie Jehowy w Jerozolimie marionetkowego króla — „syna Tabeela” (Izajasza 7:6). Jednakże  spisek ten jest z góry skazany na niepowodzenie. Recin ma potężnych wrogów, a Jehowa zamierza ich ‛wywyższyć przeciwko niemu’, to znaczy przeciw Izraelowi. Słowo „wywyższy” oznacza, że Bóg pozwoli im stoczyć zwycięską wojnę, która położy kres owej zmowie i jej celom.

7, 8. Jakich skutków podboju Syrii przez Asyrię doświadcza Izrael?

⁷ Przymierze zaczyna się rozpadać, kiedy Syrię atakuje Asyria. „Ruszył król Asyrii na Damaszek [stolicę Syrii] i go zdobył, i uprowadził jego mieszkańców na wygnanie do Kir, a Recina uśmiercił” (2 Królów 16:9). Straciwszy możnego sojusznika, Pekach widzi, że jego zamiary względem Judy zostały pokrzyżowane. Zresztą on sam wkrótce po śmierci Recina ginie z ręki Hoszei, który zagarnia rządy w Samarii (2 Królów 15:23-25, 30).

⁸ Syria, były sprzymierzeniec Izraela, jest teraz uzależniona od Asyrii, mocarstwa dominującego w tym regionie. Izajasz prorokuje, jak Jehowa posłuży się tym nowym układem sił politycznych: „Pobudzi (...) nieprzyjaciół [Izraela]: Syrię ze wschodu, a Filistynów z tyłu, i pochłoną Izraela rozwartą paszczą. Ze względu na to wszystko jego gniew się nie odwrócił, a jego ręka wciąż jest wyciągnięta” (Izajasza 9:11b, 12). Izrael musi więc być przygotowany na atak nie tylko ze strony Asyrii, lecz także Syrii, będącej obecnie jego wrogiem. Ich najazd kończy się sukcesem. Asyria czyni z uzurpatora Hoszei swego sługę i nakłada na niego kolosalną daninę. (Kilkadziesiąt lat wcześniej już otrzymała ogromną sumę od izraelskiego króla Menachema). Jakże prawdziwe okazują się słowa proroka Ozeasza: „Obcy pożarli (...) moc [Efraima]”! (Ozeasza 7:9; 2 Królów 15:19, 20; 17:1-3).

9. Dlaczego można powiedzieć, że Filistyni atakują „z tyłu”?

⁹ Ale czy Izajasz nie mówi również, że „z tyłu” nadciągną Filistyni? Owszem. Zanim wynaleziono kompasy, Hebrajczycy  wyznaczali kierunki, zwróceni w stronę wschodu słońca. Wschód był więc z przodu, a nadbrzeżna siedziba Filistynów na zachodzie — „z tyłu”. Wzmianka o „Izraelu” w Księdze Izajasza 9:12 może obejmować także Judę, bo właśnie ją Filistyni najechali za rządów współczesnego Pekachowi Achaza i odebrali jej szereg miast oraz twierdz. Juda, podobnie jak Efraim na północy, zasłużyła na takie ukaranie przez Jehowę, bo też była przesiąknięta odstępstwem (2 Kronik 28:1-4, 18, 19).

Naród zbuntowany od ‛głowy do ogona’

10, 11. Jaką karę Jehowa wymierzy Izraelowi za uparte buntowanie się przeciw Niemu?

¹⁰ Pomimo wszystkich swych cierpień — i pomimo dobitnych wypowiedzi proroków Jehowy — królestwo północne uparcie buntuje się przeciw Jehowie. „Lud nie powrócił do Tego, który ich smagał, i nie szukali Jehowy Zastępów” (Izajasza 9:13). Dlatego prorok mówi: „W jednym dniu Jehowa odetnie Izraelowi głowę i ogon, latorośl i sitowie. Sędziwy i wielce poważany jest głową, a prorok udzielający fałszywych pouczeń jest ogonem. I prowadzący ten lud sprawiają, że się błąka; prowadzeni zaś są zwodzeni” (Izajasza 9:14-16).

¹¹ „Głowa” i „latorośl” wyobrażają „sędziwego i wielce poważanego”, a więc przywódców narodu. Określenia „ogon” i „sitowie” odnoszą się do fałszywych proroków, którzy wypowiadają słowa zyskujące uznanie tych przywódców. Pewien biblista pisze: „Fałszywych proroków nazwano ogonem, ponieważ byli najnikczemniejsi z całego ludu i służalczo popierali niegodziwych władców”. Profesor Edward J. Young charakteryzuje ich tak: „Nie byli to żadni przywódcy, lecz podwładni bezwolnie podążający za przewodnikami, schlebiając im i nadskakując — ot, taki merdający psi ogon” (porównaj 2 Tymoteusza 4:3).

 Buntują się nawet ‛wdowy i chłopcy nie mający ojca’

12. Jakie rozmiary przybiera zepsucie w społeczeństwie izraelskim?

¹² Jehowa jest Obrońcą wdów i chłopców pozbawionych ojca (Wyjścia 22:22, 23). Posłuchajmy jednak, co teraz mówi Izajasz: „Jehowa nie będzie się radował z ich młodzieńców, a ich chłopcom nie mającym ojca, jak również ich wdowom nie okaże miłosierdzia; bo wszyscy oni są odstępcami i złoczyńcami i każde usta wypowiadają niedorzeczność. Ze względu na to wszystko jego gniew się nie odwrócił, a jego ręka wciąż jest wyciągnięta” (Izajasza 9:17). Odstępstwo przeniknęło do wszystkich warstw społecznych, nie ominęło nawet wdów i chłopców bez ojców! Jehowa cierpliwie wysyła proroków — w nadziei, że lud zmieni swe postępowanie. Na przykład Ozeasz błaga: „Wróćże, Izraelu, do Jehowy, swego Boga, potknąłeś się bowiem wskutek swego przewinienia” (Ozeasza 14:1). Jakże cierpi Obrońca wdów i chłopców nie mających ojca, zmuszony również na nich wykonać wyrok!

13. Czego możemy się nauczyć z sytuacji panującej za dni Izajasza?

¹³ Tak jak Izajasz żyjemy w krytycznych czasach poprzedzających dzień sądu Jehowy nad niegodziwcami (2 Tymoteusza 3:1-5). A zatem to niezmiernie ważne, by prawdziwi chrześcijanie bez względu na swą sytuację życiową pozostawali czyści duchowo, moralnie i umysłowo, gdyż dzięki temu mogą cieszyć się uznaniem Bożym. Oby nikt nie przestał pilnie strzec swej więzi z Jehową. Oby nikt, kto uciekł z „Babilonu Wielkiego”, nigdy więcej nie miał ‛udziału w jego grzechach’! (Objawienie 18:2, 4).

Fałszywy kult rodzi przemoc

14, 15. (a) Jakie skutki pociąga za sobą oddawanie czci demonom? (b) Jakie cierpienia Izajasz zapowiada Izraelowi?

¹⁴ Fałszywy kult to w gruncie rzeczy oddawanie czci demonom  (1 Koryntian 10:20). Sytuacja przed potopem wyraźnie wskazuje, że ich wpływ prowadzi do stosowania przemocy (Rodzaju 6:11, 12). Nic więc dziwnego, że gdy Izraelici popadli w odstępstwo i zaczęli czcić demony, kraj napełnił się przemocą i niegodziwością (Powtórzonego Prawa 32:17; Psalm 106:35-38).

¹⁵ Izajasz obrazowo opisuje to rozpanoszenie się zła i przemocy w Izraelu: „Niegodziwość bowiem zapłonęła jak ogień; strawi cierniste krzewy i chwasty. I zapali się w gęstwinach lasu, i uniosą się jak kłęby dymu. Od strasznego gniewu Jehowy Zastępów zapaliła się ziemia, a lud stanie się pastwą ognia. Nikt nie okaże współczucia nawet swemu bratu. I człowiek będzie ciął z prawej strony, a będzie głodny; i będzie jadł po lewej stronie, a nie będą  nasyceni. Każdy z nich będzie jadł ciało własnego ramienia, Manasses Efraima, a Efraim Manassesa. Oni razem będą przeciwko Judzie. Ze względu na to wszystko jego gniew się nie odwrócił, a jego ręka wciąż jest wyciągnięta” (Izajasza 9:18-21).

16. Jak spełniają się słowa z Księgi Izajasza 9:18-21?

¹⁶ Niczym płomienie, które przerzucają się z jednych ciernistych krzewów na drugie, przemoc wymyka się spod kontroli i szybko dociera do „gęstwin lasu”; w rezultacie niejako wznieca pożar, który trawi las w całości. Zdaniem Carla Keila i Franza Delitzscha, komentatorów Biblii, przemoc przybrała takie rozmiary, że wszyscy „w najbardziej nieludzki sposób wyniszczali się podczas wojny domowej połączonej z anarchią. Wyzuci z jakichkolwiek ciepłych uczuć, nienasycenie pożerali się nawzajem”. Zwrócenie szczególnej uwagi na członków plemion Efraima i Manassesa wynika z tego, że stanowią oni głównych przedstawicieli królestwa północnego i jako potomkowie dwóch synów Józefa są ze wszystkich dziesięciu plemion najbliżej ze sobą spokrewnieni. Mimo to przerywają bratobójcze walki dopiero wtedy, gdy wszczynają wojnę z Judą, leżącą na południu (2 Kronik 28:1-8).

Nieuczciwi sędziowie stają przed swym Sędzią

17, 18. Jak nieuczciwi są izraelscy sędziowie i inni urzędnicy?

¹⁷ Jehowa przystępuje teraz do osądzenia nieuczciwych sędziów i innych urzędników w Izraelu. Nadużywają oni władzy, ograbiają bowiem maluczkich i uciśnionych, którzy szukają u nich sprawiedliwości. Izajasz oświadcza: „Biada tym, którzy ustanawiają krzywdzące przepisy,  i tym, którzy stale pisząc, wypisali udrękę, aby maluczkich odepchnąć od sprawy sądowej i wydrzeć sprawiedliwość uciśnionym pośród mojego ludu, aby wdowy stały się ich łupem i aby ograbić chłopców nie mających ojca!” (Izajasza 10:1, 2).

¹⁸ Prawo Jehowy zabrania wszelkiej niesprawiedliwości: „Nie wolno wam dopuszczać się niesprawiedliwości w sądzie. Nie wolno ci maluczkiego traktować stronniczo i nie wolno ci faworyzować kogoś wielkiego” (Kapłańska 19:15). Wspomniani urzędnicy lekceważą to prawo. Wydają własne, „krzywdzące przepisy”, które sankcjonują jawną i najokrutniejszą kradzież — odbieranie skromnego dobytku wdowom i chłopcom pozbawionym ojca. Oczywiście fałszywe bóstwa izraelskie są ślepe na tę niesprawiedliwość, ale nie Jehowa. Za pośrednictwem Izajasza koncentruje się On teraz na tych nikczemnych sędziach.

19, 20. Jak zmieni się sytuacja nierzetelnych sędziów izraelskich i co się stanie z ich „chwałą”?

¹⁹ „I co zrobicie w dniu zwrócenia uwagi i w czasie zagłady, gdy nadciągnie z daleka? Do kogo będziecie uciekać, by szukać pomocy, i gdzie zostawicie swą chwałę — skoro człowiek będzie się pochylać pod więźniami i ludzie będą ciągle padać pod zabitymi?” (Izajasza 10:3, 4a). Nie ma godnych zaufania sędziów, do których mogłyby się odwołać wdowy i sieroty. Jakże zatem stosownie Jehowa pyta tych nierzetelnych izraelskich urzędników, do kogo zwrócą się o pomoc, gdy zostaną przez Niego pociągnięci do odpowiedzialności. Już wkrótce się przekonają, iż „straszliwa to rzecz wpaść w ręce Boga żywego” (Hebrajczyków 10:31).

²⁰ Niegodziwi sędziowie nie będą się długo cieszyć swoją „chwałą” — prestiżem, szacunkiem i władzą idącą w parze z bogactwem i pozycją. Jedni zostaną wzięci do niewoli  i będą „się pochylać”, czyli kulić wśród współwięźniów, drudzy zaś polegną, a ich ciała znikną pod zwłokami innych zabitych. Ich „chwała” to również nieuczciwie zdobyty majątek, który padnie łupem wroga.

21. Czy wymierzenie kar Izraelowi rozproszyło gniew Jehowy?

²¹ Ostatnią strofę Izajasz kończy surowym ostrzeżeniem: „Ze względu na to wszystko [wszelkie nieszczęścia, których dotąd doświadczył naród] jego gniew się nie odwrócił, a jego ręka wciąż jest wyciągnięta” (Izajasza 10:4b). Jehowa jeszcze nie skończył przemawiać do Izraela. Nie cofnie swej wyciągniętej ręki dopóty, dopóki nie wymierzy zbuntowanemu królestwu północnemu ostatecznego, druzgocącego ciosu.

Strzeż się, by nie paść ofiarą fałszu i wyrachowania

22. Czego możemy się nauczyć z tego, co spotkało Izrael?

²² „Słowo”, które Jehowa przekazał przez Izajasza, dosięgło Izraelitów i ‛nie wróciło do niego bezowocne’ (Izajasza 55:10, 11). Historia opisuje tragiczny koniec północnego królestwa izraelskiego, dając nam wyobrażenie o tym, ile wycierpieli jego mieszkańcy. Równie pewne jest spełnienie wypowiedzi Bożych dotyczących teraźniejszego systemu rzeczy, zwłaszcza odstępczego chrześcijaństwa. Jakie to więc ważne, by prawdziwi chrześcijanie nie dawali posłuchu kłamliwej propagandzie zwróconej przeciw Bogu! Słowo Boże już dawno ujawniło przebiegłe machinacje Szatana, toteż nie musimy dać się oszukać jak starożytni Izraelici (2 Koryntian 2:11). Obyśmy nigdy nie przestali czcić Jehowy „duchem i prawdą”! (Jana 4:24). Wtedy On nie ugodzi nas swą wyciągniętą ręką, jak uderzył buntowniczo usposobionego Efraima, lecz serdecznie obejmie i pomoże nam kroczyć drogą wiodącą do życia wiecznego w raju na ziemi (Jakuba 4:8).

[Przypisy]

[Pytania do studium]

[Ilustracja na stronie 139]

Niegodziwość i przemoc szerzą się w Izraelu niczym pożar lasu

 [Ilustracja na stronie 141]

Jehowa pociągnie do odpowiedzialności osoby wykorzystujące drugich