ROZDZIAŁ DRUGI

Ojciec i Jego zbuntowani synowie

Izajasza 1:2-9

1, 2. Wyjaśnij, jak doszło do buntu synów Jehowy.

ZASPOKAJAŁ potrzeby swych dzieci jak każdy kochający ojciec. Przez wiele lat dbał o to, by miały żywność, odzież i dach nad głową. W razie konieczności je karcił. Ale nigdy nie wymierzał im zbyt surowej kary — zawsze stosował ją „w odpowiedniej mierze” (Jeremiasza 30:11). Możemy więc sobie wyobrazić, ile cierpień kosztowało go stwierdzenie: „Synów wypiastowałem i wychowałem, lecz oni zbuntowali się przeciwko mnie” (Izajasza 1:2b).

² Zbuntowani synowie, o których tutaj mowa, to Judejczycy, a ich zasmuconym ojcem jest Jehowa Bóg. Cóż za tragedia! Jehowa karmił ich i zapewniał im wysoką pozycję wśród narodów. „Przyodziałem cię haftowaną szatą i obułem cię w foczą skórę, i owinąłem cię delikatnym lnem, i okryłem cię kosztownym materiałem” — przypomina im później za pośrednictwem proroka Ezechiela (Ezechiela 16:10). Jednakże mieszkańcy Judy w większości nie cenią tego, co Jehowa dla nich uczynił. Przeciwnie, podnoszą bunt.

3. Dlaczego Jehowa wzywa niebiosa i ziemię na świadków buntu Judy?

³ Jehowa ma podstawy, żeby wypowiedź dotyczącą Jego zbuntowanych synów poprzedzić słowami: „Słuchajcie, niebiosa, i nadstaw ucha, ziemio, bo Jehowa przemówił” (Izajasza 1:2a). Setki lat wcześniej niebiosa i ziemia  niejako słyszały, jak Izraelitów wyraźnie ostrzeżono przed skutkami nieposłuszeństwa. Mojżesz oznajmił: „Biorę dziś za świadków przeciwko wam niebiosa i ziemię, że z całą pewnością szybko wyginiecie z ziemi, do której się przeprawiacie przez Jordan, by ją wziąć w posiadanie” (Powtórzonego Prawa 4:26). Teraz, w czasach Izajasza, Jehowa wzywa niewidzialne niebiosa i widzialną ziemię na świadków buntu Judy.

4. Jak Jehowa przedstawia się Judejczykom?

⁴ Tak krytyczna sytuacja wymaga zdecydowanego działania. Ale co ciekawe — i ujmujące — nawet w tych trudnych okolicznościach Jehowa przedstawia się Judejczykom jako czuły ojciec, a nie jako właściciel, który ich kupił. Ściśle rzecz biorąc, prosi swój lud o wejście w położenie ojca cierpiącego z powodu krnąbrności synów. Zapewne niektórzy rodzice w Judzie osobiście przeżywają takie kłopoty i to porównanie może ich poruszyć. Tak czy inaczej, Jehowa ma zamiar wyjaśnić, co zarzuca Judzie.

Zwierzęta wiedzą więcej

5. Jak w przeciwieństwie do Izraela byk i osioł okazują pewną miarę wierności?

⁵ Za pośrednictwem Izajasza Jehowa mówi: „Byk dobrze zna swego nabywcę, a osioł — żłób swego właściciela; Izrael nie poznał, mój lud nie postępował ze zrozumieniem” (Izajasza 1:3). * Byk i osioł to na Bliskim Wschodzie popularne  zwierzęta pociągowe. Judejczycy naprawdę nie mogą zaprzeczyć, że nawet zwykłe zwierzęta są wierne — dobrze wiedzą, iż należą do właściciela. Zwróćmy uwagę, co pewien biblista zaobserwował u schyłku dnia w jednym z bliskowschodnich miast: „Kiedy tylko stado znalazło się w obrębie murów, zaczęło się rozpraszać. Każdy wół doskonale znał swego właściciela oraz drogę do jego domu i żaden ani na chwilę nie tracił orientacji w plątaninie wąskich i krętych uliczek. Również osioł szedł prosto do drzwi i ‛żłobu swego pana’”.

6. Jak mieszkańcy Judy dali dowód braku zrozumienia?

⁶ Ponieważ za dni Izajasza takie sceny na pewno nie należą do rzadkości, znaczenie orędzia Jehowy jest jasne: Skoro nawet zwykłe zwierzę rozpoznaje swego pana i swój żłób, to jak mieszkańcy Judy wytłumaczą się z porzucenia Jehowy? Naprawdę ‛nie postępują ze zrozumieniem’. Stwarzają wrażenie nieświadomych tego, że ich pomyślność i samo istnienie zależą od Jehowy. To, że On mimo wszystko nazywa ich ‛swoim ludem’, niewątpliwie świadczy o Jego miłosierdziu!

7. Jak między innymi możemy okazać Jehowie wdzięczność za to, co dla nas uczynił?

⁷ Nigdy nie chcielibyśmy postępować bez zrozumienia, zaniedbując się w okazywaniu wdzięczności za wszystko, co Jehowa dla nas uczynił! Powinniśmy naśladować psalmistę Dawida, który oświadczył: „Sławić cię będę, Jehowo, całym swoim sercem; oznajmiać będę wszystkie twe zdumiewające dzieła” (Psalm 9:1). Zachęci nas do tego stałe nabywanie wiedzy o Jehowie, gdyż Biblia informuje, że „poznanie Najświętszego jest zrozumieniem” (Przysłów 9:10). Codzienne rozmyślanie nad błogosławieństwami Jehowy pomoże nam żywić wobec Niego wdzięczność i nie traktować lekko więzi z naszym niebiańskim Ojcem  (Kolosan 3:15). „Ten mnie wychwala”, mówi Jehowa, „kto składa w ofierze dziękczynienie; kto zaś trzyma się wytyczonej drogi, temu dam ujrzeć wybawienie zgotowane przez Boga” (Psalm 50:23).

„Święty Izraela” doznaje oburzającej zniewagi

8. Dlaczego Judejczyków można nazwać „narodem grzesznym”?

⁸ Izajasz dalej ogłasza mieszkańcom Judy swe dobitne orędzie: „Biada narodowi grzesznemu, ludowi obciążonemu winą, potomstwu czyniącemu zło, synom postępującym zgubnie! Opuścili Jehowę, wzgardzili Świętym Izraela, odwrócili się wstecz” (Izajasza 1:4). Złe uczynki mogą się tak nagromadzić, że zaczynają przypominać przytłaczający ciężar. Za czasów Abrahama Jehowa nazwał grzech Sodomy i Gomory „bardzo ciężkim” (Rodzaju 18:20). Podobnie jest teraz z Judejczykami, bo Izajasz mówi, iż są ‛obciążeni winą’. Poza tym określa ich mianem „potomstwa czyniącego zło, synów postępujących zgubnie”. Rzeczywiście są niczym dzieci, które zeszły na drogę przestępstwa. „Odwrócili się wstecz” lub — jak tę myśl oddaje New Revised Standard Version — stali się dla swego Ojca „całkowicie obcy”.

9. W jakim celu użyto wyrażenia „Święty Izraela”?

⁹ Ludność Judy swą krnąbrną postawą okazuje wzgardę „Świętemu Izraela”. Jaki cel ma użycie tego sformułowania, występującego w Księdze Izajasza 25 razy? Być świętym to być czystym, nieskalanym. Jehowa jest święty w najwyższym stopniu (Objawienie 4:8). Izraelitom przypomina o tym każde spojrzenie na lśniącą złotą płytkę przymocowaną do zawoju arcykapłana, na której wygrawerowano słowa: „Świętość należy do Jehowy” (Wyjścia 39:30). A zatem nazywając Jehowę „Świętym Izraela”, Izajasz uzmysławia wagę grzechu mieszkańców Judy. Przecież ci buntownicy otwarcie łamią nakaz dany ich przodkom:  „Wy się uświęćcie i macie być święci, ponieważ ja jestem święty” (Kapłańska 11:44).

10. Jak możemy uniknąć okazania wzgardy „Świętemu Izraela”?

¹⁰ Obecnie chrześcijanie muszą za wszelką cenę wystrzegać się brania przykładu z Judejczyków, którzy wzgardzili „Świętym Izraela”. Mają się wzorować na świętości Jehowy (1 Piotra 1:15, 16). Muszą też ‛mieć w nienawiści zło’ (Psalm 97:10). Nieczystymi postępkami, takimi jak niemoralne praktyki seksualne, bałwochwalstwo, dopuszczanie się kradzieży i pijaństwo, kalaliby zbór chrześcijański. Właśnie dlatego osoby, które nie chcą porzucić takich uczynków, są z niego wykluczane. Jeżeli będą trwać w nieczystym postępowaniu i nie okażą skruchy, to w ostatecznym rozrachunku nie skorzystają z dobrodziejstw panowania Królestwa Bożego. Z powodu wszystkich tych niegodziwych uczynków „Święty Izraela” doznaje naprawdę oburzającej zniewagi (Rzymian 1:26, 27; 1 Koryntian 5:6-11; 6:9, 10).

Chorzy od stóp do głów

11, 12. (a) Opisz tragiczny stan Judy. (b) Dlaczego nie powinniśmy żałować Judy?

¹¹ Izajasz stara się teraz przemówić mieszkańcom Judy do rozsądku, wykazując, iż są chorzy. Oświadcza: „Gdzie was jeszcze uderzyć, skoro pomnażacie bunt?” W gruncie rzeczy pyta: ‛Czy nie dosyć się nacierpieliście? Dlaczego ściągacie na siebie kolejne kłopoty trwaniem w buntowniczym postępowaniu?’ Następnie mówi: „Cała głowa jest chora i całe serce słabowite. Od spodu stopy aż po głowę nie ma na nim zdrowego miejsca” (Izajasza 1:5, 6a). Judejczycy są w przerażającym stanie — od stóp do głów są duchowo chorzy. Doprawdy, ponura diagnoza!

¹² Czy więc nie powinniśmy żałować Judy? Skądże. Setki lat wcześniej cały naród izraelski został należycie  ostrzeżony przed przykrymi następstwami nieposłuszeństwa. Usłyszał między innymi: „Jehowa dotknie cię złośliwym ropniem na kolanach i nogach, z którego nie zdołasz się wyleczyć, od spodu twej stopy aż po czubek twej głowy” (Powtórzonego Prawa 28:35). W sensie przenośnym Judejczycy w taki właśnie sposób ponoszą teraz skutki swej krnąbrności. Mogliby tego uniknąć, gdyby tylko byli posłuszni Jehowie.

13, 14. (a) Jakich obrażeń doznaje Juda? (b) Czy te udręki skłaniają Judę do porzucenia buntowniczego postępowania?

¹³ Izajasz dalej opisuje żałosny stan Judy: „Rany i sińce, i świeże pręgi — nie wyciśnięte ani nie przewiązane, ani nie zmiękczone oliwą” (Izajasza 1:6b). Prorok wspomina tu o trzech rodzajach obrażeń: o ranach (przecięciach powstałych na przykład od ciosu nożem lub mieczem), o sińcach (śladach po pobiciu) i o świeżych pręgach (w tym wypadku o nowych otwartych skaleczeniach, trudnych do zagojenia). Opisuje więc człowieka potraktowanego z niewiarygodnym okrucieństwem — nie oszczędzono żadnego miejsca na jego ciele. Juda istotnie znajduje się w tragicznym położeniu.

¹⁴ Czy w tak rozpaczliwej sytuacji Juda powraca do Jehowy? Wcale nie! Podobna jest do buntownika opisanego w Księdze Przysłów 29:1: „Mąż wielokrotnie upominany, lecz usztywniający swój kark, zostanie nagle zdruzgotany, i to bez uleczenia”. Naród ten rzeczywiście wygląda na nieuleczalnie chory. Jak mówi Izajasz, rany Judy są „nie wyciśnięte ani nie przewiązane, ani nie zmiękczone oliwą”. *  Właściwie sama Juda przypomina otwartą, niezabandażowaną ranę, obejmującą całe ciało.

15. Jak możemy się uchronić przed chorobą duchową?

¹⁵ Jeżeli chcemy się czegoś nauczyć z dziejów Judy, musimy się wystrzegać choroby duchowej. Podobnie jak fizyczne dolegliwości może ona dosięgnąć każdego z nas. Bo któż nie jest podatny na pragnienia cielesne? W naszych sercach może się zakorzenić chciwość i chęć nieumiarkowanego używania przyjemności. Dlatego musimy się uczyć ‛mieć wstręt do tego, co niegodziwe’, oraz ‛lgnąć do tego, co dobre’ (Rzymian 12:9). Musimy też w codziennym życiu pielęgnować owoce ducha Bożego (Galatów 5:22, 23). Dzięki temu nie znajdziemy się w takim stanie jak Juda — nie będziemy duchowo chorzy od stóp do głów.

Opustoszała kraina

16. (a) Jak Izajasz opisuje ziemię judzką? (b) Dlaczego niektórzy są zdania, że przytoczone słowa zostały wypowiedziane za panowania Achaza, ale jak my możemy je rozumieć?

¹⁶ Izajasz odchodzi teraz od medycznych porównań i zajmuje się ziemią judzką. Można by sądzić, że spogląda na równinę po bitwie, gdy mówi: „Kraina wasza pustkowiem, wasze miasta spalone ogniem; ziemię waszą na waszych oczach pożerają obcy; spustoszenie przypomina zagładę dokonaną przez obcych” (Izajasza 1:7). Niektórzy bibliści są zdania, że chociaż słowa te umieszczono na początku Księgi Izajasza, zostały wypowiedziane w późniejszym okresie służby proroka, być może za panowania niegodziwego króla Achaza. Twierdzą, iż tak ponury opis nie pasuje do udanych rządów Uzzjasza. Rzeczywiście nie wiadomo dokładnie, czy Księga Izajasza jest ułożona w porządku chronologicznym. Ale słowa o spustoszeniu mają raczej charakter proroctwa. Wypowiadając je, Izajasz najwidoczniej stosuje środek wyrazu użyty też w innych miejscach  Biblii: przedstawia przyszłe wydarzenia tak, jak gdyby już się rozegrały, i w ten sposób kładzie nacisk na niezawodność proroczego orędzia (porównaj Objawienie 11:15).

17. Dlaczego mieszkańcy Judy nie powinni być zaskoczeni proroczym opisem jej spustoszenia?

¹⁷ Jednakże uparci i nieposłuszni mieszkańcy Judy nie powinni być zaskoczeni proroczym opisem jej spustoszenia. Już przed wiekami Jehowa ostrzegł, co ich spotka, jeśli się zbuntują. Oświadczył: „Spustoszę ziemię, a wasi nieprzyjaciele, którzy w niej mieszkają, widząc to, wprost osłupieją. Was zaś rozproszę między narodami i dobędę za wami miecza; i wasza ziemia stanie się pustkowiem, a wasze miasta obrócą się w opustoszałą ruinę” (Kapłańska 26:32, 33; 1 Królów 9:6-8).

18-20. Kiedy spełniają się słowa z Księgi Izajasza 1:7, 8 i jak wtedy Jehowa ‛pozostawia kilku ocalałych’?

¹⁸ Słowa z Księgi Izajasza 1:7, 8 najwyraźniej spełniają się podczas najazdów asyryjskich, niosących Izraelowi zagładę, a Judzie — ogrom zniszczeń i cierpień (2 Królów 17:5, 18; 18:11, 13; 2 Kronik 29:8, 9). Juda jednak nie doznaje całkowitego spustoszenia. Izajasz mówi: „Córa syjońska pozostała jak szałas w winnicy, jak budka strażnicza na polu ogórków, jak miasto podczas blokady” (Izajasza 1:8).

¹⁹ „Córa syjońska”, Jerozolima, ostoi się wśród tych wszystkich spustoszeń. Ale będzie wyglądać bardzo niepozornie — niczym szopa w winnicy lub chatka strażnika na polu ogórków. Pewien uczony, który w XIX stuleciu odbył podróż w dół Nilu, przypomniał sobie słowa Izajasza, gdy zobaczył podobne budki. Według jego opisu tworzyły one „niewiele więcej niż osłonę przed północnym wiatrem”. W Judzie po żniwach pozwalano im się rozpaść. Chociaż jednak Jerozolima wyda się zwycięskiej armii asyryjskiej równie słaba, wyjdzie z opresji cało.

 ²⁰ Izajasz tak kończy swą proroczą wypowiedź: „Gdyby Jehowa Zastępów nie pozostawił nam choć kilku ocalałych, stalibyśmy się podobni do Sodomy, przypominalibyśmy Gomorę” (Izajasza 1:9). * Ostatecznie w starciu z potężną Asyrią Jehowa przyjdzie Judzie z pomocą. W odróżnieniu od Sodomy i Gomory nie zostanie ona zmieciona z powierzchni ziemi. Ocaleje.

21. Dlaczego Jehowa ‛pozostawił kilku’ po zburzeniu Jerozolimy przez Babilończyków?

²¹ Upłynęło ponad 100 lat i Juda znów znalazła się w niebezpieczeństwie. Jej mieszkańcy niczego się nie  nauczyli z kary wymierzonej za pośrednictwem Asyrii. „Wciąż naśmiewali się z posłańców prawdziwego Boga i gardzili jego słowami, i drwili z jego proroków”. Dlatego „wezbrała złość Jehowy na jego lud, aż nie było już uleczenia” (2 Kronik 36:16). Babiloński władca Nebukadneccar (Nabuchodonozor) podbił Judę i tym razem nic się nie ostało „jak szałas w winnicy”. Nawet Jerozolima rozpadła się w gruzy (2 Kronik 36:17-21). Ale Jehowa ‛pozostawił kilku ocalałych’. Chociaż Judejczycy przebywali 70 lat na wygnaniu, pomógł im przetrwać jako narodowi, a zwłaszcza zadbał o ciągłość rodu Dawida, z którego miał się wyłonić obiecany Mesjasz.

22, 23. Dlaczego Jehowa ‛pozostawił kilku ocalałych’ w I wieku n.e.?

²² W I wieku n.e. Izrael przeżył swój największy, ostateczny kryzys jako lud sprzymierzony z Bogiem. Kiedy Jezus  dał się poznać jako obiecany Mesjasz, naród ten odrzucił go, toteż sam również został odrzucony przez Jehowę (Mateusza 21:43; 23:37-39; Jana 1:11). Czy od tej pory Jehowa nie miał już na ziemi wybranego ludu? Przeciwnie. Apostoł Paweł wskazał, że werset z Księgi Izajasza 1:9 ma jeszcze inne spełnienie. Powołując się na Septuagintę, napisał: „Jak to też niegdyś powiedział Izajasz: ‚Gdyby Jehowa Zastępów nie pozostawił nam potomstwa, stalibyśmy się podobni do Sodomy i zostalibyśmy upodobnieni do Gomory’” (Rzymian 9:29).

²³ Tym razem ocalałymi byli namaszczeni duchem chrześcijanie, którzy uwierzyli w Jezusa Chrystusa. Pierwsi wywodzili się z Żydów. Później dołączyli do nich wierzący poganie. Razem utworzyli nowy Izrael, „Izrael Boży” (Galatów 6:16; Rzymian 2:29). W 70 roku n.e. właśnie to „potomstwo” przetrwało zagładę żydowskiego systemu rzeczy. „Izrael Boży” po dziś dzień jest z nami. Przyłączyły się do niego miliony wierzących spośród narodów. Ludzie ci tworzą ‛wielką rzeszę, której żaden człowiek nie może policzyć, ze wszystkich narodów i plemion, i ludów, i języków’ (Objawienie 7:9).

24. Na co musi zwrócić uwagę każdy, kto chce przetrwać największy przełom w dziejach ludzkości?

²⁴ Świat wkrótce stanie w obliczu Armagedonu (Objawienie 16:14, 16). Chociaż będzie to wojna znacznie większa od asyryjskiego czy babilońskiego najazdu na Judę oraz od rzymskiej inwazji na Judeę w roku 70 n.e., znajdą się osoby, które przeżyją (Objawienie 7:14). Bardzo istotne jest więc uważne przeanalizowanie słów Izajasza skierowanych do Judy. W tamtych czasach znajomość ich oznaczała ocalenie dla tych, którzy dochowali wierności. Może też przynieść ocalenie wierzącym w dobie dzisiejszej.

[Przypisy]

[Pytania do studium]

[Ilustracja na stronie 20]

W odróżnieniu od Sodomy i Gomory Juda nie pozostanie na zawsze niezamieszkana