ROZDZIAŁ OSIEMNASTY

Pouczające wnioski z przykładów niewierności

Izajasza 22:1-25

1. Jak mogła wyglądać sytuacja w oblężonym starożytnym mieście?

WYOBRAŹ sobie, że jesteś w oblężonym starożytnym mieście. Pod murami stoją wrogowie — silni i bezwzględni. Wiesz, że zdobyli już inne grody. Teraz są zdecydowani wedrzeć się do twojego, aby rabować, gwałcić i zabijać. Ich armia jest zbyt potężna, by zmierzyć się z nią w bezpośredniej walce; możesz się tylko krzepić nadzieją, że napastników powstrzymają mury. Z daleka dostrzegasz nieprzyjaciół ustawiających wieże oblężnicze. Mają też machiny miotające kamienie, zdolne roztrzaskać wasze obwarowania. Zauważasz tarany, drabiny, łuczników, rydwany i niezliczonych żołnierzy. Co za straszny widok!

2. Kiedy dochodzi do oblężenia opisanego w 22 rozdziale Księgi Izajasza?

² W 22 rozdziale Księgi Izajasza czytamy o takim właśnie oblężeniu — wokół Jerozolimy. Kiedy ma ono miejsce? Trudno wskazać jakąś jedną sytuację, do której odnosiłyby się wszystkie podane tam szczegóły. Omawiane proroctwo najwyraźniej można uznać za wspólny opis różnych napaści na to miasto, za ogólne ostrzeżenie przed nadchodzącymi wydarzeniami.

3. Jak mieszkańcy Jerozolimy reagują na oblężenie opisane przez Izajasza?

³ Jak zachowują się mieszkańcy Jerozolimy w obliczu  oblężenia, które opisuje Izajasz? Czy proszą o ratunek Jehowę, z którym łączy ich przymierze? Bynajmniej. Rozumują bardzo niemądrze, podobnie jak wielu tych, którzy dzisiaj podają się za czcicieli Boga.

Oblężone miasto

4. (a) Czym jest „dolina wizji” i dlaczego nosi taką nazwę? (b) W jakim stanie duchowym są mieszkańcy Jerozolimy?

⁴ W 21 rozdziale Księgi Izajasza każde z trzech sądowniczych orędzi zostało wprowadzone słowem „wypowiedź” (Izajasza 21:1, 11, 13). Rozdział 22 zaczyna się tak samo: „Wypowiedź o dolinie wizji: Cóż to ci się stało, żeś całe wyległo na dachy?” (Izajasza 22:1). „Dolina wizji” to Jerozolima. Miasto nazwano doliną, bo chociaż leży dość wysoko, jest otoczone jeszcze wyższymi górami. Kojarzy się też z „wizją”, gdyż właśnie w nim ludzie otrzymali od Boga wiele widzeń i objawień. Dlatego jego mieszkańcy powinni zważać na słowa Jehowy. Tymczasem oni zlekceważyli Go i zeszli na drogę fałszywego kultu. Wrogowie oblegający miasto są narzędziem, za pomocą którego Bóg wykonuje  wyrok na krnąbrnym narodzie (Powtórzonego Prawa 28:45, 49, 50, 52).

5. Przypuszczalnie dlaczego ludzie wylegają na dachy?

⁵ Warto zwrócić uwagę, że ludność Jerozolimy ‛cała wyległa na dachy’ domów. W starożytności Izraelici mieli domy z płaskimi dachami, na których często zbierały się całe rodziny. Izajasz nie wyjaśnia, dlaczego czynią to tym razem, ale z jego słów przebija dezaprobata. Być może więc wychodzą na dachy wzywać fałszywe bóstwa. W okresie poprzedzającym zniszczenie Jerozolimy w roku 607 p.n.e. jej mieszkańcy mieli taki zwyczaj (Jeremiasza 19:13; Sofoniasza 1:5).

6. (a) Jakie warunki panują w Jerozolimie? (b) Dlaczego niektórzy są rozradowani i co ich czeka?

 ⁶ Izajasz ciągnie dalej: „Pełne byłoś zgiełku, gwarne miasto, rozradowany grodzie. Twoi zabici nie padli od miecza ani nie polegli w bitwie” (Izajasza 22:2). Do miasta przybyły tłumy, toteż powstaje w nim zgiełk. Na ulicach przestraszeni ludzie zachowują się hałaśliwie. Niektórzy jednak są rozradowani, być może dlatego, że czują się bezpieczni lub wierzą, iż zagrożenie mija. * Ale radość w takim czasie jest oznaką głupoty. Wiele z tych osób niebawem umrze śmiercią znacznie okrutniejszą niż śmierć od miecza. Oblężone miasto jest odcięte od zewnętrznych zasobów żywności. Zapasy się kurczą. Z powodu niedożywienia  i przeludnienia wybuchają epidemie. Mnóstwo mieszkańców Jerozolimy padnie więc wskutek głodu i zarazy. Dochodzi do tego zarówno w roku 607 p.n.e., jak i w 70 n.e. (2 Królów 25:3; Lamentacje 4:9, 10). *

7. Jak podczas oblężenia zachowują się jerozolimscy przywódcy i jaki los ich spotyka?

⁷ Jakie przewodnictwo w tej rozpaczliwej sytuacji zapewniają jerozolimscy przywódcy? Izajasz odpowiada: „Wszyscy twoi dyktatorzy uciekli jednocześnie. Zostali uwięzieni bez użycia łuku. Wszyscy twoi, których znaleziono, zostali razem uwięzieni. Uciekli daleko” (Izajasza 22:3). Władcy i mocarze próbują umknąć, lecz na próżno! Nie trzeba nawet wymierzać w nich łuku, by ich pojmać i zaprowadzić do niewoli. Dzieje się tak w roku 607 p.n.e. Gdy w murze Jerozolimy powstaje wyłom, król Sedekiasz zbiega nocą ze swymi żołnierzami. Wróg dowiaduje się o tym, goni ich i dopędza na równinach Jerycha. Wojownicy pierzchają. Sedekiasz zostaje ujęty, oślepiony, zakuty w miedziane okowy i zawleczony do Babilonu (2 Królów 25:2-7). Skutki niewierności okazują się naprawdę tragiczne!

Przerażenie z powodu nieszczęścia

8. (a) Jak Izajasz reaguje na proroctwo zapowiadające Jerozolimie nieszczęście? (b) Jaka sytuacja wytworzy się w Jerozolimie?

⁸ Proroctwo to wstrząsa Izajaszem. Mówi on: „Odwróćcie ode mnie wzrok. Chcę płaczem okazać gorycz. Nie usiłujcie mnie pocieszać z powodu złupienia córy mego ludu” (Izajasza 22:4). Izajasz smucił się nawet tym, co w myśl zapowiedzi czekało Moab i Babilon (Izajasza 16:11; 21:3).  Teraz, gdy rozmyśla o nieszczęściu wiszącym nad jego własnym ludem, tym bardziej trapi się i boleje. W niczym nie znajduje pociechy. Dlaczego? „Jest to bowiem dla Wszechwładnego Pana, Jehowy Zastępów, dzień zamieszania i tratowania, i zakłopotania w dolinie wizji. Jest burzyciel muru i okrzyk w stronę góry” (Izajasza 22:5). W Jerozolimie zapanuje straszne zamieszanie. Wszędzie będą się błąkać przerażeni ludzie. Kiedy nieprzyjaciel zacznie się wdzierać przez wyłom w murze miejskim, rozlegnie się „okrzyk w stronę góry”. Czy to znaczy, że mieszkańcy będą wzywać Boga, zwróceni w stronę Jego świętej świątyni na górze Moria? Niewykluczone. Ale ich niewierność nasuwa raczej wniosek, że może to być zwykły okrzyk trwogi, który odbije się echem w pobliskich górach.

9. Opisz wojska zagrażające Jerozolimie.

⁹ Jaki to nieprzyjaciel występuje przeciw Jerozolimie? Izajasz wyjaśnia: „Elam podniósł kołczan w rydwanie wojennym ziemskiego człowieka, zaprzężonym w rumaki, a Kir odsłonił tarczę” (Izajasza 22:6). Wrogowie są uzbrojeni po zęby. Ich łucznicy mają kołczany pełne strzał. Wojownicy przygotowują do walki tarcze. Dysponują rydwanami i końmi zaprawionymi do udziału w bitwie. W ich armii są żołnierze z Elamu, leżącego na północ od dzisiejszej Zatoki Perskiej, oraz z Kir, przypuszczalnie sąsiadującego z Elamem. Wzmianka o tych krajach wskazuje, iż najeźdźcy przybywają z daleka. Może też oznaczać, że łucznicy z Elamu wchodzili w skład wojsk, które zagroziły Jerozolimie za dni Ezechiasza.

Próby obrony

10. Jaki rozwój wydarzeń źle wróży miastu?

¹⁰ Izajasz opisuje teraz dalszy rozwój wydarzeń: „Dojdzie do tego, że najwyborniejsza z twych nizin napełni się rydwanami wojennymi, a rumaki na pewno ustawią się  w bramie i zostanie usunięta osłona Judy” (Izajasza 22:7, 8a). Na nizinne tereny pod Jerozolimą przybywają rydwany i konie i ustawiają się tak, by można było przypuścić szturm na bramy miasta. Co to za „osłona Judy” zostaje usunięta? Bardzo możliwe, że chodzi właśnie o jakąś bramę miejską, której zdobycie nie wróży obrońcom nic dobrego. * Brak tej osłony sprawia, że napastnicy mają otwarty dostęp do miasta.

11, 12. Jakich środków obrony chwyta się ludność Jerozolimy?

¹¹ Izajasz skupia się teraz na podjętych przez jego rodaków próbach obrony. Pierwsza przychodzi im na myśl broń! „W owym dniu spojrzysz na zbrojownię domu lasu, a zobaczycie wyłomy w Mieście Dawidowym, gdyż będzie ich wiele. I będziecie zbierać wody dolnej sadzawki” (Izajasza 22:8b, 9). Broń znajduje się w „zbrojowni domu lasu”. Budowlę tę wzniósł Salomon. Ponieważ użył do tego cedrów libańskich, stała się znana jako „Dom Lasu Libanu” (1 Królów 7:2-5). Poza tym mieszkańcy starannie badają wyłomy w murze. Gromadzą też wodę, ma ona bowiem doniosłe znaczenie dla obrony. Od wody zależy życie. Bez niej miasto nie przetrwa. Zwróćmy jednak uwagę, że nie ma żadnej wzmianki o szukaniu ratunku u Jehowy. Ludzie ci polegają tylko na własnej zaradności. Obyśmy nigdy nie popełnili takiego błędu! (Psalm 127:1).

¹² Co zrobić z wyłomami w murze miasta? „Domy (...) Jerozolimy policzycie. Zburzycie też domy, aby mur uczynić niedostępnym” (Izajasza 22:10). Obrońcy oglądają domy, aby ocenić, z których po rozebraniu można uzyskać materiał na naprawę uszkodzonych murów. Próbują nie dopuścić, żeby nieprzyjaciel opanował je całkowicie.

 Niewierny lud

13. Jak mieszkańcy starają się zgromadzić zapasy wody i o kim zapominają?

¹³ „Między dwoma murami zrobicie zbiornik na wody starej sadzawki. I nie spojrzycie na jego Wspaniałego Twórcę, a tego, który to dawno temu uczynił, nie zobaczycie” (Izajasza 22:11). Próby zgromadzenia zapasów wody, opisane tutaj oraz w wersecie 9, kojarzą nam się ze środkami, które dla obrony miasta przed asyryjskimi najeźdźcami przedsięwziął król Ezechiasz (2 Kronik 32:2-5). Jednakże mieszkańcy przedstawieni w tym proroctwie Izajasza wykazują kompletny brak wiary. Kiedy trudzą się nad zabezpieczeniem swej siedziby, w przeciwieństwie do Ezechiasza w ogóle nie myślą o Stwórcy.

14. Jaką niemądrą postawę zajmują ludzie mimo przestróg od Jehowy?

¹⁴ Izajasz kontynuuje: „Wszechwładny Pan, Jehowa Zastępów, wezwie w owym dniu do płaczu i do żałoby, i do zrobienia łysiny, i do przepasania się worem. Lecz oto radosne uniesienie i weselenie się, zabijanie bydła i zarzynanie owiec, jedzenie mięsa i picie wina: ‚Dalejże jeść i pić, bo jutro umrzemy’” (Izajasza 22:12, 13). Mieszkańcy Jerozolimy nie czynią sobie żadnych wyrzutów za zbuntowanie się przeciw Jehowie. Nie płaczą, nie obcinają włosów ani nie odziewają się w wory na znak skruchy. Gdyby tak postąpili, Jehowa zapewne oszczędziłby im przyszłych okropności. Ale oni rzucają się w wir uciech zmysłowych. Taką samą postawę przyjmuje dziś wielu tych, którzy nie pokładają wiary w Bogu. Ponieważ nie mają żadnej nadziei — ani na zmartwychwstanie, ani na życie w raju na ziemi — uganiają się za przyjemnościami, mówiąc: „Jedzmy i pijmy, bo jutro pomrzemy” (1 Koryntian 15:32). Jakież to krótkowzroczne! A przecież gdyby  zaufali Jehowie, mogliby zyskać niezawodną nadzieję na przyszłość! (Psalm 4:6-8; Przysłów 1:33).

15. (a) Jaki wyrok na Jerozolimę wydaje Jehowa i kto go wykonuje? (b) Dlaczego chrześcijaństwo czeka podobny los co Jerozolimę?

¹⁵ Mieszkańcy oblężonej Jerozolimy nie będą bezpieczni. Izajasz oznajmia: „Słyszałem na własne uszy, jak objawił się Jehowa Zastępów: ‚„Za to przewinienie nie będzie dla was przebłagania, dopóki nie pomrzecie” — rzekł Wszechwładny Pan, Jehowa Zastępów’” (Izajasza 22:14). Ze względu na swą nieczułość lud nie uzyska przebaczenia. Bezwzględnie czeka go zagłada. Jest ona nieuchronna. Zapowiedział ją Wszechwładny Pan, Jehowa Zastępów. Zgodnie z proroczymi słowami Izajasza niewierna Jerozolima dwukrotnie została zniszczona. Zburzyły ją wojska babilońskie, a potem rzymskie. Klęska spotka więc również niewierne chrześcijaństwo, którego członkowie twierdzą, że oddają cześć Bogu, lecz swymi uczynkami w rzeczywistości się Go zapierają (Tytusa 1:16). Grzechy chrześcijaństwa — oraz innych religii świata, które świadomie łamią sprawiedliwe zasady Boże — „narosły aż do nieba”. Ich przewinienie, podobnie jak odstępczej Jerozolimy, jest zbyt duże, by w grę wchodziło przebłaganie (Objawienie 18:5, 8, 21).

Samolubny szafarz

16, 17. (a) Kogo teraz ostrzega Jehowa i dlaczego? (b) Do czego doprowadzą Szebnę jego wygórowane aspiracje?

¹⁶ Prorok przestaje teraz zajmować się niewiernym ludem i kieruje uwagę na pewną niewierną jednostkę. Izajasz pisze: „Oto, co powiedział Wszechwładny Pan, Jehowa Zastępów: ‚Idź, wejdź do tego szafarza, do Szebny, który jest ustanowiony nad domem: „Co ty tu masz i kogo ty tu masz, że tu wykułeś dla siebie grobowiec?” Na wzniesieniu wykuwa swój grobowiec; w skale wyciosuje sobie siedzibę’” (Izajasza 22:15, 16).

 ¹⁷ Szebna prawdopodobnie jest ‛szafarzem ustanowionym nad domem’ króla Ezechiasza. Piastuje zatem wpływowe stanowisko, zapewniające mu drugie miejsce po królu. Musi sprostać dużym wymaganiom (1 Koryntian 4:2). Tymczasem w chwili, gdy powinien poświęcić się przede wszystkim sprawom kraju, on zabiega o własną chwałę. Wysoko w skale wykuwa dla siebie kosztowny grobowiec, porównywalny z królewskim. Jehowa widzi to i pobudza Izajasza do ostrzeżenia niewiernego szafarza: „Oto Jehowa zrzuca cię gwałtownym rzutem, krzepki mężu, i mocno cię chwyta. Niechybnie zwinie cię mocno jak piłkę przeznaczoną na przestronną ziemię. Tam umrzesz i tam rydwany twej chwały będą hańbą domu twojego pana. I usunę cię z twojej pozycji, i zostaniesz zrzucony ze swego oficjalnego stanowiska” (Izajasza 22:17-19). Za swój egoizm Szebna nie będzie miał w Jerozolimie nawet zwykłego grobu. Jak piłka zostanie rzucony do dalekiego kraju i tam umrze. Jest to przestroga dla wszystkich tych spośród ludu Bożego, którym powierzono zarządzanie. Nadużywanie władzy prowadzi do jej utraty, a nawet do wydalenia z grona sług Bożych.

18. Kto zastąpi Szebnę i co to znaczy, że otrzyma jego oficjalny strój oraz klucz domu Dawidowego?

 ¹⁸ Ale w jaki sposób Szebna będzie pozbawiony stanowiska? Za pośrednictwem Izajasza Jehowa wyjaśnia: „W owym dniu wezwę mego sługę, Eliakima, syna Chilkiasza. Przyodzieję go w twą długą szatę i mocno obwiążę go twą szarfą, i twą władzę oddam w jego rękę; i będzie ojcem dla mieszkańca Jerozolimy oraz dla domu Judy. I położę mu na ramieniu klucz domu Dawidowego; i on otworzy, a nikt nie zamknie, i on zamknie, a nikt nie otworzy” (Izajasza 22:20-22). A zatem Szebnę zastąpi Eliakim, który otrzyma oficjalny strój szafarza oraz klucz domu Dawidowego. W Biblii słowo „klucz” symbolizuje autorytet lub władzę (porównaj Mateusza 16:19). W starożytności doradca króla dysponujący kluczami mógł mieć ogólny nadzór nad komnatami królewskimi, a nawet decydował o tym, kto będzie usługiwał królowi (porównaj Objawienie 3:7, 8). Jak widać, szafarz pełni ważne funkcje, toteż stawia mu się wysokie wymagania (Łukasza 12:48). Szebna może być zdolny, ale ponieważ nie dochowuje wiary, Jehowa zastąpi go kimś innym.

Dwa symboliczne kołki

19, 20. (a) Jak Eliakim okaże się błogosławieństwem dla swego ludu? (b) Co czeka tych, którzy dalej będą liczyć na Szebnę?

¹⁹ W końcu Jehowa używa przenośni, by opisać przeniesienie władzy z Szebny na Eliakima. Oświadcza: „Wbiję go [Eliakima] jak kołek w trwałe miejsce i stanie się tronem chwały dla domu swego ojca. I zawieszą na nim całą chwałę domu jego ojca, potomków i odrośle, wszelkie małe naczynia, naczynia w kształcie czasz, jak też wszelkie naczynia w kształcie wielkich dzbanów. ‚W owym dniu — brzmi wypowiedź Jehowy Zastępów — kołek [Szebna] wbity w trwałe miejsce zostanie usunięty, zostanie odrąbany  i upadnie, a ciężar, który jest na nim, zostanie odcięty, bo tak powiedział Jehowa’” (Izajasza 22:23-25).

²⁰ W wersetach tych pierwszy kołek symbolizuje Eliakima. Stanie się on „tronem chwały” dla domu swego ojca, Chilkiasza. W odróżnieniu od Szebny nie zhańbi domu ani dobrego imienia ojca. Okaże się trwałą podporą dla domowych „naczyń”, to znaczy dla innych sług króla (2 Tymoteusza 2:20, 21). Natomiast drugi kołek to Szebna. Chociaż może się wydawać niewzruszony, zostanie usunięty. Każdego, kto by dalej wiązał z nim nadzieje, czeka upadek.

21. Kto w czasach nowożytnych utracił stanowisko tak jak Szebna, dlaczego i na rzecz kogo?

²¹ Dzieje Szebny przypominają osobom podającym się za czcicieli Boga, iż ci z nich, którzy podejmują się odpowiedzialnych zadań, powinni mieć na celu usługiwanie innym i przynoszenie chwały Jehowie. Nie wolno im  wykorzystywać swej pozycji do wzbogacenia się lub wybicia. Na przykład chrześcijaństwo od dawna twierdziło, że to ono jest wyznaczonym szafarzem, ziemskim przedstawicielem Jezusa Chrystusa. Jednakże jak Szebna zabieganiem o własną chwałę okrył niesławą ojca, tak przywódcy chrześcijaństwa ściągnęli hańbę na Stwórcę, dążąc do majątku i zaszczytów. Kiedy więc w 1918 roku nadszedł czas sądu, który miał ‛się zacząć od domu Bożego’, Jehowa odrzucił chrześcijaństwo. Pojawił się inny szafarz — „szafarz wierny, roztropny” — i to jego ustanowiono nad ziemskim domostwem Jezusa (1 Piotra 4:17; Łukasza 12:42-44). Ta klasa ludzi dowiodła, że zasługuje na powierzenie jej królewskiego „klucza domu Dawidowego”. Niczym solidny „kołek” okazała się niezawodną podporą dla najróżniejszych „naczyń”, to znaczy dla pojedynczych chrześcijan namaszczonych duchem, pełniących rozmaite funkcje i szukających u niej duchowego wsparcia. Na ten „kołek”, czyli na nowożytnego Eliakima, liczą również „drugie owce”, przypominające ‛osiadłego przybysza w bramach’ starożytnej Jerozolimy (Jana 10:16; Powtórzonego Prawa 5:14).

22. (a) Dlaczego Szebnie odebrano stanowisko szafarza w samą porę? (b) Dlaczego w czasach nowożytnych powołanie do służby „szafarza wiernego, roztropnego” nastąpiło w odpowiednim momencie?

 ²² Eliakim zastąpił Szebnę, kiedy Jerozolimie zagroził Sancherib ze swymi wojskami. Także „szafarz wierny, roztropny” został powołany do służby w czasie końca, którego finał nastąpi wtedy, gdy Szatan ze swymi siłami przypuści ostateczny szturm na „Izrael Boży” i towarzyszące mu drugie owce (Galatów 6:16). Tak jak za dni Ezechiasza, atak ten doprowadzi do zagłady wrogów prawości. Ci, którzy opierają się na ‛kołku w trwałym miejscu’, na wiernym szafarzu, ocaleją — podobnie jak lojalni mieszkańcy Jerozolimy przeżyli asyryjski najazd na Judę. Naprawdę mądrze jest więc nie trzymać się skompromitowanego „kołka”, jakim okazało się chrześcijaństwo!

23. Co ostatecznie dzieje się z Szebną i czego możemy się z tego nauczyć?

²³ A co się stało z Szebną? Nie zapisano, jak spełniło się dotyczące go proroctwo z Księgi Izajasza 22:18. Kiedy się przechwalał, a potem okrył hańbą, przypominał chrześcijaństwo, być może jednak nauczył się czegoś z wymierzonej kary. Pod tym względem bardzo różni się od chrześcijaństwa. Kiedy asyryjski rabszak domaga się kapitulacji Jerozolimy, wychodzi mu na spotkanie delegacja, na czele której stoi nowy szafarz Ezechiasza, Eliakim. Ale towarzyszy mu Szebna jako sekretarz władcy. Najwyraźniej więc wciąż pozostaje w służbie u króla (Izajasza 36:2, 22). Cóż za wspaniała lekcja dla wszystkich, którzy tracą przywileje w organizacji Bożej! Postępują mądrze, gdy zamiast gorzknieć lub się oburzać, dalej służą Jehowie w takim zakresie, w jakim On im pozwala (Hebrajczyków 12:6). Dzięki temu unikną nieszczęścia, które spadnie na chrześcijaństwo. Będą się cieszyć uznaniem i błogosławieństwami Boga przez całą wieczność.

[Przypisy]

[Pytania do studium]

[Ilustracja na stronie 231]

Sedekiasz ucieka, lecz zostaje schwytany i oślepiony

[Ilustracja na stronach 232, 233]

Przyszłość Żydów uwięzionych w Jerozolimie maluje się w ciemnych barwach

[Ilustracja na stronie 239]

Ezechiasz czyni Eliakima ‛kołkiem w trwałym miejscu’

[Ilustracja na stronie 241]

Liczni przywódcy chrześcijaństwa tak jak Szebna ściągnęli hańbę na Stwórcę zabieganiem o bogactwa

[Ilustracje na stronie 242]

W czasach nowożytnych klasa wiernego szafarza została ustanowiona nad domostwem Jezusa