Czy sakrament pokuty, w zakres którego według nauki Kościoła katolickiego wchodzi spowiedź indywidualna (wyznanie grzechów kapłanowi), jest zgodny z Biblią?

Sposób zwracania się do księdza

Ciągle jeszcze używa się tradycyjnej formuły: „Za wszystkie te grzechy i inne, których nie pamiętam, serdecznie żałuję, przyrzekam poprawę, ciebie zaś, ojcze duchowny, proszę o pokutę i rozgrzeszenie” (ks. dr M. Dybowski, Liturgika, 1945, s. 56).

Mat. 23:1, 9 (Bp): „Wtedy Jezus przemówił (...): I nikogo na ziemi nie nazywajcie ojcem, bo macie tylko jednego Ojca — w niebie”.

Grzechy, które mogą być odpuszczone

„Kościół zawsze nauczał, że każdy grzech, bez względu na to, jak jest ciężki, może być odpuszczony” (R. C. Broderick,  The Catholic Encyclopedia [opatrzona nihil obstat oraz imprimatur], Nashville, Tennessee 1976, s. 554).

Hebr. 10:26 (BT): „Jeśli bowiem dobrowolnie grzeszymy po otrzymaniu pełnego poznania prawdy, to już nie ma dla nas ofiary przebłagalnej za grzechy”.

Marka 3:29 (BT): „Kto by jednak zbluźnił przeciw Duchowi Świętemu, nigdy nie otrzyma odpuszczenia, lecz winien jest grzechu wiecznego”.

Jak powinno się odprawiać pokutę?

Spowiednik często każe penitentowi odmówić dla pokuty szereg razy „Ojcze nasz” lub „Zdrowaś Maryjo”.

Mat. 6:7 (BT): „Na modlitwie nie bądźcie gadatliwi [bezmyślnie coś powtarzając] jak poganie. Oni myślą, że przez wzgląd na swe wielomówstwo będą wysłuchani”.

Mat. 6:8-12 (BT): „Wy zatem tak się módlcie: Ojcze nasz, który jesteś w niebie, (...) przebacz nam nasze winy”. (Biblia nigdzie nie nakazuje modlić się do Marii lub za jej pośrednictwem. Zobacz Filipian 4:6 oraz artykuł „Maria [matka Jezusa]”, strony 169, 170).

Rzym. 12:9 (BT): „Miłość niech będzie bez obłudy. Miejcie wstręt do złego, podążajcie za dobrem”.

Czy Jezus nie upoważnił apostołów do odpuszczania grzechów?

Jana 20:21-23 (BT): „‚Jak Ojciec Mnie posłał, tak i Ja was posyłam’. Po tych słowach tchnął na nich i powiedział im: ‚Weźmijcie Ducha Świętego! Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane’”.

Jak apostołowie to rozumieli i stosowali? W Biblii nie ma ani jednej wzmianki, żeby któryś apostoł wysłuchał na osobności czyjejś spowiedzi i udzielił rozgrzeszenia. Niemniej wyłuszczono w niej wymagania, które trzeba spełnić, żeby uzyskać przebaczenie od Boga. Pod kierownictwem ducha świętego apostołowie potrafili rozeznać, czy ktoś spełnia te wymagania, i na tej podstawie orzec, czy Bóg mu przebaczył. Zobacz na przykład Dzieje 5:1-11, 1 Koryntian 5:1-5 oraz 2 Koryntian 2:6-8.

Zobacz też artykuł „Sukcesja apostolska”.

 Uczeni nie są zgodni w sprawie pochodzenia spowiedzi indywidualnej

W The Catholic Encyclopedia pod redakcją Roberta C. Brodericka czytamy: „Spowiedź indywidualna jest praktykowana od IV stulecia” (s. 58).

New Catholic Encyclopedia wyjaśnia: „Wielu współczesnych historyków, zarówno katolickich, jak i protestanckich, doszukuje się początków spowiedzi, stanowiącej przyjętą praktykę, w kościołach Irlandii, Walii i Brytanii, gdzie sakramentów, łącznie z sakramentem pokuty, na ogół udzielali opat klasztoru oraz podlegający mu duchowni zakonni. Klasztorny zwyczaj spowiadania się i korzystania z publicznego i prywatnego kierownictwa duchowego najwidoczniej stał się wzorem, na podstawie którego wprowadzono dla laików powtarzalną spowiedź i spowiedź dewocyjną. (...) Niemniej dopiero w XI wieku zaczęto w czasie spowiedzi, przed odprawieniem pokuty, odpuszczać skryte grzechy” (1967, t. 11, s. 75).

Historyk Archibald H. Sayce pisze: „Z obrzędowych tekstów wynika, że zarówno publiczną, jak i indywidualną spowiedź praktykowano w Babilonie. W gruncie rzeczy indywidualna spowiedź wydaje się starsza i bardziej rozpowszechniona” (The Religions of Ancient Egypt and Babylonia, Edynburg 1902, s. 497).

Jak Świadkowie Jehowy zapatrują się na wyznawanie grzechów i wiary?

Publiczne wyznanie swej wiary

Rzym. 10:9, 10: „Jeśli publicznie wyznasz to ‛słowo w twoich ustach’, że Jezus jest Panem, i w swoim sercu uwierzysz, że Bóg wskrzesił go z martwych, to będziesz wybawiony. Gdyż sercem wierzy się ku prawości, lecz ustami składa się publiczne wyznanie ku wybawieniu”.

Mat. 10:32, 33 (Bw): „Każdego więc, który mię [Jezusa Chrystusa] wyzna przed ludźmi, i Ja wyznam przed Ojcem moim, który jest w niebie; ale tego, kto by się mnie zaparł przed ludźmi, i Ja się zaprę przed Ojcem moim, który jest w niebie”.

 Gdy ktoś grzeszy przeciwko Bogu

Mat. 6:6-12: „Gdy się modlisz, wejdź do swego pokoju i zamknąwszy drzwi, módl się do twego Ojca, który jest w ukryciu (...) ‚Nasz Ojcze w niebiosach, niech będzie uświęcone twoje imię (...) i przebacz nam nasze winy, jak i my przebaczyliśmy winnym wobec nas’”.

Ps. 32:5: „Grzech mój w końcu wyznałem tobie [Boże], a mego przewinienia nie zakryłem. Rzekłem: ‚Wyznam swe występki Jehowie’. A ty odpuściłeś winę moich grzechów”.

1 Jana 2:1: „Gdyby jednak ktoś popełnił grzech, to mamy wspomożyciela u Ojca: Jezusa Chrystusa, prawego”.

W razie wyrządzenia krzywdy bliźniemu lub gdy on zawini wobec nas

Mat. 5:23, 24: „Gdybyś więc przyniósł swój dar do ołtarza, a tam sobie przypomniał, że twój brat ma coś przeciwko tobie, zostaw swój dar tam przed ołtarzem i odejdź; najpierw zawrzyj pokój ze swym bratem, a potem, wróciwszy, złóż swój dar”.

Mat. 18:15: „Jeśli zaś twój brat popełni grzech, idź i jego winę odsłoń między tobą a nim samym”.

Łuk. 17:3: „Jeśli twój brat popełni grzech, udziel mu nagany, a jeśli okaże skruchę, przebacz mu”.

Efez. 4:32: „Stańcie się jedni dla drugich życzliwi, tkliwie współczujący, wspaniałomyślnie przebaczając sobie nawzajem, jak i wam Bóg przez Chrystusa wspaniałomyślnie przebaczył”.

Gdy ktoś dopuścił się poważnego przewinienia i szuka pomocy duchowej

Jak. 5:14-16: „Choruje ktoś [duchowo] wśród was? Niech przywoła starszych zboru i niech się modlą nad nim, nacierając go oliwą w imię Jehowy. A modlitwa wiary uzdrowi niedomagającego i Jehowa go podniesie. Jeśli zaś popełnił grzechy, będzie mu to przebaczone [przez Boga]. Dlatego otwarcie wyznawajcie jedni drugim swe grzechy i módlcie się jedni za drugich, abyście zostali uzdrowieni”.

Prz. 28:13: „Kto zakrywa swe występki, temu się nie powiedzie, lecz kto je wyznaje i porzuca, temu będzie okazane miłosierdzie”.

 A jak postąpić, gdy ktoś grzeszy i nie szuka pomocy?

Gal. 6:1: „Bracia, jeśli nawet jakiś człowiek uczyni fałszywy krok, zanim to sobie uświadomi — wy, którzy macie kwalifikacje duchowe, próbujcie skorygować takiego w duchu łagodności, bacząc każdy na samego siebie, żebyś czasem i ty nie był kuszony”.

1 Tym. 5:20: „Tych, którzy trwają w grzechu, upominaj wobec wszystkich obserwatorów [to znaczy tych, którzy o nim wiedzą], aby pozostali też odczuwali bojaźń”.

1 Kor. 5:11-13: „Piszę wam, żebyście przestali się zadawać z każdym, kto jest zwany bratem, a jest rozpustnikiem albo chciwcem, albo bałwochwalcą, albo człowiekiem rzucającym obelgi, albo pijakiem, albo zdziercą — żebyście z takim nawet nie jadali. (...) ‚Usuńcie niegodziwego spośród siebie’”.