Rozdział 27

Czy naprawdę warto postępować uczciwie?

CZY nie miałeś nigdy ochoty skłamać? Donald zapewniał matkę, że posprzątał pokój, a w rzeczywistości wepchnął wszystko pod łóżko. Tak samo nieudolnie próbował zamydlić rodzicom oczy Richard. Jak utrzymywał, zły stopień dostał nie dlatego, że się nie uczył, ale że „nauczyciel się na niego uwziął”.

Rodzice i inni dorośli na ogół poznają się na takich dziecinnych wykrętach. A jednak wielu młodych ludzi przynajmniej próbuje kłamać, naciągać prawdę lub bezczelnie oszukiwać, jeśli wydaje im się to korzystne. Na przykład rodzice nie zawsze zachowują spokój w sytuacjach konfliktowych. Kiedy więc zjawiasz się w domu z dwugodzinnym spóźnieniem, może ci przyjść chętka, by raczej opowiedzieć o strasznym wypadku drogowym, niż wyznać niemiłą prawdę — że po prostu straciłeś poczucie czasu.

Uczciwość bywa również wystawiana na próbę w szkole. Uczniowie nieraz czują się przeciążeni zadaniami domowymi. Często też daje się we znaki mordercza rywalizacja. Jak wynika z przeprowadzonych sondaży, w Stanach Zjednoczonych przeszło połowa uczniów dopuszcza lub dopuszczała się oszustw. Choć jednak kłamstwo czasem nęci, a nieuczciwość wydaje się łatwym rozwiązaniem, czy naprawdę gra jest warta świeczki?

 Dlaczego kłamstwo nie popłaca

Skłamanie dla ratowania skóry może się wydawać w danej chwili wygodne. Ale Biblia ostrzega: „Kto mówi kłamstwa, nie ujdzie cało” (Przypowieści 19:5). Krętactwo najprawdopodobniej wyjdzie na jaw, więc i tak nie unikniesz kary. Rodzice zdenerwują się wtedy nie tylko twym pierwszym wykroczeniem, ale też tym, że ich okłamałeś!

A co powiedzieć o oszustwach szkolnych? Oto wypowiedź specjalisty zajmującego się sprawami sądowniczymi w kręgach akademickich: „Student popełniający jakąkolwiek nieuczciwość na uczelni poważnie naraża na szwank swe przyszłe szanse zdobycia wykształcenia i pracy”.

To prawda, iż niejednemu wszystko zdaje się uchodzić na sucho. Oszustwo może ci pomóc w otrzymaniu upragnionego stopnia, ale co da na dłuższą metę?  Z pewnością się zgodzisz, że oszukiwanie na lekcji pływania nie byłoby mądre. Nikt przecież nie chce tkwić na brzegu, kiedy wszyscy świetnie się bawią w wodzie. A gdyby ktoś zepchnął cię do basenu, przez swoje kombinacje mógłbyś się utopić!

Co wobec tego powiedzieć o ściąganiu na lekcji matematyki albo języka polskiego? Skutki nie muszą być aż tak tragiczne — na razie. Ale gdy nie zdobędziesz w szkole pewnych podstawowych umiejętności, możesz „utonąć” na rynku pracy! Nieuczciwie uzyskane świadectwo nie pomoże ci w utrzymaniu się na powierzchni. Biblia powiada: „Gromadzenie skarbów językiem kłamliwym to wiatr ścigany” (Przysłów [Przypowieści] 21:6, BT). Wszelkie korzyści z kłamstwa są nietrwałe jak bańka mydlana. O ileż lepiej jest przysiąść fałdów i się pouczyć, a nie kłamać i oszukiwać w szkole! „Zamysły pilnego prowadzą do zysków” — czytamy w Księdze Przypowieści 21:5.

Kłamstwo a twoje sumienie

Michelle wprowadziła rodziców w błąd, mówiąc, że to brat potłukł ulubioną ozdobę. Później jednak uznała, iż musi się przyznać do kłamstwa. „Prawie cały czas miałam fatalne samopoczucie” — wyjaśnia. „Rodzice mi ufali,  a ja ich zawiodłam”. Przykład ten dobrze ilustruje, jak działa sumienie, które Bóg wszczepił człowiekowi (Rzymian 2:14, 15). Właśnie ono dręczyło Michelle, wywołując poczucie winy.

Oczywiście ktoś mógłby rozmyślnie lekceważyć głos swego sumienia. A im częściej kłamie, tym bardziej ‛ma własne sumienie napiętnowane’ — tym mniej jest wrażliwy na zło (1 Tymoteusza 4:2, BT). Czy naprawdę chciałbyś mieć takie zatwardziałe sumienie?

Boży pogląd na kłamstwo

„Kłamliwy język” niezmiennie należy do rzeczy, których „nienawidzi Pan” (Przypowieści 6:16, 17). Przecież „ojcem kłamstwa” jest nikt inny tylko Szatan Diabeł (Jana 8:44). A Biblia nie rozróżnia czegoś takiego jak „szlachetne” kłamstwo. „Żadne kłamstwo nie wywodzi się z prawdy” (1 Jana 2:21).

Każdy więc, kto pragnie być przyjacielem Boga, musi kierować się w życiu zasadą uczciwości. W Psalmie 15 zadano pytanie: „Kto będzie przebywał w Twym przybytku, Jahwe, kto zamieszka na Twojej świętej górze?” (werset 1, BT). Przeanalizujmy odpowiedź udzieloną w czterech następnych wersetach:

„Ten, który postępuje bez skazy, działa sprawiedliwie, a mówi prawdę w swoim sercu” (werset 2, BT). Czy może to dotyczyć kogoś, kto oszukuje, podkrada różne drobiazgi ze sklepów, okłamuje rodziców czy udaje innego, niż jest w rzeczywistości? W żadnym wypadku! Jeżeli więc zależy ci na przyjaźni z Bogiem, musisz odznaczać się uczciwością, przy czym chodzi nie tylko o postępowanie, ale też o wnętrze serca.

„Nie rzuca oszczerstw swym językiem; ten, który nie czyni bliźniemu nic złego i nie ubliża swemu sąsiadowi” (werset 3, BT). Czy zdarzyło ci się przebywać w grupie młodzieży wypowiadającej pod czyimś adresem złośliwe,  aroganckie uwagi? Rozwijaj siłę woli, potrzebną do odmówienia udziału w takiej rozmowie.

„Kto złoczyńcę uważa za godnego wzgardy, a szanuje tego, kto się boi Jahwe; ten, kto dotrzyma, choć przysiągł ze swoim uszczerbkiem” (werset 4, BT). Nie przyjaźnij się z rówieśnikami, którzy kłamią, oszukują lub chwalą się niemoralnymi wyczynami, tego samego bowiem będą oczekiwać od ciebie. Bobby zauważył: „Kolega, z którym wspólnie kłamiesz, narobi ci kłopotów. Nie jest to przyjaciel godny zaufania”. Otocz się ludźmi respektującymi zasady uczciwości (porównaj Psalm 26:4).

Czy zwróciłeś uwagę, że Jehowa „szanuje”, czyli ceni tych, którzy dotrzymują słowa? Powiedzmy, iż przyrzekłeś pomóc w sobotę w domu, a teraz zostajesz na to samo popołudnie zaproszony na mecz. Czy zlekceważysz daną obietnicę i pójdziesz z kolegami, pozostawiając wszystko na głowie rodziców, czy raczej dotrzymasz umowy?

„Nie daje swoich pieniędzy na lichwę i nie da się przekupić przeciw niewinnemu. Kto tak postępuje, nigdy się nie zachwieje” (werset 5, BT). Czyż oszustwa i nieuczciwość nie wynikają głównie z chciwości? Uczniowie ściągający na klasówkach zachłannie zabiegają o stopnie, na które nie zasługują. A dla ludzi biorących łapówki ważniejsze od sprawiedliwości są pieniądze.

Ten i ów może jednak powoływać się na czołowych polityków lub biznesmenów, którzy naginają zasady uczciwości, byle tylko osiągnąć swe cele. Ale jak trwałe są sukcesy takich osób? Psalm 37:2 odpowiada: „Uschną szybko jak trawa i zwiędną jak zielona murawa”. Jeżeli nawet nie zostaną przyłapani i nie okryją się niesławą, w końcu staną przed sądem Jehowy Boga. Natomiast  przyjaciele Boży ‛nigdy się nie zachwieją’. Mają zapewnioną wieczystą przyszłość.

Dbanie o „czyste sumienie”

Czy więc nie są to wystarczająco mocne podstawy, by wystrzegać się wszelkiego rodzaju kłamstwa? Apostoł Paweł tak się wyraził o sobie i swych współtowarzyszach: „Jesteśmy (...) przekonani, że mamy czyste sumienie” (Hebrajczyków 13:18). Czy twoje sumienie jest równie wyczulone na nieprawdę? Jeżeli nie, staraj się je szkolić przez studiowanie Biblii i objaśniających ją publikacji, na przykład Strażnicy oraz Przebudźcie się!

Tak zrobił Bobby i osiągnął dobre wyniki. Nauczył się radzić sobie z trudnościami inaczej niż przez mnożenie kłamstw. Sumienie każe mu zwracać się do rodziców, by szczerze omawiać wyłaniające się problemy. Czasami wiąże się to z karą. Niemniej Bobby przyznaje, iż dzięki uczciwości ‛ma lepsze samopoczucie’.

Mówienie prawdy nie zawsze jest łatwe. Ale temu, kto się na to decyduje, zapewnia czyste sumienie, dobre stosunki z prawdziwymi przyjaciółmi i co najważniejsze, przywilej znalezienia się w charakterze gościa w namiocie Boga! Toteż wszyscy chrześcijanie muszą pamiętać, że nie tylko warto, ale wręcz trzeba postępować uczciwie.

Pytania do omówienia

□ W jakich sytuacjach może brać pokusa, żeby skłamać?

□ Dlaczego kłamstwo lub oszustwo nie popłaca? Czy potrafisz przytoczyć jakiś przykład z własnej obserwacji lub z doświadczenia?

□ Jak kłamca zabija swe sumienie?

□ Przeczytaj Psalm 15. Co te wersety mówią na temat uczciwości?

□ Jak młody człowiek może dbać o czystość swego sumienia?

[Napis na stronie 212]

„Student popełniający jakąkolwiek nieuczciwość na uczelni poważnie naraża na szwank swe przyszłe szanse”

[Napis na stronie 216]

Biblia nie rozróżnia czegoś takiego jak „szlachetne” kłamstwo

[Ilustracja na stronie 214]

Rodzice na ogół poznają się na dziecinnych wykrętach